Google'ın resmi belgelerine göre Android: iPhone'dan önce ve iPhone'dan sonra

Apple ile Samsung arasında nisan ayıyla birlikte, ABD’de başlayan 2.büyük patent davasında ortaya çıkan ilk belgelerin yankısı süredursun, AppleInsider’ın bugün yayınladığı belgeler, Apple cephesinin Android’e karşı yıllardır sürdürdüğü savaşın en büyük nedenini açıklar nitelikte.

Haberimizin detaylarına girmeden Android’in geçmişini kısaca hatırlamakta fayda var. Google’ın Android ile tanışması ve şirket içerisinde proje olarak yürütmeye başlaması 2005 yılına dayanıyor. Android’in kökeni ise çok daha önceki yıllara kadar uzanıyor. Kariyerinin ilk zamanlarından Apple’da mühendis olarak çalışan Andy Rubin, 2000 yılında Danger isimli bir şirket kurmuş; bu şirket mobil cihazların donanımı, yazılımı ve donanım-yazılım  optimizasyonu konularına odaklanmıştı. Danger’ın en büyük iş ortağı ise T-Mobile idi. Takvimler 2003 yılını gösterdiğinde ise Andy Rubin, Danger’dan ayrılarak “daha akıllı cihazlar üretmek” amacıyla Android Inc.’i kurdu. O tarihlerde Android, daha çok fotoğraf makinelerine hayat verecek biri işletim sistemi olarak nitelendirilse de kapalı kapılar arkasında cep telefonlarını zenginleştirecek bir işletim sistemi olması için de çalışmalar yapıldığı biliniyordu. Bu çalışmalar Google’ın da dikkatini çekmiş olacak ki kuruluşundan 2 sene sonra ise Google, Android Inc.’i tamamen satın alarak kendi bünyesine kattı. Bu satın alımdan sonra Andy Rubin ve arkadaşları Android’in geliştirilmesine Google çatısı altında devam etti.

Android’in tarihini kısaca hatırladıktan sonra gelelim haberimizin başında belirttiğimiz belgelere. Hatırlanacağı üzere 2005-2007 yılları arasında akıllı telefon denildiğinde akla plastik, fiziksel QWERTY klavyeli, küçük ekranlı, şu anki akıllı telefonlara göre akıllılık seviyesinde “olgunlaşamamış” çözümler geliyordu. Ancak 2007 yılında tanıtılan iPhone ile akıllı telefonların “nasıl olması gerektiği” Apple tarafından tanımlandı. Kamuoyuna 2010 yılına doğru yansısa da Apple ile Google arasındaki soğuk savaş da aslında tam bu tarihte başladı. İddialar hep “2007 öncesindeki Android’in dokunmatik ekranlı cihazlardan ziyade BlackBerry tarzı akıllı telefonlara yönelik olduğu; iPhone’dan sonra ise büyük bir evrim geçirerek iPhone’a benzediği” yönündeydi. Steve Jobs, bu gerekçeyle Android’in iPhone taklidi olduğunu düşünen Steve Jobs, ölmeden önce Walter Isaacson ile yaptığı görüşmelerin birinde “Bu yanlışı düzeltmek için son nefesimi de, Apple’ın bankadaki 40 milyar dolarını da son damlasına kadar harcayacağım.” demişti. Bu iddialar bugüne kadar somut deliller ile desteklenmediği için iddia olarak kalmıştı; ancak AppleInsider’ın yayınladığı son belgeler, bu iddialarda yeni bir sayfa açıyor.

6 Temmuz 2006 tarihinde Google içerisinde, Android Projesi’nin yönetimi için hazırlanan dökümanda Android v0.91’in nasıl bir işletim sistemi olduğu, neler gerektiği gibi sorulara cevap verilmiş. “Google’a Özel” ve “Son Derece Gizli” olarak etiketlenen dökümanda Android’in “Nümerik tuşlar, kare ve yıldız tuşları, Gönder, Sonlandır ve Ana Ekrana dönüş için tuşlar, 2 Soft tuş ile 5 yönlü navigasyon tuşlarına sahip” QWERTY fiziksel klavyesine ihtiyaç duyduğu bilgisine yer verilmiş. Bunun yanı sıra dökümanda, dokunmatik ekranlara destek konusunda da ayrı bir paragraf açılarak, şunlara yer verilmiş:

“Dokunmatik ekranlar desteklenmeyecek. Android, fiziksel tuşların varlığı kabul edilerek tasarlandı. Ancak sistemin mimarisinde, gelecekte dokunmatik ekranlara destek sunmasını engelleyecek herhangi bir kural bulunmamaktadır.”

