Bildirim
spms,,, (2. sayfa)
Daha Fazla 
Bu Konudaki Kullanıcılar:
Daha Az 

1 Misafir - 1 Masaüstü

Giriş
Mesaj
-
-
quote:
Orijinalden alıntı: tda 1562q
hocam bakıyorumda sizdede bayağı bir smps sevdası başlamış valla
smps ferrit nüveler normal klasik sac nüveli trafolardan 10 kat daha iyi ve yüksek verimli.
ben EI-28 trafo ile 150 watt SMPS yaptım verim inanılmazdı bu SMPS nüvelerle adam akıllı bir güç kaynağı yapamazmıyız hocam güçlü mosfetler falan kullanarak ???
biraz ukalalık yapayımelektrik makinaları arasında en verimli makinalar saç nüveli trafolardır.
ferrite çekirdekler aslında epey verimsizdir.
hevesini kırmak istemem ama bence yapamazsın. neden dersen yukarda mali beyin sıraladıgı nedenler .
ama bizim zaman bulursak yapacagımız paylaşımlardan faydalanabliirsin.
-
edit10
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:5:2 > -
Mehmet Ali bey,
Ayrı bir başlıkta da biraz trafo sarımları hakkındaki bilgilerinizi aktarsanız,
Bu konuya yabancıyım açıkçası, belki sizlerin önerilerini de okuduktan sonra, deneylere başlarım,
Öğrenmek istediğim, trafoların içerisindeki sarım sayılarını değiştirerek, gerekli voltajı elde edebilmek,
örneğin 30 Vac trafo var, bu trafodan 26.5 Vac elde etmek istiyorum, trafo sökümü ve sarım sayısı nasıl olmalı,
Başka bir öğrenme ihtiyacı da seconder ilaveleri, elimizdeki trafoya 1 ad. 3v Vac , 1 ad. 6 Vac sargı ilave etmek istiyorum. başka bir soru ise trafo üzerinde çok miktarda voltaj çıkışı var bir veya iki sargıyı kısa devre edip veya uçları ayırıp alınacak voltajın nasıl olması gerektiği,
Elimde çeşitli cihazlardan sökme çok sayıda trafo var. 1 - 2 tanesini feda edipveya modifiye edip, trafo konusunda bilgilenmek istiyorum. Hep hazırı kullanıyoruz, biraz da inceliklerini öğrenmek isterim...
Nereden, nasıl başlamalı, örneklerle yeni bir konu başlığı altında açıklarsanız,
Donanım haber dersanemiz de ön sıralarda yerimi alıp, konuyu takip isterim.
İyi çalışmalar, kolay gelsin...
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi muhsin kamer -- 19 Kasım 2013; 20:58:32 >
-
edit12
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:5:56 > -
edit13
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:6:35 > -
edit14
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:7:40 > -
Arkadaşlar toroid trafoları neye göre nasıl sarıyorsunuz merak ettim ? Benim bitirme tezim 1kVA lık UPS di orada SMPS için EE65 trafosu sarmıştım. Fakat o trafo da datasheet inden trafo bilgilerini almıştım fakat karaköyden falan alınan toroid trafolarda AL değeri lazım ve adamlar o değeri bile bilmiyor sanırım. Sarım yaparken o değeri mutlaka bilmemiz lazım. Yani toroid de öle. Transformers and Inductor Design isimli bi kitabı okumuştum ve oradaki bilgilerle trafomu sarmıştım. Çok güzel çalışmıştı. Bende 1kVA lık saf sinüs çıkışlı online ups yapmayı düşünüyorum yapmaya başladığımda sizlerle paylaşırım.
Tamamdır şimdi buldum. AL değerini örnek olarak bi kaç tur sararak buluyoruz. Yani atıyorum 5 tur sarıyoruz ve endüktansını ölçüyoruz. Daha sonra endüktans / sarım sayısının karesi diyerek AL değerini bulmuş oluyoruz. Ulan hepsini öğrenmiştik okulda unutmuşuz hemen =)
Bu arada arkadaşlar yabancı forumlarda da bakıyorum orada adamlar full bridge için UC3825, TL494 gibi entegreler kullanıyor ( diğer topolojiler içinde kullanılabiliyor) , SG3525 i sadece push pull devreler için kullanıyor. Bu arada çıkış katı trafoları ile güç katındaki trafolar farklı oluyor bildiğim kadarı ile.
