Bakmadığımızda Ay Orada mıdır? (3. sayfa)

Bakmadığımızda Ay Orada mıdır? - Sayfa 3

Torlak Kemal · 2017-04-26T02:05:40.0000000+03:00

Oyunun Kurallarını Planck Değiştirdi Bugün Kuantum Mekaniği diye bir şeyden söz edebiliyorsak, bunu büyük ölçüde fiziğin devlerinden Max Planck’a borçluyuz. Neden böyle olduğunu anlamak için biraz gerilere, 17. yy başlarına gitmemiz gerekiyor. Çok gerilere gitmeyelim, Newton’la başlayalım. Newton döneminde ışığın ne olduğu henüz bilinmiyordu ama antik çağlardaki inanışın aksine madde değil dalga olduğu görüşü ağırlık kazanmıştı. Buna rağmen Newton ışığın maddesel partiküllerden oluştuğunu iddia eden cisimcik tezini ortaya attı fakat bu tez pek tutmadı çünkü ışığın polarizasyonu problemine açıklık getiren tez olarak ışığın dalga olduğu tezi ağırlık kazanmıştı. 1803 yılında Thomas Young ünlü “çift-yarık” deneyini yapınca dalga tezi büyük bişr inandırıcılık kazandı. Üstüne bir de Maxwell’in elektromanyetik dalga denklemleri ile ışığın ölçülen hızı örtüşünce ışığın dalga tezi 19. yy.’ın hakim görüşü oldu. Fakat 1901 yılında Planck’ın doğrudan ışıkla ilgili olmayan “quanta” çıkışıyla bu hava değişmeye başladı. Burada ışık bahsini geçici olarak kapatıp atomlara dönelim istiyorum çünkü Planck’ın fizik dünyasına ne kattığını anlamamız için bu gerekli. Planck öncesinde enerjinin analog bir yapısı olduğu yani kesintisiz ve akıcı (lineer diyelim) bir şekilde enerjinin aktarıldığı düşünülüyordu ve doğadaki pek çok gözleme uyuyordu. Ancak bu düşünceye uymayan bir propblem vardı: Kaca cisim ışıması. Burada kara cisim ışımasına girmeyeceğim ama Planck’ın yaptığı şuydu. O güne kadar klasik fizik yasaları ile bir atomun nasıl var olabildiği bir muammaydı çünkü atom çekirdeği protonlar yüzünden [+] yüklüyken, elektron [-] yüklüdür ve doğal olarak elektronun çekirdeğe düşmesi gerekir. Elektronun düşmemesinin tek yolu çekirdeğin çevresindeki yörüngesinde sürekli hızlanmasıydı. Böylece elektrik yüklerinden kaynaklanan çekim kuvvetini dengeleyebilecekti. Bu tezde sorun şuydu. Elektron hızlandıkça enerji kazanır ve fazla enerji elektronun bir foton ışımasıyla sonuçlanır (enerjinin ve momentumun korunumu yasası uyarınca böyle olmak zorundadır). Foton yayarak enerji kaybeden elektron akabinde çekirdeğe düşecektir. Bu durumda atomların var olması mümkün değildir! Kara cisim ışımasında da benzer bir sorun vardı. Planck bu sorunu aşmak için radikal bir yol önerdi: Enerji bir noktadan diğerine kesintisiz olarak değil, “quanta” adını verdiği enerji paketçikleriyle iletilmeliydi. Bu paketçikler değer olarak sabit ve özdeşti. Planck bu paketçiklerin değerini hesaplayınca ortaya meşhur Planck Sabiti (h) çıktı. O güne kadar klasik fizik enerjiyi analog bir büyüklük olarak ele alırken, Planck onu bir nevi “dijitize” etmişti. Quanta sözcüğü köken olarak İngilizce “quantity” (miktar/nicelik) sözcüğünden gelir ve Planck onu “en küçük enerji miktarı” anlamında quanta olarak tanımlamıştır. Nasıl ki bilgisayar dünyasında en küçük veri birimi 1 bittir, enerjinin de en küçük birimi daha doğrusu yegane birimi "quanta"dır ve enerji ünlü E = h.v formülüyle gösterilir. H sabitinin değeri 6,626 x 10^-34 l/s’dir. Bu değeri ileride kullanacağız. 