UNUTMA , UNUTTURMA ! | DonanımHaber Forum

Akone

Yüzbaşı

632 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

sublebaaa

Çavuş

80 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

AXU

Binbaşı

1837 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

sublebaaa

Çavuş

80 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

AXU

Binbaşı

1837 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

ÖRNEK KURAN NESLİNİN VASIFLARI-2 (TEVAZU VE CAHİLE GÖSTERELECEK TAVIR)
14/10/2009 - 09:08

Müslümanlar kuran ahlakının gerekliliği olarak riya, kibir, ucub ve fahr dan sakınmak
zorundadırlar. Mümin kul tevazu ehlidir. Aynı şekilde cahiller kendisi ile uğraştığında/sataştığında mümin vakarı ile cahili muhatab almaz. Bir mümin olarak o zaman diliminde sorumluluğu ne ise onu ihya eder. Ki müminler ‘’boş işlerden’’ yüz çevirirler.(Ayrıntı için Müminun Suresine bakınız)
"O Rahman (olan Allah)'m kulları, yeryüzü üzerinde alçak gönüllü (mütevazı) olarak yürürler ve cahiller kendilerine muhatab oldukları zaman da, 'selâm' derler.’’(Furkan-63)

Rahmanın kulları… Ne güzel bir hitap, ne kutlu bir sesleniş, ne muhteşem bir nişane… Bu kutlu hitap ile müminleri şereflendiren Allah (cc) hemen akabinde o kulların vasıflarını saymaya başlıyor. Rahman, merhameti sonsuz olan,affeden, bağışlayan… Rahman’a kul olmanın iki vesilesi, tevazu ile yürümek ve cahiller sataştığında ‘’selam’’ deyip geçmek…

‘Rahmânın kulları, O merhameti bol olan Rahmânın kulları yeryüzünde mütevazı olarak, tevazu sembolü olarak yürürler. Allah’a kul köle olarak onurlu, ama mütevazı, aziz ve şerefli, ama Allah karşısında boynu bükük olarak, insanlara karşı asla tepeden bakan bir zalim olmayan, ama yaşadığı hayatta Allah’a kulluktan asla taviz vermeyen yiğitler olarak yürürler onlar. Yeryüzünde yürüyüşleri mülayim ve mütevazıdır. Zorba, mağrur, kibirli, kaba ve haşin değillerdir onlar. Kendilerinden, yollarından, dinlerinden emin, sükûnet ve vakarla yürürler. Etraflarına asla sıkıntı vermezler, eziyet vermezler.

Cahiller onlara sataştıkları zaman selâm derler geçerler. Onlara uymazlar, onlara bulaşmazlar ve selâm derler geçerler. Onların cahilce sözlerinden, sataşmalarından da incinmezler. Ayrılırlar onlardan, ama ayrılırlarken de onları selâmı, İslâm’ı, teslimiyeti tavsiye ederler. Selâmette olun, Müslüman olun ki esenliğe ulaşasınız derler. Selâm sizin üzerinize olsun derler. Selâm size derler. Sizin Müslüman olmanız gerekir. Haydi Müslüman olun, başka çareniz yok, değilse bana Allahaısmarladık derler.’*