Ferrit nüvelerin neden kullanıldığı sorusu gözüme çarptı ukalalık olarak algılamayın ama belki yardımcı olabilir bu bilgi; Ferrit nüveler ise yüksek frekansta kullanılmasının sebebi yüksek frekansta yüksek geçirgenlik ve düşük elektriksel iletim gösterdiği için kullanılmaktadır. Elektriğe karşı düşük iletkenlik göstermesinin artı tarafı ise eddy akımlarının oluşmasınıda azaltıyor olmasıdır. İki tane ferrit türü vardır soft ferrite ve hard ferrite. Hard yani sert olanlar ferrit mıknatıs yapımında kullanılır. Bunların manyetik akı yönü kolay kolay değişmezler bunun için mıknatıs yapımında kullanılır ki, mıknatıs, mıknatıs özelliğini uzun süre korusun. Fakat özellik darbe ve ısı yoluyla kaybolmaktadır. İkincisi ise soft ferrite yani yumuşak ferritlerdir. Bunlar nüve yapımında kullanılır. Sebebi ise manyetik akı yön değişimlerine karşı düşük kayıp göstermeleridir. Bu da daha düşük hysteresis kaybı demektir. Soft olanlar mangenez çinko ferritler ve nikel çinko ferrit olmak üzere ikiye ayrılır. Farkı ise mangenez olanlar yüksek geçirgenliğe sahipken ve daha yüksek frekansta kullanılmaya müsaitken, çinko olanlar yüksek elektriksel dirence sahip olup eddy akımından oluşan kayıpları daha aza indirmektedir.
Birde arkadaşlar saf sinüs inverter arıyorsanız bende pic ve dspic ile SPWM veren inverter devresi mevcut isteyen olursa verebilirim. Eksiği feedback yok fakat DC baranızı sabit tutabiliyorsanız SMPS ile, o zaman inverter da feedback e gerek yoktur.
Kusura bakmayın bende güç elektroniğinde kendimi geliştirmeye çalışıyorum çok konuştum sanırım. Bende burada bişiler paylaşıp bişiler öğrenmek isterim =)
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi wolf351 -- 23 Kasım 2013; 13:57:34 >
-
sn. wolf 351 . al degerine göre sarımı örnek bir şekilde formülleri ve adım ları acıklayaraktan burada bizlerle paylaşır mısınız ? -
edit16
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:8:41 > -
-
edit19
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:12:58 > -
Aynen sayın malisert32 bende bu işte yeniyim yani aman aman bi tecrübem yok fakat sizde ki tecrübelere de gerçekten çok ihtiyacım olduğunu belirtmek isterim. Ayrıca ingiltere den geldikten sonra proje olarak beraber yardırmayı amaçlıyorum tabi kısmet olursa
Geri beslemeyi şundan dedim bişiler biliyorum az çok demiştim kendimce fakat geçen yine bi kitap a baktım =) meğersem daha çooook şeyin olduğunu öğrendim. Tam sinüsü de şu yüzden belirttim. Ben eskiden analog olarak SPWM üretiyordum fakat dspic ve pic ile ürettiğim SPWM hem çok çok iyi hem de çok az komponent ile işi bitirmiş oluyordum. Yani ne kadar az komponent o kadar iyi sonuç. Dijital ortamda üretilmiş bir SPWM, analog ile kıyaslanamayacak kadar iyi olduğu için onu belirtmek istedim.
