İspanya'nın dev elektrik kesintisine ilişkin ilk bulgularında Türkiye detayı (2. sayfa)

haberdeki alaka seviyesi ile eşdeğer:

bu elektrik kesintisi sadece ispnya ve portekizi mi vurdu? başka ülke yok muydu da sadece bu iki ülkeye piyango vurdu. sanki tehdit gibi, ayağınızı denk alın yoksa bak elektriğinizi keseriz dercesine.   bence gözdağı verdiler bu iki ülkeye.

Zenginlerin bir sözü var. Zenginlerden nefret etme, sen de zengin ol. Sen çözmüşsün bu işi. Haydi atmosfere iki tel atıp sen de elektrik sat dünyaya, sen de zengin ol.  

Portekiz'in elektrik şebekesi operatörü Redes Energéticas Nacionais (REN), bu açıklamanın kendilerine ait olmadığını belirtti. "atmosferik titreşim" iddiasını da reddetti. Bu terimin teknik literatürde yaygın olarak kullanılmadığı ve olayın gerçek nedeninin henüz kesin olarak belirlenmediği ifade etti.

Did A "Rare Atmospheric Phenomenon” Trigger A Massive Power Outage Across Spain And Portugal? | IFLScience

Hocam, hâlâ çıkmadın şu evinden gitti. Yakınlardaki bir santralle iletişime geç, öğrenciyim falan de, alırlar bir gezdirirler seni. O direklere çıkılabiliyor hocam. Bir ara çıkarsan neden o kadar yüksekte olduklarını gayet iyi anlarsın. Bu arada artık daha fazla kablo yer altından geçiriliyor. Yüksek gerilim kablolarında şehir içinde artık TEİAŞ yer altından geçişler yapmaya başladı. Tabi bunlarda hâlâ eski sıkıntılar var. Kablolar havada olanlara göre daha az yük değişkenliğine izin veriyor, malum ısınmadan dolayı genleşme ve çekme hareketleri aşırı olursa izolasyona zarar verip sıkıntı çıkarabiliyor.

Muhtemelen klima kullanımını etkileyen sıcaklık ile ilgili bir şeyler demek istedi birileri ama anlamlı bir şey ifade edemeyince böyle bir hurafeye dönüştü. Başlıklar vardı ama haber içeriklerinde kayda değer bir şey yoktu hiç.

Dalga mı geçiyorsun? Yer altında ısıyı oluşturan yerin altı değil ki, bu kablolardaki yük. Bu kablolar taşıdıkları yüke göre ısınırlar ve ısındıkça genleşirler. Bu genleşme sonucunda uzarlar ve yer altında yerleştirildikleri boru içinde hareket etmeye başlarlar. Ancak burada alan çok kısıtlıdır. Bu yüzden hareket esnasında kablo izolasyonları o boru çeperine sürterken veya içindeki kablo izolasyona rağmen uzamaya çalışırken zarar görürler ve kaçak yapmaya başlarlar. Direklerdeki kablolarda ise izolasyon olmadığı için yük taşırken ısındıkça genleşerek aşağı sarkarlar. Buradaki risk de hattın altındaki bitki örtüsünün bakımı yapılmamışsa aşağı sarkan kablolar buradaki ağaç dallarına vs. temas edip kesiciyi açtırarak elektrik kesintilerini tetikleyebiliyorlar. 2003 New York elektrik kesintisinde %170 yük taşıyan hatların sarkarak ağaçlara temas etmesi etkendi mesela. Yer altında bu kadar geniş aralığın yok. Hattı termal olarak da kontrol etmen gerektiği için yük eğrisi ile çok oynayamıyorsun.

Hatta muhtemelen sana göndermişimdir başka bir başlıkta. Çok eski yer altı hatları sıvı nitrojen dolu kanallarda olurdu. Kablo hareketinden kablo boğumunun kanal içinde sıkışıp koptuğu bir kesinti vardı ABD'de, maliyetli işler. Şimdi izolasyon materyalleri gelişti, nitrojensiz 400 KV - 500 KV ve üstünü bile artık taşıyabiliyorlar ama ısınma yine önemli problem.

Büyükada ile Heybeliada arasındaki hat 34.5 kV. Bu hat için 300 metrelik iki kule dikmek toplam hat maliyetini kat kat arttırırdı. O yüzden bunun yapılması aşırı mantıksız. Çünkü taşınacak enerji çok küçük. 10 bin nüfus var diyelim. 10 MW bir enerji taşımak için o kadar maliyete girilmez. Denizaltına batırır kabloyu geçerler. Direk maliyeti değil o mesafede ağırlı taşıyacak kablonun da maliyeti oldukça fazla olacaktır. 1.5 KM mesafe için sehimle birlikte belki 2 km kablo çekecekler.

Ancak boğazın kuzeyinde Rumeli Kavağı Anadolu Kavağı arasında iki ayrı devasa boğaz geçiş hatları var. 154 kV hatta 113 metre yükseklikte 80 tonluk iki tane direk ile 1.5 KM mesafe aşılıp 360 MVA yük taşıyabiliyor. İkinci hat ise 380 kV ve 1.7 KM mesafede 124 metre 230 tonluk direklerle ayakta duruyor ve 2800 MVA yük taşıyabiliyor. Yükler bu şekilde olunca böyle pahalı kuleler dikmek maliyeti her türlü kurtarıyor. Hoş Çanakkale'de bu şekilde 3 güzergâh varken, onları sırf görüntü kirliliği olmasın diye deniz altından geçirdiler.

