Üye Girişi
Bağlan Google+ ile Bağlan Facebook ile Bağlan
Yeni Kayıt
Tüm Forumlar
  • Tüm Forumlar
  • Kültür ve Bilim
  • Kültür, Güncel ve Tarih
  • Güncel
  • Bu Konuda
Şimdi Ara

depremler nasıl yıkar?

Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar
Editörün Seçtiği Fırsatlar
Daha Fazla
Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az
2 Misafir - 2 Masaüstü
5 sn
32
Cevap
0
Favori
7.311
Tıklama
Daha Fazla
İstatistik
  • Konu İstatistikleri Yükleniyor
Konuya Özel
0 oy
Öne Çıkar
Cevapla
Sayfa: 12
Sayfaya Git
Git
sonraki
Giriş
Mesaj
  • bilinenin aksine, depremin aletsel büyüklüğüne bakarak "ouvv bu deprem çok yıkıcı" demek doğru değildir. depremin yaratacağı hasar hakkında önden bir fikir verebilir, ama insanları yanıltabilir de.

    nasıl mı? van'da meydana gelen 7.2 ve 5.6 büyüklüğündeki depremleri halkın algılamasına bakarak anlayabiliriz.

    çoğu kişi, van'ın 5.6'da neden daha çok hasar aldığı sorunsalına, ilk depremin hasar yaptığı binalar düşüncesiyle yaklaşmakta.

    bir depremde yıkıcı etkiyi, o depremin yarattığı ivme gösterir. yani büyüklük değil, bir yerde oluşan ivme yapılara hasar veriyor.


    ivme nedir?
    Depremin ivmesi, deprem anında zeminin ne kadar miktarda ve ne hızla sarsıldığının bir ölçüsüdür. Binaların üzerinde sabit durduğu zemin, deprem dalgaları tarafından harekete geçirilmektedir. Yapılar, zeminden ayrı bir kütleye sahip olduğu için zeminin hareketine direnmekte ve sonuçta bina içinde yer hareketine ters yönde atalet (cisimlerin harekete karşı di­renci) kuvvetleri oluşmaktadır. Bu durum sabit hızla giden bir aracın ani hızlanmasına veya yavaşlamasına benzer. Araç içindeki yolcular nasıl ani fren sonucu yıkılabiliyorlarsa, deprem sonucu ortaya çıkan atalet kuvvetleri tarafından da binalar yıkılabilmektedir. Deprem sırasında yerin sarsılması aynı zamanda ivme olayıdır. Maksimum (Pik) ivme, deprem sırasında kaydedilen en büyük ivme değeridir.
    http://kyh.deprem.gov.tr/depreminivme.htm



    hocam sağolsun geçenlerde anlattı olayı. 7.2'lik depremde, van'a en yakın istasyonda yer çekimi ivmesinin %17'si kadar bir ivme oluşmuşken; 5.6'lık depremde %24'lük bir ivme oluşmuştu. mesela simav depremi. eskişehir'de 0.015g ölçülen yer de vardı, 0.001 ölçülen yer de vardı.







  • yaşadığım kimi depremlerde bina alttan bir darbe yemişçesine titreşmekteydi. kimilerinde ise sağa ve sola salınım yapmaktaydı. diğer cisimlerde olduğu gibi ivmenin yönü binaya etki eden kuvvetin yönüyle mi doğru orantılı acaba? fayların harekete geçme biçimi mi belirliyor bunu yoksa tamamen binayla ve zeminle ilgili bir durum mu?
  • Deprem uzmanı değilim fakat şu kadarını söyliyeyim; Her depremin oluşma şekli aynı değildir.
    Çoğu deprem tektoniktir. Yani yer kabuğunun hareketinden kaynaklanır. Su nasıl akıp yolunu buluyorsa aynı şekilde yer kabuğuda hareket etmekte fakat bu çok çok yavaş bir süreçte gerçekleşmekte. Levhaların iç içe geçmesi, çakışması şeklinde sonuçlar doğruabiliyor bu. Enerji çok fazla biriktiğinde bu şekilde anlık kırılmalar olabiliyor. Bu yüzden depremlerin azar azar fakat sürekli olması bizim için en iyisi.