Daha önce dediğim ve kitaplarda okuduğum kadarı ile powder core yani çeşitli metal ve alaşım tozundan yapılmış nüvelerin kendisinde hava boşluğu var. Yani bu EI yada EE olmasından ziyade yani nüvenin şeklinden ziyade kesinlikle nüvenin materyali ile ilgili. Nüvenin içine kattıkları bu materyaller manyetik akı geçirgenliğini epey yükseklere çıkarıyor ki bu da doyumu engelliyor fakat ferrit nüvelerde bu materyal bulunmadığı için manyetik akı geçirgenliği az oluyor dolayısı ile doyuma ulaşabiliyor. Doyuma ulaşmaması için hava boşluğu olması gerekiyor. Fakat bu hava boşluğu nerde olması gerekiyor; çıkış katında ve flyback dizaynda olması gerekiyor. Fakat dediğiniz gibi 50kHz iyi bir seçim. 50kHz frekansta illa ferrit kullanılması gerekmiyor dediğiniz gibi, kendinden hava boşluğunu yaratan materyal içeren nüveler kullanılabiliyor. Böylece ayrıca nüve için hava boşluğu bırakmamız gerekmiyor. Fakat şöle bi durum olabiliyor örneğin 3kVA lik SMPS yapacaksınız ve 50 kHz göre hesapladınız fakat hesaba göre nüve seçemiyorsunuz çünkü nüve deki sarım boşluğu yetmiyor. İşte bu durumda frekans artırma yoluna gidebiliyorsunuz, frekansı artırınca önünüzdeki güç ve nüve engeli ortadan kalkıyor. Yani yine nüvenin sitelerinde hangi frekansta ne kadar güç vereceği yazıyor. Eğer yüksek güç istiyorsanız frekans artırma yoluna gidebiliyorsunuz. Yani 50kHz çıkış gücüne bağlı olarak değişebiliyor. Frekans artırırsanız çıkış filtrelemesi daha kolay olacaktır fakat dediğim gibi anahtarlama kaybı artacaktır. Eğer 50kHz gibi düşük frekanslarda iseniz kendinden hava boşluklu powder core dediğimiz nüveleri seçip hava boşluksuz kullanabilirsiniz. Yani dediğim gibi hava boşluğu bırakıp bırakmayacağınız kesinlikle nüvenin iç materyaline ve frekansa bağlıdır. Hava boşluğu benimde bildiğim kadarı ile sadece düşük manyetik akı geçirgenliği olan ferrit nüvelerde gereklidir o da çıkış katında ve flyback dizaynda.
Ama tabi pratikte teoriden epey farklı sonuçlar çıkabiliyor bunu da unutmayalım. Onun için pratik bilginin, tecrübenin önemi çok çok büyük.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi wolf351 -- 24 Kasım 2013; 1:26:13 >
-
quote:
Orijinalden alıntı: malisert32
Merhaba sayın wolf351,açıkçası tencere yuvarlandı kapağını buldu gibi.Çünkü sizde teori bizde uygulama,,bu birliktelikle kim tutar bizi.
Şimdi hocam hamd olsun bizler geri besleme,tam sinüs,istenilen frekans sayısı ayarı gibi durumlarda sıkıntımız yok.Pek why_living adına da yazmak algılanmasın ama bizim sorunumuz(başta benim)trafo net hesaplamada takılmamız.
Bunu deneme yanılma yöntemiyle aşıyordum.Tabi bir sefer sarımda nokta atışlı tutturmayı herkes ister.
Bu arada yazılarınızı farklı kaydet yapıyorum haberiniz olsun.
Benim bildiğim kadarıyla,toroid tipi değilde E-I,,EE tiplerinde zaten hava boşluğu orjinal kendilerinde var.Aynen devam etmek orjinal hallerini bozmamak gerekir diye biliyorum.Tabi iş toroid olduğunda işte bu modelde de hava boşluğu söz konusu değil diye biliyorum.Ancak toroidin bir yerinden ince bir kesik atabiliriz ki buna da gerek yok diye düşünüyorum.
Çünkü güç katında ve hangi model kullanılırsa kullanılsın frekans sayısı doğal olarak her kolda 50-60 Khz.i geçmeye başladığında zaten büyük bir engel büyük bir kayıp söz konusu oluyor,zuhur ediyor.Bu bildiğiniz gibi kısaca adı telde deri etkisi olayı.
