Sosyal medya platformlarının kullanıcıların hesaplarını kapaması ve devamında gelişen süreçler

Öncelikle herkese merhaba diyorum.

Uzun süredir üzerinde düşündüğüm, fikirlerimi toplarladığım bir konu hakkında sizlere yazmak istiyorum. Bu konu hakkında bir süredir kafa yoruyorum ve artık fikirlerimi biraz toplamış olarak huzurlarınızdayım. Lütfen yazımı sonuna kadar okuyunuz.

Giriş

Bu yazıda platformların kurallar dahilinde ve dahilinde olmayan durumlarla ilgili kullanıcıların hesaplarında kısıtlama yapmaları veya hesapları kapatmaları hakkında görüşler yer almaktadır.

Öncelikle her platform çeşitli kurallarla yönetilmektedir ve bunu zaten üye olduğumuz andan itibaren kabul etmiş bulunmaktayız. Hesapların silinmesi, kısıtlanması ile alakalı kurallar zaten üye olduğumuz anda tarafımıza sunulmakla beraber, zaman içerisinde yapılan değişiklikler hakkında da bu platformlar kullanıcılara bilgi vermektedir. Buraya kadar hepimizin onayladığını kabul ederek yazıma yeni bir paragraf açarak devam etmek istiyorum.

Platformlarda denetim mekanizması

Her platform, içerisindeki kullanıcıları ve paylaşımları denetlemek üzere bir moderasyon ekibi kurmaktadır. Bu moderasyon ekibi, kendilerine verilen hesap silme, kısıtlama vb cezaları yetkileri oranında kullanarak işlem yapmaktadır. Birçok platform verilen kararlara itiraz seçeneği sunmaktadır. Bu itirazlar neticesinde bazen hesaplar geri açılmakta, bazen verilen kısıtlama cezaları kaldırılabilmektedir ancak genellikle verilen cezalar geri alınmamaktadır. Söz konusu hesaplara ilişkin paylaşımlar, kişisel bilgiler vb. ise bazen dışarı aktarılabilmekte, bazen ise aktarılamamaktadır.

İşte tam bu noktada bir örneklendirmeye ihtiyaç duymaktayız.

Örneğin, A isimli sosyal medya sitesi 2001 yılında kurulmuştur. Bizler buradaki üyeliğimizi 2002 yılında açtık ve o yıldan 2022 yılına kadar paylaşımlarımızla, bağlantılarımızla bu platform içerisinde aktif olduk. Bir sabah uyandığımızda ise hesabımızın kapatıldığını görüyoruz. İşte bu noktada birçok platform hesabın kapatılma sebebini kullanıcıya bildirirken, birçok platform ise bildirmemektedir. Biz bildirildiğini varsayalım. Hesabımızın kapatılma gerekçesi ile ilgili gelen mailde, örneğin "hakaret edildiği" ifadesi geçmektedir. Tabiki bizler böyle bir eylemi yapmadığımızı bilmekteyiz ve hemen itiraz süreçlerine giriyoruz.

İlgili platforma onun istediği şekilde itirazımızı yapıp beklemeye başlıyoruz. Tabiki artık işlem yoğunluğundan mı yoksa başka bir şeyden mi bu yanıt kısa sürede gelmemektedir. Evet, beklediğimiz yanıt geldi ve hesabımızın paylaşımını yaptığımız bir şeyde hakaret içermesi sebebiyle kapatıldığını ve bir daha asla açılmayacağını öğreniyoruz. Verilerimizi içerden dışarıya alıp alamayacağımız ise platformdan platforma değişmektedir bildiğiniz gibi. İlgili paylaşımın hangisi olduğunu sorduğumuzda ise yanıt alamıyoruz ve ilgili platform bunu bildirme gibi bir zorunluluğunun olmadığını beyan ediyor. Zaten bir noktadan sonra birden çok itiraz sonucu artık ilgili platform sizlere dönüş yapmayı bırakıyor ve hesabınızın üzerine su içmeniz gereken döneme giriyoruz. Bazen de hangi paylaşımın hesabın kapatılmasına sebep olduğunu belirtmekteler ancak ülkeler arasında anket yapılsa dahi çoğu insanın o içeriği hakaret algılamayacağı da aşikar olabilmektedir. Yine de bu içeriğin ilgili platformun kurallarını ihlal ettiğinde ısrar edebilmektedirler. Örneğin bir ördek fotoğrafı paylaşmışsınızdır ama platformun kurallarında ördek paylaşmanın yasaklanmış olduğunu minik yazılar ve sonu gelmeyen kural listesinde görmemişsinizdir. Evet, bazen bu kadar basit nedenlerle de hesaplar kapatılabilmektedir.