"Rahman'ın kullan yeryüzünde ağır ve vakur yürürler" buyruktan ile de mü'min kullarını ve onların niteliklerini söz konusu edip, kendilerini şereflendirmek maksadıyla da kendisine kul olmakla nitelendirmiştir. Yüce Allah'ın: "Kulunu geceleyin Mescid-i Haram'dan... götüren (Allah) münezzehtir," (el-İsra, 17/1) buyruğunda "kulunu" kendisine izafe etmekle şereflendirdiği gibi. Daha önce bu hususta açıklamalar (belirtilen âyetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır.
Allah'a itaat eden, O'na kullukta bulunan, kulağını, gözünü, dilini, kalbini kendisine verdiği emirlerle meşgul eden bir kimse "ubûdiyyet" vasfını almaya hak kazanır. Bunun aksi durumda olan kimse ise yüce Allah'ın: "Onlar dört ayaklı hayvanlar gibidir. Hatta daha da sapıktırlar," (el-A'raf, 7/179) buyruğunun kapsamına girer. Yani ibret almamak bakımından onlardan daha da beterdir. el-A'raf Sûresi'nde (belirtilen âyet-i kerimede) geçtiği gibi.
Yüce Allah şöyle buyurmuş gibidir; Rahman'ın kullan o kimselerdir ki onlar.,, yeryüzünde yürürler. Burada "onlar" anlamındaki zamir hazfedilmiş gibidir. Nitekim Zeyd emirdir, derken aynı şekilde "o" anlamındaki zamir hazfedilmiş olup, Zeyd emir olandır, anlamındadır. Buna göre; "Onlar" (anlamındaki ism-i mevsul) bir mahzuf mübleda'nın haberidir. Bu açıklamayı el-Ahfeş yapmıştır.
Bir diğer açıklamaya göre bunun haberi, sûrenin sonlarında gelecek olan: "İşte bunlar sabretmelerinden ötürü cennetin yüksek köşkleri ile mükâfatlandırılacaklar..." (el-Furkan, 25/75) buyruğudur. Mübtedâ ile haber arasındaki buyruklar ise onlara ait sıfatlar ve bu sıfatlarla alakalı hususlardır. Bu açıklamayı da ez-Zeccâc yapmıştir. ez-Zeccâc der ki: Bununla birlikte haberin: "Yeryüzünde ağır ve vakur yürürler" buyruğu da olabilir. "Yürürler" ifadesi de onların yaşayışları, hayatta kalış süreleri ve onların uygulama ve tasarruflarını ifade eder, Bunlar arasında daha büyük yer tutan davranışlarını söz konusu etmiştir. Özellikle yürümek, yeryüzünde bir yerden, bir başka yere intikali sağlar. İnsanlarla içli dışlı olmak ve onlarla birlikte olmayı da gerçekleştirir.
Yüce Allah'ın: "Ağır ve vakur" buyruğu 'ın mastarıdır. Bu da ağır başlılık ve vakar manasınadır. Buyruğun tefsirinde şöyle denilmektedir; Onlar yeryüzünde cahillerin, cahilliklerine karşılık vermeksizin alçak gönüllüce yürürler, orta yollu yürürler. Orta yollu olmak, ağırbaşlılık ve güzel davranış peygamberlik ahlâkındandır. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar, siz sükûnetle, ağırbaşlılıkla hareket etmeye bakınız. Çünkü iyilik hızlıca yürümekte değildir,"
Peygamber (sav)'ın sıfatlan ile ilgili rivayete göre o: Ayağını yerden (yürümek maksadıyla) kaldırdı mı güçlüce kaldırır, adımını ortalama bir şekilde meyillice atar, yumuşak ve vakar ile yürür, yukardan aşağıya inermiş gibi geniş adım atarak ilerlerdi. Yani o, yürürken ayaklarım hızlıca kaldırır ve adımını atardı. Bu ise böbürlenerek büyüklenerek yürüyenin yürüyüşünden farklıdır. Nereye gidecekse, oraya doğru giderdi. Bütün bunlar da yumuşaklıkla, yere sağlam basarak ve aceie etmeksizin yapardı. Dediği gibi, "sanki yukardan aşağı iner gibiydi." Bu açıklamaları da Kadı Iyad yapmıştır.
Ömer b. el-Hattab da karakteri itibariyle acele yürürdü. Acele yürümek için kendisini ayrıca zorlamazdı.
ez-Zührî dedi ki: Hızlıca yürümek yüzün vakarını giderir. İbn Atiyye der ki: O, bununla çok çabuk ve ısrarla acele yürümeyi kastetmektedir. Çünkü bu gerçekten ağırbaşlılığı ve vakarı giderir. Hayır ise orta yollu olmaktadır.
Zeyd b. Eşlem de şöyle demiştir; Ben yüce Allah'ın; "Rahman'in kulları yeryüzünde ağır ve vakur yürürler" buyruğunun tefsiri hakkında soruşturup duruyordum. Bu hususta beni rahatlatacak bir açıklama bulamadım. Rüyamda birisinin bana gelerek, şöyle dediğini gördüm; Bunlar yeryüzünde fesad çıkartmak istemeyenlerdir.
el-Kuşeyrî dedi ki: Denildiğine göre bu, yeryüzünde fesad çıkarmak ve masiyet işlemek için değil de yüce Allah'a itaat ve akılsızca işlere sapmaksızın mubah işler için yürüyenlerdir, diye de açıklanmıştır. Nitekim yüce Allah şöyle buyurmaktadır: 'Yeryüzünde şımarıklıkla yürüme! Çünkü Allah büyüklük taslayan ve böbürlenen kimseleri sevmez." (Lukman, 31/18)
İbn Abbas da dedi ki: İtaatle, ma'ruf yolla ve alçak gönüllülükle yürürlerdir. el-Hasen der ki: Cahilliklere aldırış etmeyerek, kendilerine karşı cahillik edilirse, cahillik yapmazlar. İnsanlara karşı büyüklenmeden yürürler demektir.
Derim ki; Bütün bunlar birbirine yakın manalardır. Allah'ı bilmek, O'ndan korkmak, hükümlerini bilip tanımak, azab ve cezasından korkmak bunların hepsini kapsar. Allah lütuf ve keremiyle bizi bunlardan kılsın.
Bir kesimin kanaatine göre "ağır ve vakur" buyruğu 'Yeryüzünde... yürürler" buyruğu ile alakalıdır. Yani yürümek "ağır ve vakur" ile aynı şeydir. İbn Atiyye dedi ki: Böyle diyenler buyruğu şöyle te'vil etmiş gibi görünüyorlar: Bu şekilde yürüyen kimsenin ahlâkı da yumuşaktır. Yürüyüşüne uygundur.’**