1905 yılında Einstein Nobel aldığı ünlü fotoelektrik etkisini açıklayan kuramını ortaya attığında, yalnızca enerjinin değil, elektromanyetik alanların da quantize olduğunu ispatladı. Ona göre ışığın enerjisi frekansıyla doğru orantılıydı, yani E = h.f formülüyle vücut bulan bu açıklama ile Einstein ışığın foton denilen küçük enerji paketlerinden oluştuğunu gösterdi. Salt dalga olsaydı, ışık fotoelektrik etkiye yol açamazdı. O güne kadar dalga olduğu konusunda kuvvetli ipuçları elde edilen ışığın bir de partikül yanı ortaya çıkmıştı ve bu yan elektronlarla yapılan çift-yarık deneylerinde de kendini gösteriyordu. Elektronlar (fotonun aksine durgun kütleleri vardır) bu deneylerde hem dalga hem de parçacık özellikleri göstermişlerdi. Buna kısaca dalga-partikül ikiliği adı verildi ve kuantum fiziğinin temellerini oluşturdu. Yani madde dediğimiz şey aslında tam olarak madde değildi. Bazı durumlarda madde, madde gibi davranırken bazı başka durumlarda dalga gibi davranıyordu. Bu şizofrenik hali madde dediğimiz şeyi anlamamızı daha da güçleştirdi. Evet, atomların dünyasına indiğimizde, atomları oluşturan parçacıklar bize bilmediğimiz bir öykü anlatıyor gibiydiler. Elektronu gözlemezsen dalga oluyordu, gözlersen parçacık! Bu ikilemin pek çok felsefi açılımı oldu ama konumuz felsefe değil, burada fizik konuşuyoruz ve oralara girmeyeceğiz ancak kısaca söz etmeden olmaz. Bu yapı, dediğim gibi bir dizi felsefi yorumlara yol açtı. Onlardan biri mesela aslında evrenin ancak bilincin bir izdüşümü olduğu yönündeydi. Yani onu gözleyen bir bilinç yoksa evren de yoktu çünkü her şey dalgaydı. Onu madde haline getiren gözlemcinin bilinciydi. Buradan yola çıkarak “bakmadığımızda Ay hala orada mıdır” gibi oldukça absürt sayılabilecek sorulara ve muhtelif yanıtlarına yol açtı. Aslında konumuz tam olarak bu değil ama konuyla yakından ilintili olduğu için kısaca söz ettim. Konumuz şu: Tek bir elektron veya proton veya nötron vb. ele alıp incelendiğinde, onu gözleyene kadar dalga gibi davrandığını, gözlediğimizde ise parçacık gibi davrandığını yapılan bir sürü deneyden biliyoruz. Kütlesiz foton ve diğer kütleli parçacıklar hep böyle ikircikli bir davranış sergiliyorlar. Parçacıklar böyle madde mi dalga mı belirsiz bir durum içindelerse, parçacıkların oluşturduğu cisimlerde neden bu ikiliği gözlemlemiyoruz? Soru işte bu! İster inanın, ister inanmayın, arkanızı döndüğünüzde bile Ay hep oradadır. Ama onu oluşturan parçacıklar tek tek ele alındığında aynı şeyi söyleyemiyoruz. Peki bu neden böyle? Bunu temelde iki nedene dayandırıyoruz. Biri De Broglie denklemi. Diğeri ise parçacıkların sürekli interaksiyon halinde olduğu gerçeği. Açalım: 1.De Broglie denklemi. De Broglie adlı ünlü Fransız fizikçi Planck’ın ünlü E = h.v denklemi ile Einstein’ın daha da ünlü E = mc^2 denklemini birleştirdi. Nedenine burada girmeyelim ama nasılı aşağıda: Planck E = h.v dedi Einstein E = mc^2 dedi. Şimdi bu ikisini birleştirelim: E = mc^2 => E = p.c ve buradan h.v = p.c = mc^2 V = c/? olduğunu hatırlarsak m.c = h/? olur ve o da doğal olarak ? = h/mc yani ? = h/p demektir. Kısacası De Broglie denklemi: ? = h/p şeklindedir. Buna göre bir parçacığın dalga boyu Planck sabitinin kütlesi ile hızının çarpımına bölünmesiyle bulunur. Hatırlarsanız parçacıklar dalga gibi davranıyor demiştik. Peki dalga gibi davrandıklarına göre bir dalga boyları ve doğal olarak da bir frekansları olmalı. Öyleyse elektronun De Broglie denklemi ile dalga boyunu hesaplayalım. Bunu yapabilmek için önce elektronun kinetik enerjisini hesaplamamız gerekecek. Ke = 1/2mv^2 buradan 2Ke = mv2 buradan 2Kem =m^2v^2 buradan 2Kem =(mv)^2 yani 2Kem = p^2 o da: p = √(2Em) yapar. Bunu akılda tutalım. Şimdi elektronun momentumunu hesaplayabiliriz: Ke = (1/2)x (9.11 x 10¯31 kg) x (5.31 x 106 m/s)^2 = 1.28433 x 10^¯17 kg m^2 s^¯2 yapar. Şimdi De Broglie denklemini kullanarak dalga boyunu hesaplayalım: λ = h/p λ = h/√(2Em) x = 6.626 x 10^¯34 / √[(2) (1.28433 x 10^¯17 J) (9.11 x 10^¯31)] = 1.37 x 10¯7 milimetre yani 0,0137 nanometre. Peki 80 kg ağırlığındaki bir insanın yürürken dalga boyu nedir? Hesaplayalım: Ke = (1/2) (80 kg)x(4.5 )^2 = 810 jul. λ = h/p λ = h/√(2Em) x = 6.626 x 10^¯34 / √[(2) (810) (9.11 x 10^¯31)] = 1.72484 x 10^¯17 milimetre yani 0,0000000000172484 nanometre. Bir başka deyişle elektronun dalga boyunun 10 milyarda biri! Dalga boyu bu kadar küçülünce ne quantum tünellemesi ile oturduğumuz sandalyeden içeri kaçıyoruz, ne de dalga halimiz gözlemlenebiliyor. Elektronun dalga boyu kendi boyutunun hayli üzerinde. Bu nedenle elektronun dalga-parçacık ikiliği içinde olması onun doğasına uygunken, bir insanın dalga boyu boyutuna oranla muazzam ötesi küçük. Bu nedenle insan gibi bir kütlede dalga-madde ikiliğini gözleyemiyoruz. De Broglie denkleminden çıkan sonuçlara göre kütleli cisimlerin dalga boyları elektronun dalga boyunun en az milyarda biri ile katrilyon kere katrilyonda biri aralığında olacak kadar küçüktür ve bu kadar küçük dalga boyları gözlemlenemez. 2.Bir diğer neden ise biz zaten maddeyi zorunlu olarak sürekli interaksiyon halindeyken görürüz. Bir başka deyişle kütleli cisimleri oluşturan atomlar birbirleriyle sürekli etkileşim halinde oldukları için onları zaten dalga hallerinde gözlemlememiz mümkün değildir çünkü gözlem demek etkileşim demektir ve etkileşen her iki parçacığın dalga fonksiyonu çökeceği için onları sürekli madde halinde gözlememiz kaçınılmazdır. Daha doğrusu kütleli cisimlerin parçacıkları birbirleriyle sürekli etkileşim halinde oldukları için onları dalga formunda tespit etmek mümkün değildir. İşte bu nedenle mikro dünyanın asi çocukları olan parçacıklar o dünyada kafalarına göre takılırlarken, makro dünyaya geçtiklerinde yani yığınlar halinde bir araya geldiklerinde grup disiplini içinde davranmak zorunda kalırlar. Merak etmeyin, siz bakmasanız da Ay hep oradadır! Not: Çözümleri kontrol etmedim. Excelde operant/operatör öncelik hataları yapmış olabilirim, aceleyle yazdım.

Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar

Editörün Seçtiği Fırsatlar

Spigen 10000 mAh Slim Alüminyum Kasa 22.5W USB-C + USB-A Giriş/Çıkış Hızlı Şarj 3 Portlu Powerbank / 1 Metre Type-C Harici Kablolu Taşınabilir Şarj Cihazı + Taşıma Çantası EA2210 Black - ABA09431 https://www.amazon.com.tr/dp/B0F93NMW9F 10 sa. önce paylaşıldı

rOtring Tikky Mekanik Kurşun Kalem, Uç ve Silgi Seti, Bordo, 3'lü Set https://www.amazon.com.tr/dp/B07CWQQNZV 4 yıl önce paylaşıldı

Petlas 215/65R16 TL 98H Explero A/S PT411 Dört Mevsim Lastiği 2025 Fiyatları ve Özellikleri https://www.n11.com/urun/petlas-21565r16-tl-98h-explero-as-pt411-dort-mevsim-lastigi-2025-65867708?magaza=lastikdunyam 11 sa. önce paylaşıldı

Daha Fazla

Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az

2 Misafir - 2 Masaüstü

5 sn

46
Cevap

4
Favori

1.496
Tıklama

Daha Fazla
İstatistik

Konu İstatistikleri Yükleniyor

Konuya Özel

7 oy

Öne Çıkar

Cevapla

Sayfa:

önceki 1 2 3

Giriş

Mesaj

Torlak Kemal

Kıdemli Yarbay

3156 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

kingman29

Yarbay

3437 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

quote:

Orijinalden alıntı: Markov-Nikov

quote:

Orijinalden alıntı: Villentretenmerth

Bilgi dediğimiz şeyi bir bakıma kimlik olarak tanımlayabilir miyiz?Yukarıda attığım videoda çok sade ve eğlenceli bir şekilde anlatmışlar.

Çevremizdeki iki cismi alırsak birbirinden farli renk ve şekilde bulunurlar. Iletken veya yalitkan olabilirler. Iletim katsayıları farkli olabilir. Uzar gider böyle. Bu farklılık bikac proton elektron ile oluyor temelde. Bu bilgi kimliğinin burda devreye girdiğini düşünüyorum. Sonucta elmas ile kömürün tek farkları atomların diziliş şeklidir. Ama asıl fark sakladıkları bilgide olabilir

Torlak Kemal bu forumda kuantum fiziğinin materyalist ayağının temsilcisi ise ben de kuantum fiziğinin idealist ayağının temsilcisiyim. Konu hassas bir konu. Daha doğrusu bilimin ötesine akıp, felsefenin engin denizine taşan bir konu. Torlak Kemal'in kuantum fiziğine karşı materyalist yaklaşımına her ne kadar saygı duysam da, sınırı aştığı noktada müdahale etme gereği duydum. Yani kendi materyalist bakış açısının, kuantum fiziğinin bilimsel kısmına tecavüz ettiğini görmekteyim. Senin bahsettiğin şu kristalkeşmede kuantum etkilerine ayrıyetten değineceğim. Ancak en başta şu Schrödinger'in Kedisi mevzusunu bi halledelim.

Torlak Kemal demiş ki, kedinin ölümüne sebep olan atomun ışıyıp ışıma ması, bizim kutuyu açıp, ışıma yapıp yapmadığını gözlemlememize bağlı. Ancak burada durum farklı. Mesela bir elektronun sağa mı yoksa sola mı döndüğünü dedektör kullanarak öğreniyoruz. Bu durum için Torlak Kemal'in dediği doğru. Dedektörden çıkan foton elektrona çarpıp tekrar dedektöre geri geliyor. Biz de bu sayede elektronun sağa mı yoksa sola mı döndüğünü ölçebiliyoruz. Ancak ölçmeden önce sonucu asla kestiremiyorum. İşte kuantum fiziğinin özelliği budur. Önceden kestirmenin bir yolu yok.

Ancak rastgele ışıma yapan atomlarla ilgili yaptığımız deneyler çok farklı. Yani Schrödingerin deneyinde kullanılan dedektör bambaşka bişey. Bu dedektör herhangi bir parçacık göndermiyor. Eğer atom ışıma yaparsa, kendine çarpan fotonu algılıyor. Yani burada hiçbir müdahale sözkonusu değil.

