Kazakistan'da harf devrimi yeni Latin alfabesi tanıtıldı (3. sayfa)

Ses denklikleri anlaşılabilirse anlaşılabilir. Mesela Türkiye Türkçesindeki ç yerine ş kullanıyorlar, kalın k harfi için q kullanıyorlar. Biz Kazakça diyorsak onlar da Qazaqşa diyorlar. Türkçe kelimelerdeki y yerine j kullanıyorlar. "Yol"a jol diyorlar. Mesela meşhur bir Kazakça "Jalgan ay" diye bir türkü(ya da yır da diyebiliriz. Kazaklar "yır"a "jır" diyor). Oradaki "jalgan", bildiğimiz "yalan" kelimesi. Oğuz Türkçesinde çoğunlukla eriyen(-gan/-gen gibi ekler hariç) ga-ge'ler Kazakçada duruyor. "Jalgan"daki -gan mesela. Türkçede k sesleri g olarak yumuşamış çoğunlukla. Kelmek, gelmek olmuş misal. Türkçe kökenli d sesi, Kazakçada çoğunlukla t kullanıyor: dolmak-tolmaq vs.

Fakaaaat Arapça kelimeler Kazakçada müthiş bir asimilasyona uğramış. Kazakçada ünlü uyumlarının istisnası, Türkiye Türkçesine göre daha az. Arapça kökenli "asi" kelimesi Kazakçada neredeyse tanınmayacak hale gelip "gas"a ya da "kas"a dönüşmüş. Normalde "asi" kelimesinin başında ayın var. Kıpçaklar, biz Oğuzların düşürdüğü, bu ayını g sesine dönüştürmüş. Bir misal de vereyim, dün ya da bugün Sultangaliyev diye birinin ölüm yıldönümüydü. "Galiyev"e bakın, biz g sesini düşürüp "aliyev" diyoruz.

Muhakkak Rusçadan gelen kelimeler zorlar ama yukarıda bahsettiğim ses denkliğini, ekler konusunu anlarsak Kazakçanın Çuvaşça veya Yakutça gibi korkulacak bir Türk dili olmadığını görürüz.

Konuya gelirsek güzel bir alfabe. Ahmet Bican Ercilasun Hoca vaktinde bu konudaki ilk gelişmelerden sonra bir yazı yazmıştı: https://www.yenicaggazetesi.com.tr/yazi-arsivi-395051h.htm

Nitekim Ercilasun Hoca'nın şikayetleri sonuç bulmuş. Güzel bir alfabe olmuş gerçekten. Azerbaycan alfabesini kıskanıyordum hep. Kazaklar da kıskandıracak nitelikte bir alfabe yapmış. Tatarlar da Latin alfabesine geçmeyi istiyor ama onlar üzerindeki Rus etkisi, Kazaklara göre daha çok.

Hayırlı olsun, darısı bütün Türk memleketlerinin başına!

illelebet ezanlar susmayacakta ARAPÇA olarak buda böyle biline :)

Dediğin şeyi başarabilmek için mübarek arab alfabesine geçmek şart.

Latin alfabesiyle olmaz o iş.

Bak dünyaya, iphone üreten arablar, uzaya çıkan arablar, hepsi arab.

Elbette hocam. Yalnız orta şeker Rusça bildiğim için söylüyorum hiçbiri Türk diline Latin alfabesinin kendisi kadar uygun değil ses açısından.

bilmeyen yok zaten onu canını sıkma 

doğru yolu bulmuşsun :)

mübarek arab harflerine nasıl ve neden geçtik hocam anlatır mısınız?

göktürk alfabesinden arab alfabesine geçince de bir gecede cahil kalan insanlar oldu mu?

Bir kere veren her zaman verir hocam!

Bu Göktürk alfabesi bize çook büyük gelince, hem mübarek hem daha uyumlu olan Arap alfabesini tercih ettik. Veren alışır dedik ya. Sonra daha bakımlı ve çekici olanı yani Latin alfabesini tercih ettik.

güzel güzel şöyle kabullenin :)

kazak dedelerin mezar taşları üzgün  

Kazak Türkü kardeşlerimize hayırlı olsun. Ülkeleri için güzel bir adım attılar.

burdaki aktroller de baksın da ibret alsın. Atatürkün bizi yüz yıl önce getirdiği noktaya kazakistan daha yeni yeni geliyor. Bizim kültürümüz arap ya da rus alfabesine göre şekillenmemeli. Atatürk vaktinde tdk ile gerekli araştırmaları yaparak dilimizi en iyi yansıtan alfabenin Latın alfabesi olduğuna karar kılmış. Hem dünya üzerinde çoğunlukta latin alfabesi kullandığı için İngilizce Fransızca Almanca gibi dilleri öğrenirken insanlar diğer dillere göre daha kolay öğreniyor.

Bu dedelerimizin mezar daşı mı?

Mezar daşıysa hemen göktürkçe öğrenek.

Mezar daşı okumak önemli.

Bakın mübarek arabçayı da terk ettiğimiz için mezar daşı okuyamayıp mağdur olan birçok mümin kardeşimiz var.

Toplumun bu önemli derdine bir çare bulunmalı.

Şikayet ettim...

Üslubun ve aşağılamaların senin olsun. Terbiyesiz herif..