‘Kâfirler Rahman'a isyan etseler, davetine duyarsız olsalar, nimetlerine şükretmeseler ve âyetlerini düşünmeseler de, Onun yeryüzünde alçak gönüllü, vakarla yürüyen kulları var. Kafirler ise böbürlenerek ve büyüklenerek yürürler. Mü'minler, alçak, cahil kişiler kendilerine takıldıklarında onlara en güzel şekilde karşılık verir ve sefam derler. Rablerine sürekli secde ve kıyamda bulunur ve cehennemin şiddetli, korkutucu azabından korunmak için ona yakarıdan İnfak ettiklerinde mutedil hareket ederler. Ne İsraf ne de cimrilik yaparlar. Duada ve kullukta Allah'a hiç kimseyi ortak koşmazlar. Kısas yoluyla öldürülmeyi haketmiş olanlar hariç Allah'ın yasakladığı canı yoketmezler. Zinadan uzak dururlar. Çünkü bunu yapan cezayı ve hakareti hakeder: Kıyamet günü azabı kat kat olur, orada ve ebedi kalır.
Yalan, iftira ve taşkınlıktan hem görme, hem fiil, hem de söz boyutunda olmaktan uzaklaşırlar. İçinde hayır olmayan veya rahatsızlık ve günah bulunan boş bir söz duyduklarında bundan kendilerini ayrı tutarlar.
Allah'ın âyetleri ve nimetleri onlara hatırlatıldığında bunu kör ve sağırlar gibi karşılamazlar. Aksine uyanık, dikkatli ve öğüt alan şükredici tutumunu takınırlar.
Allah'tan, kendilerine mutluluk veren ve gözlerinde aydınlık parıltıları oluşturan eşler, Ona itaat eden ve hoşnutluğunu kazanma çabası içinde olan nesiller isterler. Yine onları, muttakilere model ve güzel örneklikler oluşturması için Allah'a dua ederler.
İşte Allah onları, hak, hidâyet ve hayır yolunda oldukları, sabrettikleri ve o yolda direnç gösterdikleri için cennetle yüksek konaklarla ödüllendirir. Orada Allah'tan cömertlik, hoşnutluk ve esenlik bulurlar. Sürekli nimetler ve makam onlar içindir.
Allah'la beraber başka ilaha dua eden, Allah'ın haram kıldığı cana kıyan ve zina edenlerin Allah'ın azabı ve öfkesini hak edecekleri belirtildikten sonra tevbenin yer aldığı iki âyet, açıklayıcı cümle olarak gelmiştir. Böylece Allah'a tevbe edenler, O'na inananlar ve salih amel işleyenler istisna edilmiştir. Allah bu tevbe edenlerin kötülüklerini iyiliklerle değiştirmiştir. Çünkü O bağışlayandır ve esirgeyendir.
Tevbe eden ve salih amelde bulunan kişi, işlediği günahı itiraf etmiş ve pişmanlık duymuş olur. Böylece Allah'a tam anlamıyla dönmüş olur.
Âyetler Allah'ın salih kullarının mutfak niteliklerini içermesine ek olarak, ilk müslümanların sahip olduğu erdemler, güzel huylar, kalp temizliği ve rahatlığı, Allah'a tam anlamıyla dönmeleri konusundaki formları da içermektedir. Daha sonra kafirlerin yaptığı azgınlıkları ve işkenceleri, müslümanlara yönelttikleri iğneleyici sözlerine ve alaycı tavırlarına değiniliyor.
Müslümanların ise vakarı sükunet ve alçak gönüllü olmaları nedeniyle, kafirlere benzemekle, onlarla tartışmaya ve karşılıklı suçlamalara girmekten kaçınmaları gerektiği ifade edilir. Alçaklara en güzel bir şekilde savunmada bulunurlar. Kendilerini boş sözü ve batılı dinlemekten ve onlara dalmaktan uzak tutarlar.
İşte bütün bunlar Kur'anî kılavuzluğun ve nübüvvetin etkilerinden kaynaklanır. Allah'ın hoşnutluğu onların üzerine olsun.
Peygamberin hayatının ve Mekke dönemindeki durumların formlarına ek olarak âyetlerdeki ifadelerin serbest bırakılması âyetlerin kapsayıcı ve öğreticiliğini sürekli kılmasını sağlıyor. Aynı şekilde âyetler tevazu, barış sevgisi gibi ahlaki erdemleri övüyor. Sövgülerden, ağız kavgalarından uzak durmayı salık verir. Kendini cahil ve kötü kimselerin standardından uzak tutmasını öğütlüyor.
İtidale tutunma, insanların canlarına düşmanlık etmeme ve bundan onları sakındırma, yalan ve boş şeylere sözle ve eylemle dalmaktan kaçınma, yararsız şeylere girmeme de onların özelliklerindendir. Onlar aile bireylerini de -eş ve çocuklar- iyilik ve erdemlere yönlendirir.
Bu ahlaki erdemler onu evde ve toplumda özel olsun, genel olsun en güzel ahlaki yönelişlere sahip kılar. Bundan dolayı bu ifadeler zinciri muhkem Kur'an'ın en parlak olanlarındandır.’***