İşte bazı atomlar, ya ışıma yapıyor, ya da yapmıyor. Neden ışıma yaptı veya yapmadı diye bir soru soramıyoruz. Bu noktada karşımıza kuantum fiziğinin, kendine özgü, rastgelelik duvarı çıkıyor. Biz kuantum fiziğinin rastgeleliğini kullanıyoruz. Mesela bir grup rastgele ışıma yapan atomla, rastgele sayı üreteci yapıyoruz ve bu cihazı bankalar, asla tahmin edilemiyecek, yüksek güvenlikli şifreler üretmek için kullanıyor. Çünkü bilgisayar gibi deterministik neden-sonuç ilişkisine bağlı çalışan makineler, asla gerçek rastgele sayı üretemiyor. Biz de gerçek rastgele sayı üretmek için, kuantum rastgele sayı üreticilerini kullanıyoruz. Çünkü kuantum dünyasında determinizm çöküyor, neden-sonuç ilişkisi diye bişeyden bahsetmek mümkün olmuyor.

Peki bu atomaltı dünyadaki, neden-sonuç ilişkisine dayanmayan, fizik kurallarına uymayan, neyin karar verdiği belli olmayan durumlara kim karar veriyor? Bunu asla bilemiyoruz. İşte bu yüzden Einstein, Tanrı zar atmaz diyerek kuantum fiziğinin bilimde yeri olmadığını söylemişti. Ancak Bohr, Einstein'a, Tanrıya ne yapıp yapmayacağını söylemeyi kes diye karşı çıkmış ve kuantum fiziğinin savunucusu olmuştu. Zaman Einstein'ın ölümünden sonra Bohr'un haklı olduğunu ortaya koydu. Kuantum fiziği, bu evrenin bir gerçeğidir. Ölçülen bir elektronun sağa mı yoksa sola mı döndüğünü ölçerken, hangi sonuç çıkacağına karar veren mekanizmayı asla bilemiyoruz. Bazı modern idealist filozoflar, evrendeki bu atomaltı dünyadaki olasıklı yapının, Tanrı'nın faaliyet alanı olduğunu söyler. Çünkü Tanrı' nın evrene müdahale ederken, fizik kurallarını bozmaması için, böyle esnek bir tampon bölge gereklidir. Kuantum fiziği ile bu tampon bölge keşfedilmiştir.

Gelelim Schrödinger'in kedisine. Bu deney aslında birşeyleri açıklamak için ortaya konmamıştır. Aksine, kuantum fiziği ile allak bullak olan beyinlerimizi, biraz daha yormak için ortaya atılmış bir paradokstur. Bilim adamının en makbul olanı, en iyi cevap veren değil, en zor soruyu sorandır. Schrödinger de kuyuya taşı atıp, 40 tane dahinin çıkarmasını istemiştir.

Peki bu deney bize neyi soruyor? Deneye baktığımızda, atom ışıma yapıyor, dedektör bunu algılayıp mekanizmayı harekete geçiriyor, mekanizma şişeyi kırıyor, şişenin içindeki zehir ortama yayılıp kediyi öldürüyor. Şimdi tersten başa gidersek, kedinin ölümünün sebebi siyanür, siyanürün ortama dağılmasının sebebi şişenin kırılması, şişenin kırılmasını sebebi mekanizma, mekanizmanın harekete geçmesinin sebebi dedektör, dedektörün harekete geçmesinin sebebi atomun ışıma yapması. Peki atomun ışıma yapmasının sebebi ne? İşte burda klasik fizik bitiyor, bilim bitiyor. Kuantum fiziği devreye giriyor ve bize diyor ki, atomun ışıma yapıp yapmayacağına karar veren mekanizmanın kapısı sana kapalı. Bunun bilgisine ulaşamazsın. İki milyar ışık yılı ötede, iki tane karadelik çarpıştığı için bu atom ışıma yaptı diyemezsin. Veya birinin cep telefonu çaldı da, atım bu yüzden elektromanyetik dalgadan etkilenip ışıma yaptı diyemiyosunuz. İşte Schrödinger'in Kedisi deneyi, kedinin ölüm nedenini, nedenselliğin çöktüğü kuantum ölçeğine bağlamaktır.

< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı >

quote:

Orijinalden alıntı: kingman29

quote:

Orijinalden alıntı: Markov-Nikov

quote:

Orijinalden alıntı: Villentretenmerth

Bilgi dediğimiz şeyi bir bakıma kimlik olarak tanımlayabilir miyiz?Yukarıda attığım videoda çok sade ve eğlenceli bir şekilde anlatmışlar.

