Artık Polyestersiz giysi bulmak zorlaştı...

Giydiğim kıyafetlerde polyester olduğu zaman aşırı terleyip hasta olduğumu farkettiğimden beri yıllarca %100 pamuk olmayan kıyafet almadım ve dikkat ederim..

Geçen senelerde avmdeki Türkiye çapındaki zincir giyim mağazalarında 60 70 tl olan %100 pamuk sweatshirtlerin yerini %30 ve üzeri polyesterli olanlar almış ve minimum 100 tl.

Takım elbise vb ürünlerde ütü tutması için bi miktar polyester kabul ediliyor bazen ama insan cildine polyester denilen poşet türevi malzemeyi direk temas ettirmek hiç mantıklı değil. Dileyen araştırsın, kendi görsün..

Belki firmalar artan maliyetler karşısında etiketleri düşük tutmak adına bunu yapabilir ama devletin sigarada olduğu gibi bilgilendirici/caydırıcı etiketler uygulatması gerekiyor. Şuan tek tek içindeki minicik yazıların arasından içeriği zor da olsa bulabiliyoruz ama kaç kişi bu durumun farkında.. Dileyen yine alsın ama ne giydiğini bilsin diye düşünüyorum. Sizce polyester güvenli bir kumaş mı?

Tam olarak düşündüğün gibi değil. Çevreye daha duyarlı olmaya başladıkça plastik atıkların geri dönüşümü için şans vermeye başlamalısın. Ayrıca sağlık içinde polyester kumaşı seçmelisin.

Çöpten atık toplayanlar vb. Geri dönüşümde ipliğe ve kumaşa dönüşüyor. Bildiğim kadarı ile büyük firmalar da bu dönüşümden kumaş elde ediyorlar. Bu durumda çevreye yayılacak plastiğin büyük kısmı kendi içinde bir döngüye girmiş oluyor. Bu döngü olmaz ise plastik denize, ormana çevreye yayılacak.

Plastikler kimyasallar ile en az tepkime veren maddelerden. Örneğin cam - metal - seramik - plastik karşılaştırırsan cam ve plastik en az zararlısıdır. Metal ise en kötü seçenektir. Bu hem mutfak hemde diğer her şeyde geçerli.

Burada aslında kimsenin görmediği başka büyük bir tehlike var. Porselen. Porselen toprak bileşeni ve süngerimsi bir yapıda. Etrafında da sır var. Sır aşınınca artık kimyasallar bulaşık deterjanları çamaşır suyu vb. Süngerimsi yapı içine nüfuz eder. Özetle bulaşık kiri yağ, yumurta, sebze çürükleri vb ile deterjan yer değiştirir. Temiz diye içtiğiniz porselen tabaktaki çorba ile deterjanda yersiniz.

Deterjan örneğini neden verdim? Pamuk vb için. Pamuk giydiğinde terleme olmamasının nedeni hava alması. Hava almasının nedeni süngerimsi yapıda olması. Aynı şekilde porselen gibi organik olduğu için pamuğu seçtiğinizde kirli kıyafeti yıkadığınız da da kir ile deterjan kimyasalları kumaş içinde iplik içindeki süngerimsi mikro boşluklara dolar. Kir ile deterjan yer değiştirir.

Zaten yumuşatıcı da bunun için var.

Saç kremi = çamaşır yumuşatıcı.

Siz kıyafeti giydiğiniz o boşluklara yumuşatıcı biraz dolar ipliği yapısını saç tellerindeki gibi kırıklardan tıftıklardan arındırıp düzleştirir. Ve deterjan kokusunun yerini yumuşatıcı kokusu alır.

Plastik iplikte bu süngerimsi yapı olmadığından (katı hal, cam gibi...) kimyasal iplik içine yerleşemez.

Özetle porselen ve pamuk gibi organik tercih ettiğinizde deterjanlara maruz kalırsınız. Ve bunun zararı tahmin ettiğinizden çok çok fazladır. Tahminim porselen takım kullanan birey ömrü boyunca 20 kg, pamuk kullanan bireyde 10 kg civarı deterjanı vücuduna absorbe eder.

