Elektrikli araçlarda son hız !?

Bu konuyu biz Tesla grubunda azıcık konuştuk. Ancak genelde de konuşulması gerektiğini düşünüyorum. Bilgisi, katkısı olacaklara şimdiden teşekkür ederim.

Genel olarak bilgimiz hızlanmayı torkun, son hızı ise maksimum gücün sağladığı yönündedir değil mi ? EV lerde her ikisi de yüksek ve bu nedenle hızlanmaları çok çok iyi. Ancak son hızlar genelde düşük. O güçle daha yüksek olmalıydı.

Mesela milli aracımız TOGG 160 kw 218 bg, son hızı 185 km, bakarsanız EVlerin çoğunun son hızı 150-185 km arasında. VW audi volvo çinliler vs.

Mesela BMW İ5 süper bir otomobil, 160 kw gücünde , maksimum hızı 193 km. Orta halli 1.6 benzinli focus civic vs nin son hızı daha fazla.

En enteresanını söyleyeyim. BYD seal AWD diye bir araç var. Supercar görünümlü. Müthiş yakışıklı . 530 bg.. 0-100 ü 3,8 saniye. Son hızı 180 km.. Yahu 530 bg araba alan uzun drag de 200 yapan focusa falan geçilmek ister mi.

Peki niye son hızlar düşük. çünkü elektronik olarak sınırlandırılıyorlar. Tahminimiz bunlar içten yanmalılara göre çok daha ağır araçlar olduğu için yüksek hızlarda durdurmak zor . çok daha büyük fren kuvveti istiyor. Muhtemelen maliyet kaygısı ile çok üstün fren sistemleri kullanmıyorlar ve standart frenlerle ancak bu maksimum hızlar mümkün oluyor diye düşünüyoruz.

Burada -gene enteresandır- farklı yaklaşan TESLA var. Yukarıda yazdığım 530 bg lik BYD seal AWD ile rakip diyebileceğimiz 500 bg üstü güç sunan Model 3 performance (dolayısıyla Model Y performans) versiyonunda son hız 250 ile sınırlı. Model Y RWD nin bize gelen 160 KW lik SRsinde, Avrupada satılan 220 Kwlik SR sinde ve 255 kWlik LR sinde hepsinde son hız 217 ile sınırlı. Diğer üreticilere göre makul bir rakam .

Peki Tesla diğerlerinin bilmediği bir şey mi biliyor:Ne bileyim rejeneratif frenlemesi diğerlerinden daha mı iyi ? Ekstra maliyeti mi kabul ediyor ? Diğer üreticiler çok daha düşük son hızlar sunarken , Tesla neden daha makul daha kabul edilebilir düzeyde yüksek son hızlar sunuyor ?

Vites oranlarına da bakmak lazım. Tek vites olan araçların genelde son hızı düşük olacaktır, Motor rpmi ile Teker rpmi arasındaki gear ratio çok etkili. Lucid markasına bakabilirsin, son modeli 330 yapıyor galiba. Yeni 2 vitesli şanzıman patenti aldılar diye biliyorum. Benim araç 400 hp tesla 2013 arkadan itiş, 205te tıkanıyor.

ölümlü kazaları azaltmak için, can güvenliği için kısılıyor hızlar.

Tesla bunu önemsemiyor.

izlediğimiz, araçlara puan verdiğimiz çarpışma testleri 65km hızla yapılıyor. o testler 200km hızla yapılmaz çünkü sonuç bellidir.

Pilleri çok etkili biçimde soğutabildiğin sürece (yüksek maliyet ve gereksiz karmaşa demek bu, yollardaki hız sınırları belli) çok daha yüksek hızlara çıkabilirsin, şanzıman dişli desteği olsun olmasın, 20bin devirlere kadar dönüyor elektromotorlar. ama gerek var mı buna?

Daha önemlisi yüksek hızlarda inanılmaz bir şarj tüketimi söz konusu. nurburgring'e çıkan veya otobanda basan Tesla-Taycan Lucid gibi araçların videoları var, adam 20km'lik pistte 9 dakikada 200km'lik menzili yiyor. Otobanda basıyorsun 230-240 Tesla model 3 performance ile, 20km sonra yarım saat şarja duruyorsun. senin az önce yanında 220 ile geçtiğin 1.2 Fiat punto gelip geçiyor zaten seni sen orda otururken arabanın içinde. niye bastın ki o zaman?

