DKM Admiral Graf Spee, ünlü Alman Zırhlısı

DKM Admiral Graf Spee

Admiral Graf Spee, II. Dünya Savaşı'nın öncesinde ve ilk safhalarında Alman donanması Kriegsmarine'de hizmet etmiş bir cep zırhlısıdır

28 cm'lik (11 inç) ağır toplarının görünüşünde, o ve kardeş gemileri Deutschland (Daha sonra ismi Lützow olarak değiştirilecektir) ile Amiral Scheer, İngilizler tarafından cep zırhlılarına olarak anılıyorlardı. Amiral Graf Spee, Bismarck'dan sonraki en ünlü Alman zırhlılarından biriydi. Graf Spee 'nin kaybından bir yıl sonra kardeş gemileri ağır kruvazör olarak tekrar sınıflandırıldı.

Amiral Graf Spee 1934 yılında denize indirildi. 8 Aralık 1914 yılında I. Dünya Savaşı sırasında Falkland adaları savaşında iki oğlu ile hayatını kaybeden Amiral Graf Maximilian von Spee anısına isimlendirildi. Bu amiralin adıyla isimlendirilen ikinci gemiydi ve birincisi yarım kalmış I. Dünya Savaşı Alman ağır kruvazörü SMS Graf Speeydi.


Admiral Graf Spee, arka planda HMS Hood ve Resolution (1937)

Tanımlama

I. Dünya Savaşı sonrası, Alman donanmasının başlıca gemilerini yenisiyle değiştirme, 10,000 ton ve 11 inç (280 mm) toplarla sınırlandırılmıştı. Resmi olarak Amiral Graf Spee ismi verilmeden önce Panzerschiff C ve Ersatz Braunschweig olarak adlandırıldı, filo dökümünde ise eski savaş gemisi Braunschweig 'ın yerini alacaktı. Yapımı 82 milyon Reichsmark'a mal oldu. Perçin yerine elektrik ark kaynağı kullanılarak ağırlığından oldukça kurtulmuştu. Teknoloji olarak Amiral Graf Spee zamanının ilerisindeydi, özellikle hız konusunda. O zaman oluşan bazı teorilere göre , çok hızlı bir şekilde değişik ve uzak yerlerde görülmesinin açıklaması bu geminin aynısından iki veya daha fazla olması şeklinde olduğu söylendi.gerçekte ise gemi kaptanının her dusman gemısine saldırdığında gemının ustunde yazan ısmı boya ve başka malzemelerle kardeş gemıler olan DEUSTCHLAND ve ADMIRAL SCHEER olarak değiştirmesiydı.Ele geçirdiği gemılerın murettabatının bır kısmını daha sonra serbest bırakarak ıngılızlerın atlantık okyanusunda 3 alman savaş gemısı olduğuna ınanmalarını sağladı.

Tarihi

1936'dan sonra Amiral Graf Spee 1938'e kadar filo sancak gemisi olarak görevlendirildi ve İspanya İç Savaşı sırasında İspanya kıyılarının uluslararası kontrolü görevinde bulundu. Polonyanın işgali öncesinde Panzerschiffe 'i Atlas Okyanusu baskınlarında görevlendirmek üzere planlar yapıldı. Amiral Graf Spee 21 Ağustos 1939 tarihinde Kuzey Atlantik'de baskın görevleri için Wilhelmshaven'den ayrıldı. Akaryakıt için destek gemisi olan Altmark tankerinden beslendi, görev emri daha üstün düşman güçleri ile çatışmadan İngiliz ticari gemilerini batırmaktı. Böylece Müttefiklerin destek hatlarını tehdit ederek İngiliz donanması dünyanın bir çok yerinde yenilgiye uğratılacaktı.

Eylül 1939'dan Aralık 1939'a kadar Kuzey Atlantik ve Hint Okyanusunda ilki 30 Eylül 1939'da olmak üzere toplam dokuz ticari gemi batırılmıştı. Kaptan Hans Langsdorff ticari savaşın kurallarına sıkıca bağlıydı ve batırdığı gemilerde bir kişinin bile ölmesine izin vermeden bütün mürettebatı kurtarmıştı. Esir alınan tayfalar Altmarka transfer ediliyordu. Daha sonra bu 303 mürettebat tarafsız Norveç sularında Altmark kazası sırasında HMS Cossack tarafından kuvvet kullanılarak kurtarılacaktı.


Amiral Graf Spee 'nin rotası ve batırdığı gemiler.