Bence polyester tamamen güvenli değil. Problemlerden biri elyaf yapıdaki tekstil tozu. Evdeki tozun da büyük kısmını bu tekstil partikülleri oluşturuyor. Sorun bütün tekstillerde var, fakat polimer tozların akciğerlerde yeterince hızlı bertaraf edilip edilemediğini bilmiyoruz.

İkincisi durulama konusu. Sentetik ürünler çok daha zor durulanıyorlar, su absorbsiyonları pamuğa göre zayıf olduğundan deterjan tutma oranları daha yüksek. Bugünkü kısa çevrimli makinalarda tamamen durulanabildiklerinden emin değilim. Sentetik kumaşların mutlaka sentetik porgramında yıkanmasını tavsiye edebilirim ancak, çünkü sentetik programlarda durulama süreleri daha uzundur. Mesele, %15 sentetik kumaş hangi programda yıkanmalı...

Ventilasyon konusu örgü yapısına da bağlı. Hava geçiren ve sentetik örgüler olabilir. Dayanıklı oldukları için bazı spor kıyafetlerinde tercih ediliyorlar. Yine de %100 pamuk olmasını tercih ederim, veya modal gibi doğal alternatiflerini.

Reaksiyona girmeyen silikon veya polimerlerin cilt temasında güvenlir oldukları söylenegeldi. Ne var ki bunların şampuan, sabun ve yumuşatıcılardaki sıvı formlarına güvenmiyorum. Zararları direkt değil fakat gözenekleri kapattıkları için dolaylı yoldan bakteriyel veya fungal cilt hastalıklarına neden olabiliyorlar, ve bu sorunlar bir başlarsa çok inatçı olabiliyor. Endüstriden tanıdığım sıvıların yüzey gerilimini düşüren veya yüzeylerde kalıcı olmalarını sağlayan ve cilt temasına karşı uyarıyla kullanılan sürfaktanların, bazı polimerlerin zaman içinde sıvı sabun, şampuanlar ve yumuşatıcıların içeriklerinde listelendiklerini görünce şaşırmıştım. Düşük oranlarda oldukları için izin veriliyor herhalde, kremlerde de antifriz olarak kullanılıyorlar ama bence bu maddelerin cilt üzerinde hiç bir işleri olmamalı. İyi haber, Avrupa Birliği bu sürfaktanları tamamen yasaklamayı düşünüyor. Detrjan da aslında bir sürfaktan ama sınıflara ayırıp kısıtlanacak sanıyorum.

toplayın siz daha mavi kapakları

Tamamı pamuklu kıyafet sadece iç çamaşırı giyerim...

Polyesterli elbise giyeceğinize naylon çöp poşeti giyin daha ucuza gelir. Sonuçta aynı şey. Pamuklu kumaşa sağlıklı deniyor, doğrudur ama ülkemizdeki pamuk lobisi daha dayanıklı ve en az pamuk kadar sağlıklı olan kenevir lifinden yapılma elbiselerin üretimini engelliyor.

Yukarıda arkadaşlarımızın da belirttiği gibi polyester içerikli ürünlerin sayısı artıyor ve artmaya da devam edecek.

En önemli nedeni geri dönüşüm/recycled.

Dünyanın en büyük tekstil/giyim devleri geri dönüşüm konusunda ciddi yatırımlar yapıyor ve yapmaya da devam ediyor.

Türkiye de biz bu konuya şimdilik çok önem vermesek de yurt dışında, özellikle avrupa da geri dönüşüm baya moda.. Tüketici geri dönüşüm ürünleri konusunda (ekonomilerinin de vermiş olduğu rahatlık sayesinde)duyarlı olabiliyor.

Şu an Türkiye de imalat yaptıran dünyaca ünlü markalar imalatçılarından test raporları, denklik vs bir sürü rapor da istiyor geri dönüşümle ilgili..

Geri dönüşümü sadece kapakla düşünmeyelim; plastik olan bir çok şey, kullanılmış kıyafetler(garment to garment şu ara revaçta bir proje)vsvsvs

Ayrıca yukarıda da arkadaşlar belirtmiş; polyester sentetiktir, pamukla kıyaslanamaz.

global piyasalara hakim markaların son dönemde dillerinden düşürmedikleri iki kelime sustainable ve recycle dolayısıyla etiketlerde daha sık polyester göreceğiz.