Üye Girişi
Bağlan Google+ ile Bağlan Facebook ile Bağlan
Yeni Kayıt
Tüm Forumlar
  • Tüm Forumlar
  • Kültür ve Bilim
  • Kültür, Güncel ve Tarih
  • Güncel
  • Bu Konuda
Şimdi Ara

Uçak yolculuğu ne kadar güvenli - Yazan kaotika

Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar
Editörün Seçtiği Fırsatlar
Daha Fazla
Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az
2 Misafir (1 Mobil) - 1 Masaüstü, 1 Mobil
5 sn
19
Cevap
0
Favori
3.682
Tıklama
Daha Fazla
İstatistik
  • Konu İstatistikleri Yükleniyor
Konuya Özel
0 oy
Öne Çıkar
Cevapla
Sayfa: 1
Giriş
Mesaj
  • UÇAK YOLCULUĞU NE KADAR GÜVENLİ
    Yazan: Kaotika

    Son zamanlarda özel havayolu şirketlerinin tarifeli iç hat seferlerine başlaması ve artan rekabet koşulları yüzünden fiyatların çok ucuzlaması nedeniyle önceleri çok lüks olan uçak yolculuğu, kazandırdığı zaman da göz önünde bulunulursa, günümüzde herkesin bir gün gelip yararlanabileceği bir duruma gelmiştir.
    Uçak yolculuğu ne kadar güvenli - Yazan kaotika


    Uçağa binerken bir korku oluyor mu? Peki hiç aklınızdan geçti mi: Bu demir kuş nasıl uçar, Elektronik cihazlarından biri bozulursa ne olur, uçak düşer mi?Uçağın kanadı kopar mı? Motorlar durursa ne olur?

    Sizlere uçağın teknik donanımı hakkında biraz bilgi verip te içinizi biraz rahatlatabilirsem ne mutlu bana.

    Bir uçak tasarlanırken uluslarararı havacılık otoriteleri tarafından bazı standartlar ve şartlar aranıyor. Bu standartlara uymadan hiçkimse kafasına göre uçak tasarlayıp uçuramıyor. Uçağın yolcu taşımaya elverişli durumda olmasına "Air worthyness" deniyor ve bu şartlar sürekli güncelleniyor.

    GÜNÜMÜZDEKİ MODERN YOLCU UÇAKLARINDA BULUNAN BAZI ŞARTLARDAN BAHSEDEYİM:

    UÇAKLARIN ELEKTRONİK DONANIMI:
    Uçağın çalışması ve uçması ile ilgili işlemleri yürüten düzinelerce computer vardır. BU computerlerden, bir birinin yedeği olmak üzere, her biriniden en az iki tane bulunur. Computerlerden her hangi birinin arıza yapması durumunda diğeri onun bütün görevlerini yapabilir. Bu computerlerden birbirinin aynı olanlar hiçbir zaman yan yana bulunmaz. Herbirisi ayrı kablolama sistemine sahiptir. Bozulan computerin görevini devralan diğer komputer, ayrı kablolama hattı ile görevini yapar. Bu kablolama hatları hiçbir zaman yan yana geçmez. Tamamen birbirinden bağımsızdır. Bunun nedeni uçağın herhangi bir noktasında fiziksel bir hasar ,mesela yangın, meydana geldiği zaman, arızanın tek biri sitemi devredışı bırakmaması içindir.

    Uçaktaki aynı cins computerlerden ikisinin birden devredışı kalması durumunda, diğer computerler görevin kendine görevlerine en yakın olan kısmını üzerlerine alarak görevleri paylaşırlar. Uçak otomatik olarak en uygun görev taksimi konfigürasyonuna geçer. Bu konfigurasyonu sağlayan tek bir sistem yoktur. Uçaktaki bütün sistemler birbirlerinden bağımsız olarak bir diğerinin arızasını tespit etmek ve arızayi diğer sistemlerden izole etmek ve en uygun çalışma konfigürasyonuna geçmek için tasarlanmıştır.

