Elon Musk’ın xAI şirketi, kamu yararına şirket statüsünü sessizce kaldırdı

Belgelere göre xAI’ın PBC statüsü 9 Mayıs 2024 itibarıyla sonlandırıldı. Şirket, aynı yıl X (eski adıyla Twitter) ile birleştiğinde de bu statüsünü geri almadı. Konuyla ilgili sorulara xAI’dan herhangi bir yanıt gelmedi. Öte yandan xAI’ın PBC statüsünü yalnızca kamuoyu için olumlu bir imaj yaratmak amacıyla kullandığı iddia ediliyor.

Avukatların bile haberi olmadı

PBC statüsünden çıkıştan kısa süre sonra xAI, Tennessee’nin Memphis kentinde bulunan veri merkezini beslemek için doğalgaz türbinleri kullanmaya başlamıştı. Şirketin enerji tedarikçisi Solaris Energy Infrastructure, başlangıçta emisyon kontrolü vaat etse de bu önlemler hayata geçirilmedi. Araştırmalara göre xAI’ın faaliyetleri bölgedeki hava kirliliğini artırdı. Bu iddialardan sonra şirkete bir kamu davası da açılmış durumda.

Şirket, 9 Temmuz’da Grok 4 modelini piyasaya sürdü ancak güvenlik testleri ve içerik sınırlamaları konusunda herhangi bir açıklama yapmadan modelini kullanıcılarla buluşturdu. Rakip şirketler OpenAI, Google DeepMind ve Anthropic (hala bir PBC) yeni modellerini yayımlarken güvenlik raporlarını paylaşmayı sürdürse de, sektör genelinde yetersiz güvenlik ve şeffaflık eleştirileri devam ediyor.

Ayrıca Bkz.Elon Musk’ın xAI şirketi OpenAI ve Apple’a dava açtı

İlginç bir şekilde xAI, Nevada eyaletine kurulmuş bir şirket. Uzmanlara göre gerçek anlamda hesap verebilir olmayı amaçlayan bir şirketin Nevada’yı tercih etmez. Çünkü eyalet yasaları, yöneticilere ciddi bir hesap verebilirlik yükü yüklemiyor. Nevada’daki PBC yapısı, yöneticilere daha geniş yasal koruma sağlıyor ancak ciddi bir raporlama yükümlülüğü getirmiyor. Nitekim xAI şimdiye kadar beklenen çevresel ve sosyal raporları yayımlamadı. Hatta şirketin bu statüden geri adımı o kadar gizliydi ki, kendi avukatı bile Mayıs 2025’te sunulan bir dava dilekçesinde xAI’ı hala bir kamu yararına şirket olarak tanımladı.