Passengers (2016) | Jennifer Lawrence - Chris Pratt (4. sayfa)

gemide reaktördeki problem yüzünden enerji kesintisi yaşanıyor ve gemideki platformlar dönüşü durduruyor. Platformlar durunca merkezkaç kuvveti sıfırlandığı için sahte yerçekimi de olmuyor ve bir süre yerçekimsiz ortamda kalıyorlar. Hatta Aurora havuzdan yüzerken bu duruma yakalanıyor ve neredeyse boğuluyordu.



Yine dikkat edersen havuzdaki su yerçekimsiz ortamda toplandı toplandı ve küresel bir şekil oluşturdu. Su dediğin şey H²O ve bu moleküller normalde birbirine tutunma yapışma eğilimi gösterir. Su damlaları filan havadayken hep küreseldir sadece bir zemin üzerindeyken biraz şekil bozukluğu yaşar. Su miktarı arttıkça da küresel olmaktan çıkar ama bütün bunlar Dünya'daki kütle çekimi ve sıcaklığa göredir. Filmde de bu fizik ayrıntısına girmişler ve havuzdaki suyun neredeyse tamamı birkaç dev su damlası oluşturdu. Bu kadar büyük damlalar vakumlu ortamda oluşabilir mi bilmiyorum ama daha küçük damlalar kesinlikle küresel şekilde olurdu. Aurora'nın dev su damlası içinde neredeyse boğulacak durumda olması da biraz abartı geldi. Ama belki de buradaki fizik ayrıntısı doğrudur.



Gemide Jim daha sonra da Aurora ile birlikte gemi dışına özel halatla çıkıyor. Geminin platformundan kendini serbest bıraktığı an -ki senin bahsettiğin sahne- sanki bir şey tarafından çekiliyorumçasına halatın sınırına kadar gemiden uzaklaşıyor. Sebebi yine geminin platformlarına bağlı olarak bir merkezin etrafında dönmesi, yani merkezkaç kuvveti. Bunu kendin de deneyebilirsin. Mesela büyük bir taşa sağlam bir şekilde ip bağla. İpin ucundan sıkıca tutup taşı kendi etrafında hızlı bir şekilde çevir. Sen kendi eksenin etrafında hızlı dönmeye çalıştıkça taş senden uzaklaşmaya çalışacaktır. Bunu ipin gerilmesinden, taşın seni iple çekmesinden (aslında çekmiyor) anlayabilirsin. İşte Jim'in yaşadığı da buydu. Jim ipin ucundaki taştı.



Yalnız filmde şöyle bir amatörlük vardı. Geminin enerjisi kesildiği an koca devasa platformlar hemen durdu ve bizimkiler hop diye birden havalandı. Enerji gelince de platformlar hemen dönmeye başladı ve yerçekimi sağlandı. Hatta bir sahnesinde merkezkaç kuvveti anlık olarak kayboluyor ve hemen geliyor. Bunun da yansımasını karakterlerin birden havalanıp bir de yere çakılması şeklinde yapmışlar. Bak buralarda hem abartı hem de son yazdığım olayda hata var. Koca platform enerji kesilir kesilmez neden birden duruyor ki? Birden duramaz ki. Dolayısıyla merkezkaç kuvveti birden kesilemez. Yerçekimsiz ortamda da kişi ve cisimler durduk yere de havalanmaz, etki tepki olmalı. Yani havalanman için atıyorum zemine ufak da olsa bir itme kuvveti sergilemen gerekir. Parmağınla filan itersin. Birden havalanıp birden düşme olayı da hatalı, çünkü platform birden duramaz ve hatta enerji kesildi diye de durması saçma onun bir süre o şekilde açısal momentum yüzünden devam etmesi gerekirdi. Ama diyelim ki birden durdu, bu duruşun şöyle etkisi olmalıydı. Mesela toplu ulaşımda ayaktayken otobüsün saatte 15-20 km hızla giderken sert bir frenle durduğu etkiyi bunların da görmeleri gerekip sonrasında merkezkaç kuvvetsiz ortamda hareket etme savaşı vermeleri gerekirdi. Ama böyle bir şey yok. Dediğim gibi enerji kesilse bile o platformun bir süre dönmeyi devam ettirmesi gerekirdi. Bir de şu var. Diyelim ki platform birden durdu sen de durdun sonra ufak bir hareketin yüzünden platformda havada kaldın. Hop enerji geldi platform dönmeye başladı. Öyle küt diye platformda zemine düşmezsin hacı. Platform dönerken sen havadasın ondan bağımsızsın, dolayısıyla platformun senden bağımsız dönüşüne havadayken şahit olursun. Merkezkaç kuvvetine dahil olmadığından yani platformla birlikte dönmediğinden platformun altından üstünden kayıp gittiğini görürsün. Sahte yerçekimine yani merkezkaç kuvvetine dahil olman için platformla birlikte dönmen gerekir. Dahil olmak için de platformun bir yerine tutunup açısal momentum kazanacaksın. Kısacası burada fizik hatası var. Ama adamlar yerçekimsiz ortamın bir anlık gidip geldiğinde sonucun ne olduğunu etkileyici bir şekilde anlatmak için böyle yapmışlar.

Geminin dairesel platfornunun bir noktasındadan diğer noktasına doğru tam bir çap mantığında asansör yapılmış. Merkezkaç kuvvettinin etki alanı bir merkezin etrafında dönülen her yerdir. Platformun tamamı bu kuvveti hisseder ve bundan nasibini alır. Platformun bir noktasından asansöre bindin ve tam zıt noktasında ineceksin. Haliyle merkezkaç kuvvetinin yönü (vektör) de merkez noktasını geçtiğin an tersine dönüyor. Ancak filmde bu vurgulamamış. Sen o kadar fizik olayına değiniyorsun ama Jim asansörü kullanırken bu büyük ayrıntıyı atlıyorsun. Olacak iş değil. Merkezi geçtiği an kafaüstü düşmesini beklerdim. (şaka şaka) Tabi asansör tasarımını ona göre yaparlardı. Asansör sistemi merkezin hangi noktasındaysa oraya göre elektronik ve yazılımsal olarak dönebilirdi veya onu da mekanik yapıp merkezkaç kuvveti nereden etki ediyorsa asansör kapsülünün de (evet içinde bir kapsül olmalı) oraya yönelmesi sağlanabilirdi.

Jim'in halatı koptuğunda elinde kalkan olarak kullandığı metal kapıyla geminin ışınım yapan veya başka bir teknoloji ile hareket ettiği ama kesinlikle oraya giderse öleceği noktaya doğru momentum kazanmışken elindeki kapıyı oraya fırlatıp ters yönde momentum kazanması da güzel bir fiziksel ayrıntı ve güzel bir fikirdi. İzlerken Jim'in böyle bir şey yapacağı aklıma gelmedi ne yalan söyleyeyim.

Filmin sonunda tavuk var lan