    UÇAKLARIN ELEKTRİK SİSTEMLERİ:
    Uçakların birbirinden bağımsız birçok elektrik sistemi vardır. Her bir elektrik sistemi birbirinden bağımsız kaynaklardan beslenir ve her birinin kablolama sistemleri birbirinden bağımsız ve ayrıdır. Bu elektrik kaynakları motorların üzerindeki jeneratörler olduğu gibi, her uçakta standart olan uçağın kuyruk kısmında bulunan yedek jeneratör de olabilir. Uçaktaki bütün bileşenler (cihazlar v.b.) herhangi bir arıza durumunda bu elektrik kaynaklarının herhangi birinden, birbirinden ayrı ve bağımsız kablolama hattı ile beslenebilecek şekilde tasarlanmıştır. Uçaktaki olası elektrik arızasında, geriye kalan tek bir elektrik sistemi uçağın bütün hayati sistemlerini besleyebilir. Bu sistemlerin hepsi devredışı kalırsa hava gücü ile çalışan bir pervaneye bağlı jeneratör devreye girer, bu pervane aynı zamanda hidrolik gücü de sağlar. hadi diyelim bu da devre dışı kaldı o zaman uçakta bulunan bataryalar (aküler) uçağı en az yarım saat boyunca uçurmaya yeter.

    ELEKRİK SİSTEMİNDE KISA DEVRE OLURSA:
    Uçaktaki herhangi bir diğer sistem kısa devreyi tespit eder ve en uygun olan şekilde kısa devreyi röleler vasıtası ile izole eder. İzolasyon en uygun şekilde yapılır. Kısa devre anında tespit edilir ve kolaylıkla izole edilir hiçbir zaman uçağın diğer sistemlerini etkilemez.

    UÇUŞ KUMANDALARI:
    Uçakların havada manevra yapmasını uçuş kumanda yüzeyleri sağlar. Bu yüzeyler hidrolik gücü ile hareket ettirilir. Uçaklarda birbirinden bağımsız en az üç tane hidrolik sistemi vardır. Bü üç hidrolik sistemindeki sıvılar ayrı borularda dolaşır ve hiçbir zaman birbirine karışmaz. Herbir hidrolik sisteminin bağımsız ve birden fazla güç kaynağı vardır Hidrolik sistemlerinden birinde herhangi bir nedenle güç kaybı olursa güç transfer ünitesi denilen türbin ve şaftlarla yine sıvılar birbirine karışmadan güç diğer sisteme aktarılır. Bu işlem de yine otomatik olarak yapılır.Uçuş kumanda yüyeylerinden herbirisi, bu üç hidrolik sisteminden ayrı borular ve ayrı pistonlar (actuator) ile hareket ettirilir. herhangi bir hidrolik sistem tek başına bir uçuş kumanda yüzeyine hareket verebilir. Yani uçakta tek bir hidrolik sistem kalsa dahi uçak bütün hareketleri ve manevraları yapabilir.


    UÇAKLARIN YAKIT SİSTEMLERİ:
    Uçaktaki herbir motor birbirinden bağımsız yakt tankı ve yakıt sistemi ile beslenir. Herhangi bir arıza anında bir diğer motor çapraz besleme (cross feed) özelliği sayesinde diğerinden beslenebilir, bu işlem de yine otomatik olarak vanaların açılması ve kapanması ile sağlanır.

    UÇAKLARDAKİ ARIZALARIN İZOLE EDİLMESİ:
    Uçak herhangi bir sistemdeki herhangi bir arızayı en uygun bir biçimde telafi etmek ve arızanın diğer sistemleri etkilememesini sağlamak için tasarlanmıştır. Bu özelliğe "fail safe" özelliği denir. BU özelliği ile uçak, bir makinadan çok bir "organizmayı" andırır. sadece kendini tamir edemiyor o kadar. Bu özellik sadece elektronik sistemlerde değil, elektrik, yakıt, hidrolik, pnömatik, motor ve kısacasi tüm sistemler için geçerlidir. uçağın gövdesinde, kanatlarına hatta iskeletinde dahi bu özelliği görürüz. herhangi bir sistem de diğer bir sistemi besler. mesela yeri gelir elektrik gücünden hidrolik gücü üretilir, yeri gelir hidrolik gücünden elektrik gücü üretilir.
    Uçaktaki her arıza otomatik olarak giderilirken, aynı anda pilota da ikaz olarak iletlir.

