Dün sol elim alçıya alındı. O nedenle daha sonra cevap vereceğim. Şimdi maalesef yazmak yorucu ve zaman alıcı oluyor. Saygılar. |
Zaman Geriye Akar mı Bu Mümkün mü (2. sayfa)
![](/static/forum/img/downicon.png)
![](/static/forum/img/upicon.png)
![](/static/forum/img/close.png)
-
-
Çok geçmiş olsun; yazmayı boşverin, iyi olmaya bakın. Mutlu yıllar.
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı > -
Geçmiş olsun, tez şifalar. Bir an önce iyileşmesi ve yorumlarınızı yazabilmeniz, bizim de yorumlarınızı okuyabilmemiz dileğiyle.
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı > -
Konuya ilişkin yorumun gerçekten derinlikli ve benim aklıma gelmeyen ilişkisellikler içeriyor ve tabii felsefi bir tabanda şekillenmiş büyük ölçüde. Yorumuna bir şey diyemeyeceğim, subjektif unsurları zengin bir yorum olduğu için ne karşı çıkmam ne de onaylamam konusunda kendimi rahat hissetmiyorum.
Öte yandan, evet, evrimsel gelişimin gereği olarak bizler zamanı kipli olarak algılıyoruz ancak fiziğin bir kaç istisnası hariç hemen tüm denklemlerinde zaman simetrisi vardır (yani kipli değildir) ve Genel Görelilik zamanın B serisi üzerine inşa edilmiştir. Bizler zamanı anlağımızın çizdiği çerçeve içinde algılayabiliyoruz ve zamanın A serisine denk düşen bir zaman idrakimiz ve hissimiz var. Bu nedenle geriye akan bir zaman bizim temporal lokasyon algımızın işlevsiz kalmasına yol açardı, zamandaki konumuzu anlayamazdık.
Şu sıradan videoları izlemek bile neyi kast ettiğimi anlamak için yeterli:
(6) Reversing Entropy and The Arrow Of Time - YouTube
The Arrow of Time and How to Reverse It - YouTube
(6) STUFF IN REVERSE! - YouTube
Zaten zamanın geriye akması ne demek, bunu ayrıca bir tartışmak gerek. Eğer algıladığımız zamanın geriye akmasından söz ediliyorsa, algıladığımız zamanın yönünü belirleyen şeyin entropi olduğu büyük ölçüde kabul görmüş bir durum ve bu durumda yukarıda söylediklerim geçerlidir. Ancak "bu" zamandan değil de anlağımızdan a priori olarak soyutlanmış bir zaman imgesinden söz ediliyorsa, öyle bir zamanı insanın - bir kez içine düştüğünde - a posteriori olarak nasıl algılayacağı belirsizdir.
Bugün zamanla ilgili bildiklerimizin çoğu Genel Görelilikten geliyor. Evrende, evrensel bir "şimdi" olmadığını, bizim şimdimizin çok uzaklarda bir yerlerde, bir karadelik yakınında veya ne bileyim 0,5C hızıyla giden bir uzay gemisinde olan varsayımsal başka varlıkların şimdisi ile aynı olmadığını, bizim şimdimizin onların geçmişi ya da geleceği olabileceğini Genel Görelilikten biliyoruz. Genel Görelilik geçmiş, şimdi ve geleceğin aynı anda var olduğunu koşutlar ama bizim sezgilerimiz bunu algılayacak şekilde evrilmemiştir. Zaten evrilemezdi de. Çünkü zamanı algıladığımız gibi algılayışımızın bir başka nedeni daha var: Nedensellik. Beynimiz belleğimizi nedenselliğe bağlı olarak düzenliyor ve yaşadığımız her an anlağımızda belleğimizden gelen bilgilerle ve duyularımızdan gelen enformasyonla harmanlanarak yorumlanıyor. Bu duoya entropiyi de katınca neden zamanı algıladığımız şekilde algıladığımızı daha iyi anlayabiliriz. Mikro dünyada nedensellik bir zorunluluk değil ama makro dünyada nedenselliğin olmayışı paradokslara yol açıyor ve bizler de makro dünyanın bir parçası olarak nedenselliğe mahkumuz. Dolayısıyla geyiği yedikten "sonra" (!) yakalayıp avlamayı anlayamayız. Nedensellik bize olayların sıralamasını yapmamıza ve anlamlandırmamıza vesile oluyor. Beyinlerimiz bu şekilde evrilmişken, birden zamanın geriye (entropinin tersi yönüne) akmaya (!) başlaması halinde, temporal kavrayışımızı yitiririz. Onun için insan algıladığımız zamanın birden geriye akmaya başlaması halinde anlağını çökmüş halde bulur.
< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Torlak Kemal -- 27 Ocak 2023; 15:44:8 >
-
Teşekkürler. Elim alçıdan çıkıp atele alındı. Şimdi daha rahatım.
-
Müjdeli haber geldi demek ki. Tekrardan hoşgeldin.
Bu arada ne oldu hocam, trafik kazası mı geçirdiniz?
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı > -
Hayır cam kettle vardı, kapağı yerinden çıktı, takmaya çalışırken biraz fazla zorlamışım. Sol elim Kettle içindeydi, kettle bomba gibi patladı. Sol elimin 3 parmağı kesildi. İkisi sadece kesikti ama baş parmakta tendon koptu, sinir kesildi, parmağın ana damarı kesildi. Micro cerrahi hastanesinde kopan siniri, damarı tendonu diktiler.
Maalesef tendon iyileşmesi uzun sürüyor. 6 ayda anca düzelir dediler, 2 ay alçı ve atel, sonra fizik tedavi. Yine de %100 eski haline dönmeyebilir. Şimdilik iyi gidiyor ama atel hareketlerimi kısıtlıyor çünkü parmaklardan dirseğe kadar uzanıyor. Hala serbestçe yazamıyorum, çoğunlukla tek parmak! :)
-
Of, fena olmuş! Geçmiş olsun. Umarım %100 eski hâline döner. Forum, yorumları bekleyebilir önce sağlık hocam.
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı > -
Teşekkürler.
-
Kötü talih, çok geçmiş olsun. Yazabilecek kadar hem de yine şahane bir yazı ve videolarla gelebilecek kadar iyi olmanıza sevindim. Daha da iyi olursunuz, merak etmeyin. Yakınlarımdan gördüğüm kadarıyla başarılı fizik tedaviler bayağı etkili.
Konuya dönersek entropi ve göreliliğe fazla yer vermeden yorumlamamda günlük sağduyuya aykırı işleyen bir dünyadan yola çıkan kuantum fiziğine veya ontolojisine ilgimden dolayı ona biraz fazla ağırlık verdim; senin fizik yoğun okuman daha çok fiziğin temel entropi nosyonu (ki özellikle birinci videodaki saçılan iskambil kağıtları ve ikinci videoda küp evrende saçılan elektronlarla yapılan, giderek artan farklı oluş ihtimalleri ve enerji dağılımında giderek rastgeleleşmede dengelenme şeklinde entropi tasvirleriyle kuantum saçılımlar arasında ciddi bir bağ var) ve bildiğim kadarıyla epistemoloji ve ontolojisisinde henüz bilimsel düzlemde çözülememiş biçimde kuantum kuramıyla uyumsuz kalan genel görelilik teorisi üzerinden gidiyor, zamanın A ve B teorilerinin, öne gelen fizik denklemlerinin zamanın B teorisi - simetrisi üzerine kuruluşu veya en azından B teorisini desteklemesi, entropik bir bilişsel ürün olan temporal lokasyonun basit anlığının zaman okunun tersinde farazi bir varoluşta aposterior koşulda tamamen işlevsizleşeceği ve anlamını yitireceği fikrinin kısaca irdelenişiyle beraber.
Tabii bu noktada belki daha bilimsel şekilde entropiye başvurulabilecekken hem "spontan transformasyon" kavramım hem de "anti-entropik örüntü" imgelemem (hem apriori hem de olası aposterior anlamda) fazla felsefi, soyut ve sezgisel kaldı. Ancak anti-entropik bir imgelemeyi en azından aprior anlamda veya bilişsel fonksiyonların insan şuuru ve algısını etkin biçimde ortadan kaldıracak şekilde tersine dönmeyeceği entropik bağlamda kalarak basitçe bir filmin geriye sarılarak tersine akışı gibi bir şeyin ötesinde anlamlandırılamaz bir imaj dizisi olarak tahayyül etmiştim. Bu da temporal dislokasyon varsayımına yakınsıyor ancak entropik niteliğini bir şekilde muhafaza etmeyi başarmış şuur ve algı sahibi ancak varsayımsal anti-entropik ortamda konumlanan varsayımsal bir felsefi özne üzerinden. Tamamen anti-entropik, "ters oka" kapılmış bir organizma - hani videoda gösterilen bir modele göre Big Bang'ın ters oklu ama simetrik kalan "öbür tarafında" yer aldığını farz edebileceğimiz bir şey - muhtemelen duyu algısız, renkli hayallerde boğulan bir sanrı içerisinde olacaktır ya da bilinç, hafıza ve duyuları basitçe entropisiz meydana gelemeyeceği için kısaca bayağı ölü veya zekasız canlılık benzeri bir örüntü seti olacaktır. Başka bir deyişle entropisiz veya ters zaman okuyla mimari bir sorun meydana geleceği için insan türevinde bilişsel öznesel varlıktan söz edilemeyecektir. Bu temporal dislokasyon argümanınla - belki %100 olmasa da - fazlasıyla paralel bence.
