endüstri mühendisinin yapıp işletme mezununun yapamadığı ne var?

teori üzerinden biz şu sayısal mat ağırlıklı dersleri alıyoruz işletmeciler almıyor demeyin, iş hayatındaki realiteye göre konuşun. bir türlü farkı anlamadım. polemik amaçlı değil ciddi sorudur.

odtü ie mezunu biri vardı forumda software engineer title'ı ile çalışıyordu. ben kendi kendimi geliştirdim, buraya gelmeden önce de yazılım bilgim vardı, yazılımcı olmamda bölümün ve hocaların bir katkısı yoktu demişti.

Ie okumadığınız için öyle geliyor, plaza hayatı olarak bakarsan teorik olarak iş yerinde yapacağı işlerin farkları yok.

Ama plaza çalışanı olarak bakarsan hiçbir bölüm mezunun (ie,ba,econ, ir, pols, ve plazada çalışan ama mühendislik yapmayan kişiler vs, anladın sen) yapacağı işlerde fark yok.

Şuan en büyük hava yolu için bitirme projesi yapıyoruz mesela, bunu herhangi bir işletmeci yapamaz. Bizim bitirme projeleri de bir tane şirketin gerçek bir problemini çözüyorsun, teorik bir şey değil. Gerçek hayat optimizasyon problemi çözülüyor. Ie backgroundu olmayan herhangi biri yapamaz bunu. Gerçek hayat optimizasyon problemleri oldukça zor, ama bu optimizasyon problemlerini plaza çalışanları çözmüyor, zaten şirketler bu tarz problemleri çözdürmek için danışmanlık hizmeti alıyorlar (yönetim danışmanlığı değil mckinsey,deloitte vs değil yani) veya şirketin içinde PhD'li ekipler oluyor bu tarz problemleri onlar çözüyor. Dediğim proje mesela şirket içinde ayrı olarak da çözülüyor, çözen ekibin nerdeyse hepsi PhD'li, ve endüstri müh phd'leri var.

Biraz karışık oldu ama anlatabilmişimdir umarım.

anladım hocam sağ olasın. bizdeki gibi karmaşık ve niş işlerde phd gerektiği gibi sizde de gerekiyo demek. can sıkmaya başladı bu mevzu ama 6-7 sene daha fazladan okuyamam. olduğu kadar artık.

Yaani öyle denilebilir, PhD değilde master şart gibi. Optimizasyonda yeni yeni algoritmalar giriyor işin içine, onu da lisans seviyesinde göstermiyorlar. Large scale problemleri örneğin bilgisayar çözemiyor, onun için farklı farklı algoritmalar varmış yüksek lisans seviyesinde anlatılan ben de bu bitirme projesini yaparken öğrendim :D

Endüstri mühendisliğinin ne iş yapması gerektiği tam olarak bilinmiyor sektör içinde. O yüzden çok bilgi kirliliği var, optimizasyon diyince hiç görmeyen adam için çok soyut kalıyor mesela. Merakın olursa özelden anlatırım sana detaylı örneklerle. Bölümün değeri son sene yapılan bitirme projelerinde fark ediliyor kesinlikle, 2-3.sınıf bir öğrencinin 4.sınıf ie'ciyle aynı bakış açısında olması da beklenemez. Çok çok iyi bölüm aslında ama dediğim ekmeğini cutting-edge projelerde çalışan researcherlar yiyor :D Lisans seviyesinde mezun olunca bu tarz şeylerle çok ilgilenmiyorsun.

Çoğu mühendislik disiplininde de aynı değil mi aslında, bilgisayarda 2de yapabildiklerinle 4te yapabildiklerin arasında dağlar kadar fark var, ki bunun master kısmı da var

Evet

Kesinlikle, ama yapabildiklerin değil de "yapabileceklerini" keşfetmek kısmını daha önde tutmaya çalışmıştım yazarken. Yazılımda derler ya hani sana çatal bıçak tutmayı öğretiyorum yapabileceğin yemekler senin elinde. Hesap aynı o hesap, ama bir bilgisayar mühendisinin yapabileceği şeyleri 2.sınıf -3.sınıf bir cengci az çok biliyordur. Örneğin app yazma, website kodlama, ne bileyim distribution systems, ML, computer vision vs. IE'de mevzuyu 4.sınıfta daha net kavradım şahsen.

Örneğin, hava yolu şirketlerinde mürettabat atama problemi diye bir problem çözülüyormuş. O pilotlar, kabin üyeleri vs random seçilmiyormuş :D Hangi uçuşa hangi kokpit üyelerinin ve pilotun atanacağı, hangi lokasyona hangi uçakla gideceğin, hangi pilota pas uçuş yaptıracağın (sadece yolcu gibi Ankara'dan Paris uçağına bindirip, sırf Paris'teki uçağı uçurması için o lokasyona taşıma) ve bunları yaparken tüm pilotlardan ve kabin üyelerinden max efficiency alabileceğin (olabildiğince az boş bırakma) ve belli kısıtlar (örneğin bu ayda max 10 kere yurt dışına uçabilir, şu kadar saat çalışacak vs) göz önünde bulunduralarak zor optimizasyon problemleri çözülüyor.

Onun dışında, bu bilet fiyatlarının sürekli değişmesi, optimal bilet fiyatları, dinamik fiyatlandırma vs bunların hepsi arka planda çözülen optimizasyon problemleri. O fiyatlar vs random belirlenmiyor.

