Satranç Üzerine Derleme

"Bir satranç oyununun üç aşaması vardır: Birincisi, üstünlüğe sahip olduğunuzu umduğunuz andır. İkincisi, üstünlüğe sahip olduğunuzu düşündüğünüz andır, ve üçüncüsü, kaybedeceğinizi bildiğiniz andır."

S. Tartakower

1997 senesinde bu hız iki misline (3 dakikada 36 milyar) çıkarıldı ve başka özellikler de eklendi.

Kasparov 2. oyunun 37.Be4 hamlesinde Deep Blue'ya insanlar tarafından müdahale edilerek yardım edildiğini öne sürdü.

Ancak Deep Blue ile Kasparov arasında 1996 yılında ilk karşılaşmada bu kapasitenin 18 milyara çıkarılmış olmasına rağmen, 3 dakikada ancak 540 hamle hesaplayabilen Kasparov'u yenmeye yeterli gelmemişti.

11 Mayıs 1997'de yapılan satranç maçı, Kasparov'un yenilgisiyle sonuçlandı. Kasparov, bilgisayarın bir hamlesinde insan müdahalesi bulunduğunu söyleyerek sonuca itiraz etti.

Deep Blue 1985 senesinde 3 dakikada 9 milyon hamle hesaplayabiliyordu.

Çünkü böyle bir durumda bir bilgisayarın 37.Qb6 hamlesini yaparak bir piyon kazanma eğiliminde olması bekleniyordu, bu beklentisi pek çok satranç otoritesi tarafından da onaylandı.

IBM bu iddiayı ve Kasparov'un yeniden maç önerisini reddederek Deep Blue projesini sona erdirdi.

Deep Blue’nun rakibi, o ana kadar hayatında hiç oyun kaybetmemiş olan dönemin dünya şampiyonu Rus satranç oyuncusu Garry Kasparov idi.

Sovyetler Birliği’nde satranç, eğitimden askeriyeye kadar birçok alanda özel bir yere sahip olmuştur.

11 Mayıs 1997’de Deep Blue isimli IBM süper bilgisayarı, insan satranç oyuncusunu yenmek için yapılan ilk bilgisayar oldu.

20. yüzyılda satranç, özellikle Soğuk Savaş döneminde, ABD ve Sovyetler Birliği’nin rekabet ettiği alanlardan birisi olmuş, fakat bu rekabette Sovyetler Birliği ezici bir üstünlük kazanmıştır.

Boş zamanlarını tavla oynamakla geçiren hükümdarı Balhait’i hem eğitmek hem de eğlendirmek için bir savaş oyunu buldu (M.S.5.yy).

Bu oyunun yapısını aynen Hint ordusundan aldı.

O zamanki Hint ordusu 4 kısımdan oluşuyordu:

1-Filler

2-Atlılar

3-Savaş arabaları

4-Yayalar

Wilhelm Steinitz ilk resmi dünya satranç şampiyonu olmuştur.

Steinitz aynı zamanda, satrancı sistematik oynama kavramının da babasıdır.

Yaygın bir inanışa göre, Brahman Sissa (Dogu kaynaklarında Dehroğlu Safa) adında bir bilge, 1850'lerden itibaren güçlü oyuncuların yer aldığı satranç turnuvaları düzenlenmeye başlamıştır. İlk dünya satranç şampiyonluk karşılaşması ise, zamanın iki güçlü oyuncusu olan Steinitz ve Zukertort arasında oynanmıştır.

Ayrıca İspanyol El Greco’nun (17. YY) ve Fransız Philidor’un (18. YY) satranç kitapları bulunmaktadır. Satrancın kuralları ve dizilişleri zaman içinde çeşitli değişiklikler göstermiş olsa da 19. Yüzyılda bugünkü halini almıştır.

Arap ve Avrupa el yazması kitaplardan sonra İspanyol Lucena’nın ilk basılı satranç kitabında (1497) satrancın o zamanki yeni ve günümüzde de kabul edilen kuralları yer almaktadır.

Zaman içinde satranç yayılmasına devam ederek halk zümresine kadar iner.

Bazı kaynaklara göre Avrupa’daki ilk satranç takımının Halife Harun Reşid tarafından Fransa Kralı Charlemagne’ye hediye edilen satranç takımı olduğunu kaydetmektedir.

Bir dönem kilise tarafından kumar olarak görüldüğü için Avrupa’da yasaklanır.

Ancak satranç Rönesans ile daha çok ilgi görmeye başlar. Satranç , artık kralların, devlet adamlarının, düşünürlerin ve sanatçıların oyunu olur.

1400’lü yılların sonunda iki uzun menzilli taşın (Fil ve Vezir) icadıyla oyun hareketlendi. Oyun bu taşlarla beraber çok heyecanlı hale geldi ve bir süre sonra İspanya’dan tüm Avrupa’ya yayıldı.

MS 650 itibariyle, Şatranç’ın Arap krallıklarında, Bizans sarayında, Yunanistan’da, Mekke’de ve Medine’de oynandığına dair kanıtlar bulunmakta.

Yüzyıllarca satranç yavaş stratejik bir oyundu.

Diğer parçalar arasında piyonlar, şövalyeler ve bir fil vardı. Oyunda, her oyuncunun hamlelerini belirlemek için zar atılırdı.

Daha sonra, zarlar ortadan kaldırıldı, oyun iki oyunculu hale getirildi. Oyunun yeni versiyonu Shatranj olarak adlandırıldı.

Oyunun bugünkü adını alması, MS 3. ve 4. yüzyıllarda Hindistan’ da, oyuna ÇATURANGA denmesi ile başlar.

Orijinal versiyon, altmış dört kareden oluşan bir tahtada oynanır ve dört oyuncunun her birinin kral tarafından kontrol edilen bir ordusu olurdu.

Mısır piramitlerindeki bulgular, günümüzden 4000 yıl önce oynandığına dair kanıtlar sunmakta.

Çin’de, Mezopotamya’da ve Anadolu’da da oynandığına dair bulgular ise farklı zamanlarda yapılan arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkmıştır.

Kaynaklar:

https://twitter.com/sigaramcamel

https://www.gokyaysatrancvakfi.org.tr/kutuphane/satranc-tarihi

https://www.okuldunyasi.com/satrancin-tarihcesi-satranc-nasil-oynanir//

https://www.evrensel.net/haber/441445/sscbde-satrancin-tarihi-iscilere-satranc-goturun

https://www.dunyaatlasi.com/satranc-kim-tarafindan-ne-zaman-icat-edildi-satranc-tarihcesi/

https://marksist.org/icerik/Yazar/1757/mobileRedirect

https://www.matematiksel.org/satranc-oyunu-ile-matematik-iliskisi/

https://www.makaleler.com/satranc-nedir-ve-nasil-oynanir

https://10layn.com/10-maddede-satranc/