Tek Dış Üniteli ve Çok İç Üniteli Multi Split Klima Nedir ?

klima5505

Kurmay Yarbay

11664 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Multi Split Klima Sistemleri

Klimalar Hakkında Genel Bilgi

Bu yazıyı PDF formatında incelemek ve indirmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Klimalar ; iç ortamın sıcaklık, nem ve hava kalitesini istenilen düzeye getirmek ve bunu sabit tutmak amacıyla kullanılan cihazlardır.

Günümüzde sadece yazın serinletmekle sınırlı kalmayıp, kışın ısıtma da yapabilen çok yönlü sistemler haline gelmişlerdir. Evlerden ofislere, araçlardan büyük sanayi tesislerine kadar birçok alanda yaygın olarak kullanılırlar.

Bir klimanın temel çalışma prensibi, buzdolabına benzer şekilde, bir soğutucu akışkanın çevrim yoluyla ısıyı bir ortamdan alıp başka bir ortama taşımasına dayanır. Bu çevrimde kompresör, evaporatör, kondenser ve genleşme valfi (veya kılcal boru) gibi bileşenler görev yapar. Klima çalışırken sadece sıcaklığı değil, aynı zamanda havadaki nemi de kontrol eder. Bu sayede hem daha konforlu bir ortam sağlanır hem de bazı durumlarda yapısal koruma ve enerji tasarrufu da mümkün hale gelir. Yapısı gereği nem alma cihazları kadar yüksek performans sağlamasa da nem kontrolünde başarılı sayılabilir.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte inverter klimalar gibi enerji verimliliği yüksek modeller yaygınlaşmıştır. Aynı zamanda filtreleme sistemleri sayesinde hava kalitesini artıran, alerjenleri azaltan, sessiz çalışan ve akıllı sistemlere entegre olabilen klimalar da günümüzde bulunmakta ve tercih edilmektedir.
Klimalar artık bir lüks değil, pek çok yerde bir gereklilik halini almıştır. Ancak doğru klima seçimi, kurulum ve düzenli bakım, cihazın verimli çalışması ve uzun ömürlü olması açısından kritik öneme sahiptir.

Split Klima Nedir?

Split klima, iç ve dış olmak üzere iki ayrı üniteden oluşan bir klima sistemidir. “Split” kelimesi İngilizce’de “ayrılmış” anlamına gelir ve bu tip klimanın iç ünite ile dış ünitenin fiziksel olarak ayrı konumda bulunmasına işaret eder.

İç ünite genellikle duvara monte edilir ve soğuk ya da sıcak havayı bulunduğu ortama verirken, dış ünite binanın dış cephesine , zeminine veya çatısına yerleştirilir ve ısı değişimini sağlayan ana bileşenleri barındırır.

Bu iki ünite arasında genellikle bakır borular ve elektrik kablolarıyla bağlantı kurulur. Bakır borular içinden dolaşan soğutucu gaz, iç ortamdan aldığı ısıyı dış üniteye taşır ya da tam tersi şekilde ortamı ısıtmak için çalışır. Dış ünitedeki kompresör, soğutucu akışkanın dolaşımını sağlar ve sistemin kalbidir.

Split klimalar sessiz çalışmaları, estetik görünümleri ve bağımsız oda kontrolü gibi avantajları sayesinde evlerde ve küçük işletmelerde en sık tercih edilen klima türlerinden biridir. Ayrıca inverter teknolojisiyle donatılmış modelleri enerji verimliliği açısından oldukça başarılıdır.

Kurulum sırasında iç ve dış ünitenin uygun şekilde yerleştirilmesi, vakum yapılması , bakır boru bağlantılarının dikkatli yapılması ve drenaj hattının doğru bir şekilde tasarlanması önemlidir.

Aksi takdirde sistemin verimi düşebilir veya cihaz arızalanabilir.

Kısacası split klima, hem performans hem de konfor açısından günümüzün en yaygın kullanılan iklimlendirme çözümlerinden biridir.

Mono Split Klima Nedir?

Mono split klima, bir iç ünite ile bir dış ünitenin eşleştirildiği en temel split klima sistemidir. "Mono" ifadesi, sistemin tek iç üniteye sahip olduğunu belirtir. Bu tip klimalar genellikle bir odayı veya belirli bir alanı iklimlendirmek için kullanılır.