Tabii bu yorumlarım kesinlikle bilimsel değil, bilimsel alınmamalılar, hatta bu tarz spekülasyonların üzerinde fazla durmak bence bilime zarar dahi verebilir. Empirik bağlamda test edilebilir köklerinden uzaklaştırarak bilimin bilim niteliğini yok edebilir.
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı >
-
-
Zaman oku ve entropiyi evren bilime çok anlaşılır ve açık biçimde bağlamış. Tavsiye ederim:
Evrim Ağacıyoutube
Gelin sizinle bir oyun oynayalım: Size birkaç video göstereceğim ve siz de videoyu ileri mi oynatıyorum yoksa geri mi oynatıyorum tahmin etmeye çalışacaksınız. Hazırsanız başlayalım... #Zaman #ZamanOku #ZamanınYönü 00:00 Giriş: Zamanda "İleri-Geri" Oyunu! 01:38 Zamanın Oku Nereye Doğru Gidiyor? 03:10 Entropi Nedir? 05:40 Entropi, Evrende Katı Bir Yasa mı? 06:10 50 Yazı 50 Tura Gelmesinin Kaç Farklı Yolu Var? 09:16 Zamanın Entropik Tanımı... 09:55 Zamana Yönelik 3 Büyük Persektif! 10:09 Perspektif-1: Entropi, Evrimin Evrensel Bir Yasa Olduğunu İspatlıyor! 12:12 Perspektif-2: Entropi, Birden Fazla Evrene İşaret Ediyor Olabilir! 13:55 Perspektif-3: Zamanı Deneyimliyor Olma Nedenimiz, Büyük Patlamaya Çok Yakın Olmamız! 14:40 Yukarı-Aşağı, İleri-Geri Yönler Evrende Var mı? 15:42 Büyük Patlama, Zamana Nasıl Anlam Katıyor? 17:41 Kapanış: Evrenin Sonu, Başını Andırıyor Olabilir mi? *** 📽️ Videografi & Post-Prodüksiyon: Çınar Ege Bakırcı Evrim Ağacı'nın Türkiye'de bilim anlatıcılığı çalışmaları tamamen okurları ve izleyenleri tarafından maddi olarak desteklenmektedir. Yaptıklarımızı faydalı buluyorsanız ve daha fazlasını yapmamıza katkı sağlamak isterseniz: 💪 Patreon veya Kreosus destekçilerimiz arasına katılabilirsiniz: https://www.patreon.com/evrimagaci | https://kreosus.com/evrimagaci 📹 Dilerseniz, YouTube'un "KATIL" seçeneğini kullanarak da bize destek olabilirsiniz: https://www.youtube.com/channel/UCatnasFAiXUvWwH8NlSdd3A/join 🎪 Bilim tişörtleri, kitaplar ve diğer ürünlerimizden satın almak için: https://pazar.evrimagaci.org/ 🎈 IBAN numarası, kriptopara veya PayPal yoluyla destek olmak için: https://evrimagaci.org/destekol 📕 Neden desteğe ihtiyacımız olduğuyla ilgili daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz: https://evrimagaci.org/destekol Yanımızda durduğunuz için çok teşekkürler! ❤ *** BAZI FAYDALI BAĞLANTILAR: • En son yüklediğimiz videoyu izlemek için: https://dar.vin/SonVideo • En popüler videomuzu izlemek için: https://dar.vin/EnPopuler • Kanalımıza abone olmak için: https://dar.vin/EAYouTubehttps://www.youtube.com/watch?v=HDQ-mxx34og&feature=youtu.beBuradan Fermi Paradoksu, karadelikler ve benzeri diğer konu başlıkları üzerine düşünceler de çıkarılabilir.
Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara
KAPAT X