Teleferik hatları toplu taşımada çözüm olabilir mi? Bolivya örneği dikkat çekiyor

La Paz'ın Tüm Şehre Yayılan Teleferik Sistemi, Büyük Bir Başarı Hikâyesine Dönüştü

Bugün artık La Paz'ın sembolü hâline gelmiş olan teleferik sistemi Mi Teleférico, 2014 yılında yolcu taşımaya başladı. İlk aşamada bu sistemde toplam üç hat vardı ama yıllar geçtikçe hatların sayısı arttı ve 2018 yılında ikinci fazın da tamamlanmasıyla birlikte ortaya bugünkü etkileyici teleferik ağı çıktı. Artık neredeyse tüm şehre yayılan Mi Teleférico, 30 kilometrelik uzunluğuyla 2018 yılında Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi. Ama Mi Teleférico'nun asıl başarısı, La Paz'daki ulaşım sorununa gerçekten çözüm getirmesi oldu. İlk duyurulduğunda kullanışlılığı çokça tartışılan teleferik sistemi, ilk 10 yılında 520 milyondan fazla yolcu taşıdı. 

Avrupa'da tüm şehri saran metro hatları görmeye son derece alışığız -özellikle orta ve büyük ölçekli şehirlerde. Ne var ki Latin Amerika ülkelerinin pek çoğunda bu tarz raylı sistemlerin kullanımı son derece sınırlı. Pek çok şehirde toplu taşıma için otobüs ve minibüslere bel bağlanıyor. Son yıllarda metro hatları kuruluyor kurulmasına ama onlar da genellikle şehir merkezleriyle ya da şehrin daha zengin kesimleriyle sınırlı kalıyor. Özellikle tepelik bögelerdeki semtleri bu sisteme entegre etmek ise pek mümkün olmuyor. Bu da şehirlerdeki ekonomik ayrımı daha da derinleştiriyor. And Dağları üzerinde yer alan ve epey engebeli bir coğrafi yapıya sahip olan La Paz, on yıl öncesine kadar bu ayrımın en net görüldüğü şehirlerden biriydi. Ancak Mi Teleférico ile birlikte şehir artık çok daha iç içe geçmiş durumda.

La Paz'daki ortalama seyahat süresi yüzde 22 kısalmış durumda. Ama daha önemlisi şehrin daha uzak ve daha yüksek bölgelerinde yaşayanlar için seyahat süresinin neredeyse dörtte birine düşmüş olması. Eskiden minibüsle 45 dakika süren bir yolculuk, şimdi teleferikle 10 dakika sürüyor. Bu da şehrin yüksek rakımlı bölgelerinde yaşayan insanların, şehir merkezindeki iş ve ticaret alanlarına gidip gelmesini kolaylaştırıyor.

Düşük Kurulum Maliyeti, Teleferik Hatlarını Özellikle Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Cazip Bir Alternatife Dönüştürüyor

Şehre yayılan bir teleferik sistemi kurmanın bir metro ağı kurmaktan çok daha ucuz ve kolay olması, teleferiği özellikle Latin Amerika ülkeleri gibi gelişmekte olan ülkeler için cazip bir alternatife dönüştürüyor. Nitekim Kolombiya ve Uruguay gibi çeşitli ülkelerde benzer projeler ortaya çıkmaya başlamış durumda.

Ayrıca Bkz.AI Günlükleri: Yapay zeka dünyasında bu hafta (13 Nisan 2025)

Teleferik Sistemi, Metro Hatlarını Birbirine Bağlayarak Tamamlayıcı Görevi Görebilir

İstanbul, Londra, Paris gibi metropollerde teleferiklerin şehir içi toplu taşımada başlıca unsur olarak kullanılması elbette söz konusu değil. Ancak teleferik, belli başlı bölgelerde metro hatlarını birbirine bağlayacak tamamlayıcı bir unsur olarak kullanılabilir. Nitekim bu yönde projelerin ortaya çıkmaya başladığını görüyoruz. Örneğin Paris'te bir otoyolun iki farklı tarafında bulunan iki semti birbirine bağlamak için bir teleferik hattı inşa ediliyor. Bu teleferik sayesinde otoyolun iki farklı tarafındaki iki metro durağı birbirine bağlanmış olacak. Otoyolun altına tünel açıp metro hattını uzatmaktansa bu yöntemi kullanmak şehir yönetimine çok daha düşük maliyetli bir alternatif sunuyor.

Diğer yandan yolcu hacminin düşük olduğu bölgelerde teleferik hatları köprülere de alternatif olabiliyor. Örneğin Fransa'nın Brest şehrinde, yeni kurulan bir eğlence alanını nehrin öteki tarafındaki şehir merkezine bağlamak için teleferik hattı kullanılıyor. Aynı şekilde Londra'da yine nehir ile ayrılan iki bölge arasında hızlı ulaşım için teleferik kuruldu. Gerçi Londra'daki teleferik hattının kullanımı beklentilerin çok altında kaldı ama bu örnekler, teleferiğin artık şehir içi toplu taşımada geçerli bir çözüm olarak görülmeye başlandığını göstermeleri açısından kıymetli. Nitekim önümüzdeki dönemde bu tarz projelerin sayısının daha da artması bekleniyor.