Ya da bir kargo şirketi kurdunuz müşterilerin kargosunu taşıyacaksınız. Olabildiğince az kurye kullanarak tüm kargoları müşterilere teslim etme de ayrı bir optimizasyon problemi. Hangi kuryenin saat kaçta yola çıkacağı, hangi lokasyona hangi rotayı kullanarak gideceği vs bunların hepsi çözülmesi gereken ayrı problemler.

Ya da ne bileyim, yeni bir şirket kurdunuz, üretim yapacaksınız 10 tane fabrika açacaksınız. Bu fabrikaları hangi konuma ne zaman açmanız gerektiği, ve bu fabrikaların hangi lokasyonlara satış yapacağı vs, (yeterli data varsa eğer) matematiksel olarak çözülüp belirlenen problemler.

Veya spesifik bir banka için, her bir ATM'nin içinde ne kadar para olması gerektiği de (gelen müşteri sayısına göre vs) ayrı bir optimizasyon problemi.

Yukarıda yazdığım hiçbir problemi IE backgroundu olmayan biri çözemez.

İşin özünde endüstri mühendisliği denilen şey aslında scientific decision making bölümü. Gerçek hayatta gördüğünüz "karar vermeye" dayalı her şey matematiksel olarak çözülüyor arka planda. Yukarıda verdiğim örneklerden BİNLERCE yazabilirim. Ek olarak, IE backgroundu olmayan biri bu tarz problemlerin çözdüldüğünden bile haberi yoktur. Çok daha farklı ve çok daha değişik problemler var, dediğim gibi BİNLERCE yazabilirim. Tabi bu yukarıda yazdığım şeyleri lisans mezunu ie olup şirkete girip yapmıyorsunuz. Bunlar beyaz yaka işleri değil, ya şirket dediğim gibi danışmanlık hizmeti alıyor veya kendi içinde küçük bu tarz problemleri çözen IE PhD/Master'lı ekipler bulunuyor.

Uzun bir yazı oldu, karışık yazdım umarım anlaşılıyordur.

bizde dss, ess vs. anlattılar da bu çözümleri bulanların endüstriciler olduğunu bilmiyordum bilgisayar mühendisleri çözüyo sanıyordum. teşekkürler hocam bka, randy gibi bir sürü boşun olduğu yerde foruma katma değer sağlıyorsunuz 

Sağolasın :D Zaten high-level olaylarda kesiştiği yerler var CS ve IE'nin, sizde gösterilen bazı algoritmalar vs burada da kullanılıyor. Research alanlarında da kesişen yerler var. Ama dediğim gibi IE mezunu olup bu işleri yapmıyorsunuz, o noktada kafa karışıklığı olmasın, bu işleri yapmanız için gereken teorik background veriliyor sadece. Bölümün amacı bu.

Faydalı olduysa ne mutlu, ben de 4.sınıfa kadar bu kadar şeyle ilgilenildiğini bilmiyordum, bitirme projelerini gördükçe vizyonum açıldı. Gerçek hayatta "karar verme" gerektiren herhangi bir şey muhtemelen arka planda çözülüyor.

Ek olarak mesela güncel problemlerden elektrikli şarj istasyonlarının hangi lokasyonlara ne kadar yerleştirmeliyim problemi vs bunlar da çözülüyor ie'ciler tarafından.

Onun dışında duyduğum çözülen en ilginç problem bir stadyum veya büyük bir tesisin acil durumlarda en hızlı şekilde boşatılmasını sağlama problemi. Bu bile çözülüyor :D

Bölüm yurt dışında operations research diye de biliniyor bu arada, IE'nin alt dalı. Çoğu master programı IE/OR diye geçiyor.

https://www.forbes.com/councils/forbestechcouncil/2021/12/20/operations-research-analyst-the-fastest-growing-job-youve-never-heard-of/  

ie = grafik yukari gidiyo super

uplayalım da millet öğrensin, şu bilgi kirliliğinden kurtulalım artık  

Evet cidden bu tür büyük yerlere girildi mi şirket açısından baya kıymetli şeyler yapıyorlarmış.

Bu sene mat ve stat derslerini görünce bile gerçek hayat senatyolarını matematikle ifade etmek farklı bir anlam kazanıyor.

medium

Favorite Operations Research Problems in the Wild

https://medium.com/berk-orbay/favorite-operations-research-problems-in-the-wild-33196e38c6b3

Çok kıymetli bir alan. Evet belki bir ME'ci gibi termodinamik hesapları yapmıyor veya bir ee'ci gibi anten devre tasarlamıyor, ama gerçek hayatta karşılaşılan karar vermeye dayalı problemlerin çözümünü tasarlıyor.

:( neyse anılarım. bir arkadaş şu an bu alanda seri doktora başvuruları yapıyor iyi okullara muhtemelen biri tutacak. cs/ai a göre daha rahat gibi girmesi "anlattığına göre".

hoca gel okulda tanışak mezun olacan yakında. start up flan kuralım endüstrici adamsın.

Evet daha rahattır mantıken kesinlikle, AI çok revaçta. Muhtemelen ben de iyi yerlerden kabul alabilirdim, ama bi 5-6 sene daha okumak gibi bir niyetim yok  

Bayram tatili bitsin tanışalım