Ticari anlaşmalar kaynaklı da hesabınız silinebilir

İçerik ürettiğiniz veya üyesi olduğunuz platform ticari anlaşmalara sahip olabilir. Bu anlaşmalara ters düşecek şekilde hareket etmeniz de üyeliğinizin yasaklanmasına neden olabiliyor. Her ticari bağlantının çeşitli ricaları olabileceğini unutmamak gerekir. Bu sebeple, ticari anlaşma veya ilişki kurulmuş şirketin adına bir şeyler paylaşmak veya aleyhinde şakalar yapmak dahi hesabınızın yasaklanmasına neden olabilir.

Verilen cezalarda keyfilik ve neden açıklamaktaki çekimserlik

Elbette bu başlığı ayrı bir kısımda incelemek gerekirdi. Örneğin seri şekilde spamlanan ve bazen platformların otomatik botları vasıtasıyla kısıtladığı hesaplar da mevcut olmaktadır. Bazen de platformun sistemine göre şüpheli görülen işlemlerin sık yapılması sebebiyle de hesabımızın kapandığı veya kısıtlandığı aşikardır. Örneğin birkaç kez peş peşe şifre yenilemek bazı platformlarda yasaklanma sebebi olarak gösterilmektedir.

Örneğin bazı platformlarda, kimi durumlarda ara bir cezalandırma metodu da yoktur. Örneğin ilk kez ceza alan bir üyeye süresiz yasaklama yapılmak yerine geçici bir yasaklama yapılması gibi uygulamalar çoğu platformda yoktur. Bu tarz platformlarda hesap kapatılmalar daha sık başa gelmektedir.

Maalesef ki bazı durumlarda ise, platformlar objektif olmayı bir kenara bırakarak, keyfi şekilde de hesapları kapatabilirler. Görüşlerinizi beğenmemiş olabilirler, hemen her şey olabilir ve herhangi bir gerekçe göstermeden de hesabınızı kapatmaları da mümkündür ve bu sebeplerden ötürü başvurulabilecek herhangi bir mercii bulunmamaktadır.

Yasa bu konuda ne diyor?

Öncelikle platformlar, üyelik sözleşmelerinde daima ilgili şirketin hesabınızı istediği zaman neden göstermeksizin kapatabileceğine dair bir maddeyi mutlaka koyarlar. Bunun hukuksal birçok gerekçesi vardır elbette ama kullanıcı açısından son derece zararlı bir durum olduğu aşikardır.

Amerikan mahkemelerinde hemen her türlü davanın görülebileceği herkesin malumudur. Geçmiş yıllarda birçok platform haksız yere hesap kapatmalar yaptığı gerekçesiyle dava edilmişti ama platformlar üyelik sözleşmelerini hatırlatarak davalarda bu yönde savunmalar yapmışlardı.

Platformlar kullanıcının lehine olmayacak şekilde hareket edebiliyor

Platformların hesap kapamalar sonrası bir iletişim veya itiraz seçeneği sunmadığı durumlar da mümkündür. Birçok platformda bu örneklere rastlamakla beraber, tam tersinin olduğu durumları da görmekteyiz. Burada bir nevi kullanıcısını önemseyen veya önemsemeyen şeklinde ayrım yapabiliriz kullanıcı gözünden bakacak olursak. Esasen kullanıcının lehine olan durum, tüm süreçlerin objektif şekilde yönetilmesi ve kurulan adalet mekanizmasının işlerliğinin ne seviyede olduğunu kullanıcıya göstermesidir.