    Bir diğer deprem çeşidi de çökme sonucu oluşan depremlerdir. Yer altındaki boşlukların, büyük mağraların, yada seyrek bir kayaç tabakasının çökmesi sonucu oluşabiliyor. Bu depremlerin etkisi diğerine göre çok daha az hissedilir genelde.

    En son birde volkanik depremler vardı. O pek önemli değil, bizimle ilgili değil.
  • ecnebicesi "peak ground acceleration" diye geçiyor
    wiki de güzel ve geniş bir açıklaması var ama wikinin türkçe sayfası yok.
    http://en.wikipedia.org/wiki/Peak_ground_acceleration
    Depremin yüzeye yakınlığı, oluş mekanizması, zeminin sağlamlığı giib kriterler devreye giriyor.

    Birde depremin şiddetinden bahsediliyor. 10 şiddetindeydi diye, burada çoğunluk richter ölçeğine göre 10 şiddetinde olup birilerinin bunu örtbas ettiğini söylüyor. Oysa mercelli ölçeği diye bir ölçek var. Bu ölçek depremin richter birimindeki değerinden bağımsız bir şekilde tamamen binalardaki (ve arazideki) etkiye göre söyleniyor.
    http://en.wikipedia.org/wiki/Mercalli_intensity_scale
    (tr:Mercelli şiddet ölçeği)

    Ayrıca ilk makalede yer alan "Correlation with the Mercalli scale" isimli başlığa da bakmanızı tavsiye ederim.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi ncrdbl -- 19 Kasım 2011; 7:26:09 >




  • belirtmek isterim.

    herkes "tokyo 9'luk depremde bile nasıl sağlam kaldı" derken, bilmiyorlar ki o depremin tokyo'daki ivmesi 5.6'lık depremin van'daki ivmesinden daha azdı
  • İvme ile deprem şiddeti arasında ters orantı var diyebilir miyiz ?
  • kesinlikle diyemeyiz. tam olarak doğru orantılı olmasa da, doğru orantılı diyebiliriz.

    depremin, bir merkezde yaratacağı ivmeyi etkileyecek başka etmenler de vardır. merkeze uzaklık, fay tipi, zemin tipi çok önemlidir.
    • Yapay Zeka’dan İlgili Konular
    Sınırları büküyor! Erken evrenin en hızlı büyüyen kara deliği keşfedildi
    7 ay önce açıldı
    Güneş enerjisini uzayda toplayıp Dünya’ya ışınlamak artık hayal değil
    13 sa. önce açıldı
    Bakteri Nasıl Yapılır
    9 yıl önce açıldı
    Daha Fazla Göster
  • İlginç bir bilgiymiş acaba neden haberlerde sadece depremin büyüklüğünü gözümüze sokarlar merak ettim
  • quote:

    Orijinalden alıntı: 3ndorfin

    İlginç bir bilgiymiş acaba neden haberlerde sadece depremin büyüklüğünü gözümüze sokarlar merak ettim

    haberler, deprem büyüklüğü ile şiddet arasındaki farkı ayırt edebiliyor mu? onu dahi yapamıyorlar ki.
  • bilgilendim, teşekkürler.
  • Bir jeolog adayı olarak bilgilendim teşekkürler.
  • 7,6'lık deprem yerin 20km altında ve geniş bir alana etki etti. 5,6'lık deprem ise yerin 5km altanda daha dar bir alanı etkiledi.
    Şuradaki rihter oranlarını inceleyin:http://tr.wikipedia.org/wiki/Richter_%C3%B6l%C3%A7e%C4%9Fi
    5,9 ile 6,9 arasında çok büyük fark var.
    Benim anladığım kadarı ile 5,6 ilk depreme göre yüzeye daha yakındı ve bütün gücünü bir anda daha dar bir alana sıkıştırdığı için aletsel olarak küçük etki olarak daha yıkıcı bir deprem yarattı.