Dış ünitede kompresör ve kondenser gibi ana parçalar bulunurken, iç ünite evaporatör ve fanı barındırır. İki ünite, bakır borular aracılığıyla birbirine bağlıdır ve bu borular üzerinden dolaşan soğutucu gaz sayesinde ısı transferi gerçekleştirilir. Sistem hem soğutma hem de ısıtma yapabilir; yani yazın serinletir, kışın ısıtır.
Mono split klimalar ev kullanımı için en yaygın çözümlerden biridir. Tek bir alanda ihtiyaç duyulan iklim konforunu sağlamada oldukça etkilidirler. Enerji verimliliği yüksek inverter modelleri sayesinde hem tasarruf sağlarlar hem de ortam sıcaklığını daha stabil bir şekilde korurlar. Inverter olmayan , aç-kapa mantığı ile sabit hızda çalışan modeller ise yeni üretimlerde çoğunlukla üreticilerin terk ettiği bir teknoloji halini almıştır.

Multi Split Klima Nedir?

Multi split klima sistemi, bir dış üniteye birden fazla iç ünitenin bağlandığı klima sistemidir. Her iç ünite ayrı bir odaya yerleştirilir ve bağımsız çalışır. Ama hepsi aynı dış üniteye bağlıdır. Amaç, birden fazla odayı ayrı ayrı kontrol etmek ama sadece bir dış ünite kullanmaktır.

Avantajı Nedir?

Her odanın sıcaklığı ayrı ayarlanabilir. Tüm iç ünitelerin aynı dereceye ayarlanması gerekmez,özgürce ayar yapılabilir.

Dışarıda birden fazla dış üniteye ihtiyaç yoktur,tek ama daha büyük bir dış ünite kullanılır.

Enerji verimliliği inverter modellerde yüksektir (mono split klimalara kıyasla istisna durumlar haricinde düşüktür. Detayını yazının ilerleyen bölümlerinde inceleyebilirsiniz).

Estetik olarak bina dışı sade kalır. Tek bir noktada dış ünite görüntüsü oluşur.

Uzun borulama mesafesi sayesinde dış ünite pencere vb. Bölümlerden uzak alanlara konumlandırılarak iç ortamda dış ünite sesi hiç duyulmayacak şekilde konumlandırma yapılabilir.

Ayrıca iç üniteler bu uzun borulama imkanı sayesinde istenilen yere daha özgürce yerleştirilebilir.

İç ünite tipleri özgürce seçilebilir,bir iç ünite duvar tipi iken diğeri kanallı tip vb. olabilir.

Dezavantajı nedir?

Her iç ünite soğutma ve ısıtma bakımından bağımsız çalışamaz. İç ünitelerden biri soğutma yaparken diğeri ısıtma modunda açılırsa sonradan açılan ünite (üreticinin tasarımına göre) hemen geri kapanabilir , beklemede kalıp diğer iç ünitenin / ünitelerin bulundukları ortamı ayarlı olan sıcaklığa getirmesini bekleyebilir ancak multi split sistemlerde aynı dış üniteye bağlı iç üniteler aynı anda biri soğutmada,diğeri ısıtmada çalışamazlar.

Enerji verimlilikleri mono split klimalara göre istisnalar haricinde daha düşüktür.

Olası bir dış ünite arızasında tüm iç üniteler servis dışı kalır.

Kurulum maliyetleri yüksektir (çoğu multi split klima sisteminde montaj ücretlidir)

Malzeme maliyeti yüksektir (çoğu marka bakır boru ve kablo ürünlerini mono split sistemin aksine ücretli olarak sağlar).

Tüm iç ünite boruları tek bir dış üniteye bağlanacağı için boru metrajı daha uzun olur ve bu estetik açıdan özellikle inşaatı ve tadilatı bitmiş binalarda estetik açıdan sorun oluşturabilir,ek tadilat işlemleri gerektirebilir.

Tek Dış Üniteli ve Çok İç Üniteli Multi Split Klima Nedir ?

Multi Split Klimalar Nasıl Çalışır ?

Multi split klimalarda iç ünite mono split klimaların iç ünitesi ile aynı yapıya sahiptir. Sadece elektronik kartı multi split dış ünite ile haberleşebilecek şekilde tasarlanmıştır.