O görseldeki kablolar nerenin? Türkiye'de o şekilde döşenmiyor yer altı kablolar. Her kablo için plastik kanal çekiyorlar ve kabloyu o kanalın içinden itiriyorlar. Ukrayna Bulgaristan vs. eski sovyet ülkelerinde o fotoğraftakine benzer şekilde yer altı kanallarından tüm elektrik hatlarını duvardaki raflara sıralayıp taşıyorlar.

bu editörün haberlerini okumayın hepsi clickbait

metin yasin akpınar, uzun süredir bloklu bende.

tam bir altseviye, düşük profilli bir insan. bu kalitesiz varoşu neden editör yapar ki biri 

Uyduruk yabancı gruplardan aldığın görselleri paylaşıp duruyorsun hocam. Kendin bir şey araştırdığın ettiğin yok.

Bu risklerin hiçbiri bu kabloda yok diye bir şey yok. Hattın iki ucunda da hattı takip eden cihazlar var, hattan geçen güç aşılırsa otomatik kesiyor devreyi, bu kadar basit. Havai hatlarda da var aynı riskler. Sadece sarkma payları fazla olduğu için daha fazla yüklenebiliyorlar ve bundan dolayı kolay sorun çıkarmıyor ve açmıyorlar. Yoksa onlar da belli yükün üzerinde açmazlarsa aşağıdaki videodaki gibi bir durum oluşuyor:

Energy futureyoutube

High-voltage line in the NETHERLANDS is overloaded and causes fire in substation. Power lines smoke very badly because they are overheated.

https://www.youtube.com/watch?v=nyjCrP38ICc

Kablolar zaten ısıyı dağıtmak için çıplak diye bir şey yok. O kablolarda izolasyon ağırlığı aşırı arttırır ve kule maliyetini de arttırır. Ayrıca çevresel etkenlerle, sıcak soğuk değişimi ve kablonun genleşme ve büzülme etkisi ile dağılır gider. Ayrıca direkte o kabloyu tutan takımlar da kabloyu sıktığı gibi sıyırır atar o izolasyonu. Bu gibi şeylerden tercih edilmiyor. Yoksa o kabloların açık olması aslında zararlı, oralardan ciddi elektrik kayıpları veriliyor. Düşük voltajda sıkıntı değil ama yüksek voltajda elektrik kabloya temas eden havayı iyonlaştırıp oralardan akmaya gitmeye çalışıyor. Korona etkisi deniyor buna. Gözle görüldüğü söyleniyor ama nemli havalarda zincir izolatörler dışında görmeyi başaramadım ben. Ama izolatörler arasında atlama bariz belli oluyor. E o kaç metre izolatör boyunca o atlama oluyorsa oradan kaçan, israf olan enerjiyi hayal et.

Bir de yer altı kabloları havai hatların maliyetleri ile ilgili resmi bir belge atayım. Çin'deki bilmem ne hattından değil, Kanada'da içeriğini bilmediğimiz bir projeden değil. Eskişehir'de şehir dışına yeni yapılmış (Çok yeni değil, 10 seneden fazla var ama eskisine göre çok yeni.) 380 kV trafo merkezinden şehir merkezindeki Eskişehir-1 Trafo Merkezi'ne giden bir 154 kV yüksek gerilim hattı var. Bu hat ilgili trafo merkezi gibi çok eski, belki 50 yıllık bir hat ve 15 sene önce ben orada iken bile tüm direkleri paslanmış bir hattı. Şu fotoğrafı mesela 2010'da çekmişim. Hattın sonunda görünen yerde de Eskişehir-1 trafo merkezi vardı. Orada da AEG-ETİ trafolar falan vardı, hepsi paslanmıştı. Geçtiğimiz yaz gittiğimde burası artık çok farklı idi. Etrafına yeni binalar dikilmiş, eski TM yıkılmış ve yerinde mobil TM vardı. Yeni bir TM hazırlanacaktı burada.

Bu da yazın çektiğim mobil şalt sahası.

Muhtemelen bizden eski trafo merkezi ekipmanları. :)

Şimdi burada görünen TM yenilenirken ve o eski hat kaldırılıp yer altına yeni hat geçirilirken bunların ÇED raporları oluyor. Buradan ulaşıp bilgilenebilirsiniz. (

eced.csb.gov.tr

ÇEVRİM İÇİ ÇED YÖNETİM YAZILIM

https://eced.csb.gov.tr/jsp/ek1/52745#

)

https://eced.csb.gov.tr/jsp/ek1/52745#

ÇED raporu içinde şöyle bir sayfada yer altı ve yer üstü hatların maliyet karşılaştırmaları yapılmış.

Yani yer üstü ve yer altı hatların maliyetleri hiç birbirine yakın değil.

385 metre direkler vs. sadece çok uzun atlamalarda kablolara yeterli sehim payını verebilmek için kullanılırlar. Genleşme ve daralma olmasa, 50 metre iki kule arasında hattı gererek de yapılabilirdi bu. :D