Çevremizdeki iki cismi alırsak birbirinden farli renk ve şekilde bulunurlar. Iletken veya yalitkan olabilirler. Iletim katsayıları farkli olabilir. Uzar gider böyle. Bu farklılık bikac proton elektron ile oluyor temelde. Bu bilgi kimliğinin burda devreye girdiğini düşünüyorum. Sonucta elmas ile kömürün tek farkları atomların diziliş şeklidir. Ama asıl fark sakladıkları bilgide olabilir

Torlak Kemal bu forumda kuantum fiziğinin materyalist ayağının temsilcisi ise ben de kuantum fiziğinin idealist ayağının temsilcisiyim. Konu hassas bir konu. Daha doğrusu bilimin ötesine akıp, felsefenin engin denizine taşan bir konu. Torlak Kemal'in kuantum fiziğine karşı materyalist yaklaşımına her ne kadar saygı duysam da, sınırı aştığı noktada müdahale etme gereği duydum. Yani kendi materyalist bakış açısının, kuantum fiziğinin bilimsel kısmına tecavüz ettiğini görmekteyim. Senin bahsettiğin şu kristalkeşmede kuantum etkilerine ayrıyetten değineceğim. Ancak en başta şu Schrödinger'in Kedisi mevzusunu bi halledelim.

Torlak Kemal demiş ki, kedinin ölümüne sebep olan atomun ışıyıp ışıma ması, bizim kutuyu açıp, ışıma yapıp yapmadığını gözlemlememize bağlı. Ancak burada durum farklı. Mesela bir elektronun sağa mı yoksa sola mı döndüğünü dedektör kullanarak öğreniyoruz. Bu durum için Torlak Kemal'in dediği doğru. Dedektörden çıkan foton elektrona çarpıp tekrar dedektöre geri geliyor. Biz de bu sayede elektronun sağa mı yoksa sola mı döndüğünü ölçebiliyoruz. Ancak ölçmeden önce sonucu asla kestiremiyorum. İşte kuantum fiziğinin özelliği budur. Önceden kestirmenin bir yolu yok.

Ancak rastgele ışıma yapan atomlarla ilgili yaptığımız deneyler çok farklı. Yani Schrödingerin deneyinde kullanılan dedektör bambaşka bişey. Bu dedektör herhangi bir parçacık göndermiyor. Eğer atom ışıma yaparsa, kendine çarpan fotonu algılıyor. Yani burada hiçbir müdahale sözkonusu değil.

İşte bazı atomlar, ya ışıma yapıyor, ya da yapmıyor. Neden ışıma yaptı veya yapmadı diye bir soru soramıyoruz. Bu noktada karşımıza kuantum fiziğinin, kendine özgü, rastgelelik duvarı çıkıyor. Biz kuantum fiziğinin rastgeleliğini kullanıyoruz. Mesela bir grup rastgele ışıma yapan atomla, rastgele sayı üreteci yapıyoruz ve bu cihazı bankalar, asla tahmin edilemiyecek, yüksek güvenlikli şifreler üretmek için kullanıyor. Çünkü bilgisayar gibi deterministik neden-sonuç ilişkisine bağlı çalışan makineler, asla gerçek rastgele sayı üretemiyor. Biz de gerçek rastgele sayı üretmek için, kuantum rastgele sayı üreticilerini kullanıyoruz. Çünkü kuantum dünyasında determinizm çöküyor, neden-sonuç ilişkisi diye bişeyden bahsetmek mümkün olmuyor.

