Üye Girişi
Bağlan Google+ ile Bağlan Facebook ile Bağlan
Yeni Kayıt
Tüm Forumlar
  • Tüm Forumlar
  • Kültür ve Bilim
  • Kültür, Güncel ve Tarih
  • Güncel
  • Bu Konuda
Şimdi Ara

Safsata Nedir?

Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar
Editörün Seçtiği Fırsatlar
Daha Fazla
Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az
2 Misafir - 2 Masaüstü
5 sn
16
Cevap
0
Favori
2.271
Tıklama
Daha Fazla
İstatistik
  • Konu İstatistikleri Yükleniyor
Konuya Özel
0 oy
Öne Çıkar
Cevapla
Sayfa: 1
Giriş
Mesaj
  • Deep Impact in ısrarı ve finallerimin de bitmesi nedeniyle, daha fazla dayanamayıp kültür&bilim e dönme kararı aldım. Eski, Yeni ve Eskimez dostlar, herkese selam ederim.
    Son dönemde yoğunlaşan "mantıksız" cümleler nedeniyle, böyle bir konuyla başlayayım dedim.

    -----------------------------------------------------------

    Safsata

    Bu kelimeyi ingilizce "logical fallacy" nin türkçesi olarak çevirmişler. (mantıksal hata)

    Safsata : Safsata, (İng: (logical) fallacy, Osm: Kıyas-ı batıl) bir düşünceyi ortaya koyarken ya da anlamaya çalışırken yapılan yanlış çıkarsamadır. Safsatalar ilk bakışta geçerli ve ikna edici gibi görülebilen fakat yakından bakıldığında kendilerini ele veren sahte argümanlardır.

    diye tanımlanmış. Hani forumda - televizyonda duyduğunuz "saçmalıyor" dediğiniz cümleler var ya,

    işte Felsefe bu mantıksız cümleleri sınıflandırmış ve isim vermiş, yaygın örnekleri görelim:


    1. ad hominem (şahsa ilişkin)

    örnek: Freud cinsel sapığın biridir, dolayısıyla söylediklerini ciddiye almamıza gerek yok.


    2. argumentum ad populum (genel kanı)

    örnek: Hitlerin 2. dünya savaşına katılmasaydı abd ye saldırmayacağını söylemen çok saçma, herkes bilir ki onun hedefi dünyayı ele geçirmekti.


    3.argumentum ad ignorantiam (tersi ispatlanmadığına göre doğrudur)

    örnek: UFO ların dünyayı ziyaret etmediği yolunda hiç bir delil yok, demekki ediyorlar.


    4. begging the question (döngüsel nedensellik, kendi kendini kanıtlayan önerme)

    örnek: suçu azaltmak için idamı yasallaştırmalıyız. (iyi de idamın suçu azalttığınını nereden biliyoruz)


    5. cum hoc ergo propter hoc (bağıntı neden sonuç belirtir)

    örnek: Genç kızlar çok çikolata yiyor. Genç kızlarda sivilce çok görülüyor. Demekki sivilcenin sebebi çikolata


    6.Post hoc ergo propter hoc (bundan sonra geliyor, demekki sebebi bu)

    örnek: kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde etmeden önce nükleer silah diye birşey yoktu. Demekki nükleer silahların sebebi...

    örnek 2: güneş tutulmasından sonra deprem oldu, demekki...


    7. Straw Man (Tepkisel indirgemecilik)

    örnek: - Kürt sorununun bu hale gelmesinde bizim de suçumuz var.

    - Pkk yı mı savunuyosun bana


    8. argumentum ad traditio (doğru çünkü gelenek böyle)

    örnek: evliliği reddeden kadını öldürmemiz çok doğru çünkü töre böyle



    9. Argumentum ad baculum ( güç kullanarak kabul ettirme )

    örnek: incil doğrudur. çünkü eğer reddedersem toplum beni cezalandırır.



    Bu başlıkların herbiri birer mantıksal yanlışı örnekliyor. Saçma yönleri bence açık olduğu için belirtmeye gerek duymadım, ama sorarsanız bu niye saçma diye anlatabilirim.



    Son olarak "Döngüsel nedensellik" safsatasına örnek olarak güzel bir örnek daha ekleyeyim,
    bu örneğin amacı kesinlikle konuyu başka bir noktaya götürüp tartışma çıkarmak değildir.
    Sadece konuyu güzel özetlediği için ekliyorum:


    -Öğretmen : Bugünkü derimize hızlı nbir tkrar ile başlayalım.Dün size homolojiden bahsettim.Ders kitabınızda gösterilen omurga eklemleri gibi homolog özellikler , canlıların ortak atadan geldiği savına en iyi kanıtı sağlamaktadır.

    -Öğrenci :Bundan dün sözettiğinizi biliyorum , ama benim kafam karışık.Özelliklerin homolog olup olmadığını nasıl biliyoruz ?