Yani yüksek sürat elektrikli otomobilin doğasına ters bir durum, günümüz pil teknolojisi ile.

İçten yanmalı otomobillerin, örneğin basit 1.6 120 beygir kompakt sedanın 200kmh yapabilmesinin sırrı sıvı yakıtın lityum pillere göre kat ve kat yüksek enerji yoğunluğu ve çok kolay doldurabilmesi. bir temel sebepte şanzıman tabi ki. 3. viteste 6000 devirde 130kmh hızla seyretmek verimliliği bitiriyor, dolayısı ile en azından bir iki adet uzun dişliye daha ihtiyacın var ekonomik sürüş için ama bu dişliler sana yanal olarak yasal hızların çok daha üstüne çıkabilme imkanı da sunuyor.

Bir kaç nedeni var.

Evet, bunlardan biri ağırlık sözü edildiği üzere.

Diğeri batarya ısı yönetimi

Redüksiyon dişlisi oranı ve motor devri.

Sonuncusu ve en önemlisi, en belirleyici olanı batarya kapasitesi.

Önce sonuncusundan başlayalım. 1 kg benzin kabaca 12.650 watt-saat enerji içeriyor. 1 kg NMC batarya ise sadece 250 watt-saat enerji içeriyor. Oran 50,6:1 Arada karşılaştırılamayacak kadar muazzam bir fark var.

Bunu bir cebe koyalım.

Hız demek güç demek, güç demek de enerji demek. Hız arrtıkça güç gereksinimi orantısal değil, eksponansiyel artar. Hızı mesela 2 katına çıkardığınızda güç gereksinimi 2 kat değil, hızın küpü oranında (2^3) artar. Bunun anlamı şudur: Örneğin 100 kms hızla giderken 15 kw güç gerektiren bir araç, 200 kms hızla giderken 92,1 kw güç gerektirir, 250 kms hızla giderken de 173,2 kw güç gerektirir.

Dolayısıyla, 250 kms hızla giden bu örnek araç, eğer 70 kwh bataryaya sahipse yaklaşık 22 dakikada bataryayı boşaltır. Oysa aynı araç benzinli olsaydı ve 60 litre depoya sahip olsaydı, 250 kms hızla giderken depoyu - motorun verimine bağlı olarak yaklaşık 1 saat ile 1 saat 20 dakika arasında bitirecekti.

Buradan çıkarılacak sonuç, 200 kms'in üzerinde hızlarda benzinli (dizelleri saymadım, onlarda daha da yüksek) araçlar elektriklilere oranla 3-4 kat daha uzun süre yol alabiliyorlar.

Elektrikli otomobillerde hızların limitlenmesinin en önemli nedeni bu.

Diğer nedeni ağırlıkla artan fren kapasite gereksinimi, ki bu artan maliyet demek. Bol piston kaliperli, büyük ve kalın diskli, soğutmalı frenler maliyeti artıran bir unsur. Sıradan binek araçlarda böyle maliyetler rekabet şansını azaltır.

Bir diğeri de yüksek hızlarda çok akım çeken motorların bataryayı fazla ısıtması. Bu hem bataryayı soğutmayı gerektiriyor ki ilave maliyet demek, hem de batarya ömrünü kısaltması demek. Aslında yüksek hızlarda otomobilin altından geçen hava bataryayı soğutur ancak bataryanın üstü sıcak kalacağı için ısıma-soğutma döngüsündeki bu asimetri batarya ömründen çalar.

Araç için seçilen motorun torku ve maksimum devri ile düşük hızlarda tekere yüksek tork iletsin diye seçilen redüksiyon dişli oranı otomatik olarak son hıza bir limit koyar. Elektrikli otolarda vites kutusu yoktur ama 1 veya nadiren 2 redüksiyon dişlisi vardır. BU dişli oranının 8:1 olduğunu varsayalım. Motor da 12.000 devir çeviriyor olsun en fazla. Bu durumda tekerler en fazla 1500 rpm ile dönebilir. Bu da kabaca 180 kms hıza karşılık gelir. Eğer motor maksimum 300 NM torka sahipse, 8:1 oranla bu tekerlek göbeğine 2400 NM olarak, tekerlek tabanına da 7200 NM olarak iletilir ki kalkış ve yokuş çıkma için yeterlidir. Kalkışta daha fazla tork isterseniz, bu defa son hızdan feragat etmek zorunda kalırsınız. Bu durumda motor devri artırılmalıdır ki son hız azalmasın. Tesla motorları bu yüzden 20.000 rmp çeviriyor.