    Ekleme: Bağlantı vermeyi unutmuşum.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi metalok -- 19 Kasım 2011; 23:56:01 >
  • daha ziyade 7.2'lik deprem, fayın kuzeyinde daha etkili oldu.
  • quote:

    Orijinalden alıntı: 3ndorfin

    İlginç bir bilgiymiş acaba neden haberlerde sadece depremin büyüklüğünü gözümüze sokarlar merak ettim

    Çünkü esas olan depremin büyüklüğüdür.
    Depremin şiddeti, zeminin yapısına, kaya birimlerine, zemin suyuna, stratigrafik dizilime, yani kısaca deprem dalgalarının yol aldığı ortamın yoğunluk değişimine göre farklılık gösterir. Bu sebeple deprem odak noktasına x km uzaklıktaki çember bir hat üzerinde, depremin şiddeti farklılık gösterir / gösterebilir. Bu sebeple deprem şiddetini, depremin insanlar ve yapılar üzerindeki etkisi olarak da tanımlayabiliriz.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Previous Tune -- 22 Kasım 2011; 10:32:21 >




  • quote:

    Orijinalden alıntı: Previous Tune

    quote:

    Orijinalden alıntı: 3ndorfin

    İlginç bir bilgiymiş acaba neden haberlerde sadece depremin büyüklüğünü gözümüze sokarlar merak ettim

    Çünkü esas olan depremin büyüklüğüdür.
    Depremin şiddeti, zeminin yapısına, kaya birimlerine, zemin suyuna, stratigrafik dizilime, yani kısaca deprem dalgalarının yol aldığı ortamın yoğunluk değişimine göre farklılık gösterir. Bu sebeple deprem odak noktasına x km uzaklıktaki çember bir hat üzerinde, depremin şiddeti farklılık gösterir / gösterebilir. Bu sebeple deprem şiddetini, depremin insanlar ve yapılar üzerindeki etkisi olarak da tanımlayabiliriz.

    deprem büyüklüğü, binalar için esas değildir.
    bir depremin büyüklüğüne bakıp "şurada bu kadar yıkım olur" diye garanti veremeyiz.
    ama, bina envanteri varsa elimizde, deprem olduğu anda o şehirdeki ivme değerini veritabanına girdiğimizde, hangi binaların yıkıldığına kadar, görmeden tahmin yapabiliriz.

    van göbeğinde olmuş bir 7.2'den bahsediyoruz bu günlerde. peki 92 erzincan depremine bakalım. büyüklüğü 6.8, ama yarattığı etki, belki de deprem tarihinde çok az görünür cinsterndi.

    7.2'lik deprem, van'da 0.2g civarı bir ivme oluşturmuştur aşağı yukarı, ama 6.8 erzincan depremi 0.5g'lik bir ivme oluşturdu.
    http://www.e-kutuphane.imo.org.tr/pdf/13138.pdf

    depremin büyüklüğünden ziyade zeminin niteliği ve depremin hasar yapıcı özellikleri önemli.




  • Japonya'da deprem galiba 70 km derinde olmuştu, Türkiye'de ise 7 km derinde olan depremler var.
    Elimde 2 tane swf var deprem dalgalarının nasıl yayıldığıyla ilgili, indirmek isteyen olursa
    http://x7.to/mv3byq

    Bildiğiniz gibi fay kırıldığında 2 dalga çıkıyor, S ve P. Önce P dalgası geliyor peşinden depremin odak derinliğine göre yaklaşık 1-20 sn arasında S geliyor. Fakat S daldası yüzeye geldiğinda Rayleigh ve Love dalgalarına dönüşüyor. Asıl yıkıcı olanlar da bunlar.
  • quote:

    Orijinalden alıntı: hashus1099

    quote:

    Orijinalden alıntı: Previous Tune

    quote:

    Orijinalden alıntı: 3ndorfin

    İlginç bir bilgiymiş acaba neden haberlerde sadece depremin büyüklüğünü gözümüze sokarlar merak ettim

    Çünkü esas olan depremin büyüklüğüdür.
    Depremin şiddeti, zeminin yapısına, kaya birimlerine, zemin suyuna, stratigrafik dizilime, yani kısaca deprem dalgalarının yol aldığı ortamın yoğunluk değişimine göre farklılık gösterir. Bu sebeple deprem odak noktasına x km uzaklıktaki çember bir hat üzerinde, depremin şiddeti farklılık gösterir / gösterebilir. Bu sebeple deprem şiddetini, depremin insanlar ve yapılar üzerindeki etkisi olarak da tanımlayabiliriz.

    deprem büyüklüğü, binalar için esas değildir.
    bir depremin büyüklüğüne bakıp "şurada bu kadar yıkım olur" diye garanti veremeyiz.
    ama, bina envanteri varsa elimizde, deprem olduğu anda o şehirdeki ivme değerini veritabanına girdiğimizde, hangi binaların yıkıldığına kadar, görmeden tahmin yapabiliriz.

    van göbeğinde olmuş bir 7.2'den bahsediyoruz bu günlerde. peki 92 erzincan depremine bakalım. büyüklüğü 6.8, ama yarattığı etki, belki de deprem tarihinde çok az görünür cinsterndi.

