High-end sistem sürekli sorun yaşatıyor

Selamlar,

Geçtiğimiz hafta yeni bir sistem topladım:

- Intel i7-13700k unlocked CPU

- Asus Prime B760 Plus ana kart

- Team T-Force Vulcan 16 GB 6000Mhz DDR5 CL38 (2 tane)

- Asus GTX 4070 Ti ekran kartı (zaten vardı)

- FPS Aurum Pro 1200watt PSU (zaten vardı)

- Corsair H150 RGB 3 fanlı soğutucu

- Ana kart bendeki 4 ssd ve 2 hdd'i desteklemeyecek diye 2 TB'lık Kingston NV2 model m.2 SSD

- Dell 32 inç 4K monitör (G3223Q)

Ana kart sağ olsun, en başta malum VMD teknolojisi yüzünden web'deki tüm çözümleri denememe rağmen sistemin boot edebileceği bir disk göremedi. EzFlash sekmesinde (BIOS) hepsini görüyordu ama boot list'te hiçbir şey yoktu, mecburen VMD'i komple kapattım. Windows 10 ile yükledim, oyun açana kadar her şey normal ama ister en yeni aldığım M.2 SSD'den yükleyeyim, ister eski HDD'den, ister normal SSD'lerden, sistem sapıtıyor. Film ve dizi izlemekte sorun yok. Sistem boştayken 40-50 dereceleri görüyor.

Tek tek sorunu örneklerle anlatayım (10 gündür uğraşıyorum bu sistemle ve camdan atma raddesine geldim):

Steam üzerinden misal Horizon Zero Dawn açıyorum. Oyunun açılması, yani desktop'tan firma logolarının çıkacağı ekrana gelmesi 1 dk'yı geçiyor. Ana menüye gelmek birkaç dk. ve Continue diyince (yani son save'i load edince) 15 dk'da ancak yüzde 70 yükleyebildi. Her denemede aynı şey.

Battle.net üzerinden Diablo 4 açıyorum. Yine açılması ve Blizzard logosunu görmem 1-2 dk. sürüyor. Ana menüye gelmesi 4-5 dakika. İlk açtığımda CGI sinematik tüm sesler sorunsuz oynamasına rağmen, görüntüler 15 saniyede 1 kare olarak geliyordu, sinematik öyle oynadı, zar zor skip diyebildim esc'e uzun süre basarak. Karakteri seçip oyuna gireyim deyince de yine 15-20 dk. load etti ve ve dayanamayıp kapattım.

Elder Scrolls Online sorunsuz açıldı, çok az oynadım.

New World her şey ultrada açtım, göreceli rahat açıldı, 5 dk oynadım ama CPU 96 dereceyi görünce kapattım. (Bu 13. nesil işlemcilerde iyi soğutucularla bile olan bir şeymiş sanırım).

Yeni nesil işlemci, Windows 10 yeterli desteği veremiyor deyip (en az 3-4 kez W10 kurdum bu arada) Windows 11 kurdum en son, yine tüm sorunlar aynen devam ediyor.

Monitör 4K ve büyük, işlemci ve ram yetmiyor desem, 7-8 yıldan bile eski olan sistemle ( ASUS Maximus VI Extreme ana kart, Intel i7 4770K işlemci, 16GB RAM) ile bu dediğim oyunları yine 4K ve 144hz sorunsuz oynuyordum. PSU mu acaba bu işlemciye yetersiz geliyor diyorum ama 1200watt'ın üstüne daha ne alabilirim.... acaba ana kart mı sorunlu ve ssd'lerle vs. sorun çıkartıyor. Nitekim eski sistemde Windows 35 sn'de açılırken bu da en iyi ihtimal 28-45 sn'de açılıyor (W11'de de).

Yeni Sata kablolar kullandım, değişmedi. HDR'ı kapattım, tüm sürücüler ve BIOS güncel. Donanım listesinde her şey sorunsuz (sarı ünlem yok). Yeni anakart OC destekli, RAM 6000mhz'e çıkartabiliyorum. Yine aynı.