    -Öğretmen : Şayet omurga eklemlerine bakarsan , onların farklı işlevleri yerine getirmek üzere adaptasyon geçirmelerine rağmen , kemik yapılarının yapısal açıdan benzer olduğunu görebilirsin

    -Öğrenci : Fakat ahtapot gözü yapısal açıdan insan gözüne benzese bile bu iksinin homolog olmadığını dün bize söylemiştiniz

    -Öğretmen : Evet bu doğru .Ahtopot gözü ile insan gözü homolog değildir , çünkü onların ortak ataları böyle bir göze sahip değildi.

    -Öğrenci : O zaman benzerlik olsun ya da olmasın ortak atadan gelmediği sürece, özellikler homolog değildir

    -Öğretmen : Evet şimdi önemli noktayı yakaladın.

    -Öğrenci : (şaşkın gözlerle) Aslında hala kafam karışık.Homolog özelliklerin ortak atayla ilgili en iyi kanıtı sunduğunu söylüyordunuz.Ancak özelliklerin homolog olup olmadığını söylemeden önce,onların ortak bir atadan gelip gelmediğini bilmek zorundayız

    -Öğretmen : Bu doğru.

    -Öğrenci : (ellerini kaşıyarak) Bir şeyi kaçırıyor olmalıyım.Bana öyle geliyor olmalı ki siz, "özelliklerin ortak bir atadan geldiğini biliyoruz, çünkü onlar ortak bir atadan geliyor" diyorsunuz.Bı kısır döngü düşünme biçimi değil mi ?


    -----------
    not: bu yazı büyük ölçüdehttp://tr.wikipedia.org/wiki/Safsata ile benzerlik göstermektedir, çünkü vikipedi deki yazının da "Yaygın Örnekler" kısmı bendenize ait ait . Yani yazı (ç)alıntı değil, sadece tanım ve son örneği kopyaladım. Son örneğin de birincil kaynağını bilmiyorum, bilesem yazardım. Olay doğru olmasa bile güzel bir örnek.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi vese -- 23 Mayıs 2006; 23:48:56 >







  • @vese

    birşeyin safsata olup olmadığını nasıl test ederiz?
  • hoş geldin vese

    sana bir karşılama yapayım

  • quote:

    Orjinalden alıntı: zero01

    @vese

    birşeyin safsata olup olmadığını nasıl test ederiz?




    mantıksal akışı doğru değilse safsatadır

    mesela,

    p ise q , bir iddia olsun, yani eleman desin ki

    şu şöyledir dolayısıyla bu böyledir.

    bu cümle 2 şekilde safsata olabilir,

    1. ilk önerme yanlışdır, yani "şu" aslında "şöyle" değildir.
    2. ilk önerme 2. önermeyi sağlamıyor olabilir. yani şu gerçekten "şöyle" olsa bile bu bizi "bu"nun böyle olduğu sonucuna götürmüyor olabilir.


    @Deep Impact
    Hoşbulduk
    Konuya katkılarını bekliyorum, öyle "hoşgeldin" deyip kaçmak yok



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi vese -- 23 Mayıs 2006; 23:55:23 >




  • Ben de T.D.K Türkçe Sözlüğündeki kelime anlamlarını vereyim;

    Safsata

    isim
    Arapça

    1 . Boş, temelsiz, asılsız söz.
    2 . felsefe, Sofizm.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Guest -- 23 Mayıs 2006; 23:59:19 >
  • hakikaten güzel bir konuya değindin ...

    tartışmalarımızda cidden safsata yaptığımız oluyormuş demek ki ...

    bu konuyu iyice irdelemede fayda var ...

    dediklerimizi mantık süzgecinden geçirerek ifade edersek daha güzel oalcak sanırım ...

    bu konu ile ilgili faydalı bilgi bulursak ekleyelim ...
  • @vese gittiğinden beri burada birşeyler değişti. Vese geldiğine göre artık hiçbir şey değişmeyecek...

    (ne tür bir savsata olduğunu saati de dikkate alırsak bulmam imkansız şu anda)

    @vese... hoşgeldin. Sınavlar süpper geçmiştir inşallah




    • Yapay Zeka’dan İlgili Konular
    Rüya ve simülasyon teorisi hakkinda ne düsünüyorsunuz ?
    2 yıl önce açıldı
    Stoacılık'ta da safsata var (trol değil)
    8 ay önce açıldı
    Işık kelimesi türemiş midir basit midir ?
    7 yıl önce açıldı
    Daha Fazla Göster
  • Bu kadar kısa sürede iki mesaj atamazsınız.

    Geri git ? : : Pencereyi kapa ?

    atar mıyım atamaz mıyım ?


    geri gidersem sandalyeden düşerim

    pencere zaten kapalı

    iki dakka geçti galiba

  • hayatımız safsata.
    sıkça yaşadığım ve en kızdığım safsata; "kardeşim olmaz bu - abi sen yaparsın olur"
  • @vese
    hoşgeldin..
  • Forum'dan bir safsata örneği ekliyorum

    quote:

    Ruhun Varlığının İspatı :

    1- Diş var, diş doktoru da vardır. Ruhta vardır ki ruh doktoru da vardır.


    valla bu o kadar saçma sapan bi lafki herhangi bir kategoriye bile koyamadım,
    burada ismini belirtmeyeceğim ama yazan arkadaş bilmiyor mu ki, "ruh doktoru" "psikiyatrist" in türkçe çevirisidir, ve psikiyatristler soyut "ruh"a direkt temas edemezler, somut "insan" ile ilgilenirler hatta son derece somut "beyin" ile...