Bu konu webde geniş yer bulmasa da teorinin doğruluğunu ben şöyle tespit ettim;
Piyasada bulduğum bütün smps devrelerin çalışma frekansını tespit etmeye çalıştım,arızalı smps kartlarında dahi bunu RT-CT değerinden görmeye çalıştım.Zaten çok değişik smps entegreleri ile çalışıp tecrübe kazandığımızden hangi entegrede RT-CT ne kullanılmış artık devreyi çalıştırmadan dahi nokta atışlı tespit edilebiliyor.
İşte gördüğüm bütün smps devrelerinde frekans sayısını hiç bir zaman 110 Khz. görmedim.En fazla PC power supply kartında gördüm bunda da 2x48 Khz. oluyor.Kardeş entegrelerinde(TL494-KA7500 gibi) aynı RT-CT değerleri ile 3-4 Khz. fark oluyor.
Yani 100 Khz.i geçmeyeceğimize göre,,toroid modelinde boşluk düşünmeyi geçmiş oluyoruz herhalde.
Yüksek frekansa engel(büyük engel) trafo çeşidinden öte iletkenin(piyasadaki mevcut bakır iletkenin)belirli frekans üsütnde deri etkisi baş gösterdiğinden de,,her kolda(ör;TL494 de iki kol,,,2 çıkış yani) 50-55 Khz.i geçmemek iyidir diye düşünüyorum,ya da biliyorum diyelim.
Tabi bu aşılabilir,ortası boşluklu iletken tercih edilebilir ama önemli olan piyasada kolay ve ucuz bulunan malzeme tercihi baskın olmalıdır.
Vel hasıl;bence bir smps projesinde 1=Frekans toplamda 100-110 Khz.i geçmemelidir. 2=Geçmediğimiz için gerek toroid modeli gerekse diğer modellerinde hava boşluğunu düşünmeden modifiye etmeden direk kullanabiliriz diye düşünüyorum.
Hocam çalışmalarınızdan dolayı sizi tebrik ediyorum gerçekten başarılı işlere el atıyorsunuz
akşam üstü birden aklıma 280 wattlık trafomun segonder sargısını 2 mm lik telden 12 volt alacak şekilde sardım... yaptığım trafo hesabına göre 22 spirde 12 volt u elde edebiliyordum bende braz fazla sarmışım bir iki tur 14 volt ac çıkarıyor trafo ama aynı kaynak makinesi gibi mübarek
ben elimdeki 2 n3773 leri kullanarak toplam 12 volt 20 amper güce sahip mümkünse kısa devresi olan sırf smps devrelerini sürebilecek güçte devre şemaları arıyorum
14 volt biraz yüksek gibi geldi bana ama yinede size danışmadan işe kalkışmayayım diyorum.
-
edit111
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:9:38 > -
edit222
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:10:20 > -
Teşekkürler sayın malisert32, yazdıklarınıza katılıyorum.
Ben de sizin gibi ortalama 50kHz de çalışıyorum fakat kimi PFC devrelerinde 65, 100 ve 200kHz e kadar çıkmak zorunda kalabiliyorum. Çünkü dediğim gibi bazı yüksek güç durumlarında nüve bulamıyorum çünkü elimde sadece eski projelerimden kalma devreler var yani elimdeki nüve sayısı sayılı ve düşük güç veren nüveler.
