Google, yapay zeka ile füzyonu bir araya getiriyor

Enerji sektöründe devrim yaratma potansiyeli taşıyan bu çalışma, CFS’in geliştirmekte olduğu Sparc adlı füzyon reaktöründe uygulanacak. DeepMind, Torax isimli özel bir yazılım kullanarak reaktörün içindeki plazmayı simüle edecek. Ardından bu yazılım, pekiştirmeli öğrenme ve evrimsel arama modelleriyle birleştirilerek reaktörün net enerji üretimi sağlayabileceği en verimli parametreleri tespit edecek.

Füzyon reaktörleri ile yıldızlardaki sürecin Dünya üzerinde taklit edilmesi hedefleniyor. Fisyondan farklı olarak füzyon, hafif atomların birleştirilerek enerji çıktısı üretiyor. Google ve diğer teknoloji devleri, enerji yoğun veri merkezlerini beslemek için füzyon girişimlerine yöneliyor. Öte yandan bu, Google’ın nükleer füzyon alanındaki ilk adımı değil. Şirket, daha önce de TAE Technologies adlı bir başka füzyon girişimiyle çalışarak plazmanın davranışını anlamak için yapay zeka tabanlı analizler yürütmüştü.

Plazmada yapay zeka dönemi

Füzyon teknolojisinin en büyük zorluğu, plazmayı yıldızlarda olduğu gibi yeterince uzun süre yüksek sıcaklıkta tutabilmek. Güneş’te bu dengeyi sağlayan devasa kütle ve yerçekimi Dünya üzerindeki reaktörlerde yerini güçlü manyetik alanlara bırakıyor. Ancak bu manyetik alanlar mükemmel olmadığından plazma sürekli olarak dağılma ve enerjisini kaybetme eğiliminde. Bu nedenle reaktörlerin, plazmanın sürekli değişen koşullarına anlık olarak tepki verebilecek kontrol yazılımlarına ihtiyacı var.

İşte bu noktada yapay zeka devreye giriyor. CFS’in reaktörlerinde, insan operatörlerin manuel olarak yönetemeyeceği kadar çok değişken bulunuyor. DeepMind’ın algoritmaları ise bu karmaşık denklemleri anlık olarak çözümleyip reaktörün istikrarlı bir şekilde çalışmasını sağlayabilecek. Uzmanlar, son yıllarda füzyon araştırmalarındaki hızlı ilerlemede yapay zekanın kilit rol oynadığını belirtiyor.

Ayrıca Bkz.Nükleer füzyon için tarihi adım: Plazma davranışı artık tahmin edilebilir

CFS, Boston yakınlarında inşa ettiği Sparc reaktörünün yüzde 66’sını tamamlamış durumda. Şirket, 2026 sonunda tamamlanması planlanan reaktörün, tarihte ilk kez kendi enerji tüketimini aşan net enerji üretimi başarısını göstereceğine inanıyor.

Google, DeepMind’ın Torax sistemiyle birlikte füzyon reaktörünün doğrudan AI destekli kontrolünü de araştırıyor. Şirket, ağustos ayında CFS’in 863 milyon dolarlık B2 yatırım turuna Nvidia ile birlikte katılmıştı. Ayrıca Google, CFS’in ilk ticari santralinden 200 megavat elektrik satın almayı kabul etti.