    7.2'lik deprem, van'da 0.2g civarı bir ivme oluşturmuştur aşağı yukarı, ama 6.8 erzincan depremi 0.5g'lik bir ivme oluşturdu.
    http://www.e-kutuphane.imo.org.tr/pdf/13138.pdf

    depremin büyüklüğünden ziyade zeminin niteliği ve depremin hasar yapıcı özellikleri önemli.

    Bu yazdıklarınızın aksine birşey ifade etmedimki ben.
    Şiddet yereldir. Örneğin 7,4 büyüklüğünde bir depremin şiddeti yöresel olarak farklılık gösterir. Bunun nedenlerini de "Çünkü esas olan depremin büyüklüğüdür." cümlesinden sonra kabaca açıkladım. Bu yüzden esas olan deprem büyüklüğüdür dedim.




  • Depremin yıkıcılığı iki şekildedir.
    a)malzeme yorulması ile meydana gelen çatlamalarla mukavemet azalması
    b)deprem frekansının(bozucu kuvvet frekansı w) yapının doğal frekansı ile 0,85-1,2 mertebesinde örtüşmesinden dolayı meydana gelen rezonans faktörü.

    İki durumun farkı şöyledir:
    a)sisteme etkiyen ivme görece değişmez.Fakat yapı oluşan dinamik gerilmelere dayanamaz ve kırılma meydana gelir.(Örn:Telin aşağı yukarı eğilmesi ile zamanla kopması)

    b)sisteme etkiyen frekans neticesinde titreşim ivmesinde giderek artış meydana gelir.Bu hadise neticesinde zamanla beton yapı dağılmaya başlar.Matrisi dağılan iç demir iskelet desteksiz kaldığından binayı taşıyacak mukavemete sahip olamaz. rezonans devam ettikçe yukarıdaki hadise çok daha hızlı gerçekleşir ve yine kırılma gerçekleşir.

    genel kanı olarak bu sebeple bina doğal frekansının 20 hz ten büyük olması aranmalıdır.Aksi halde istenirse ahan da kolum kadar çelik burgulu iskelet çeliği kullansınlar yine yıkılacaktır.




  • Faydalı bir konu. Teşekkürler.
  • bizzat depremi yaşıyan vanlı birisiyim abim anlatıyor 7.2 olanda ben cocukların elini tuttum 2 kattan dışarı rahat bir biçimde cıktım ama 5.6 da kapının eşiğinde ve tek katlı bir evdeydim kapıya mesafemde cok yakındı ayakta duramıyordum hesabını siz yapın.
    şimdide kendimden örnek vereyim 5.6 olanda araba kullanıyordum inanın arabanın hakimiyetini kaybettim ne olduğunu anlayamadım karşı şeride geçtim ve depremden bi haberim sanıyorum biri son sürat geldi ve bana arkadan hızlıca carptı işte o zaman elektirikler kesildi bayram oteli igerimde toz buz oldu doğazgaz kokusu yayıldı işyerlerinin alarmları calmaya başladı kıyamet gibi bir sahne oldu resmen aracı cektim askerlik şubesinin önüne insanları sadece izledim resmen bittiğim andı
    inanın dostlar ben mühendis falan değilim eğer bu depremde diğeri gibi 28 sn sürseydi vanda taş üstünde taş kalmazdı Rabbim bizlere acıdı 7 sn falan sürdü
    • 
Sayfa: 12
Sayfaya Git
Git
sonraki

Benzer içerikler

- x
Bildirim
mesajınız kopyalandı (ctrl+v) yapıştırmak istediğiniz yere yapıştırabilirsiniz.
Hizmet kalitesi için çerezleri kullanabiliriz, DH'yi kullanırken depoladığımız çerezlerle ilgili veri politikamıza gözatın.
Kabul Ediyorum