Daha önce dediğim gibi flyback topoloji hariç güç katındaki trafo da hava boşluğu kullanılmıyor ister ferrit ister powder core olsun. Fakat çıkışta kullanılan nüve eğer ferrit ise hava boşluğu hesaba göre bırakılmalı eğer powder core ise zaten kendinden materyalinden dolayı hava boşluklu oluyor o yüzden gerekmiyor. Sizin dediğiniz gibi nüve tam birleşmeyip arada boşluk kalıyorsa kimi durumlarda yetebilir fakat tam istenilen performansı vermeyecektir. Yani şöle oluyor eğer hesaba göre boşluk bırakmazsanız atıyorum minimum çekebileceğiniz akım 0.5A olsun fakat hesaba göre tam ayarlayıp öle hava boşluğı bırakırsanız SMPS den minimum 0.3 yada 0.1A çekebilirsiniz. Daha az çektiğiniz takdirde giriş voltajı çıkış voltajına yansıyor. Yani demek istediğim SMPS den çekilecek minimum akımı hesapta ekliyorsunuz daha sonra bu akıma göre minimum endüktansı belirleyip ona göre hava boşluğu bırakıyorsunuz aksi takdirde hesaptan daha az akım çekerseniz giriş voltajı çıkış voltajına yansıyor yani diğer bi deyişle çıkış akımı süreksiz oluyor.
Şunu da ekliyim hava boşluğu enerjiyi havada depolamak için kullanılıyor fakat depolanması gereken enerji fazla olacaksa dediğiniz kendinden olan boşluk kesinlikle yetersiz olacaktır. Onun için hesabı çoğu zaman kullanmak farz oluyor diyebilirim.
Birde sanırım push pull tarzı devrelerde çalışıyorsunuz. İster push pull ister half bridge ister full bridge olsun bir kol ile trafo arasına akı dengesizliğinden kurtulmak mosfetleri yakmamak için hesaba göre kutupsuz kapasitör eklenmelidir. Bu da çok karşılaşılan bi sorundur.
Kayıpsız iletken malesef istesek de elde edemeyiz. İlla ki kayıp olacaktır amacımız gereğinden fazla kalın tel kullanmak yerine paralel ince tel kullanmak. Bu da kaybı minimuma indirecektir.
Son olarak şunu yine söliyim şekli ister toroid ister EI ister EE ister RM nasıl olursa olsun hava boşluğu şekline göre değil kesinlikle nüvenin yapıldığı materyale bağlıdır. Powder core yada hava boşluğu gerektirmeyen bi materyalden yapıldıysa direk kullanılır fakat ferrit ise ve eğer flyback yada çıkış filtresinde kullanılacaksa mutlaka hava boşluğu bırakılmalıdır.
Yani EE yada EI olsun bunların hem 50Hz de kullanılanları var hem de yüksek frekansda kullanılan EI ve EE nüveleri var. Hava boşluğu olayı sadece nüve materyaline ve depolanması gereken enerjiye bağlıdır.
-
sn . wolf . anlatımlarınız gerçekten hoş. emeğinize teşekkür ediyorum. ancak ufak önerim şu olacaktır. bu forumda yanlış anlaşılmasın ama cogu arkadaşın elektronik bilgisi buna baglı olarak matematik bilgisi ilk etapta ilgisi smps olan birine yazdıklarınızı anlama da zor olacaktır. ki zira bana öyle geldi. kendimi daha düne kadar amfiler ile ugraşıp güç katında smps kullanmak isteyen birisi olarak düşündüğümde gercekten zorlanacagımı düşünüyorum. o nedenle analtımlarınızda buradaki cogu kişinin bilgi ve birikim düzeyini sıfır görerekten anlatırsanız memnun olacagım.
vaktiniz müsait ise , mesela bir nüve alsak örnek olarak. onun sarımını baştan sona anlatsanız ? mesela ee33 . herkesin ulaşabilecegi bir nüve.
ve diger nüvelerde neleri değiştirerek dogruya ulaşabilecegimizi , tel çapını hesaplamayı , anahtarlama ceşitlerini etkilerini gibi ... anlatsanız . çok makbule gecer.
teşekkür ederim.
-
edit17
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi malisert32 -- 26 Temmuz 2018; 16:11:6 > -
mrb sayın why_living, öncelikle bende çok teşekkür ederim bu güzel cevabınız için. Benim aradığım tek şey aktif bir güç elektroniği forumuydu yani herkes bişiler öğretsin öğrensin bişiler paylaşsın. Diğer forumlarda herkes yardımı alıyor ve kaçıyor Elimden geldiğince bu forumda aktif olarak yer almaya devam edicem.
