Hidrojenli otolar geliyor! (3. sayfa)

Şu ana kadar gördüğüm en efsane hort olabilir, o gün doğan çocuklar şimdi üniversite öğrencisi.

Hidrojen hayali kuranlar üzülecek ama hidrojenin parlak bir geleceği yok. Otomobillerde zaten hidrojen yakıt hücresi (fuel cell) olarak kullanımının aşırı verimsizliği, karışık teknolojisi, hala batarya içermesi ve güvenlik gibi nedenlerle önü kapalı. Geriye hidrojeni doğrudan ICE motorda petrol yerine yakıt olarak kullanma seçeneği kalıyor ki, bu seçenek de güvenlik, hacim ve maliyet gibi nedenlerle çok cazip durmuyor.

Hidrojen belki ağır iş makinelerinde, trenlerde ve gemilerde kullanılabilir ancak bunun için en az 2 hususta rüştünü ispatlaması gerekiyor:

1. Karbon emisyonları açısından elektrikle yarışacak temizlikte üretilebilir olması lazım. Günümüzde hidrojen doğalgazın yakılmasıyla üretiliyor yani karbon emisyonları açısından bir felaket. Elektrikle üretilirse de temiz enerji olabilmesi için yeşil elektrikle üretilmesi gerekiyor ama bu üretim tekniği ile üretilen hidrojen hem pahalıya mal oluyor hem de elektrik-hidrojen dönüşümünde verim %70 gibi düşük bir rakam. Elektrikle hidrojen üretip elektriğin %30'unu dönüşümde kaybetmektense, elektriği doğrudan elektrikli arabanın bataryasına yüklemek çok daha mantıklı, çok daha fizibıl. Hele bu %70 verimle üretilecek hidrojen fuel cell otomobillere yüklenecekse, verim %20'lere kadar düşüyor. Berbat bir verimsizlik.
2. Maliyet. Hidrojenin litre maliyeti elektrikle ve biyoyakıtlarla yarışabilir düzeyde olmazsa yine şansı yok.

Hidrojeni temiz bir şekilde alternatiflerinden çok daha ucuza üretmenin bir yolu bulunmadığı sürece ben hidrojene şans tanımıyorum.

Bu fikirler benim fikirlerim. Öncelikle bunu düzeltmek isterim. Petrol kartelleri mevcut düzenleri devam etsin ister. Dolayısıyla petrol dışı her türlü çözüme karşıdırlar. Elektriğe de karşıdırlar, hidrojene de karşıdırlar, biyoyakıtlara da karşıdırlar. Bense petrol dışı her türlü çözümü savunan biriyim çünkü dünyanın felakete gidişini görüyorum:

İlk kez böyle görüntülendi, Büyük Menderes Nehri kurudu (cumhuriyet.com.tr)

O bölge çocukluğumun ve gençliğimin geçtiği yerler. Pek genç sayılmam. Menderese nehrini böyle gördüğümü hiç hatırlamıyorum. O nehirde en sıcak ağustosta, eylül ve ekimde bile adam boyundan fazla su hep olurdu.

Dünya adım adım bir felakete gidiyor ve bu gidişi insanın fosil yakıt üzerine bir medeniyet kurmasından başka açıklayan hiç bir iklim modeli yok.

Buraya kadar anlaşılmayan bir şey yok sanırım. Yani neyi savunduğum ortada: Fosil yakıtlı medeniyet modelinden vazgeçip çevreye en az zararı veren bir enerji kaynağı üzerine bina edilmiş bir medeniyet fazına hem de hızlıca geçmeyi savunuyorum.

Eğer bunda mutabık değilsek zaten konuşmaya gerek yok. Mutabıksak, o zaman bu en çevreci enerji kaynağı nedir sorusuna cevap bulmamız gerekiyor. Ben elektrik diyorum. Siz hidrojen diyorsunuz. Bana hidrojenin elektrik kadar çevreci olduğunu verilerle, rakamlarla ispatlayabilirseniz ben fikrimi değiştirmeye hazırım.