On – Off multi klimalarda genellikle en fazla 2 veya 3 iç ünite bağlantı imkanı olurdu. Her iç ünite için büyük bir dış ünite içerisinde ayrı ayri kompresör bulunurdu. Çalıştırılan iç ünitenin kompresörü devreye girerek soğutma veya ısıtmayı başlatırdı.

Dış ünite petekleri olan kondanser ise iç ünite adet ve kapasitesine göre bölünmüş şekilde idi.

Dış ünite fanı kondanser sıcaklığına göre aç-kapa yaparak veya devrini sadece iki kademe olacak şekilde ayarlayarak çalışıyordu.

Günümüzde yerini tamamen inverter cihazlara bırakan bu teknoloji eski cihazlarda karşımıza çıkabilir hale gelmiş durumda.
Günümüzdeki inverter multi split klimalar ihtiyaca göre çalışma hızını ayarlayabilen bir adet inverter kompresör ve aynı mantıkla çalışabilen bir veya iki adet (dış ünite gücüne göre) fan içermektedir.

Kompresör ve fanlar çalışan iç ünite sayısı ve iç ünite kapasite ihtiyacına göre çalışma hızlarını belirlemektedir.

Örneğin ;

İki adet 9000 Btu ve bir adet 12000 Btu iç ünitenin bulunduğu bir sistem düşünelim.
Üç adet iç ünitenin bağlı olduğu bir dış ünite çalışan iç ünitelerin sayısına , iç ortam sıcaklığı , dış ortam sıcaklığı , kumandan ayarlanan sıcaklık gibi değerleri analiz ederek uygun tempoda çalışma sergiler.

İç ünitelerden biri kapatılıp diğeri açık kaldığında kapatılan ve diğer kapalı olan iç ünitelere giden soğutucu akışkan akışı kesilir ve dış ünite temposunu düşürerek çalışan iç ünitenin ihtiyacına uygun çalışma sergiler.
Tam tersi çalışma esnasında iç ünitelerden biri daha açıldığında dış ünite artan kapasite ihtiyacına göre çalışma temposunu arttırarak gücü nispetinde çalışan tüm iç ünitelere yetecek kapasitede ısı transferini sağlamaya çalışır.

Dağıtım Kutulu Multi Split ve Normal Multi Split

Multi Split klimalar ikiye ayrılmaktadır.

Normal ve Dağıtım Kutulu olarak adlandırabiliriz.

Normal multi split klimalarda iç ünitelere gidecek olan soğutucu akışkan miktarını belirleyen genleşme vanaları (expansion valve) her iç ünite çıkışı için ayrı olacak şekilde dış ünitenin içinde konumlandırılmış haldedir. Bu tarz multi split dış üniteler en fazla 5-6 iç ünite bağlanabilir şekilde üretilmektedir.

Daha yüksek kapasiteli ve daha fazla iç ünite bağlanabilen multi split dış üniteler ise dağıtım kutuları ile iç üniteye bağlanırlar.
Bu dış ünitelerde mono split klimalar gibi 2 adet ancak tüm iç ünitelere yetecek çapta boru çıkışı bulunur. Bu çıkışlar direkt olarak iç ünitelere dağıtılmak yerine dağıtım kutusu veya branşman ile dağıtım kutularına bağlanır.
Her bir iç üniteden gelen boru grubu bu dağıtım kutularına bağlanır.

İç ünitelere gidecek soğutucu akışkan miktarını belirleyen genleşme vanaları dağıtım kutusunun içinde bulunur.

Normal sisteme göre iç ünitelerden gelen borular dış ünite yerine dağıtım kutusuna bağlandığı için daha esnek borulama imkânı sağlamış olur.

Kapasite Seçimi ve Eş Zamanlılık Faktörü

Multi Split klimalarda On Off sistemlerde dış ünite gücü iç ünite gücüne eşit seçilirdi. Nitekim kompresörlerin hizmet vereceği iç ünite kombinasyonları da belirli idi.

Ancak inverter klimalarda kullanım şekline göre dış ünite kapasitesini seçmek mümkündür.
Buna eş zamanlı kullanım durumuna göre karar verilir.

