Araba durduğunda N ve D deki devir durumları

quote:

Orjinalden alıntı: ultrati4

Arkadaşlar uzun zamandır beri aklıma takılıyordu bu olay

Araba A4 2.0 TFSI QUATTRO TIPTRONIC.Işığa yakalandınız arabayı N ye(boşa) aldınız devir göstergesindeki devir 1.4 e çıktı fakat hemen sonra D ye aldığınızda dururken 0.9 a iniyor devir.Demek istediğim durduğumuzda N ye almaya gerek yok mu? Araba zorlanmaması için hep N ye alıyordum fakat n de sanki daha fazla benziyor yiyor.

İkinci sorum örneğin ışığa yakalandınız 99 saniye yazıyor.Burda kontağı kapatmak mı daha iyi olur benzin ekonomisi açısından yoksa N veya D de beklemek mi?

Şimdiden teşekkürler

quote:

Orjinalden alıntı: ultrati4

Sonuçda trafikde durduğunuzda D de iken araba öne gitmek istiyor sizde frene basıp onu engelliyorsunuz.Frenleri zorlamaz mı yoğun trafikte?

quote:

Önce vites üzerindeki harflerin anlam ve özelliklerini yazalım.

P - Park
R - Reverse (geri)
N - Neutral (boş)
D - Drive (sürüş)
3 - (1, 2 ve 3. vitesler)
2 - (1. ve 2. vites)
1 - (1. vites)
S - Sport (Spor)
W - Winter (Karlı/Buzlu/Islak/Kaygan yol)
L - Low (Karlı/Buzlu/Islak/Kaygan yol),
E - Economy (Ekonomik)
O/D - Over Drive (Aksın kranktan daha hızlı dönmesi)
+ düz kullanım özelliğinde vitesi 1 vites yükseltme
- düz kullanım özelliğinde vitesi 1 vites düşürme.

Park vitesi denilen şey aslında bir vites değil, kilit mekanizmasıdır. Pençe gibi bir metal dişlilerin arasına girerek aracın tekerleklerinin dönmesini engeller. Bu durumda mantıklı düşünerek araç hareket halindeyken vitesin P ye alınmasının en iyi ihtimalle şanzıman içindeki bir kaç parça dişli ve/veya başka bir mekanizmayı kırmak demek olduğu sonucuna ulaşabiliriz.

Kırmızı ışıkta yada herhangi bir yerde beklerken bekleme süremiz çok uzun değilse D vitesinde ve ayağımız frende bekleyebiliriz. Neden ayak frende derseniz otomatik vites araçlar D vitesinde rölanti halindeyken kavrama durumdadır. Belli bir eğime kadar araç gaza basmadan da hareket eder. Eğer uzunca süre bekleyeceksek aracın üzerinde kavramanın verdiği hareketin yükü ve aynı anda bunu durdurmak için yapılan frenin verdiği yükü kaldırmak için vites N yada P ye alınabilir. Yalnız N ye alınırsa aracın tamamen fizik güçlerine emanet edildiği unutulmamalıdır. Ya el freni ile yada ayak freni ile önlem alınmalıdır. Bekleme süresi çok uzunsa P vitesi en güvenlisidir. Kısa süreli beklemelerde vites değiştirilmemesi ve D konumunda kalınması tavsiye edilir.

Sport konumda araç vites yükseltme devrini yükseltir. Yani D konumunda örneğin 2000-2500 devirde vites değiştiriyorsa S konumunda gaza daha fazla basıyorsanız redline'a (çok yüksek devirlere) kadar vites atmayabilir. Buradaki amaç tıpkı düz viteslerde olduğu gibi küçük vites ve yüksek devir ile hızlanmayı çabuklaştırmaktır.

Birçok kişinin yaşadığı birşeyde otomatik vites araçta vites küçültüp devri attırıp çabuk hızlanamamaktır. Oysaki çok basit bir kaç farklı yöntemle bunu sağlamak mümkündür. Birincisi bazılarının roketleme adı ile uydurdukları Kick-Down (Tekmele-Düşür) fonksiyonudur. Kimi araçta gaz pedalının altındaki minik bir switch (veya anahtar ile) kiminde ise gaz pedalının kendi algılamaları ile gerçeklesen vites küçültme özelliğidir. Gaza sonuna kadar sertçe bastığımızda araç bizim hızlanma ihtiyacımız olduğunu algılayıp vites küçültür. Bu sadece gaza basılarak yapıldığı için en pratik olanıdır ama sadece daha çabuk hızlanmak için yapılır. Hız düşürmek için değil. Yokuş aşağı inerken gaza basmadığımız halde hızımın artmasını istemiyorsak ve hızın bir seviyede kalmasını istiyorsak önce frene basıp hızı düşürüp sonra vitesi hızımıza uygun olacak şekilde 3,2 yada 1 konumuna alarak bunu yapmak mumkündür. Örneğin vites düşürmek istediğimiz sırada D konumunda 3. viteste ilerlerken vites düşürmek istersek önce fren pedalına basıp aracı yavaşlatıp sonra vites kolunu D den 2 ye cekerek bu olayı gerçekleştirebiliriz. Ama bunun dışındaki hallerde hızlanmak veya sürekli sürüş için vites koluyla oynayarak otomatik vites D konumunda iken 3,2 veya 1'e almak hiç önerilmez, şanzımanı dağıtabilirsiniz. Çabuk hızlanmak için en uygunu Kick-Down yapmaktır.