Öte yandan son hızın aracın motor tipiyle hiç bir ilgisi yoktur. İster benzinli, ister dizel, ister LPG'li veya ister hidrojenli/elektrikli olsun hiç fark etmez. Gereken tek şey beygir gücü ve aerodinamidir. Beygir gücünün de hangi motor tipinden geldiğinin hiç bir önemi yoktur. Bir benzinli otomobil mesela 400 beygirle 300 kms hız yapabiliyorsa, aynı araca 400 beygirlik bir elektrikli motor koyduğunuzda yine 300 kms hız yapar.

Edit: İmla

Her zamanki gibi çok açıklayıcı aydınlatıcı bilgiler için teşekkürler.

Peki teslanın neden diğerlerine göre bir iki tık daha yüksek son hıza izin verdiği yönünde bir fikriniz, bilginiz var mı? Yukarıda bir mesajda yazıldığı gibi Nazist herif insan hayatını önemsemiyor mu ?

Teşekkürler.

Açıkçası net olarak şu nedenle diyemem, tam olarak bilemiyorum çünkü elimde yeterli veri yok ama eldeki veriler üzerinden bazı tahminler yürütebilirim.

10 Mainstream Electric Cars With The Highest Top Speed

Yukarıdaki listede ilk 3 sırayı Tesla modelleri alıyor. Süpersport elektriklileri saymazsak Teslalar gerçekten rakiplerinden daha yüksek son hızlara sahip. Bunu Teslanın sahip olduğu teknolojilere bağlıyorum:

- Tesla motorlarını kendisi tasarlıyor ve kendi fabrikalarında üretiyor. Diğer üreticiler çoğunlukla OEM kaynaklara bel bağlamak zorunda ama Tesla tasarım amacına yönelik motor üretebiliyor.

- Tesla bataryalarını kendi tasarlayıp kendi fabrikasında üretiyor. Batarya ve şase monoblok olarak üretilebiliyor ve bu da daha dengeli bir şaseye ve daha düşük sürtünme katsayısına imkan tanıyor.

- En önemlisi Tesla rakiplerine kıyasla piyasadaki en iyi batarya yönetim sistemine sahip.

- Tesla otomobiller daha düşük sürtünme katsayısına sahip ki son hız söz konusu olduğunda beygir gücü kadar

önemli bir faktör.

- Tesla açık ara en iyi yazılıma sahip. Bu nedenle batarya sıcaklığını daha iyi denetleyebiliyor.

Tüm bunlar bir araya geldiğinde, Tesla son hız konusunda rakiplerine oranla bir tık daha geniş güvenlik marjına sahip oluyor ve bunu da otomobillerine yansitıyor.

Ancak bu durumun Elon Musk'ın kişiliğiyle bir ilgisi olduğunu sanmıyorum. Bu durum tamemen Teslanın sahip olduğu ve ulaştığı teknoloji düzeyi ile ilgili. Tesla otomobiller premium rakipleri kadar konfor ve lüks sunmuyor, işçilik ve malzeme kalitesi açısından da onlardan daha geri olabilirler ancak teknoloji olarak onlardan üstün oldukları su götürmez.

Komple yanlış düşünülmüş. Frenler veya diğer sebepler değil ki, 2.5 ton 500 küsür hp Model Y gayet iyi duruyordu 170-180km ani frenlerde.

Olay şu, 200km üzerine çıkıp uzun süre gittiğinde bataryalar patlayacak, eriyecek ve yanacak kadar ısınıyor. Bunu bildikleri için limit koyuyorlar, olay bu.

Hiç bir elektrikli araç ile 30 dakika 230-250km gidemezsin, erir.

Nerde yasal değil. Türkiyeyi dünyanın merkezi sanmayın. Almanya otobanında yasal.

