İspanya'nın Güney Amerika Kolonizasyonu (Sömürgeciliği)

İspanyanın Güney Amerika sömürgeciliği hakkındaki fikirleriniz nelerdir?

İspanyol sömürgeciliği Güney / Orta Amerika'ya aşırı derecede yozlaşmış ve suça eğilimli, gelir dağılımının çok bozuk olduğu, yoğun emek sömürüsüne dayalı, daha çok hammadde ve tarım ürünleri ihracıyla geri kalmış ya da gelişmekte olan ülke seviyesinde milli gelir üretebilen toplumsal düzenler miras bıraktı. Bir yandan İspanyol egemenlerin Latin ve Katolik kültürü yerli kültürlerle karışarak o hareketli, kanlı canlı diye bildiğimiz Latin (Amerika) kültürünü yarattı. Avrasya'dan Amerikalara türler taşıdı ve yeni melez türler ortaya çıkardı. Kuzey Amerika da dahil Amerikalardaki demografiyi ve ekosistemi baştan aşağı dönüştürdü. Bu Amerikalar açısından İspanyol sömürgeciliğin mirası.

Türkiye açısından ise Osmanlı'nın Potosi'den gelen İspanyol gümüşü ve Akdeniz'in coğrafi keşifler ve kolonizasyon çağında önem kaybıyla yoksullaşması. Buna karşılık Avrupalı Krallıkların yeni dünyalarda kolonizasyon faaliyeti ve ticaret rekabetiyle Osmanlı'ya kıyasla zenginliklerine zenginlik katması, güç kazanması. Milyonlarca kilometre kare yeni toprağın, kaynağın ve türün önce Avrupa ve sonrasında dünyanın geri kalanının istifade etmesi için keşfedilmesi. Böylece Amerikalardan gelen yeni ürünlerle tanışmamız. Günümüzde dünya ticaretinde büyük bir ağırlığı olan Atlantik ticaretinin ve ilişkilerinin ilk defa kurulması. Kolonizasyon yarışına daha geç giren İngiltere'ye sadece Kuzey Amerika'nın kalması ve bunun sonucunda ABD'nin temellerinin atılması. Atladığım noktalar olabilir. Amerikaların İspanyollarca keşfi ve sömürüsü dünyayı kökten değiştirdi ama bundan eminim.

avrupanın kültüründe istilacılık sömürgecilik var zira bunların ataları barbar.

Gücü eline geçirip de istilacılık yapmayan medeniyet mi var?

Kesinlikle. Barbarlar istilacı da kentli ve uygar Roma değil miydi? Batı uygarlığının beşiği addedilen Atina Mısır ya da Sicilya'ya saldırmaktan çekinmedi. Müslümanlar bilim yaptıkları ve ticaretten servet kazandıkları, Bağdat ile kent yaşamının zirvesine ulaştıkları altın çağlarında "Darülharb" diye adlandırdıkları Müslüman olmayan komşularını istila ediyorlardı. Yeri geldiğinde Müslümanlar Osmanlılar ve Safeviler arasında yaşandığı gibi farklı mezhepten zındık addettiklerini istila ediyorlardı. Yine keza Ortaçağ dönemine Bizans dediğimiz Roma biraz toparlandıkça hemen komşularını ve ırak coğrafyaları istilaya, İstanbul'a bağlama işine girişiyordu. İspanyollar Amerikalara ayak bastığında istila ve fetih yoluyla kurulmuş iki büyük krallık keşfettiler: Aztekler ve İnkalar. İspanyolların yok ettikleri bu uygarlıklar teknoloji ve kültürün yanında kan ve savaşla kurulmuştu. Kesinlikle savaş karşıtı olan medeniyeti ancak çok yakın zamanlarda tesis edebildik, ki buna rağmen Bush yönetiminin Irak'taki "önleyici savaşı" ya da "teröre karşı savaş" adı altında istisnalar hep devam etti. Büyük modern devletler enerji arzının kontrolü gibi büyük stratejik amaçlar doğrultusunda istila ve askeri müdahalelerine devam ettiler. Bayağı kentleşmiş ve modernleşmiş toplumlardan türeyen terör grupları ve hücreleri savaşlarına devam ettiler. DAEŞ gibi kimisi hiç çekinmeden istilacı maceralara bile girişti.

eğer vahşet arıyorsanız avrupa tarihine bakmanız yeterli. bkz. tüfek mikrop çelik. tam da güney amerika kolonizasyonu ile ilgili yazılar var kitapta.

Ortaokulda iken bir branş öğretmenim bu kitabı önermişti. Fırsatım olursa alabilirim.