‘"Yeryüzünde mütevazı yürürler." Evet mü'minler gündüzleyin insanlarla beraber yeryüzünde yürür, onlara karşı yumuşak ve merhametlice muamelede bulunurlar. Ağır başlı ve sükûnet İçerisinde yürürler. Kimseye karşı taşkınlık etmeden, kibirlilik taslamadan, bozgunculuk çıkarmadan, yeryüzünde üstünlük ve fesat istemeyen kimseler olarak yaşarlar.
Ayet-i kerimede, mü'minler mütevazi yürürler, sözünden kasıt onların gösteriş yaparak, yapmacık hareketlerde bulunmak isteyen kimseler gibi hasta hasta yürümeleri değildir. Peygamber (s.a.v.) efendimiz yolda yürürken yokuş aşağı inen bir kimse gibi yürürdü.
2- 'Cahiller kendilerine laf atarlarsa "selam" derler" Yani kendilerinden başka insanlar onlara kötü sözlerle sataşırlarsa, onlara hayır ve iyilikle karşılık vererek; içinde selâm, feslim, af ve bağışlama bulunan sözler söylerler. Onlar kötülüğe karşı iyilikle mukabelede -bulunurlar. Çünkü kötülük, hakikaten veya hükmen cahil olan kimselerden çıkar. "Boş sözleri işittikleri zaman ondan yüz çevirirler"
Ama kendilerine, cahil sayılmayan, aksine onlara tahkir etmek için kasıtlı kimseler tarafından boş sözler ulaştırılırsa, Allah ve Resulüne dayanarak güç bulur ve zillet ile utancı üzerlerinden def ederler. Beyinsiz, ahmak ve inatçı kimselerin ellerine vururlar ki, hem kendileri hem başkaları için ibret olsunlar.’****