Sorun ne olabilir, ufacık bile bir fikri olan dost varsa çok sevinirim. Ne yaparsam yapayım (ekran kartı ve ses kartı olan ASUS Xonar Phobos'un slotlarını yerlerini değiştirdim, CPU baştan macunladım, soğutucuyu tekrar taktım vs) sorun çözülmüyor. Ana kart mı yetersiz kalıyor acaba bu CPU'ya. Ne almalımı. Gereksiz yere zaten bir sürü masraf yaptım. El medet lütfen :D

oyunlarda 96 derece işlemci sıcaklığı hiç normal değil, işlemcinizi farklı bir bilgisayarda deneme şansınız var mı? İşlemciye stres testi yaptınız mı? Performans ve sıcaklık olarak ne değerler çıkıyor?

Sizin söylediğinize göre ve bir üstteki arkadaşın dediği gibi 96 derece sıcaklık normal bir sıcaklık değil. Bilgisayarınız belliki aşırı ısınıyor ve artık sıvı soğutucu düzgün bağlanmadığından mı yoksa kasanız küçük veya kasa içi havalandırma düzgün olmadığı için mi bilemem masaüstü bir işlemci 96 derecelere çıkıyorsa zaten düzgün çalışmayacaktır. O sıcaklıklara çıkan bir işlemci sistemi koruma adına sürekli frekans düşürecek bu da yavaşlama ve fps düşüklüğü olarak size geri dönecektir. Farazi konuşuyoruz ama eğer ki soğutucunuz işlemcinizi ısındığında hızlıca soğutamıyorsa, işlemciniz süratle ısınır ve dengesiz bir performans ortaya koyar. Bu da bahsettiğiniz uzun sürede windows açılması, oyunların geç yüklenmesi gibi vs... sıkıntılara neden olabilir.

Haricinde disklerinizdeki sıkıntıdan kaynaklanan bir durumda da bu bahsettiklerinize neden olabilir.

Aslında geç açılma geç yüklenme dendiğinde ilk olarak ben disklerden şüphelenirim ama işlemci sıcaklığının 96 derecelere çıktığını söylediğiniz için işlemcinizden başladım. Sonra diskler ve ram diye devam edebiliriz.

Öncelikle işlemci sıcaklığı ne alemde, disklerinizin sağlık durumu nedir, ekran kartı yoğun kullanıldığında sisteme neler oluyor onu öğrenmemiz bizim için iyi olur. Bunlar içinde,

-Diskler için hard disk sentinel yazılımını indirin ve kurun. Programı açtığınızda bilgisayarınıza takılı diskleri sol taraftaki listeden seçip, sağ tarafda sağlık ve performans bilgilerinin olduğu sayfanın resmini her bir disk için çekin ve buraya yükleyin.

-Ekran kartınız için msi kumboster yazılımını indirip stress testi yapın ve sonuçları veya stress testi sırasındaki sonuçların resmini çekip buraya yükleyin.

-İşlemciniz için aida64 programını indirin ve sol listeden en alttaki testleri tek tek yapıp bilgisayarın nasıl davrandığını gözlemleyin ve sonuçları yani donma kasılma yada kapanma gibi durumlar varsa buraya yazın. Test sırasında klavye ve fareniz anlık donabilir. Sıkıntı değil ama 5-10 dakika donuk kalırsa komple donmuştur zaten. Kapatın tekrar açın.

-Mümkünse bazı oyunlardan msi after burner yazılımı ile işlemci ekran kartına ait anlık sıcaklık, frekans hızları, kullanım yüzdesi ve fps değerlerinin resimlerini çekip buraya yükleyin.

Siz düzgün veya değil bütün sonuçları buraya yükleyin ama Hard disk sentinel programında disklerinizde büyük bir sıkıntı gözükmüyorsa, diğer testler sırasında da bilgisayarınızda tuhaf durumlar gözlenmiyorsa yukarıda saydıklarımı yaptıktan sonra bakın yukarıdaki bütün testleri yaptıktan sonra, bios'a girip bir takım ayar yapmanızı isteyeceğim.

-Biostan öncelikle i7 işlemciniz için turbo özelliğini kapatmanızı istiyorum. İşlemcinizin temel frekans hızında çalışmasını isyiroum.