Almanya dışında tüm dünyada yasak. Sadece Almanya'da yasal ve o da tüm Alman otobanlarında değil, sadece bazılarında. Alman otobanlarının üçte birinde kalıcı hız limitleri var, diğer üçte birinde değişken veya geçici hız limitleri var, sadece kalan üçte birinde hız limitleri yok, o da kamyonlar ve otobüsler için değil, otomobiller için.

Muhtemelen iş makineleri için de değildir. Amerikada bazı kırsal alanlarda 137km/saate kadar çıkabiliyor hız sınırı ki bu da aracın sınırlarına oldukça yakın oluyor. Sıradan İçten yanmalıların yıllardır rahatça çıktığı hıza elektrikliler çıkamayınca gereksiz olmuş demek biraz mantıksız geliyor bana.

İçten yanmalıların çıktığı hızlara elektrikliler de çıkabilir:

OWL - ASPARK OWL

413 kms son hız.

Nevera - Rimac Automobili

412 kms son hız

Evija: All-Electric Hypercar | Lotus Cars Netherlands

400+ kms son hız

Roadster | Tesla

400+ kms son hız

Vayanne - DEUS Automobiles

400 kms son hız

Automobili Pininfarina | Battista

360 kms son hız

Air | Lucid Motors

330 kms son hız

NIO - EP9

325 kms son hız

Model S | Tesla

320 kms son hız

Porsche Taycan Turbo GT | Porsche USA

305 kms son hız

Etkin bir batarya soğutma sistemi ile her elektrikli beygir gücü + aerodinamisinin ve çok yüksek hızlarda lastiklerinin izin verdiği son hızlara çıkabilir. Ancak bunu sıradan halk tipi elektrikli otomobillere uygulamaya kalkarsanız hem maliyet çok artar hem de menzil çok kısalır. Halk tipi binek elektriklilerin son hızlarının daha düşük oluşunun nedeni teknolojik değil, maliyettir. Kaldı ki sıradan halk tipi içten yanmalılar da 200 kms "gerçek" hızın üzerine pek çıkamıyorlar. Ha 200 olmuş, ha 180, aradaki fark lafını etmeye değmez.

Note: "İbrede 230 gördüm, 240 gördüm" iddialarının pek bir anlamı yoktur. Fabrika speklerindeki hızlar böyle ölçülmez. Her şeyden önce otomobillerdeki ibreler yüksek hızlarda bilerek hızları olduğundan yüksek gösterir, ikincisi, "resmi" hızlar çift yönlü koşularak ortalamasının alınmasıyla elde edilir ki eğim ve art rüzgar etkisi elimine edilsin.

konu sahibinin ilk mesajına göre yaptım yorumumu. Ayrıca elektrikli arabalar maksimum hızlarına yaklaştıkça menzilleri daha hızlı tükeniyor bu da seyir hızlarını daha da düşürüyor. Genel olarak anlaşılan şey şu ki yıllarca kimse içten yanmalı araçlar için için 200km/s hız gereksiz dememişti ama elektrikliler bu hızlara çıkamayınca gereksiz tehlikeli deniliyor.

Apaçiler sadece son hız sevmiyor ki sokak aralarında hızlanmak da haz veriyor onlara. Mesele apaçilik ise ikisi de tehlikeli. Son hız da hızlanma da.

Evet haklısınız, benim gibi bir kaç fazla mantık arayan insan dışında kimse ptomobillerin son hızlarının yüksek olduğunu söylememişti. Ama ben hep söyledim çünkü dünyanın hemen her yerinde yollarda hız limitleri varken, bu limitlerin çok üstünde hızlara sahip binek otomobiller üretmeyi ve satmayı, hız limitlerini koyan devletlerin de bu satışlara onay vermesini hep mantıksız buldum. Ama sağduyu sahibi herkes bu çelişkiyi görecektir. Yollarda en yüksek hız sınırı 140 ise 160 kms'den daha hızlı giden otomobiller neden varlar anlamak zor gerçekten.

Sırf elektrikli için bunun söylenmesi de anlamsız. Bir şey elektrikli için gerekli değilse, içten yanmalı için de gerekli olmamalı tutarlılık açısından.

yok batarya yok kw. yok firen :) arkadan itişli modeli geldi düşük hp ama hız 220 bu nasıl olyor