    UÇAKLARIN MOTORLARI:
    Uçakların tüm sistemlerinde bulunan birbirinin yedegi olma ve "fail safe" özelliği sadece motora indirgediğimizde tek motorun kendisi için de geçerlidir.
    Motorun içerisinde meydana gelen herhangi bir arıza, motorun durmasına müsade etmeden, telafi edilecektir. Örneğin bir boru ya da filtre tıkanırsa yakıt diğer bir borudan akacaktır. Kaldı ki uçakta tek bir motor yoktur. Uçak geriye kalan tek bir motoru ile piste güvenli bir iniş yapabilir.

    UÇALARIN PLANÖR GİBİ SÜZÜLMESİ:
    Uçaktardaki bütün motorların devredışı kalması halinde, o devasa demir kuşlar 1/10 oranında süzülme yapabilir. Bu demek oluyor ki her 1 km alçalmaya karşılık 10 km öteye gidebilir. Bu günümüz uçaklarına standart bir rakamdır. uçaklar tasarlanırken bu özellik göz önünde bulundurularak tasarlanır. Yani bütün motorların durması halinde pilot uçağı en yakın boş bir araziye indirir, pek konforlu bir iniş olmaz ama en azından canlar kurtulur.

    UÇAKLARIN YANGIN ALGILAMA SİSTEMLERİ:
    Uçaklar, motorlar, tuvaletler, kargolar dahil, yangın algılama ve söndürme sistemleri ile donatılmıştır.

    UÇUŞ DESTEK BİLGİSAYARLARI:
    Otomatik pilot sisteminin bir parçası olan ama otomatik pilottan bağımsız olarak her zaman devrede olan uçuş destek sistemi (Flight Augmentation System) vardır ve bu sisteme ait en az iki tane computer bulunur. Biz nasıl yolda yürüken aniden yan taraftan sert bir rüzgar esse, hemen dengemizi sağlarız ya da arkadaşımız şaka yapmak için bizi ittirse hemen ters bir hareket yaparak dengemizi sağlarız. Uçakta da olası bir ters kuvvetin etkisinde uçuş destek sistemi uçağın dengesini sağlar. Pilot ters bir hareket verse dahi uçuş destek sistemi buna müsade etmez. Uçuş destek sistemi pilotun verdiği kumandaları (o anki hız, uçağın açısı gibi değerleri inceleyerek) sürekli inceler ve uygun olmayan hareketin yapılmasına müsade etmez. Uçuş destek sisteminin her ikisi de devredışı kalırsa hiç birşey olmaz ve pilot babadan kalma yöntemlerle uçağı uçurmaya devam eder.

    UÇALAR HAVADA ÇARPIŞIR MI?
    Günümüzde her uçakta standart olan T2CAS sistemi sayesinde, bu sisteme ait (tabi ki yine iki tane olan) bilgisayarlarla o uçağın ve de diğer uçakların rotaları ve hızları hesaplanır. Eğer herhangi bir çarpışma olasılığı tespit edilirse pilotun müdahelesine gerek kalmaksızın uçakları karşılıklı olarak rotalarını değiştirirler mesela biri sağa kaçar diğeri sola yada biri yukarı kaçar diğeri aşağıya, sonra da hiçbirşey olmamış gibi yolarına devam ederler.

    UÇAK MI AKILLI BİLGİSAYAR MI?
    kesinlikle uçak daha akıllı diyebilirim. Uçak herhangi bir olağanüstü bir durumda en uygun kararı vermek için tasarlanmıştır. Örneğin herhangi bir nedenle uçuş kumanda yüzeylerine hareket iletilemez ise anında bir diğer sistem devreye girerek hareket tamamlanır. Ya da uçak yere çok yaklaşırsa ya da dağa çarpacak olursa ilkönce "pull up" diye sesli ikaz duyulur. Pilot hala uçağın burnunu kaldırmamakta israr ederse, uçuş destek sistemi, iş başa düştü diyerek uçağın burnunu kaldırır.
    Bir de bilgisayarı düşünelim. Bilgisayar ise en ufak bir olumsuzlukta bir hata mesajı vererek sizi bekler durur. Mesela aynı isimli dosya yüzünden diske yazamıyorsa bile yapacağı tek şey sizi beklemektir.