    -----------------------------------------------

    @sufi @driver

    teşekkür ederim, hoşbulduk

    sınavlar iyi sayılır sağolasın abla..



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi vese -- 28 Mayıs 2006; 12:41:33 >




  • quote:

    Orjinalden alıntı: vese

    Forum'dan bir safsata örneği ekliyorum

    quote:

    Ruhun Varlığının İspatı :

    1- Diş var, diş doktoru da vardır. Ruhta vardır ki ruh doktoru da vardır.


    valla bu o kadar saçma sapan bi lafki herhangi bir kategoriye bile koyamadım,
    burada ismini belirtmeyeceğim ama yazan arkadaş bilmiyor mu ki, "ruh doktoru" "psikiyatrist" in türkçe çevirisidir, ve psikiyatristler soyut "ruh"a direkt temas edemezler, somut "insan" ile ilgilenirler hatta son derece somut "beyin" ile...



    Öncelikle o lafı benim söylemediğimi bir belirteyim.

    Hocam, ispat dediğin gibi biraz mantıksız olabilir ama ruh doktoru veya ruhbilim bizde çok daha önceden vardı. Psikolojinin bir bilim dalı olarak mazisi 100 yıllık. Ondan öncesinde batıda psikoloji bilim olarak kabul edilmiyor.Psikiyatri de psikolojinin tedaviye yönelik tıbba uzanan bir dalı.

    Batıda ruh hastalığı diye birşey bilinmezken; deliler, içlerine şeytan girmiş insanlar addedilirken biz de delilik bir hastalık olarak kabul ediliyor ve hastalar musiki, su sesiyle tedavi ediliyordu. Bu yüzden ruh doktoru psikiyatrist in birebir tercümesi olmayabilir. Zaten kelimenin kökü de şöyle imiş. (psyche) means "soul" or "spirit" in Greek. Kelimenin kökeni de yunanca ruh anlamına geliyor.

    Fakat psikiyatristler beynin zaaflarıyla ilgilenirler orada haklısın.



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi selsan -- 28 Mayıs 2006; 14:05:32 >




  • böyle bir konu açmayı düşünüyordum ki önce bir aratayım dedim. bu konu karşıma çıktı. hortlatalım o zaman.

    safsatanın gündelik kullanımımızdan çok daha geniş bir içeriği var aslında. bununla ilgili çok sayıda örneği içeren alev alatlı'nın e-grubunun "safsata kılavuzu"nu da eklemek lazım gelir:

    http://safsatakilavuzu.com/index.htm



    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Timurlénk -- 2 Şubat 2013; 2:18:34 >
  • 4. begging the question (döngüsel nedensellik, kendi kendini kanıtlayan önerme) örnek: suçu azaltmak için idamı yasallaştırmalıyız. (iyi
    de idamın suçu azalttığınını nereden biliyoruz)




    denmiş ilk sayfada.. Verilen örnek bir begging the question örneği değildir. Düzeltmek gerekiyor. Fakat bu güzel bir konu olmuş.

    < Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı >
  • Ad hominem ile ilişkili olan fakat anladığım kadarıyla ad hominem'den farklı olarak güçlü bir argümanla desteklenen bir safsata ;

    Genetik Safsatası (Genetic Fallacy)

    Tanım: Bir şeyi; kaynağı, kökeni veya başlangıcı açısından değerlendirmek, açıklamak veya reddetmekten doğan hata. Bir iddia veya şeyin kaynağında bulunmuş bir kusuru, delil kabul ederek iddianın veya şeyin gözden düşmesine neden olma.

    Örnek: Türkler göçebe bir toplumun çocuklarıdırlar, iyi mimariden anlamazlar.
  • Ara ara başvurduğumu farkettiğim bir safsata:

    Karmaşık Nedenler Safsatası (Complex Cause)

    Tanım: Sonuca pek çok olay etki etmesine rağmen, sonucun tek bir etkiye bağlanması hatası.

    Örnek: Suç oranlarındaki artış, sitelerde yaşamak isteyenlerin sayısını arttırıyor. (Statü, gelir, sitelerin sosyal tesisleri vb. etkiler dikkate alınmamıştır)
    • 
Sayfa: 1

Benzer içerikler

- x
Bildirim
mesajınız kopyalandı (ctrl+v) yapıştırmak istediğiniz yere yapıştırabilirsiniz.
Hizmet kalitesi için çerezleri kullanabiliriz, DH'yi kullanırken depoladığımız çerezlerle ilgili veri politikamıza gözatın.
Kabul Ediyorum