TSMC, ABD hükümetinin hibelerini geri vermeyi düşünüyor: Peki ama neden?

O işler o kadar kolay veya basit değil.

Bir örnek verirsek çoğu insan son büyük Irak Savaşı'nı Irak petrollerine bağlar ve varsayım - düşünülenden biraz daha farklı şekilde - kısmen de olsa doğrudur ama bu savaşın sonunda ABD Irak petrollerine bırakın sahip olmayı kamusal statüsünde bile değişim yapmamıştır; niyeti vardıysa da yapamamıştır. Savaştan sonra da Irak petrollerine ilişkin anlaşma yapan ilk şirket de Çinlidir (CNPC, Çin Ulusal Petrol Şirketi)!

Diyeceksiniz ki o zaman ABD Çin'i hasım addetmiyordu; eee, Rus Lukoil de gelmiş. Savaşa karşı çıkan Avrupa ülkelerinin şirketleri gelmiş. Irak'ın sektörü tamamen domine eden Petrol Bakanlığı'na bağlı devlet şirketleri de olduğu gibi duruyor. Ne bu şimdi?

ABD Çin ve Rusya ve Avrupalılar Irak petrollerinin - rezervlerine veya işletmesine bile değil, kâr paysız şekilde sadece varil başına komik bir rakam aldıkları işletme hakkına - konsunlar diye mi savaş yaptı? Eski düzende de zaten Irak petrollerinin işletme modeli aşağı yukarı böyleydi ve Irak petrolleri kamu şirketleri üzerinden Irak'ındı.

Irak şimdi yeni yeni komik teknik hizmet ücretinin ötesinde üretim paylaşımını andıran "kâr paylaşımlı" sözleşmeler yapmaya razı geliyor; o da hani yabancı yatırımcı için bir tık daha cazip ve eskiyen altyapısını da yenileyerek sektörde daha rekabetçi olabilmek için.

Bu resimde ABD de şüphesiz var - özellikle önünü açtığı Kürtler ve geçmişte DAEŞ gibi Irak'ı zayıflatma girişimleri üzerinden - ama esas mevzu sandığımız gibi "Irak petrollerinin tüm rezervlerine ve bunları istediğin gibi işletme hakkına konmak" değil. ABD'nin bile böyle bir gücü yoktu. İşgalin ve Saddam hükümetini devirmenin ötesinde Irak devletini tamamen ortadan kaldırmadan zaten bunu yapamazdı, eee, meşru biçimde Irak devletini tamamen ortadan kaldıramazdı da. Takip edecek fallout'u - ki işgal zaten yeterince fallout yarattı -, dünyadan gelecek tepkileri yönetemezdi.

Benzer çerçevede ABD kafasına göre/meşru biçimde yabancı menşeili bir şirkete çökemez. Bunları anlatmamın sebebi kendi varsayımlarımıza otomatik şekilde inanmak yerine sorgulayıcı olup daha derin bir okuma yapmamızı teşvik etmektir.

TSMC sübvansiyonları öderse ABD neye dayanarak TSMC hisselerinde hak iddia edebilir? TSMC sahipleri ve yöneticileri satmak istemiyorlarsa satmazlar. Bu kadar. Ancak Amerikalı yetkililer - vergiler veya faaliyeti üzerinden - uğraşırlar. Ama TSMC kadar ABD'nin kendi jeopolitik bloğunda hatırı sayılır önem arz eden büyük ve stratejik bir firmayla uğraşırsan ilgili sektör + diğer bağlantılı sektörler + nihayetinde ulusal ekonomi ve kapasiteden güç alan devlet olarak günün sonunda sen de zarar görebilirsin. Bilhassa da Çin'e ve Çinli firmalara önlerinden önemli bir rakibi ekarte ederek meydanı açarsın...

Ne kadar çok veriye dayalı konuşursak yorumlarımızın kalitesi o kadar artmaktadır. Bir konuda konuşmadan önce o konuda bilgi sahibi olmaya, hukuk, siyaset, jeopolitik, reelpolitik boyutlarını az da olsa anlamaya gayret edelim.

Hiçbir şey öyle otomatik değil. Dünyanın en ücra veya en iptidai köşelerindeki muz cumhuriyetlerinde dahi muzu bitkisinden koparmanın bir yolu yordamı bulunur, işin meşrulaştırması yapılır vs vs.

Koy mna sat sat sat, Bi daha yaparsınız oğlum

çok basit. empati yapın hemen cevabı bulacaksınız. ben üretimde ve yönetimde, bağımsız ve özgür olma dedim kısaca. hatta ai'ye sordum bu soruyu sonra bakayım ne diyecek diye. cevabım için özüne indin diyor ve detay veriyor. bu arada intel kabul etmiş galiba değil mi? bunun konusu açıldı mı forumda, galiba açılmıştı.   daha doğrusu hisse satma konusu diyecektim.

Kısa cevap hayır.

Uzun cevap bir konuda okumalar yapmak (makaleler, denemeler, teknik web siteleri, kitaplar vb ile), böylece birikim kazanmak ve fikir yürütmek yapay zekadan önce de vardı.

>>>>Tayvan dur dese dünya ekonomisi durur o halde.<<<<

Siz gerçekten ABD izin vermeden Tayvan'ın kendi başına karar verebileceğine inanıyor musun? Cok gülünç buldum yorumunuzu. Cinden kaçacağım derken ABD'ye tutulan bir Tayvan'dan bahsediyoruz. Cip satışından ve dünyanın en iyi bilim adamlarının çalıştığı milyarlarca dolar para basan TSMC bir gecede kafasına esip ABD'ye bilgi transferi ve fabrika kurmaya karar verdi.  

Yanlış kullanıcıyı alıntılamışsınız.

Teşekkürler bilgilendirme için. Dalgınlık olmuş. 

Problem değil.