Bilindiği üzere birçok platformda, moderasyon ekibinin kimlerden seçildiği, yetkinliklerinin ne olduğu gibi konularda kimsenin bir fikri yoktur. Bu gibi durumlardan ötürü hesabınız kapatıldığı veya kısıtlandığı zaman ulaşabileceğiniz bir yetkili de bulamayabilirsiniz. Bulduysanız bile, üstte bahsettiğimiz çoğu durumdan dolayı yine şirketin moderasyon ekibinin kurallar ve kaidelere tıpkı bir savcı veya hakim gibi yüzde yüz hakim olmasını bekleyemeyeceğimiz için tekrardan bir yargısız infazla da karşılaşabiliriz.

Birçok durumda, karşı tarafın yani örneğin sizin hesabınızı şikayet eden veya kapattırmak isteyenin platform moderasyonu üzerindeki tanınırlığı ve ağırlığı da önem arz etmektedir. Bu gibi örnekleri de geçmişten günümüze çokça görmüşüzdür.

Psikolojik etkiler insanlara zarar veriyor

Herhangi bir platformdan haksız yere dışlanan kişi, dışlanmışlık ve kendini anlatamama, yargılanması süresinde (ceza verilme sürecinde) herhangi bir şekilde görüşünün sorulmaması sebebiyle kendini ifade edememiş hissedebilir. Yapmış olduğu itirazlardan yeterli seviyede sonuç alınamaması üzerine de kendisini dışlanmış, değersiz ve hemen her gün kontrol ettiği bir platform olması sebebiyle de bir boşiukta hissedeceği aşikardır. Bu hasarların çoğu da tamir edilemeyecek şekildedir zira çoğu platformda, içeride girilen içeriklerin dışarıya aktarılamaması durumu da söz konusudur.

Burada manevi kısma ayrı bir paragraf açmak gerekir. Hemen her gün kontrol ettiğimiz bir platformdan bir anda dışlanmak tabiki bir boşluk ve moral bozukluğu yaratıyor ve bunun tamiri mümkün değil. Yeniden bir hesap açıp orada yeniden olabilirsiniz ama bir şekilde adaletsizlik ile baş başa kaldınız ve artık o şevkiniz de bulunmuyor.

Terazilerin eşit olduğu adalet mümkün müdür?

Eğer platformun moderasyon süreçleri bir avukat tarafından oluşturuldu ise ve platform sahipleri tarafından manipule edilmedi ise zaten kullanıcının lehine de maddeleri içereceği aşikardır. Burada itiraz süreçleri, cezaların çeşitleri ve türlerinde farkllılıklar görülecektir. Bu genelde kullanıcıya verilen değer ve önemle de iç içe geçmiş bir süreçtir.

Tüm platformların üyesi olduğu bağımsız bir denetleme mekanizması olsaydı, belki işler daha farklı bir boyut kazanabilirdi diyerek bir kişisel görüş ekleyelim bu kısıma.

Neticenin özü, kullanıcıların daha adil ve sürece tarafların dahil edildiği bir ceza değerlendirme sürecinin olmasıdır. Burada tarafların dahil edilmesinden kasıt, belki de bir şekilde ceza verilecek kişi ile moderasyonun görüşmesi ve görüşlerinin dinlenmesi olacaktır. Bu elbette yazılı bir kural ihlalinde mümkündür zira keyfi şekilde hesabın kapatılması uygulamalarında zaten ortada bir adaletten de söz edememekteyiz.

Sonuç

Netice itibariyle, tüm platformlara üyelik sözleşmelerinde yazdıkları kaideler ile üye olmaktayız ve her şekilde onlara bağı olduğumuz aşikardır. Yine de kullanıcılar bu platformlarla manevi bağ kurmakta ve bazen platformun kurucusu platformu kapatmaya karar verdiğinde dahi nasıl tepkilerle karşılaşıyorsa, işte bu hesap kapamalardaki adaletsizlikler sebebiyle de tepki çekmektedirler ancak üzerinde çok durdukları bir mesele olduğunu kişisel olarak düşünmemekteyim. Zira herkesin bu kadar şikayetçi olduğu adaletsiz değerlendirme süreçleri varken, bu meselenin üzerine durulduğu ile ilgili yazı bugüne kadar okumadım.

