Çin, otomobil üreticilerine AB’ye yatırım yapmamalarını söyledi: Türkiye etkilenir mi?

Çin hükümeti, Avrupa Birliği'nin (AB) Çin menşeli elektrikli araçlara yönelik uygulamaya koyduğu ek gümrük vergilerine karşı önemli bir adım attı. Alınan karara göre, Çinli otomobil üreticilerinden Avrupa’da, özellik ek gümrük vergilerine destek veren ülkelere yönelik büyük yatırımlarını durdurmaları istendi. Bu hamle, AB’nin Çin ile olan ticaret ilişkilerinde yeni bir gerilime yol açabilir.

Çin’den üreticilere çağrı

Avrupa Birliği, yüzde 45,3’e varan yeni gümrük vergilerini geçtiğimiz Çarşamba günü yürürlüğe girdi. Bu ek vergilerden Çin’in başlıca otomobil ihracatçıları BYD, SAIC ve Geely gibi markaları etkilemiş durumda. Bu kararın ardından Çin Ticaret Bakanlığı, 10 Ekim'de otomobil üreticileri ile bir toplantı düzenleyerek AB’nin ek tarifeleri destekleyen üyelerine yönelik yeni bir yatırım stratejisi benimsemelerini istedi.

Fransa, Polonya ve İtalya gibi toplamda on AB üyesi ülkenin bu tarifelere destek verdiği, on iki üyenin çekimser kaldığı ve Almanya'nın ise karşı çıktığı bildirildi. Toplantıya katılan kaynaklar, Çin Ticaret Bakanlığı’nın, otomobil üreticilerinden, yatırım planlarını tarifelere karşı çıkan veya çekimser kalan ülkelere yönlendirmelerini istediğini belirtti.

Avrupa’daki elektrikli araç yatırımlarında son durum

Aktarılanlara göre 2023 yılında Çin'den sevk edilen elektrikli araçların yüzde 40'ından fazlasını Avrupa oluşturuyor. ABD ve Kanada'da Çin yapımı elektrikli araçlara uygulanan yüzde 100 gümrük vergisi göz önüne alındığında, Avrupa'ya elektrikli araç ihracatının azalması Çinli üreticilerin yaşadığı sorunları daha da derinleştirebilir.

Öte yandan, İspanya gibi bazı AB ülkeleri çekimser kalarak Çin ile iş birliğine devam etmeyi tercih ediyor. Örneğin, Çinli bir şirket geçtiğimiz ay İspanya'da hidrojen üretimi için kullanılacak ekipmanları üretecek bir tesis kurmak için 1 milyar dolarlık yatırım sözü verdi. İtalya ve Fransa ise Çinli otomobil üreticilerini yatırımlar için çekmeye çalışıyor.

Öte yandan Çin'in en büyük ikinci otomobil ihracatçısı olan devlete ait SAIC, Avrupa'da bir elektrikli araç fabrikası için yer seçiyor ve MG markalı otomobillerine yönelik artan talebi karşılamak için bu yıl Fransa'da ikinci Avrupa yedek parça merkezini açmayı planlıyor.

İtalya ise Çin'in ihracat bakımından en büyük otomobil üreticisi olan Chery ve Dongfeng Motor da dahil olmak üzere diğer Çinli otomobil üreticileriyle potansiyel yatırımlar konusunda görüşmeler yürütüyor. BYD, tarifelere karşı oy kullanan Macaristan'da bir fabrika inşa ediyor. Firma ayrıca Avrupada’ki merkezini de Hollanda'dan Macaristan'a taşımayı düşünüyor.

Türkiye etkilenir mi?

Çin geçtiğimiz aylarda da üreticilerine Avrupa'daki yatırımlar konusunda temkinli olmalarını ve teknoloji transferinden kaçınmalarını söylemişti. Hatta o dönemde kaynaklar Çin’in Hindistan ve Türkiye’ye özellik yatırım yapılmaması gerektiğini ifade etmişti. Ancak Çin’in bu uyarılarından önce BYD, 1 milyar dolarlık Türkiye yatırımını açıklamış ve imzalar atılmıştı. Dolayısıyla BYD yatırımının bu noktada zarar görmesi pek olası görünmüyor.

Ancak Chery ile devam eden yatırım görüşmelerinde halen sonuca ulaşılamamış olması soru işaretlerini artırıyor. Bu ayın başında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Chery ile sürecin son basamağında olduklarını ifade etmişti. Ek olarak Çin'in bu çıkışı ve çağrısının AB için olduğunun altını da çizmek gerekiyor. Türkiye, Çin'den gelen araçlara ek gümrük vergisi uyguluyor olsa da bir AB üyesi değil. Dolayısıyla Çin'in bu yeni çağrısından doğrudan etkilenmesi pek olası görünmüyor.