Elektrik eğer yenilenebilir kaynaklardan elde ediliyorsa en çevreci enerji kaynağıdır, daha çevrecisi yoktur. Çevreye sıfır zarar vererek enerji elde etmenin bir yolu olmadığını biliyorum. O yüzden her şeye karşı çıkan romantik budalalardan değilim. Termik santralların nasıl büyük bir çevre sorunu olduğunun farkındayım. O nedenle nükleer santralları destekliyorum. Fosil yakıtla elektrik üretimi ilkelliktir ve bu yüzyıla yakışan bir teknoloji bile değildir.

Evet, elektriği çevreye en az zararla üretebilirsek gidişatı belki durdurabiliriz. Şimdi gelelim hidrojene...

Hidrojen doğada en bol bulunan element ama kolay bağ yapması yüzünden de hep başka elementlere bağlanmış halde var doğada. Bugün hdirojen elde etmenin bilinen sadece 2 yolu var.

1. Doğalgaz.
2. Suyun elektrolizi

Doğalgazdan da 2 yolla üretiliyor:

1. Kısmi oksidasyon
2. Buhar-metan reformasyonu

İlk yöntem adı üstünde yakma işlemi yani yan ürünü CO2. Oysa bizim baş belamız CO2'nin ta kendisi ve ondan kurtulmaya çalışıyoruz. O zaman bu yöntemle hidrojen üretmek dünyayı kurtarmaz. Belki karbon yakalama kullanılabilir ama bu da astarı yüzünden pahalıya gelir ve hidrojeni makul fiyatlı bir alternatif olmaktan çıkarır.

İkinci yöntem ise kabaca şu: CH4 + H2O (+ ısı ve basınç) → CO + 3H2. Bu yöntemde yan ürün olarak az da olsa CO2 açığa çıkıyor ama ilk yönteme göre çok az. Fakat bu yöntemin açmazı buharı 700-1000 derece sıcaklığa ne ile getirdiğimiz. Eğer fosil yakarak getiriyorsak yine çıkmaz yola girdik demektir. Yok eğer elektrik kullanarak ısıtıyorsak, o zaman bu yöntem bir seçenek olabilir ama tek şartla: Elektrik ya nükleer santraldan gelmeli ya da YEK santralından, asla termik santraldan değil.

Ancak bu durumda ikinci bir ikilem ortaya çıkıyor: Verimlilik ne alemde? Sonuçta hidrojen elde etmek için bir enerji dönüşümü yapıyoruz, elektriği ısıya çeviriyoruz. Okuduğum kaynaklarda eğer saf hidrojen elde edilecekse, net verimin %70 olduğu söyleniyor. Şimdi bunu bir cebe koyalım.

Hidrojen elde etmenin ikinci yöntemi suyun elektrolizi. Bu yöntemin de verimini biliyoruz: %70 ve bu verimi artırmanın fizik yasaları yüzünden pek bir yolu yok.

Şimdi elimizde %70 verimle elde edilen hidrojen var. O zaman karşılaştıralım:

Elektrik kaynağında %100

Hidrojen kaynağında %70

Elektriği arabamıza kadar %5-10 transmisyon kaybıyla taşıyabiliriz. Ortalama %8 diyelim. %92 bataryaya girdi ama girerken ısındı ve %10-25'i ısıya dönüştü. Buna ortalama 16 dersek 92 *0,84 = %77. Elektrikli araba bataryasına kaynağında 100 olan elektriğin 77 birimi giriyor. Bunun ne kadarı işe dönüşüyor? %5 de motorda gitse &72 falan toplam BEV verimi söz konusu.

Peki hidrojende durum ne?