Aynı örnekten gidersek ,

2 tane 9000 Btu ve 1 tane 12000 Btu iç ünitenin bulunduğu bir kombinasyonda toplam iç ünite kapasitesi 30.000 Btu yapar.8
Ancak örneğin 12000 Btu olan iç ünite salonda , 9000 Btu olan yatak odasında , 9000 Btu diğer cihaz ise çocuk odasında olduğunda 3 iç ünitenin birden aynı anda çalışma ihtimali çok düşük olacaktır.

Salondaki klima çalışırken yatak odasındaki klimanın kapalı olmasi veya açık olsa bile düşük kapasite talebi ile çalışması muhtemeldir.
Çocuk odasındaki klima ile yatak odasındaki veya çocuk odasındaki klima ile salondakinin aynı anda çalışma ihtimalleri üzerinde durulabilir.

Bu durumda toplamda 30000 Btu olan iç ünite toplamında iki adet 9000 olan veya 12000 + 9000 Btu toplam kapasitenin kullanılması ihtimali göz önünde bulundurulursa toplam kapasitenin 30000 Btu olmasına karşın talep edilecek kapasitenin 18000 veya 21000 Btu olduğu sonucuna varabiliriz.

Bu bağlamda iki durum için de 3 iç üniteyi 18000 Btu veya 24000 Btu bir dış üniteye bağlamak gayet uygun ve yeterli bir uygulama olacaktır.

Böylelikle daha düşük satın alma maliyeti ile gereksiz yüksek kapasitede dış ünite seçimi yapmadan iç ünitelerin ihtiyaç halinde istisna durumlar hariç tam kapasite çalışabilirler. Bu kombinasyonda eş zamanlı olarak tüm iç ünitelerin çalıştırılması ise sisteme zarar vermeyecektir. Ancak dış ünite talep edilecek kapasite düşünülerek iç ünitelerin toplamından küçük seçildiği için iç ünitelere sağlayacağı kapasite de bu oranda olacaktır. Bu nedenle geçici olarak talep yüksekliğinden ötürü iç üniteler düşük performansla çalışacak ve sarfiyat artacaktır. İç ünitelerin talebi azalana kadar bu şekilde çalışma gerçekleşecektir.
Dış ünite gücünün ileride başka iç ünite ekleriz düşüncesiyle büyük seçilmesinde veya mevcut iç ünitelerin gücüne eşit seçilmesinde sakınca yoktur.

Ancak bu durumda da tam tersi olarak kısmî yüklerde (3 iç ünite bağlıysa en küçük kapasiteli iç ünite tek başına) çalıştığında bu sefer dış ünite kapasitesini azaltsa da iç üniteye fazla gelecektir.

Örneğin büyük bir dış ünite minimum 5000 Btu kapasiteye inebilirken en küçük ve tek başına çalışan iç ünite 3000 Btu kapasite talep ettiğinde dış ünite çalışma aralığının dışında kalan bu kapasiteye inemeyeceği için On off cihazlar gibi dur-kalk yaparak iç ortamın sıcaklığını istenen değerde tutmaya çalışacaktır. Bu da yine tüketimi arttıran bir çalışma düzenine sebep olacaktır.

Bu sebepler ışığında multi split klimalarda kapasite seçimi mutlaka keşif hizmeti alınarak , istişareler eşliğinde yapılmalıdır.
Uygun kapasite seçimi , uygun işçilik ile verimli ve performanslı bir kullanım sağlanabilir.

Toplam bağlanabilir iç ünite sayısı ve dış ünite kapasiteleri üreticiye göre değişiklik göstermektedir.

İç ünitelerin toplam gücü dış ünite gücünden büyük olabilir.

Ancak bu uygulamada dış ünite için uygun görülen kombinasyon sınırı aşılamaz.
Örneğin üç adet iç ünite bağlanabilir 18000 Btu bir dış üniteye eş zamanlı çalışma olmayacak diye 3 adet 18000 Btu iç ünite bağlanamaz.
Bağlanabilir minimum ve maximum kapasite için multi klima sistemlerinde sunulan “kombinasyon tablosu"na bakılarak bu sınırlar içerisinde seçim yapılmalıdır.

Faydalı olmasını dilerim.

- Klima5505

Saygılarımla...

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi klima5505 -- 16 Haziran 2025; 23:27:58 >
< Bu ileti Android uygulamasından atıldı >

Tek Dış Üniteli ve Çok İç Üniteli Multi Split Klima Nedir ?

Benzer içerikler