‘"Rahman'ın kulları" tamlaması bu kulların şerefini ve değerini beyan etmek içindir.
‘’ Rahman'ın" has "kulları yeryüzünde tevazu ile yürürler." "Hevnen" yumuşaklıkla, alçakgönüllülükle demektir. Bundan maksat şudur: Onlar kibirlenerek ve böbürlenerek değil sükûnetle, tevazu ile ve ağırbaşlılıkla yürürler.
"Cahiller" beyinsizler "kendilerine sataştıkları zaman: "Selâmetle kalın" deyip geçerler." "Selâmen" ne hayırda ne serde ortak olmaksızın selâm verip geçerler, yahut kendilerini eziyetten ve günahtan salim kılacak iyi bir sözle geçiştirirler, demektir.’*****

‘Allah'ın kullan, yeryüzünde tevazu ve vakarla yürüyenlerdir. Ayaklarını şımarıkça vurmazlar, salınarak yürümezler. Âyette geçen "Rahman'm kulları" tamlaması, onları şereflendirmek içindir. Yani, Allah'ın sevdiği kullar bunlardır. Bunlar, Allah'a nisbet edilmeye layıktır. Beyinsizler, kaba ve sert bir şekilde onlara hitap ettiklerinde onlar, günaha girmeyecekleri söz söylerler. Hasan Basrî şöyle der: Onlar, hiç kimseye cahilce davranmazlar. Kendilerine cahilce davramlırsa, yumuşaklıkla cevap verirler.’******

‘İşte Rahman'ın has kullarının başta gelen özellikleri; onlar yeryüzünde rahat ve yumuşak adımlar atarak yürürler. Yürürken kendilerini zorlamazlar, yapmacık hareketlerde bulunmazlar. Ne kibirlenirler ne de böbürlenirler. Ne burunları havada yürürler ne de kabararak veya şişerek yürürler. Çünkü insanın sergilediği tüm davranışları gibi yürüyüşü de onun kişiliğinin ve içindeki duygularının göstergesidir. Normal, kendine güvenen, kararlı ve ciddi bir ruh, bu özelliklerini sahibinin yürüyüşüne de yansıtır. Böylece normal, kendinden emin, ciddi ve kararlı yürür. Bu yürüyüşte saygınlık, rahatlık, ciddiyet ve güçlülük göze çarpar. Yoksa "yeryüzünde yumuşak adımlar atarak yürürler" Onların ölü gibi, boynu bükük, omuzları sarkık, sallanarak yürüdükleri anlamına gelmez. Nitekim takva sahibi ve salih bir kişi olduğunu göstermek isteyen bazı insanlar bu tarz bir yürüyüşü seçerler. Oysa peygamber efendimiz -salat ve selam üzerine olsun- yürüdüğü zaman canlı ve dik yürürdü. İnsanlar içinde en hızlı yürüyeni, en güzel ve en rahat yürüyeniydi. Ebu Hureyre şöyle der: Peygamber efendimizden -salat ve selam üzerine olsun- daha güzel birini görmedim. Sanki yüzünde güneş parlıyordu. Ondan daha hızlı yürüyeni de görmedim. Yürürken önünde yer bükülür gibiydi. Biz onunla yürürken çok zorlanırdık ama o, hiç aldırmazdı." Ali b. Ebu Talip -Allah ondan razı olsun- şöyle der: Resulullah yürürken yukarıdan iniyormuş gibi yürürdü. Bir keresinde de şöyle demişti: Yokuş yukarı çıkarken bile başaşağı iniyormuş gibi yürürdü. Bu ise, kararlı, gayretli ve cesur insanların yürüyüşüdür.
Rahman'ın bu has kulları ciddilikleri, vakurlukları, kararlılıkları ve içlerindeki büyük ideallerle uğraşıyor olmaları nedeniyle ahmakların ahmaklıkları ile, kendini bilmezlerin beyinsizlikleri ile ilgilenmezler. Akıllarım, vakitlerini ve emeklerini beyinsizlerle, ahmaklarla tartışmakla, onlarla kavga etmekle, dolaşmakla uğraştırmazlar, boşuna harcamazlar. Aptallarla beraber olmaktan, gereksiz davranışlarda bulunmaktan uzak dururlar: "Kendini bilmezler onlara sataştıklarında yumuşak sözlerle karşılık verirler",Güçsüz olduklarından değil elbette, tenezzül etmemekten, çaresizlikten değil üstünlük duygusundan dolayı yumuşak davranırlar. Boş şeylerden, aptalca işlerden daha önemli, daha onurlu ve daha üstün değerlerle ilgilenen:onurlu bir insanın vaktini ve emeğini uygun olmayan bir işte harcamasını istemedikleri için yumuşak sözlerle karşılık verirler.’*******