Tabiki anlatımlarımı en basitten anlatmaya çalışırım her zaman fakat kimi zaman unutup karışık anlatabiliyorum. Önerinizi kesinlikle dikkate alacağım.
Yarın ingiltere ye gidiyorum ve 6 ay orada olacağım dil eğitimi için. Orada akşamları yine foruma girip burayı takip edicem.
İngiltere den dönüşte daha önce dediğim gibi kısmet olursa yapımına başlayacağım bi proje var ve bu projeyi yaparken tüm ayrıntısına kadar herşeyi paylaşmayı amaçlıyorum. Kimi insanlar, kendilerince haklılar belki, yaptıkları projelerin şemalarında bazı şeyleri eksik koyup kimi komponentleri ters takarlar sırf projede emek olduğu için. Fakat ben bunu yapmayıp proje ile ilgili tüm hesaplamaları en ince ayrıntısı ile sizlerle doğru bi şekilde paylaşıcam. Bu sayede beraber öğrenip beraber kendimizi geliştirebiliriz diye düşünüyorum.
Hatta şimdiden block diagramını paylaşabilirim bile =) Şu an için tüm hesaplamalar mevcut sadece tekrar kontrol edicem tabiki yaptığım hesaplamaları bulabilirsem, bulamazsam tekrar hesaplıcam =) Şu an için tek sorun aküler için düşük voltaj koruması, o devre lazım o devreyi de bi yerden bulmuştum fakat simülasyonda çalışmasına rağmen gerçekte nasıl çalışır bilemiyorum.
Bu projede epey bi trafo ve bobin kullanılıyor. Hepsinin hesaplamasını yapmıştım fakat dediğim gibi bulabilirsem ne ala bulamazsam hepsini baştan yapmak zorundayım.
İstediğiniz bir topoloji için istediğiniz giriş çıkış voltaj akım ve gücü olan bi trafo sarım hesabını vaktim olduğunda yapabilirim. Siz bi nüve seçersiniz EE33 gibi tüm hesaplamasını yapıp buraya koyabilirim. Hatta nerden nasıl aldığımı yabancı kaynaktan da referans olarak gösterebilirim. Yeterki beraber öğrenelim.
Trafo hesabını kısaca anlatmak gerekirse ilk akımın yüzeyden ne kadar derinlikte dolaştığını öğrenmek için skin depth yani yüzey derinliğini buluruz. Daha sonra burdan çap olarak hesaplayıp dizaynda kullanılacak maksimum kalınlıktaki teli bulmuş oluruz. Bu kalınlık sadece ve sadece frekansa bağlıdır başka hiçbirşeye bağlı değildir. Atıyorum primer 20A çıkış 3A olsun, hem girişte hem çıkışta kesinlikle aynı tel kalınlığını kullanıyoruz. Atıyorum max tel çapı 0.5mm olsun girişte 10 tane paralel bağlı 0.5mm tel varsa sekonder de 1-2 paralel bağlı 0.5mm tel yetiyor. Tabi bunların hepsi hesaplama ile çıkıyor. Daha sonra sarım sayılarına, çekirdek ve bakır kayıplarına geçiliyor. Yani hesaplamala aşağı yukarı böle.
Vaktim olduğunda dilediğiniz hesaplamayı örnek olarak yapıp sizinle paylaşabilirim.
Yazınızı sonradan gördüm sayın malisert32, inşallah herkes siz ve sayın why_living kadar kibar ve saygılı olur. Yazınıdaki dileklerinizi için çok teşekkür ederim.
Kayıp konusunda size katılıyorum, yazıyı okuyanlar yanılabilir belki diye o yüzden düzeltmiştim kusura bakmayın =) Yani yanlışlığından değil kesinlikle. Uygulamalarınızın sonuçlarınızı dört gözle bekliyorum diyebilirim. Hele bi ingiltereden döneyim beraber çok güzel işlere adım atacağımızı düşünüyorum.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi wolf351 -- 24 Kasım 2013; 14:02:30 >
Ip işlemleri
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X