Vites boşta iken yağlama yapmaz diye birşey söz konusu degildir. Bir kere yağlamadan kasıt nedir bu bile belli degildir. Klasik sistemli otomatik viteslerde şanzıman tork konvertörü ile kavrama yapar. Tork konvertörü ise hidrolik yağı basıncıyla hareket eder. Bu durumda yağmala yapmaz derken kasıt bu olabilir ama zaten bu son derece doğaldır. Yağlamanın doğrusu kavramadır ve gereksiz kavrama; ekstra güç, ekstra ısınma ve ekstra maliyet demektir.

Araç arıza durumunda uzak bir yere çekilecekse mecburen N konumunda çekilecektir. Başkası zaten teknik olarak mümkün degildir. Sonuçta vites boşta iken araç tamamen serbesttir. Ancak her araçta olduğu gibi otomatik vitesli araçtada eğer motor çalışmıyorsa fren şişecegi için çalışmayan motorla çekmek tehlikelidir. Otomatik vitesli aracın motoru çalışmıyorsa halatla/iple çekilmemelidir. Araçı kısa bir mesafe ittirmek gerekiyor ise N konumunda araç çalışır iken arabayı ittirmekte mümkündür. Birde aküsü bitmiş veya marş edince motoru çalışmayan otomatik vitesli araba halk ağzı ile "vurdurarak" çalışmaz, denenmemelidir, çok tehlikelidir, yedek akü veya çalışan başka bir arabanın aküsünden kaliteli bir akü kablosu ile takviye yaparak çalıştırmak gerekir.

Yokuş aşagı inerken ne düz ne otomatik vitesli hiç bir arac boşa alınamaz, alınmamalıdır, tehlikelidir. Ama otomatikte daha da tehlikelidir. Araç hareket halindeyken vitesi N den D almak şanzımanın sağlıgı açısından zararlıdır. Bu durumda vitesi N den D ye alamayacağınız için vitesi giderken boşa almamamız gerekir. Hatta daha güvenli ve ekonomik bir sürüş için yokuşun eğim derecesine göre "yokuş çıkılan viteste inilir" kuralını uygulayıp 3,2,1 konumlarından bir tanesi tercih edilir ve vites sabitlenir. Böylelikle tıpkı düz viteste olduğu gibi yokuş aşagı aracın serbest hızlanımı motor freni ile engellenmiş olur.

Karlı, buzlu havalarda ve kaygan yollarda araçta W yada L konumlarından hangisi varsa bu konuma alıp aracın mümkün olduğu kadar büyük vitesle ilerlemesi sağlanır. Böylelikle aracın torku düşük tutulur ve patinaja düşmesi engellenir. Eğer bu konumlar yoksa E yani ekonomi modu kullanılabilir. Onlarda yoksa daha dikkatli olun, gaza çok yüklenmeyin, sakin kullanın demekten başka birşey kalmıyor.

Ekonomi modu ise kabaca sportun tam tersi denebilir. Araç torkun en yüksek olduğu devirlerde ilerler ve mümkün olduğu kadar düşük devir ile yakıt ekonomisi sağlanır. Şehirler arası yollar gibi uzun süre yuksek hız durumlarında ise varsa O/D konumu ile aksın kranktan daha hızlı döndüğü, yani aracın yuksek hızla ama en ekonomik şekilde ilerlediği konuma geçilir. Bu durumda güç görece az ama hız yuksektir. Aynı olay aslında düz vitesli araçlarda da vardır, biz adını bilmesekte, bir araç mesela en yuksek hızı olan 180 km hızı 5. viteste yakalayabilir ama 6. viteste son hızı 170 km olabilir, ama bu durumda çok daha ekonomik ilerleyebilir. Bu durum O/D durumudur.

