KOLAY BİOS

CanTnçr

Haber Editörü

28774 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Açıklamalı Bios Sözlüğü

Pek çok kullanıcının zorunlu olmadıkça girmediği ve göze genelde karışık gören BIOS ile ilgili kolaylıklarla tanışın.

Sıklıkla kullandığımız BIOS'un kelime anlamı 'temel giriş çıkış sistemi' aslında. İngilizce Basic Input-Output System kelimelerinden ortaya çıkan bu terim, bir devre içerisinde bilgisayarınızın temel ayarlarını kontrol edebileceğiniz yazılımı ifade ediyor. Kısaca, anakart üzerinde bulunan devre içerisinde işlemcinizle haberleşerek bilgisayarınızın açılışından itibaren nasıl çalışacağını belirleyen parametreler grubu olarak adlandırabiliriz.

Bu noktada çok önemli olan birkaç değişiklik yapıldığı zaman bilgisayarınızın düzenli çalışamaması hatta hiç çalışmaması durumunda kalabilirsiniz. Bu sebepten BIOS üzerinde herhangi bir değişiklik yapmadan önce bu konuda yetkin bir kişiden yardım alabilir veya bu gibi yazıları okuyabileceğiniz kaynaklardan faydalanabilirsiniz. Öncelikle bilgi edinmeniz sizin ve bilgisayarınızın düzenli olarak çalışması açısından oldukça önemli. BIOS ayarlarındaki yanlış yapılan seçimlerin bilgisayarınızın açılmasına engel olabileceğini daha önce söylemiştik. Eğer bir sebepten dolayı bilgisayarınızda BIOS ayarlarını değiştirdiyseniz, bu soruna BIOS resetleme ile çözüm üretebilirsiniz. Ama bu fabrika ayarları olacağı için sisteminizin ayarları ile performansları bir olmaz. Bu yüzden ayarları sisteminize göre yapmanız gerekiyor.

Sisteminizdeki BIOS ayarlarınızı yapabileceğiniz ekrana, bilgisayarınız açılırken "del" veya "F1-F2" tuşlarına basarak ulaşabilirsiniz. Ama anakartınızın çeşidine, daha doğrusu kullanılan BIOS'a göre bu tuşlar değişkenlik gösterebilir. Hangi tuşun geçerli olduğunu açılış sırasında gelen ekrandan öğrenebilirsiniz. BIOS'a girdiğinizde karşınıza gelen ekranda menüler ve bu menülerin alt başlıkları bulunur. Sisteminizin ince ayarlarını bu menüler yardımı ile gerek aktif gerekse de pasif durumuna getirerek değiştirebilirsiniz.