Peki bu atomaltı dünyadaki, neden-sonuç ilişkisine dayanmayan, fizik kurallarına uymayan, neyin karar verdiği belli olmayan durumlara kim karar veriyor? Bunu asla bilemiyoruz. İşte bu yüzden Einstein, Tanrı zar atmaz diyerek kuantum fiziğinin bilimde yeri olmadığını söylemişti. Ancak Bohr, Einstein'a, Tanrıya ne yapıp yapmayacağını söylemeyi kes diye karşı çıkmış ve kuantum fiziğinin savunucusu olmuştu. Zaman Einstein'ın ölümünden sonra Bohr'un haklı olduğunu ortaya koydu. Kuantum fiziği, bu evrenin bir gerçeğidir. Ölçülen bir elektronun sağa mı yoksa sola mı döndüğünü ölçerken, hangi sonuç çıkacağına karar veren mekanizmayı asla bilemiyoruz. Bazı modern idealist filozoflar, evrendeki bu atomaltı dünyadaki olasıklı yapının, Tanrı'nın faaliyet alanı olduğunu söyler. Çünkü Tanrı' nın evrene müdahale ederken, fizik kurallarını bozmaması için, böyle esnek bir tampon bölge gereklidir. Kuantum fiziği ile bu tampon bölge keşfedilmiştir.

Gelelim Schrödinger'in kedisine. Bu deney aslında birşeyleri açıklamak için ortaya konmamıştır. Aksine, kuantum fiziği ile allak bullak olan beyinlerimizi, biraz daha yormak için ortaya atılmış bir paradokstur. Bilim adamının en makbul olanı, en iyi cevap veren değil, en zor soruyu sorandır. Schrödinger de kuyuya taşı atıp, 40 tane dahinin çıkarmasını istemiştir.

Peki bu deney bize neyi soruyor? Deneye baktığımızda, atom ışıma yapıyor, dedektör bunu algılayıp mekanizmayı harekete geçiriyor, mekanizma şişeyi kırıyor, şişenin içindeki zehir ortama yayılıp kediyi öldürüyor. Şimdi tersten başa gidersek, kedinin ölümünün sebebi siyanür, siyanürün ortama dağılmasının sebebi şişenin kırılması, şişenin kırılmasını sebebi mekanizma, mekanizmanın harekete geçmesinin sebebi dedektör, dedektörün harekete geçmesinin sebebi atomun ışıma yapması. Peki atomun ışıma yapmasının sebebi ne? İşte burda klasik fizik bitiyor, bilim bitiyor. Kuantum fiziği devreye giriyor ve bize diyor ki, atomun ışıma yapıp yapmayacağına karar veren mekanizmanın kapısı sana kapalı. Bunun bilgisine ulaşamazsın. İki milyar ışık yılı ötede, iki tane karadelik çarpıştığı için bu atom ışıma yaptı diyemezsin. Veya birinin cep telefonu çaldı da, atım bu yüzden elektromanyetik dalgadan etkilenip ışıma yaptı diyemiyosunuz. İşte Schrödinger'in Kedisi deneyi, kedinin ölüm nedenini, nedenselliğin çöktüğü kuantum ölçeğine bağlamaktır.

Dediğin gibi kuantum dünyasında nedenselligin olmamasına atomların yaptığı ışıma güzel bir örnek olur. Fakat şu kedi olayına biraz felsefi yaklaşıyorum. Çünkü schrödinger ortaya bir paradoks atmış. Bu paradoksla uğraşanlar ise bunu çözmeye, yorumlamaya çalışırlar. Sen nedenselligin olmayışını gösterdiğini söylersin. Ben ise mikroevrenin makroevreni etkilemesini anlattığını söylerim. İki fikrin de dogrulugunu tartisabiliriz fakat bu paradoksda hangisinin anlatılmaya çalıştığını kanitlayamayiz. Neden kediyi kullandığını da bilemeyiz. Erwin amca yaşasaydı o zaman net cevabı alırdık :)

< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı >

HADO77

Yarbay

5876 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

teknik kısım hakkında haliyle detaya giremiyoruz. ancak şunu söyleyebiliriz. gözlem süresi diye bi kavram oluşturur isek gözlem dışı bi sürenin de varlığını hesaba katarsak bakmadığınızda ay orada mı dedikten sonra, görmediğinizde ay orada mı ve sonrasında göremeyip bakamayacak hale geldiğinizde de mi ay orada diye bi süreçten bahsedilebilir.

insanın gözü ışığı yorumlar(bence karanlığı yorumlar) bu yorumu yapamayacak haller çeşitlidir. mesela insan ölse bu yorumlama yetisi biter. bu esnada ayın orada olması konusu bence bilinmezdir.

