Sömürge Tarihi

quote:

Orijinalden alıntı: sething

sömürgecilik insanlığın komünal organizsyonuyla başlamış denebilir..

yürütülmesi için yumuşak güç(din) sert güç silah kullanılmıştır.

en az maliyetlisi din ile olmuştur.

zira silahla yürütülen hiç bir sömürü bir kaç yy ılı geçemezken dinle yürütüleni binlerce yıldır devam etmektedir..

din var oldukça da devam eder..

quote:

Orijinalden alıntı: Guest-1AB9A40D5

Osmanlı'nın emparyalliğiyle Batı dünyası arasında sadece metot bakımından değil mantalite bakımından da çok büyük farklar var. Emperyalizm her daim sömürgecilikle eşleşmez. Evet Osmanlı bir emperyaldi fakat aradaki farkı anlamak lazım.

15. asırdan sonra bir süre daha varlığını koruyan en büyük 3 emperyalist devlet: Britanya da, İspanya da, Osmanlı da çeşitli yerlerden toprakları kendi topraklarına katıp oralara kendi vatandaşını iskan ederek bir düzen kurma niyetinde. Farklara gelelim. Osmanlı'nın anlayışında bir koloni anlayışı yok. Devletin eriştiği en uç noktadaki kasabaya kadar her yer devletin mutlak ve mühim bir parçası. İskan ettiği Müslüman vatandaşlar oralara zengin olsun, yerel halkın işini elinden alsın, yerel halkın elinden aldığı topraklarda tarım yapsın diye değil topraklar İslamlaşsın, bir "birlikte yaşama" durumu olsun diye yapıldı. Bunun etik tartışması yapılabilir fakat durumun Batı'yla aynı olmadığı aşikar.

Şimdi gelelim Batı dediğimiz hadiseye. Avrupa'nın sömürge çağının bakış açısından bu durumu analiz edersek Avrupalı devletler tarafından işgal edilen topraklar acınası, cahil, vahşi, hastalıklı bir haldedir. Gelişmiş Avrupa ve Hristiyan medeniyeti aslında o toprakları işgal ederek bu vahşilere nizam ve medeniyet getirmiştir. Bunları söylerken kaynaklarım kaşiflerin ve pioneerlerın günlükleri, anıları, raporları. Yerlileri öldürdükten, salgın hastalık yayıp sayılarını iyice kırdıktan falan sonra da bu topraklarda kurdukları kolonilere kendi vatandaşlarını yerleştirerek bölge ekonomisini tamamiyle domine ettiler. Siyasi olarak zaten kendine bağladığı topraklardaki bütün refahı da kendi vatandaşına aktardı.

Yani bu iki örnek aynı şey değildir. Osmanlı emperyalizmini eleştirme yöntemi "Batı yapınca kötü de Osmanlı yapınca iyi mi" olamaz zira yapılan şey çok başka.

quote:

Orijinalden alıntı: Nat Alianovna

Çok karmaşık ve derin bir mevzu. Olumlu ve olumsuz tarafları var diyebiliriz. Görece olumlu tarafı Avrupa medeniyetini, bilim ve teknolojisini bu kıtalara taşıması, buradaki halkların modernleşme ve daha önce hiç görülmemiş şekilde genel yaşam standartlarını yükseltme macerasının temelini atması. Mesela Afrika ve Asya bu sayede diğer tıbbi ekollerden farklı şekilde tek gerçek tıp bilimi olarak gelişme gösteren Batı tıp ekolüyle tanışmış; Batı'daki kadar olmasa da, Afrikalı ve Asyalı halkların ortalama ömrü oldukça yükselmiştir. Ancak bunun dezavantajı da Batı bilim ve teknolojisi sayesinde hızla artan bir dünya nüfusu olmuştur ve bu nüfus Dünya'yı hem insanların hem de diğer canlıların aleyhinde olan olumsuz bir yönde değiştirmektedir, bknz: küresel ısınma, hızla kuruyan içilebilir su kaynakları, normalde vahşi doğada soyunu devam ettirebilecekken yok olan türler, denizlerin asidikleşmesi, yapay atık kirliliği, değişen deniz seviyeleri vs. Dahası modernizasyon ve modernite bir gecede gelmemiştir; Avrupa, medeniyetini keşif, ticaret, el koyma, katliam, emperyal dominasyon ve köleleştirme yoluyla bu kıtalara yaymış; Avrupalı ileri halklar medeniyetlerinin gelişmiş meyvelerini köleleştirdikleri yerlilerden yüzyıllarca mahrum da bırakmıştır. Avrupalılar yeni dünyalara bu dünyalarda yaşayanların bağışıklık bulundurmadığı yeni hastalıklar taşıyıp popülasyonları kırıp geçirmiş ayrıca kendileri de yerlilerden egzotik hastalıklar kapıp ölmüşlerdir. Bu kan, ateş, cinayet, kölelik, hastalık, korku, baskı, acımasızlık, siyasi veya askeri manevralar ve tuzaklar barındıran çok uzun soluklu bir serüvendir. Milyonlarca insanın hayatını kurtaran ve olumlu yönde etkileyen (bilimsel tıp, iyi beslenme, gelişmiş tarım, ileri şehirleşme vs) sonuçlara yol açtığı gibi arkasında milyonlarca ölü ve ızdıraplar çekmiş ruh bırakmıştır.