Android’in yapısı hakkında “Java Platformu, Micro Edition (Java ME)” ile uyumlu olacağı bilgisinin yer verildiği dökümanda sistemin internet tarayıcısıyla ilgili bölümü “daha sonra yazılmak” üzere boş bırakılırken; iPhone öncesi telefonlardan internete girilmesini sağlayan “WAP” için de ayrı bir bölüm açılmış. Aynı şekilde “çoklu medya oynatım yapısı, müzik ve fotoğraflar, mail hesaplarının çalışması, klasör ve dosya yapısı ile zengin metin biçimi ile ilgili bölümler de daha sonra yazılmak üzere boş bırakılmış.

Bahsettiğimiz bu doküman 2006 yılında 5 defa revize edilmiş; ancak en büyük revizyon 2007 yılında yapılmış. 2007 yılında “majör” olarak nitelendirilen revizyon 4 Nisan’da; şu anki Android’in temel yapı taşının dökümante edilmesi ise 22 Kasım’daki  düzenleme ile yapılmış. Her proje, çeşitli dönemlerde revize edilebilir, elde edilen yeni gelişmeler dökümante edilebilir. Bunlar olağan şeyler, ancak Android’in geçirdiği bu revizyonları önemli kılan kritik bir nokta var: hepsinin Apple iPhone’un Macworld 2007’deki lansmanından sonra gerçekleştirilmiş olması.

Bu iki revizyon (4 Nisan ve 22 Kasım) Android için milat olarak değerlendirilebilir. Bu tarihlerde yapılan revizyonlar ile dökümana Android’in Dalvik sanal makinesi tanımlanmış; dokunmatik ekranlara destek sunmaya başladığı yazılmış.

4 Nisan’da yapılan revizyon, Android’in şu anki akıllı telefonların olmazsa olmazı olan dokunmatik ekranlara destek vermesinin yolunu açmış. “Büyük” (majör) olarak nitelendirilen revizyon ile 2006 yılında olmayan dokunmatik ekran desteği, iPhone’da karşılaştığımız şekilde, şu cümleler ile açıklanmış:

“Parmak kontrolüyle navigasyon için, buna çoklu dokunmatik yetenekler dahil,  dokunmatik ekran gerekir. Stylus kontrollü dokunmatik navigasyon desteklenmemektedir.”

Her ne kadar çoklu dokunmatik desteği belirtilmiş olsa da aslında Android’in çoklu dokunmatik yeteneğe kavuşması pek kolay olmadı. Android, Kasım 2007’de kamuoyuna ilk defa tanıtıldı, Ekim 2008’de HTC Dream/G1 ile pazara sunuldu. Sunulan bu ilk sürüm Android, çoklu dokunmatik hareketleri desteklemiyordu. Ancak 2009 sonuna doğru yayınlanan 2.0 ile Android platformu çoklu dokunmatik hareketlere destek sunmaya başladı.

22 Kasım’da yapılan revizyonda ise en dikkat çeken değişiklik platform yapısıyla ilgili olmuş. Biraz daha açacak olursak, 2006’daki Android, Java ME yapısı ile çalışıyordu; ancak 22 Kasım’da Sun’ın Java platformuna olan ihtiyaç, yerini Dalvik sanal makinesine bırakmış. Diğer bir ifadeyle 22 Kasım’dan önce Google, Android’deki bazı unsurların kontrolü için Sun’a muhtaç idi; ancak  Dalvik ile bu zorunluluk ortadan kaldırılarak, firmaya kontrol konusunda özgürlük sağlamış. Google’ın bu benzer hamlesini Microsoft da 1990’lı yıllarda yaparak Windows’daki Java platformunun kontrolünde elini güçlendirmişti.

Bu haber uzun diyen okuyucularımız için kısaca özetlemek gerekirsek; Google firması içinde hazırlanan dökümanlara göre Android, iPhone’dan önce Sun Java ME esaslı, QWERTY klavye odaklı, dokunmatik ekranlara destek sunmayan bir sistemken; iPhone tanıtımından kısa bir süre sonra Dalvik üzerinden çalışan, çoklu dokunmatik girişleri algılayabilen dokunmatik ekranları destekleyen bir işletim sistemi haline gelmiş. Bu belgeler Apple ile Samsung arasında nisan ayıyla birlikte başlayan ikinci patent davasında mahkemeye sunuldu. Bu belgelerin Samsung ile Apple arasındaki son davayı ve elbette iOS ile Android arasındaki rekabeti nasıl şekillendireceğini hep birlikte göreceğiz.