İnsanların çoğu kez manevi bağ kurduğu, emek harcadığı, bağlantılar kurduğu platformlardan aniden yok edilerek hiç yokmuş gibi bir duruma düşürülmesi son derece kabul edilemezken, çoğu durumda içerideki verisinin dışarıya çıkarmasına izin vermemesi de bambaşka bir sorunu beraberinde getirmektedir.

Tıpkı bir satış sonrası hizmetler sözleşmesi gibi, çoğu platformun üyeliğiniz sonlandıktan sonra veya kapatıldıktan sonra hiçbir şekilde sizinle iletişim kurmadığını veya çok sınırlı bir iletişimi tercih ettiğini görebilirsiniz. Bu durum uzun yıllar boyunca içerisinde bulunduğunuz platforma karşı olan hislerinizi etkileyebilir.

Tavsiye

Hep söylenen bir söz vardır." insanın hayatta bir değil birçok odağı olmalıdır" Birçok insan için platformlar bir şey ifade etmezken, birçok insan için de çok şey ifade etmektedir. Zira belki bu kurulan bağ ile, bazen de verilen emekle orantılı olabilmektedir.

Örneğin hayatının belirli bir döneminde çeşitli platformlara çok çeşitli emekler vererek insanlara fayda sağlamış kişilerin, yaşadıkları haksızlık sebebiyle yardımcı olma hislerini rafa kaldırabilecekleri ve tüm bu insanlığa faydasından diğerlerinin mahrum kalacağı aşikardır. Bir nevi soğuma, kalp kırıklığı ve yardımseverlik hissinin ortadan kalkabileceği durumlar da vardır.

Burada hiçbir platforma bağ kurmayın, aniden yok edilebilirsiniz ve çoğu kez ortada bir sebep bile olması gerekmez demeyeceğim. Zira bu diyeceğim hayatın akışına aykırı olacaktır. Burada en iyi tavsiyeyi, bu yazıyı okuyanlar kendi kendilerine vereceklerdir.

Sevgilerimle

XpressMusic34

Ekleme : https://forum.donanimhaber.com/mesaj/yonlen/156680007

Değerli arkadaşlarım, bu konudaki düşüncelerinizi beklemekteyim.  

Harika yazmışsınız elinize sağlık. Özellikle içerik üreticileri bu olayda mağdur olanlar. Başıma geldi ve aylardır bunun stresini yaşıyorum tekrar sıfırdan başlamak ufakta olsa istesemde aynı şeyler tekrar edebileceği için duraksıyorum.

Bu yazıyı okuyan olursa arkadaşın tavsiyesini kesinlikle benimseyin yoksa çok kötü sonuçlar olabilir.

twitch, instagram gibi platformların kafasına göre kullanıcı banlamaması gerektiğini düşünüyorum. zira bu platformlar artık bir pazar yeri, insanların kariyerleri ver hayatları buradan dönuyor. bi ton streamer cok ufak şeyden banlanıp, büyük streamerların hiç biri banlamıyor mesela. insanları kafana göre işten kovamıyorsan, kafana göre de banlayamazsın.

bu konuda içerik üreticilerin haklarının işci hakları gibi korunması lazım platformlara karşı. işten kovulunca dava acabiliyorsun ama banlanınca seni ciddiye alacak bir yetkili bile yok

@Bowser Zeki

@Rajeesh

Sayın hocalarım, mesajlarınızla ilgili tarafıma bildirim gelmediği için mesajlarınızı şu an konuyu kontrol ettiğimde görüyorum. Geç yanıtım için özür diliyorum. Görüşlerinizi paylaştığınız için teşekkür ediyorum. Saygılarımla.