F-35 (ANA KONU) (5. sayfa)

tf-x projesi ölürse ya da sürüncemeye girerse çok yazık olur.

almayalım çöpü paramızı iade etsinler.

F15Ex alalım. hayalet, mayalet, sinsilik yok. Bam bam bam 

Anap zamanı F-16 üretiyorduk. Savunma sanayinde bu kadar hamle yaptık, F-35'i kendimiz üretelim.

1 hafta önceki olay.

f 35 lerin hala bitmek bilmeyen arızaları ve geçemediği için sürekli ertelenen savaş hali senaryolarındaki testleri yapılmadan satılmaya devam ediyor. Proje içinde olan ülkelerinde uçağı yapan Lokhead Martin'in her yıl ekstra olarak anlaşmalarda yer almayan aşırı yüksek güncellenme maliyetleri talep etmesinden ötürüde canları çok sıkılıyor. En son geçen yıl İngiltere f 35 alımlarından vazgeçmişti.

ABD eski başkanı Trump'da, f 35 lerin tek motorlu olmasından kaynaklı ciddi mühendislik hatalarından ötürü sürekli arızalarla boğuştuğunu ve "geleceği olmayan uçak" olarak anılacağını her mitinginde dile getiriyor.

Conflict on Xtwitter

🔴 Düşen F-35-B savaş uçağından atlayan pilotun, 911 acil yardım servisiyle arasındaki ses kaydı: "Uçağın nerede olduğunu bilmiyorum. Uçaktan atladım. 2000 feet yükseklikteydim... Uçak arızalandı."

https://twitter.com/i/status/1705477156376097137

Ben güncellemelerle silah ve radar menzilleri artıyor diye biliyorum. Yani güncellemeden de gayet çalışan ve başarılı bir uçakken firma en güncel donanımlarla daha da güçlü hale getiriyor. Alımların durması da güncelleme testleri bitsin de en günceli alalım diye biliyorum.

F35 karşısında bizim Kaan'ın eşit pilot kalitesi sağlanırsa hiç bir şansı olmadığını düşünüyorum. Bu sebeple ya almak ya da Kaan üzerinde daha fazla kafa yormak lazım. Sonuçta biri hazır bir uçak ve sürekli yenileniyor, diğeri daha hazır olacak.

Türkiye kendi savaş uçağı Kaan'ı yapar, uçurur. Bunda bir beyis yok ancak tıpkı SİHA'larda olduğu gibi geliştirme ve güncelleme süreçlerinden kaynaklı asgari 5 yıl daha envantere girmesi beklenecek gibi duruyor zira uçağı uçurabilirsiniz ancak envantere sağlıklı şekilde vermek çok zor bir süreç. İnsanlı savaş uçaklarının komplike testleri çok ağır yapılıyor ve süreçlerde bundan ötürü gecikiyor. Bu ara dönemdede hava kuvvetlerinde yeni F16larla kapatarak ilerlemek çok mantıklı. F35 alsak Kaan projesine zaten girmemiz mümkün olmayacaktı çünkü aktarılan mali bütçeler ve siyasi dengeler belli.

F35lerin ise güncellenmesi konusu ise son 3-4 yıldan beri uçağı güçlendirme yerine yaşanan sorunları çözme anlamında ciddi maddi kaynak taleplerini doğurdu. F35 kağıt üzerinde çok iyi bir uçak ancak hiçbir aktif savaş alanında test edilmedi. Her yılda en az 4-5 F35 uçağı teknik arızalardan ötürü düşüyor. Normalde yapılması gereken en üst seviye testlerini teknik aksaklıklar ve siyasi baskılardan ötürü yapmıyorlar çünkü uçağın tasarımsal anlamda bazı mühendislik hataları bulunduğundan bunları bertaraf etmek güncellemeler ile aşırı maliyet gerektiyor. Her teknik hatadan düşen F35 uçağıda projeye ortak olan ülkelerin canını fena halde sıkıyor. Bir tarafdan teknik sorunları diğer tarafdanda uçuş izinlerini ABD'deki merkezden almadan çalıştırılamayan uçak konsepti F35lerin satışınıda tıkıyor. ABD başkanı Biden bütün bu olumsuzlukları hasıraltı edip özellikle AB ülkelerine uçağı kakalamak için Ukrayna savaşını bahane ediyor ancak global ekonomik kriz sıkıntısı yine F35lerin satışına takoz oluyor.

Ukrayna savaşının ortaya çıkardığı önemli bir sonuçta, artık insanlı savaş uçaklarının devrinin bitmeye yakın olduğunu tüm dünyaya gösterdi. Aşırı pahalı (gerek uçak gerekse pilot eğitimi anlamında) ve uçurmasıda ayrı maliyetli olan insanlı savaş uçakları yerine, daha az riskli, kullanımı daha kolay ve maliyetleride çok düşük olan SİHA teknolojilerine daha fazla ilgi ve önem verilmeye başlandı. Bu anlamda birçok ülke ciddi ARGE çalışmalarını sürdürüyor. Muhtemelen 15-20 yıl içindede insanlı savaş uçağı dönemi bitirilecek dolayısıyla F35 projesinin devamlılığı bir F16 gibi 50 sene sürmez çünkü ordu giderleri ve stabilizasyonu noktasında en ucuz ve en efektif araç ve silahlar tercih edilmeye başlandı. Daha sı, yapay zekanında işlerin içine girmeside askeri savunma alanında birçok projeyi ortaya çıkardı. şuan içinde en büyük hedef jet motorlu olan ve insanlı savaş uçaklarından daha yetenekli,hızlı insansız savaş uçakları yapmak.