Bonus Anekdotlar: Sömürgecilik ve kolonizasyon olmasaydı Amerika Birleşik Devletleri kurulmazdı, "Latin Amerika" diye bir yer olmazdı, Japonya gibi Uzakdoğu ülkeleri kendilerini Batı kültürüne entegre etmezdi. Mesela büyük doğa bilimci Charles Darwin'in gezilen coğrafyalarda belirli bir güvenlik ve konaklama imkanının bulunmasını gerektiren ünlü Beagle gezisinden ve gezisindeki sistematik / kapsamlı araştırmalarından söz edilemezdi.

quote:

Orijinalden alıntı: Herattaa

Japonya ne zaman Batı devletlerin sömürgesine uğradı? Bildiğim kadarıyla Hollandalılar ve Portekizliler orayada ayak bastılar tam bir siyasi üstünlük yoktu diye biliyorum.

Latin Amerika'nin gunumuzde ki durumu da hic acici degil ki? Ispanyollar ve Portekizliler orayi fazlaca somurduler zaten. Insanlar o kadar asimile olmus ki Latin Amerika'da ispanyolca konusulmayan bir ulke bile yok.(ABD'nin guney eyaletlerinde de ispanyolca cokca konusuluyor)Bir Brezilya Brezilya Portekizcesi diye yeni bir dil dedi onun da portekizciden farki sadece aksansal olmasindan kaynaklaniyor.

Alıntıları Göster

quote:

Orijinalden alıntı: Nat Alianovna

Japonlar Batılılara karşı adapte olmak ve Batı kültürünün başat unsurlarını ülkelerine entegre etmek zorunda kaldı aksi takdirde Japonya tıpkı Osmanlı Türkiyesi veya Qing Çini gibi yarı sömürgeye dönüşecekti. Onlar da Türkler ve Çinliler gibi bazı aşağılayıcı yenilgiler tadarak ve dış baskıya mağruz kalarak bir takım antlaşmalar imzalamak zorunda kalmışlardı. Eğer Batılı sömürgecilik yarışı ve sömürme hırsı olmasaydı Japonya'da Meiji Restorasyonu hiç gerçekleşmezdi.

Latin Amerikan kültürünün evrimini bonus bilgi olarak paylaştım. Latin Amerika ülkelerinde insanlar - en azından alt orta sınıf ve onun üstü - eski Amerikan yerlilerinden çok daha yüksek yaşam standartlarına ve ömür beklentisine sahip. Eski zamanların kimi antik Amerikan şehirlerinde ve eski Amerikan kabilelerinde o denli korkunç koşullar hakimdi ki ancak Latin Amerika'nın varoşlarını sizin dediğiniz "hiç iç açıcı değil" kıyasına koyabiliyoruz hocam. Evet, bilim ve teknik ihracı açısından İspanyollarla Portekizlilerin İngilizler veya Fransızlar kadar sömürgelerine hayrı dokunmadı ama onların sonra kendilerine de çok hayrı olmadı. ABD İspanyolca konuşanlara da sahip güney eyaletlerinin ciddi bir kısmını 1846 - 48'de Meksika'yla yaptığı savaş ve Meksika'dan gelen göçmenler sayesinde elde etti. O eyaletlerden bazıları Meksika'ya aitti.

Alıntıları Göster

quote:

Tamam olabilir ama ABD hicbir zaman Latin Amerika'yi rahat birakmadi.Ispanyol zulumu bitince ABD zulumu basladi ve ABD Latin Amerika'nin patronu oldu.ABD bir rahat biraksaydi orayi buyuk ihtimalle kalkinip gunumuz bir 2.sinif ulkeleri olabilirlerdi. Goruyoruz ABD her olaya mudahil(Venezeula,Kolombiya,Haiti,Kuba). Yani Latin Amerika Avrupalilarin kesfinden beri rahat birakilmadi birakilmiyor.