    UÇAKLARIN BAKIMLARI:
    Uçakların, günlük, haftalık, aylık ve yıllık kontrol ve bakımları vardır. Uçak günde en az dört saat boyunca yerde kalarak gerekli günlük kontrol ve bakımları yapılır. haftada bir gün boyunca haftalık kontrol ve bakımı yapılır. Aylık bakım dört gün ve yıllık bakım ise iki ay sürer. yani on ay boyunca uçan uçak, iki ay boyunca hangara çekilerek, hassas elektronik cihazlarla en küçük vidasına kadar incelenir. çatlak ve mukavemet testlerine tabi tutulur ayrıca boreskop denilen cihazla motorlarının içinin her köşesi incelenir.

    SONSÖZ:Uçaklardaki hiçbir sistem en önemli sistem değildir. Hiçbir sistem tek başına hayati ve kilit sistem değildir. Uçağın teknik bir nedenle düşmesi için kanadın kopup gitmesi gibi bir neden akla geliyor ama teknik bakımlar göz önünde bulundurulursa bunun da imkansız gibi bir şey olduğu ortaya çıkıyor.
    Aklınız bilgisayara gitmesin, bilgisayardaki en ufak bir hata yüzünden tüm bilgisayar kilitlenir fakat uçak öyle değil. Uçaktaki herhangi bir arıza yüzünden uçak devredışı kalmaz. Zaten bir laf vardır, kişinin uzak kazasında ölme ihtimalı, caddede yürürkenkafasına kuyruklu piyano düşüp ölmesi ihtimalinden daha azmış. Bu hesabı neye göre yaptılar bilmiyorum ama bece doğru.Günün birinde uçağa binmek kısmet olursa onun başına geldiğinizde onun bir makine olmadığını bir organizma olduğunu düşünün ve öyle binin.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi kaotika -- 11 Temmuz 2005, 6:58:08 >







  • güzel yazı ...
  • harikasın kaotika.. yazın çok güzel.

    bu arada bu konuda yolcuları ilgilendiren bir sorum olacak ?

    Kıtalar arası yolculuktan dolayı ortaya çıkan saat farkı insanın Vucut saatini etkilermi???
    etkilerse ,Neden etkiler?
  • Evet "time lag" denilen olay insanı etkiliyor. Niçin etkiliyor deyince ise fazla söz söylemeye gerek yok. insanın biyolojik bir saati var. bu sorundan kurtulmak için oranın saatine göre yaşamaya başlayacaksın gerekirse fazladan uyuyacaksın, bir gün sonra geçiyor.
  • evet bahsettiğimiz bu "jet lag" olayından sence bunca iş adamı nasıl kurtuluyor? yada kurtulamıyormu ?

    Çünkü jet-lag bana göre zaman ve verim kaybına yol açabilir.

    buna bir çözüm bulunmalı.

    örneğin , Ucaklara insanın biyolojik yapısını kandırabilecek bir sistem kurulamazmı ?
  • quote:

    Çünkü jet-lag bana göre zaman ve verim kaybına yol açabilir.

    buna bir çözüm bulunmalı.


    insan biyolojisi çoğu ortama adapte olabilecek şekilde tasarlanmıştır. kendimden biliyorum ...

    bir durumu alışkanlık haline getiren organizma o soruna karşı kendisi çözüm üretir.

    dediğin sorun işadamları üzerinde zamanla etkisini yitirir diye düşünüyorum.
  • Dikkatimi çekmeyen enfes bir yazı idi @kaotika.
    Uçak yolculuğundan çekinenlere broşür yapılabilecek bir makale
    Teşekkürler @kaotika.
    • Yapay Zeka’dan İlgili Konular
    İnsanlık 50 yıldır uzayda: Dünya’dan en uzağa giden uzay araçları nerede ve ne yapıyorlar?
    3 yıl önce açıldı
    Elektrikli otomobiller sanıldığı kadar çevre dostu mu? İşte olayın perde arkası
    3 yıl önce açıldı
    Ölümsüz Bir Yaşam Mümkün mü ve Evren Son Bulunca Sonrasında Ne Olacak
    2 yıl önce açıldı
    Daha Fazla Göster
  • evet ama bütün bu önlemlere rağmen swisssair a ait bir boing 737 uçağında yalıtkan bir malzeme yangın çıkardı ve uçak inemeden düştü..