Rio de la Plata Deniz Muharebesi

Britanya Admiral Graf Spee'yi aramak için sekizi Atlas Okyanusunda bir tanesi Hint Okyanusunda olmak üzere avcı grupları düzenledi. Toplamda üç zırhlı, iki ağır kruvazör, dört uçak gemisi ve 16 kruvazör (bir kaç Fransız gemisi de dahil olacaktı). Sonrasında daha fazla gruplar da oluşturuldu.

13 Aralık 1939 günü 8 inç (203 mm) toplu HMS Exeter kruvazörü, 6 inç (152 mm) toplu HMS Ajax hafif kruvazörü ve (Yeni Zellanda Kraliyet Donanmasının)HMS Achilles krüvazörünün oluşturduğu İngiliz Avcı Grubu G tarafından yeri belirlendi ve bunu Rio de la Plata Savaşı takip etti. Bu savaş sırasında Graf Spee engellemeyi kırmak için Exeter 'e saldırarak ağır hasar verdi. Sonrasında Graf Spee'nin kovanlarından biri Achilles 'de bazı zayiatlara neden oldu. Karşılığında Graf Spee, hafif kruvazörlerin 6 inçlik kovanlarından zırhının içinden geçemeyen ama üst kısımlarda ciddi hasar yaratan sürekli isabet aldı


Admiral Graf Spee (batırılmadan az önce çekilen resim, 1939)

Admiral Graf Spee tamir için tarafsız bir liman olan Uruguay'ın Montevideo limanına girdi. Hasar görülmeye değer görünüyordu ama nispeten yüzeyseldi. Bununla beraber örnek olarak zırhsız pruvadaki geminin açık deniz ve Kuzey Atlantik gibi sularda yüzmesini engelleyen hasar gibi bazı kritik isabetler de mevcuttu. Bu sırada ölen askerler Montevideo mezarlığında toprağa verildi. Cenaze töreni sırasında diğer mürettebat Nazi selamı verirken Kaptan Langsdorf'un donanma selamı vermişti. Bu, daha sonra uzun süren tartışmalara neden olacaktı. İngilizlerin yaptığı bir hile kaptanın sayıca yolda (aslında bir gemi bile zamanında gelemezdi) olan uçak gemisi ve zırhlılar yüzünden İngilizlerin sayıca üstün olduklarını ve çıkış yolunun kesildiğini düşünmesine neden oldu. 17 Aralık 1939 günü İngiliz kruvazörleri Ajax, Achilles, ve Cumberland'ın uluslararası sularda beklemesiyle, Kaptan Langsdorff kaybedilmesi kuvvetle muhtemel olan bir savaşta mürettebatını tehlikeye atmayı reddederek Graf Spee'yi limanın dışına yüzdürüldü ve batırdı. Kaptan Langsdorff üç gün sonra kendini vurarak intahar etti.


Rio de la Plata Nehrinde suya batan Graf Spee alevler içinde (1939)


Graf Spee enkazı 1940

Almanların Montevideo’da kaldıkları sürece yaptıkları davranışlar, özellikle Langsdorff’un İngilizlerin ablukasına karşı tutumu Uruguay’da büyük saygı uyandırdı. Yerli halkın büyük kısmı herhangi bir savaş durumunda zarar görecekleri korkusuna kapılmıştı, Langsdorff’un gemisini limandan çıkartıp açıkta batırma kararının bir nedeni de böyle bir zarara yol açmamaktı.

Kurtarma

Sığ suda batırıldıktan sonra geminin gövdesinin büyük kısmı su üstünde kaldı, ama yıllar geçtikçe çamurlu zemine gömülen gemiden şu anda su üzerinde bir şey kalmamıştır.
İlk kurtarma işlemi, batırılma sırasında zarar görmeyen, gelişmiş Seetakt radarının Kraliyet Donanması istihbarat timleri tarafından kurtarılmasıdır. 1940 Şubatında USS Helena'dan gelen Amerika Birleşik Devletleri Donanması dalgıçları güverteye daldılar.


Graf Spee'den kurtarılan Seetakt radarı

1997’de Admiral Graf Spee'nin 15 cm'lik ikincil top kundaklarından biri çıkartıldı ve restore edildi. Şu anda Montevideo Ulusal Denizclilik Müzesinde sergilenmektedir.
Şubat 2004de bir kurtarma takımı Admiral Graf Spee’nin enkazını çıkartmak için işe başladı. Bu proje navigasyon riskine maruz olmakla birlikte hem Uruguay hükümeti hem de özel sektör tarafından finanse edilmektedir. İlk bölüm, 27 ton ağırlığındaki silah kontrol kısmı 25 Şubat 2004 tarihinde su üstüne çıkartıldı. Tüm enkazın çıkarılması için birkaç yıl öngörülmektedir


Graf Spee''den kurtarılan 15 cm'lik ikincil top