Kısacası dünya askeri teknolojiler anlamında yapay zeka entegreli ve insansız araçların aktif olacağı döneme tam entegre olacak bir dönemin öncesindeki ara geçiş zamanını yaşıyor. Bu süreçte çok uzun sürmez. Takribi 30-40 yıl içinde birçok savaş aracının insansız kullanımı ve hatta pilotajlarının dahi %100 yapay zekaya bırakıldığı bir döneme girilmesi çok olası. Bir PC oyunu oynar gibi, bir savaş uçağına koordinat ve bölge verileri girilerek "git-vur-gel" şeklinde başkalaşmış ve teknolojide insan faktörünü 2.plana koymuş uçaklar görmek çok ütopik değil. Olay artık bir zaman meselesi ve bu ara dönemdede farklı alanlarda askeri ihtiyaç sıkıntıları çekilecek her ülkede.

Doğru Arge projolendirilmesi ve doğru kaynaklarla her türlü teknolojik ürün sanılanın aksine daha kısa sürede yapılabilir şu zaman diliminde. Önemli olan bu projelere olan desteklerin kesilmemesi ve devamlılığın sağlanmasıdır. İnsanlı savaş uçağı konusu çetrefilli bir konu ancak günümüz teknoloji dünyasında bazı noktalarda avantajlar sağlayacak bir çok avantajlı etkenlerde bulunuyor. Dediğim gibi doğru hamlelerle 2028-2030 yılında Kaan savaş uçağının envantere girmesi ütopük bir durum değil.

Türkiye F35 sisteminden çıkarak bir başka eksik alanı olan Hava Savunma Sistemlerine son 5 yılda çok daha fazla önem verdi. Birçok irtifa alanında çok spesifik ve etkili HSS sistemleri entegrasyonları gerçekleştirildi. SİPER HSS sistemleri kapsamındada bu geniş HSS ağı her geçen gün geliştiriliyor ve çeşitli askeri alanlarda entegrasyonu genişletiliyor.

Bir savaş uçağı yapılıyor ise onu engelleyecek sistemide yapmanız lazım. Buradaki teknolojik savaş ise 2 noktada yaşanıyor; Birincisi uzun menzilli ve hızlı HSS roketleri, İkincisi ise radar ağının kalitesi ve her uçan cismi tespit edebilmesi.

Türk Savunma Sanayiside roket teknolojilerinde belli bir seviye sıçraması yarattı. Gerek taaruz gerekse savunma alanındaki roket sistemleri bir hayli geliştirildi. Ancak eksik kalan taraflarda yok değil. Önemli olan savaş uçağında olduğu gibi bu alanlardada bir yerden başlamak, hiçbir ülkeye bağımlı kalmadan kendi özgün sistemleri yapmak adına projelerin devamlılığını saylayabilmektir. TSK'nın zaten şuan 3 alanda ana eksikliği var; Birincisi yeni nesil savaş uçağı, İkincisi Uzun menzilli HSS'ler, üçüncüsü ise yeni nesil tanklar. Bu 3 alandada belli seviyelere gelindi ancak nihayi sonuçları almak elbette vakit alacak. Sonuçta Türkiye ABD yada Rusya gibi ülkelerin 40-50 yıl gerisinden geldi savunma sanayisinde. Bundan 15 yıl önce TSK'da kullanılan silahlar dahi ABD'nin kakaladığı 40 yıllık silahlardı. Kıçı kırık 130 km menzilli 40 yıllık teknolojili patriotları dahi parasıyla vermediler.

Türkiye'nin şu süreçte Avrupa'dan koptuğu bilinen bir gerçek. Zaten Avrupanında Türkiye'ye bakış açısı 70 yıldır hiç değişmedi. GKRK'ni AB'ye alıp Türkiye gibi ülkeyi kapıda bekletmek zaten Türkiye'ye yapılan bir hakaretti. bunun gibi bir çok vasıfsız ülke AB'ye kolayca alındı. AB'nin de son Ukrayna savaşı ile birlikte ABD güdümünde bir yapıya girdiği net şekilde görüldü. Orduları NATO'nun sağladığı avantajla büyütmeyen ve orduya aktarılacak meblağları halk konforuna ayıran ülkeler bugün Rusya tehtidinden ötürü büyük bir ekonomik payo ordu yatırımına kaydırmış durumda. Daha sı, artık eski ucuz doğalgaz ve petrol edinme avantajlarınıda kaybettiler. AB bugün Rusya'nın istediği toprakları verilmesine okey durumda, yeterki savaş bitsin, nefes alınsın istiyorlar.

Türkiye ise NATO'dan çıkmaz, bu konu o kadar ütopik bir şekilde sanki yarın gerçekleşecekmiş gibi lanse ediliyorki, o iş öyle kolay bir işde değil. Temelde TSK yapısı NATO'nun getirdiği askeri disiplin ve sistematiği benimsedi. Her ne kadar NATO'dan kaynaklı ülke içinde geçmişte yaşanan siyasi kaoslar olsada TSK yapısı NATO ile tamamen entegre olmuş vaziyette ve velevki NATO'dan çıkılsada NATO sistematiğindende TSK çıkmaz. Azerbaycan ordusu dahi TSK tarafından NATO bilinciyle eğitildi ve Karabağ'da etkin bir sonuç aldı. Dolayısıyla Türkiye AB'ye girmeyebilir ama NATO'dan da çıkmaz. Türkiye Nato için vazgeçilmez bir ülke şuan. Bu anlamdada F35 uçağına aşırı anlam yüklemek, herşeyin fırsatı olarak görmek ve ya bu uçak alınırsa AB'ye girilir, ABD ile can ciğer olunur, terör biter diye düşünmek bana göre ütopik bir düşüncedir.