    yani en ufak bir hata bile bazen umulmadık sonuçlar çıkarıyor.
  • E sonuçta kul yapısı bu, düşmeyecek diye birşey yok
    Ama şöyle bir şey daha var ne dercede doğru. Bir insanın uçak yolculuğunda ölme ihtimali, sokkatan geçerken kafasına kuyruklu piyano düşüp ölmesi ihimalinden daha azmış.
  • Dört ayaklı bir masa bile salonun ortasında devrilebiliyor @nofrost.
  • abi bunun istatistiğini nasıl tutmuşlar acaba :D insanın kafasına kuyruklu piyano süşme olasılığı

    not: öyle bi istatislik tutulmadığını biliyorum tabi ki

    quote:

    Orjinalden alıntı: kaotika

    E sonuçta kul yapısı bu, düşmeyecek diye birşey yok
    Ama şöyle bir şey daha var ne dercede doğru. Bir insanın uçak yolculuğunda ölme ihtimali, sokkatan geçerken kafasına kuyruklu piyano düşüp ölmesi ihimalinden daha azmış.
  • Güzel bir yazı paylaşım için teşekkürler.Yalnız şöyle bir şey ekleyeyim.Yukarıdaki yazıda güvenlik adına belirtilmiş olan her şey aslında düzenli bir geometri gerektirir.Daha sonra sağlam bir matematik.Sadede gelmek gerekirse yukarıdaki yazıda uçak güvenliği ve sistemleri ile yazılan her şeyi bizler anlamlandırıyoruz.Tüm bunlar kendi kafamızda kurduğumuz bir anlamdırmanın sonucunda olan şeyler.Aslında ne uçak ne de güvenlik diye bir şey var.Tüm bunlar kafamızda anlamlandırdığımız geometrinin ve matematiğin bir ürünüdür.i. (Anladın sen anladın.Hani "kar" yağar hava soğur ya bazen...)
  • quote:

    Orjinalden alıntı: trackfind500

    Güzel bir yazı paylaşım için teşekkürler.Yalnız şöyle bir şey ekleyeyim.Yukarıdaki yazıda güvenlik adına belirtilmiş olan her şey aslında düzenli bir geometri gerektirir.Daha sonra sağlam bir matematik.Sadede gelmek gerekirse yukarıdaki yazıda uçak güvenliği ve sistemleri ile yazılan her şeyi bizler anlamlandırıyoruz.Tüm bunlar kendi kafamızda kurduğumuz bir anlamdırmanın sonucunda olan şeyler.Aslında ne uçak ne de güvenlik diye bir şey var.Tüm bunlar kafamızda anlamlandırdığımız geometrinin ve matematiğin bir ürünüdür.i. (Anladın sen anladın.Hani "kar" yağar hava soğur ya bazen...)




    Ayrıca anlam konusunda şunu söylerim: Bazı şeyler farkeder bazı şeyler farketmez ama neyin farkedip neyin farketmeyeceği farketmez.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi kaotika -- 6 Eylül 2005, 12:38:30 >




  • bir uçağın düşme ihtimali 6000000 da 1 miş

    kaynak:discovery channel
  • Diğer taraftan türkiyede her 3 otobüsten birisi herhangi bir kazaya karışmışmış, ancak bu otobüslerden kaçta kaçı ölümlü kazalara karışmış, bu bilgiyi bulamadım...
  • paylaşım için tşk
  • Karayolunda kaza yapma riskiniz çok fazladır uçakta ise kasa riskiniz azdır.Peki her ikisininde kaza yapması durumunda hangisinde sağ kalma ihtimaliniz daha yüksek ?
  • hocam yazı süper. sağolasın
  • Yazı güzel olmuş teşşekkürler. Uçakların donanımlarının yanısıra pilotlara dan bahsetek istiyorum. Bir pilot uçağı kullanmadan önce yüzlerce test ve simulasyondan geçiyor. Yani pilot olmak zor ve pilotlar da uzman oluyor böylece. Aslında tüm karayolu taşıt sürücüleri de bu kadar eğitimli , ciddi ve dikkatli olsa karayolu da son derece güvenli olur değil mi?
    • 
Sayfa: 1

Benzer içerikler

- x
Bildirim
mesajınız kopyalandı (ctrl+v) yapıştırmak istediğiniz yere yapıştırabilirsiniz.
Hizmet kalitesi için çerezleri kullanabiliriz, DH'yi kullanırken depoladığımız çerezlerle ilgili veri politikamıza gözatın.
Kabul Ediyorum