P-D-R den başka vites kullanmadan araç kullanılabilir doğrudur ama diğerleri de kullanılarak sürüş hem daha güvenli, hem daha seri, hemde daha ekonomik kılınabilir. Diğer konumlar teknolojinin bize birer nimetidir ve faydalanıp faydalanmamak tamamen bize bağlıdır. Ama neyi nerde, ne zaman kullanacağımızı çok iyi anlamamız gerekir, tam tersi durumlarda ciddi şanzıman sorunlarına yol açabilir.

Vitesi D ya R (yada 3-2-1, S vs) hareket konumlarından birine aldıktan sonra 1-2 saniye bekleyip öyle gaza basınız. Siz vitese attığınız anda şanzımanın ilk kavramaya geçmesine kadar özellikle klasik otomatik araçlarda kısa bir süre gecer. O süreden önce gaza basarsanız hareketi rölanti devrinde değilde yuksek devirde vereceğiniz için bir tarafları kırma veya bozma ihtimali az da olsa gerçekleşir.

Yokuşta aracınızı park ettiğinizde aracı vitesten P ye almadan önce el frenini sonuna kadar çekip aracınızı sabitleyin ve ondan sonra P ye alın. P konumunda dişlilerin arasına giren bir pençe vardır. Eğer önce P ye alıp sonra frene basarsak şanzıman boşluğu nedeniyle araç biraz ileri kayıp tüm yükünü bu pençeye ve onu tutan çarka verir. Daha sonra siz aracı P den çıkartmaya çalışır ıken bu yükten ötürü pençe değdiği yuzeyle sürtünerek zamanla dişlilerde aşınmaya hatta diş kırılmalarına sebep verir. Pençeden kopan parçalar şanzımanın içinde dişlilerin arasına girip şanzımanın zarar görmesine sebep olabilir.

Sıvı kavramalı klasik otomatik şanzımanlarda hidrolik yağı seviyesi ve kalitesi düzenli olarak bakımlarda kontrol edilmelidir. Kavramayı sağlayan yağın seviyesi düşük olursa hem kavrama, hem vites değişimi, hemde şanzıman ömrü olumsuz etkilenir.

Tüm bu sayılanlara dikkat edilirse otomatik şanzımanlar hem düz vitesliler kadar seri ve pratik olurlar ve hemde uzun ömürlü olarak size uzun yıllar konforlu sürüş imkanı sağlarlar.

quote:

Orjinalden alıntı: slytech

@TheGate hocam teşekkür ederim tam da cevap aradığım bazı sorulara yanıt buldum. bu anlattıklarının kaynağı nedir acaba. daha geniş bilgi için...

quote:

Orjinalden alıntı: plantamax

ya bir şey sormak istiyorum hep merk ettim ama korkumdan yapamadım bu güne kadar hiç......vitesi N ye alsak gaza bassak sonra bir anda S moduna alsak şanzımana ne olur???? yada S modunda durup gaz ve frene aynı anda bassak HAYATIMDA HİÇ YAPMADIM YAPMAYADA NİYETİM YOK, YANLIZ ÇOKTA MERAK EDERİM HEP AÇIKÇASI YADA R İLE GİDERKEN Bİ ANDA S e TAKIP KÖKLEMEK FELAN sonuçlarının ne olduğunu bilen varmı??????(muhtemelen servis ve şanzıman inmesi ama)

quote:

Orjinalden alıntı: atayum

quote: Orjinalden alıntı: ultrati4 Sonuçda trafikde durduğunuzda D de iken araba öne gitmek istiyor sizde frene basıp onu engelliyorsunuz.Frenleri zorlamaz mı yoğun trafikte?

otomatik vites araçların sanzıman ve frenleri ona göre tasarlanıyor zaten. yani düz vites araçlarda 1. viteste kalkış devrin minimum 1300-1700 arası iken otomatik vitesin 1. vitesindeki devir 750-900 arasında değişiyor. Şunu da söyleyebiliriz düz viteste 1. viteesin diş çapı, otomatik vitesteki 1. vitesin diş çapından küçüktür. dolayısıyla daha az enerji(devir) ile kakış yapılabilir.

bekleme sırasında N de bekletmemenin aracın ömrünü kısalttığını öğrendiğimiz iyi oldu. ayrıca beklerken veya özellikle yokuş yukarı ve aşağı şekildeyken otomatik vites araçlarda el frenini çekmeden aracın vitesini P konumuna alıp şanzımanın ömrünü kısaltmayın. çünkü şanzımanın kilitlenmesi için bir sonraki aralığa denk gelmesi gerekir ki bu esnada biraz hareket yapar bu hareketin ataleti ile şanzımana binen yük artar. neyse bu kadar teknik bilgi yeter siz el frenini çekmeden park konumuna almayın...