-İkinci olarak da ram'leriniz xmp profillerinden birindeyse onu da kapatın ve ramleriniz de işlemciniz gibi temel frekans hızında çalışsın.

Biostan yukarıdaki iki ayarı da yaptıktan sonra ayarları kaydedin ve kapatıp windowsunuzu başlatın. Bilgisayar açıldıktan sonra ilk mesajınızda anlattığınız sorunların yine olup olmadığını kontrol edin ve işlemci sıcaklıklığını ekran kartı sıcaklığını kontrol edin ve buraya da yazın. Ama dediğim gibi ilk olarak testleri yapın daha sonra bu ikinci dediğimi yapın.

Kasanız dar ve havalandırması yetersiz ise, sıvı soğutucunuzda gevşek olduğu için yada farklı bir sorundan dolayı işlemcinizi yeterince soğutamıyorsa turbo frekansı açık olan bir işlemci ve yüksek frekanslı bir ram ile sıcaklık daha fazla olur ve sıcaklıktan dolayı kötü bir performans alırsınız. Bunu anlamak için işlemci ve ram'i temel frekansında çalıştırıyoruz.

Şimdilik kolay gelsin.

Merhabalar, biraz geç bir yanıt oldu, kusura bakmayın.

Epey garip bir serüvene dönüştü bu iş. Anladığım kadarı ile anakartın sata girişlerinde bir problem var(dı), Gigabyte Z790 Aorus Elite AX

ile değiştirdim, çok daha rahatım. Sata girişleri ikide bir sorun çıkarttığı ve takılan oyunlar da genelde bu ssd'de olduğu için böyle bir çıkarımda bulundum.

HD Sentinel'e göre bütün ssd'ler ve yeni NV2 ssd sorunsuz, sadece sık sık çakılan oyunların olduğu ssd için çok sayıda erişim probleminden bahsediyordu ama anladığım kadarıyla disk sağlığı yüzde 100, fiziksel sorun yok. O yüzden ana kart girişi yüzünden yaşıyordum bu sorunu diye düşündüm.

Yeni anakart ile bu sorunu aştım, programları yüklüyordum, oyun deneyecektim ama bios'ta bir ayarı yapmadığımı hatırladım ve... bu sefer de şöyle bir sıkıntı oldu. Gigabyte Z790 Aorus Elite AX

anakart 7000'e kadar RAM'leri boost'lamaya izin veriyor ama bendeki ürün (Team T-Force Vulcan 16 GB 6000Mhz DDR5 CL38) max 6000mhz'e çıkabiliyor ve anakart ilginç bir şekilde 5600mhz, 6 bin küsür ve 7000mhz'e destek veriyor, 6k seçme şansım yok. Ama ben bunu bilmediğim için bios'tan Xmp'i açtım ve sistem bir reboot döngüsüne girdi. Bios'a da giremiyordum.

Youtube'da bu kartla aynı sorunu yaşayanlar anakart üstünden cmos reset öneriyordu. Öyle yaptım. Sorun çözüldü, bios'a da girdim ama şimdi de ne ssd'leri görüyor anakart ne de yeni nv2 ssd'i. Önceki anakart sadece boot listesinde görmüyordu, bu komple görmüyor. Kablo kontrolleri, sata slot değişimleri, fark etmedi. Sistem unreachable boot device hatası verip duruyor, Win11'in kurulu olduğu nv2 ssd'de diğerleri de algılanamıyor. Bu yüzden yeni baştan format da atamıyorum... usb flash disk ile kurmaya çalışınca kurabileceği bir device bulamıyor. :-/

Bios'ta ahci, raid, legacy vs. bir şeyleri mi değiştirmem lazım acaba? Bu seçenekleri de bulamadım Gigabyte'ın bios arayüzünde. Epeyce uzun yazdım yine, çok çok teşekkür ediyorum desteğiniz için.

(Gigabyte Z790 Aorus Elite AX sorunlu piyasaya çıkmış sanırım, sonra Rev 1.1 versiyonu piyasaya sürmüşler, bendeki kart da bu yeni revizyonlu model.)