mekan ve zaman birlikteliğine tabi ik farklı cisim var. bizler ay merkür mars vs. güneş zamanına ve onun aydınlattığı mekana tabi olarak bi sitemin parçasıyız. bu açıdan birinin diğerine göre varlığı güneşin varlığını esas alır. sizin zaman ve mekanınızdan (bu zaman ve mekan diliminde olduğunuz an için geçerli) ayrıksı bi varoluş mümkün değildir.

güneşe tabi zaman ve mekanı algıladıkça ay orada olmalı.

ancak mesela yerin altına girdiğinizde ve mekanınız aynı şekilde daraltıldığında bu kere ışık ve daraltılan mekandan dolayı mekan yitimine uğrarsınız. ışığın olmaması cismin varlığını karartır ve bu esnada mekanın daraltılması denen şeyde ayrıksı cisimlerde aynı oranda daraltılmaya yani üst üste binip aynileşmeye başlar.

sistemimizi daraltırsanız ve bunu ışığın azalması ilkesine göre yaparsanız cisimlerin yörüngelerini en uzak sitem elemanına doğru uzaklaştırdığını görürsünüz. yani güneşten uzaklaşmaya başlayan bi yapı görülür.

burada mekanın bilinen sisteme göre daraltılması güneşe doğru değil güneşten dışarı doğru bi salınıma neden olacaktır. yani bilinen manada ay bi yerdedir ancak orada değildir denebilir. güneş sisteminin dışına doğru harekete başlar. bu hareketin yukarı aşağı sağ sol gibi bi yönü olmayabilir veya belirlenemez ancak bu uzaklaşma olacaktır. yön dünyaya yönelik olursa dünya ve ay birleşebilir.

ışığın azaltımı ve mekanın daraltılması denen süreç bi nevi kara deliğe benziyor. insan gözünün ışığı anında yuttuğunu ve dışarı bırakmadığını düşünelim ki öyledir. gördüğünüz şeyi görmüşsünüzdür bunu değiştiremezsiniz ve bütün ışığı çekiminizden isteseniz de kaçıramazsınız.

bu nedenle ışık esasen azaltılmış ve mekana hapsedilirken daraltılmış bi mekana yöneltilmiştir.

baktığınızda orada olan şey aslında bakmadığınızda da oradadır derken bu gözün yapısı ile ilgili olmalıdır. zira ay bi kere sizin olay ufkunuza düşmüştür.

bu olay ufkundan kurtulması gereken şey ay olmalı. yani sizin bu konuda bi çaba göstermenizi beklemek beyhudedir. bakmadığınızda dahi ay orada mı sorusunun öznesi aslında insan değil aydır. ayın sizin olay ufkunuzdan kurtulması gerekiyor.

ay bunu ışığın hızını geçerek yapabilir. bunun için 300 bin km den uzak bi yerde olması gerekir. ay aslında baksanız da orada değildir diyebildiğiniz an ay sizin olay ufkunuzdan kurtulmuş olarak sizin algısal dünyanızda yeniden yaratım denen şeye tabi olacaktır. yani cisim orada değil ancak orada dediğiniz her an cisim an ve an yaratılmış gibi gözükmektedir.

bu açıdan bence ay insan retinasına düşmüş bi görüntü olarak vardır. bu görüntü ezberlenmiş ve her aya baktığımızda bu ezberi görmekteyizdir. bu ezber zaman ve mekan bakımından uyumsuz olanı uyumlu hale getirdiği bi karadelik(gözümüzde) de mevcuttur.

yani biz esasen ayı gördük ancak ona bakamadık ancak baktığımızda gördüğümüz şeyi ezberledik ve bu görüntü bizde kayıtlandı. biz her daim bu kaydı görüyoruz. zira bizim gözümüze göre her kayıt naklen değil banttan olmak zorunda.

bu husus bi kısım açıklamalar gerektiriyor.

Sayfa:

önceki 1 2 3

Ip işlemleri

Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara

KAPAT X

%40
Kazan

%2,8
Kazan

%6,5
Kazan

%25
Kazan

%1,6
Kazan

%3,2
Kazan

%5,5
Kazan

%3,2
Kazan

%5
Kazan

%3,2
Kazan

%5
Kazan

%2
Kazan

Alışveriş Yaptıkça Para Kazan Harekete Geç »