Hidrojende 2 olasılık var:

1. Hidrojen yakıt hücreli elektrikli araba (FCEV)
2. Benzin yerine hidrojen yakan ICE motorlu araba (HICEV)

Bunun için şuraya şöyle bir grafik koyuyorum:

Bu tabloda HICEV yok ama biz FCEV ve ICEV verilerini harmanlayarak toplam verimi bulabiliriz: %44 yerine %52 alırsak HICEV için toplam verim kabaca %21 olur. Muhtemelen gerçek hayatta bundan daha düşük olacaktır çünkü hidrojenin ısıl verimi benzinden daha düşük.

Özetlersek; Elektriği direkten alıp arabamıza koyarsak tekerleği %73 verimle döndürüyoruz. Elektriği hidrojen üretmek için kullanıp o hidrojeni arabamıza koyarsak sırasıyla %22 ve %21 verimle tekerleği döndürüyoruz.

Bu durumda neden hidrojeni tercih etmeliyiz?

Hidrojenin diğer sıkıntılarını saymadım henüz ki yeri gelmişken onları da sayalım: Emniyetsiz oluşu, depolama zorluğu, yüksek maliyeti, FCEV arabanın aşırı komplike oluşu, HICEV arabanın da benzer şekilde komplike oluşu ve bakım ihtiyacı vs. vs.

Şimdi diğer husus: İddianız şu: Hidrojen için yeterli arge kaynağı ayrılmıyor, ayrılsa verim artacak. Birincisi bu sizin iddianız. Yeterli kaynak ayrılmadığını nereden biliyorsunuz? Velev ki ayrılmamış olsun. Sonuçta hidrojenin alternatifi var: Biyo yakıt ve pilli araba. Sonuçta ekonomi dersi alan herkesin bildiği bir şey vardır. Kaynaklar kıt, ihtiyaçlar sınırsızdır. O yüzden alınan her ekonomik kararın bir fırsat maliyeti vardır. Hidrojene ayrılacak kaynağın maliyeti başka bir şeyden vazgeçmektir. Belki vazgeçilecek olan şey hidrojenden daha önemli olacaktı insanlık için, eğer vazgeçilmeseydi? Kaldı ki kapitalist bir dünyada yaşıyoruz. Zenginler daha çok zengin olma derdinde. Dolayısıyla da paralarını gelecek gördükleri alanlara yatırıyorlar. Hidrojende gelecek görselerdi oraya yatırırlardı. Demek ki görmüyorlar ve hidrojenle ilgili firmalara yeterli yatırım gelmiyor o yüzden. İnsanları suçlayabilir miyiz bunun için? Tabii ki suçlayamayız. herkes parasını dilediği gibi harcamakta özgürdür. Zenginler de paralarını batarya firmalarına yatırıyorlar çünkü onlar da benim gibi orada gelecek görüyorlar.

Ben yazdım yeterince. Şimdi de sizi dinlemek isterim. Neden elektrik değil de hidrojen? Veya neden biyo yakıt değil de hidrojen? Sizin gözünüzde hidrojeni böyle üstün kılan nedir?

Not: Eğer dünyayı hidrojen kurtaracaksa hiç itiraz etmem, seve seve kabullenirim. Ben herhangi bir şeyin fanı değilim. fanlık yapmak için fazlaca yaşlıyım. fanboyluk adı üstünde genç işi.

Elektriği depolama amaçlı hidrojen kullanmak makul bir çözüm olabilir, konunun bu yönüne çok hakim değilim açıkçası. Ancak benim takıldığım yer hidrojenin kullanım alanlarından çok nasıl üretileceği. Temiz enerji ile üretilecekse çok muhtemeldir ki mükemmel bir çözüm olabilir, hararetle desteklerim ama yine karbon salınarak, karbon yakılarak hidrojen üretilecekse, bunun hiç bir anlamı olmaz.

Konu ilgimi çekti, bir araştırayım.

Teşekkürler.

hidrojeni yakıt olarak kullanan arabaları pariste görmüştüm.Toyata idi...