Küresel dengeler tersine döndü: Çin'in emisyonu azalırken ABD'ninkiler yükselişe geçti

Kim ölçtü ki? Objektif bir ölçüm oldu mu o da şüpheli.

Fosil enerji rezervleri bulunmayan ve ayrıca bir uygarlık bilinci ve ideali de bulunan Çin yeşil enerji alanlarında (GES, RES vb) öncü ve ezici bir farkla dünya birincisi oldu.

Çin'in pratikte bunu yapabilmesi yeşil dönüşümü politik ve göstermelik bir laf kalabalığından ziyade ulusal öncelik haline getirebilen, sektörlere stratejiler tanımlayıp bunları devasa kaynaklara sahip eyalet hükümetlerinin yönetimi ve desteği altında pazar dinamikleri ve yüksek üretkenlikle - yüksek arz, ucuz fiyat, yüksek rekabetçilik demek - büyütebilen hibrit ekonomisiyle ve devasa ihracat bağlantılarıyla ilgili (ekonomist Keyu Jin'in açıkladığı şekilde politik olarak çok merkezi, ekonomik olarak çok gayri merkezi gelişimin sonucu).

Çin'in aksine fosil enerji rezervlerine sahip ABD ise LNG'yi kırılma teknolojisiyle geliştirip LNG sektöründe dünya birincisi haline gelmiş bir ülke olarak zaten varolan güçlü fosil enerji lobileriyle ve serbest pazarlarıyla tam ters istikamette gitmekte.

AB ise Rus enerjisinden mahrum ve rekabetçiliği o sebeple azalmış halde ama bunu yeşil dönüşümle telafi edemiyor ve mesela daha pahalıya ABD LNG'sini ve Rusya harici diğer fosil enerji ithalatlarını kullanıyor. Haliyle - zaten Çin kadar siyasi anlamda merkezileşmiş ve sinerjik olmayan - AB hedeflerini tutturamıyor.

İnanmamakta haklılar, çünkü İngiltere ve ABD ortak olarak küresel ısınmaya destek oluyorlar, İklim kanunu denen, karbon vergisi denen olaylar tamamen küresel ısınmayı tetikleyen ve Dünya'yı çölleştirmeye yönelik planlar.

Bir nevi özet olarak küresel ısınmayı bilinçli olarak yapan ABD yani.

Çin farklı ve karma geleneklere mensup olup bizden farklı altyapılar, kurumlar, zihniyetler ve dünya görüşleriyle yürüyen özgün bir yapı. Bazı kavramlar, uygulamalar, sistemler kendilerinden alınabilir ama birebir taklit edilemezler.

Bence herhangi bir ülkenin Çin'i taklit etmesi o ülke için felaket olur ve bunu Çinliler de az çok bildikleri için kesinlikle kendi modellerini ihraç etme derdinde değiller ama Çin'de normalde progresif değil de yıkıcı olacak karma bir kimya tutuyor işte.

Aşırı büyük bir ülke. Aslında Avrupa kıtası kadar büyük ve karışık bir yer. Dolayısıyla aslında ülke numarası yapan çok etnikli ve çok dinli karma kültür bir kıta Çin. Homojenlik görüntüsü çok aldatıcı. Ondan muazzam bir absorbe etme ve dönüşüm kapasitesine sahip. Biz ülke olarak hem daha sınırlı kapasitemiz hem de bence daha düşük yapısal esnekliğimiz uyarınca Çin gibi olamayız.

Ama şu bir gerçek ki Türkiye'ye de Çin gibi ihtiyaçlarına uyacak ve potansiyelini açığa çıkarabilecek özgün ve karma bir yol çizmek gerek. Bu da kişisel kanaatimce sadece Batı'dan ya da sadece Çin'den alarak olmaz.

Doğru söze ne hacet. Haklısın. Dünya çoktan çok kutuplu oldu ama Batılılar - özelde ve bilhassa Amerikalılar - anlamak istemiyor.