BIOS MENÜLERİ
Bu menülere bir göz atalım. Standart CMOS Features, Advanced BIOS Features, Advanced Chipset Features, Integrated Peripherals, Power Management, PnP/PCI Configurated, PC Healt Status, Frequency/Voltage Control ana başlıklarını göreceksiniz. Bunların dışında yapmış olduğunuz değişiklikleri ve fabrika ayarlarına dönebilmenizi sağlayan Load Optimize Defaults ve Save & Exit Setup ile Exit Without Saving seçenekleri bulunur. İngilizce olan bu başlıklar maalesef bu dili bilmeyen bilgisayar kullanıcıları tarafından anlaşılamamakta. Burada açıklamaları ile yardımcı olacağım ayar ve seçenekleri kullanarak bilgisayarınızı daha iyi ve hızlı çalışır duruma getirebilirsiniz.
Standart Cmos Features: Bu alanda bilgisayarımıza bağlı olan diskler ve CD/DVD-ROM sürücülerini görüyoruz. Bu alan, takılı olan sabit disklerimizin algılanması görevini üstlenir. Eğer hatalı bir şekilde bağladığımız bir sabit diskimiz varsa, disk bu ekranda görünmez ve algılanamaz. Ekranın üstünde sistem saatini değiştirebileceğiniz bir alan bulunuyor. En altta ise bugün için pek rağbet görmeyen disket sürücüleri sıralanıyor. Bu alanın karşısında bulunan, yani ekranın sağ bölümünde ilgili satıra geldiğiniz zaman size uyarılarda bulunan yardım penceresini göreceksiniz. Bu ekranı kullanarak sisteminizdeki sabit disk ve optik sürücüleri kontrol edebilirsiniz.
Advanced BIOS Features: Bu alanda gelişmiş sistem ayarlarınız bulunur. Sistemi açarken bilgisayarınız öncelikle açılış dosyalarının nerede olduğunu tarar. Bilgisayarınızın BIOS ayarlarında açılış dosyalarına nereden ulaşılacağını tanımlarsanız, bir çok sürücü çalıştırmak zorunda kalmadan ve en önemlisi zamanınızı çalmadan hızlı olarak açılma işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bu özelliği yapabileceğiniz First Boot Device, Second Boot Device ve Third Boot Device seçenekleri bu menüde karşımıza gelir. First, yani ilk boot (açılış) seçeneği içerisinde floppy de denilen disket sürücü seçili ise bilgisayarınız ilk önce disket sürücüsü üzerinde açılış yapmaya çalışır. Bu ise eski sistemler için kullanılan bir seçenek. Kaldı ki, gerek sabit disk üzerinden gerekse de optik sürücüler üzerinden açılış yapan bilgisayarlar kullanıldığından sisteminizde disket sürücüsünün kontrol edilmesini kaldırabilirsiniz. First Boot Device kısmının karşısında HDD (sabit diskiniz) seçili olduğunda doğrudan sabit diskiniz üzerinde açılış dosyalarına bakarak başlarsınız. Bu size, bilgisayarınızın daha kısa süre içerisinde açılmasını sağlar.
Advanced Chipset Features: BIOS'un bu alan içerisinde yer alan elemanları işlemci ve bellek (RAM) ayarlarını yapmanıza olanak verir. Bilgisayarınız içerisinde bulunan işlemcinizin çalışma hızını bu bölüm altında görebilir ve de değiştirebilirsiniz. Hız aşırtma (overclock) başlığı altından işlemcinizin çalışma hızının ayarlarını değiştirebilirsiniz. Ama bu standart olarak değiştirilmemesi gereken bir ayar. Eğer BIOS konusunda yeterli olduğunuza inanmıyorsanız bu başlığa 'daha sonra bakılacaklar' ünvanı verebilirsiniz. Advanced Chipset Features başlığı altındaki seçeneklerde değişikliğe giderseniz bilgisayarınızın açılmaması sorununu yaşayabilirsiniz. Ayrıca işlemciniz standart hızından daha fazla performans sergileyeceği için hızlarda daha fazla ısınacaktır. Üzerindeki fanın yeterli gelmeyebileceği durumlarla karşılaşmamak için bu ayarları değiştirmemeniz gerekir. Ayrıca listede bulunan bellek salınım hızı Memory Frequency seçeneği ile BIOS'un bellek kullanımını değiştirebilirsiniz ama kesinlikle önerilmez. Değişiklikler bilgisayarınızın kararsız çalışmasına, hatta hiç çalışmamasına sebep olabilir. Gelişmiş ayarların bulunduğu bu ekranda değişiklik yapmanız ya da yapılan değişiklikler hız bağlamında bir yarar getirmez.
Integrated Peripherals: Bu alan bilgisayarımıza takılan çevresel araçların durumlarını kontrol etmemize olanak sağlar. Ses, görüntü, USB cihazlar, yerel ağ ayarları ve anakarta bütünleşik oyun portlarını bu seçenek üzerinde düzenleyebilirsiniz. Menü içerisinde sisteminize harici olarak bağlanabilen araçların bağlantı noktası olan USB veriyollarının yeni standardı 2.0 bağlantı yolunu aktifleştirebilirsiniz. Anakartlar genelde eski hız standardı olan 1.1 versiyonuna göre ayarlandığından, 2.0 veriyolu cihazların performans kaybı yaşamasına veya hiç çalışmamasına neden olabilir. Bu işlem için anılan bölümde USB Controllers seçeneğini aktif yani enabled yapmanız gerekir. Sistemimizin üzerinde farklı ekran kartları olabilir. Buna bir örnek olarak satın aldığımız anakartın üzerinde bütünleşik olarak gelebilen ekran kartı olabilir. Böyle bir sistemde harici olarak takabileceğimiz bir başka ekran kartı ile çakışabileceğinden bu alanda yer alan ekran kartı seçimi ile bilgisayarın kararsız çalışmasını engelleyebiliriz. Menü içerisinde Primery VGA BIOS olarak bulunabilen ayardan tanımlanan ekran kartını seçebilirsiniz. Ses kartınız için de aynı durum söz konusu. Haricen takılmış olan ses kartınızın belirlenmesini de bu bölüm üzerinden yapabilirsiniz. Ethernet ağı bağlantı noktalarınızın aktif veya pasif durumlarını ayarlayabilir, kullanmıyorsanız kapatabilirsiniz.
Power Management: Güç yönetimi olarak adlandırabileceğimiz bu alanda anakartınıza bağlı aygıtların kullandığı elektrik akımını kontrol edebilirsiniz. Bölüm Windows işletim sistemi kullananlar için sorunlara neden olabilecek öğeleri barındırıyor. Windows işletim sistemi kendi içerisinde güç yönetimini uyguladığından bu iki kontrol noktasının ayarları birbirleri ile çakışabilir. Anakart üreticileri, her bilgisayarda Windows kurulu olma ihtimali bulunmadığından bu bölümü erişilebilir yapıyor. Belirttiğimiz gibi işletim sisteminiz Windows ise bu alanda herhangi bir değişiklik yapmamanız sisteminizin sağlığı açısından önemli. Bu alanda bulabileceğiniz ayarlar ekran kartı, sabit disk ve power button (güç düğmesi) olarak sıralanıyor. Klavye ile bilgisayarınızı kapatabilir, bir neden ile kapanan bilgisayarınızın tekrar açılıp açılmayacağı seçimini yapabilirsiniz.

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi CanTnçr -- 23 Ocak 2007; 19:56:24 >

Benzer içerikler