‘Yani, "Her ne kadar tüm insanlar doğuştan, önünde nefretinizi çeken secdeye çağrıldığınız Rahman'ın kullarıysa da, O'nun gerçek kulları şuurla O'na itaat yoluna girenler ve bu güzel niteliklere sahip olanlardır. Sonra, secdenin tabii sonuçları müminlerin hayatında görülürken, çağrıyı reddedişin kötü sonuçları da sizin hayatınızda görülmektedir." Burada dikkatler iki ayrı kişilik ve hayat modeline çekilmektedir: Hz. Peygamber'in (s.a) mesajını kabul edip yolunca gidenlerin yaşantı ve kişilikleriyle, cahiliyede ısrar edenlerin yaşantı ve kişilikleri. Burada, yalnızca onları toplumda gören ve haklarında bir karara varabilecek gören göz ve düşünen kafalara bırakılmaktadır.
Yani, "Tiranlar ve zalimler gibi büyüklene büyüklene yürümezler; onların "gidiş"i, yumuşak huylu, doğru düşünceli ve güzel ahlâk-lı insanların gidişidir."
"Vekar ve tevazu ile yürümek" ne hasta, ne zayıf bir kimse gibi yürümek, ne de huşu veya Allah korkusu gösterişinde bulunan bir münafık gibi yürümek anlamına gelir.
Rivayetlere göre Hz. Peygamber (s.a) sağlam ve çabuk adımlarla yürürdü. Bir gün Halife Ömer (r.a), bir gencin zayıf, hasta biri gibi yürüdüğünü görerek ona, "Hasta mısın?" diye sordu. "Hayır" cevabını alınca, kırbacını kaldırarak genci azarladı ve sıhhatli biri gibi yürümesini söyledi. Bu da gösteriyor ki, "mütevazi yürüyüş," zayıflık ve gereksiz huşu gösterisinde bulunan bir yürüyüş değil, soylu ve ağır başlı bir insanın yürüyüşüdür.
Allah'ın gerçek kullarının dikkati çeken ilk niteliği "yürüyüş"leridir. Çünkü, yürüyüş kişinin karakterini gösterir. Kibir ve gurur gösterisi içinde değil, mütevazi ve vekarlı bir yürüyüş, yürüyenin soylu ve ağır başlı bir kişi olduğunu gösterir. O halde, çeşitli tipte kişilerin farklı yürüyüşleri, onların ne tür bir karaktere sahip olduklarının göstergesidir. Ayet, Rahman'ın gerçek kullarının halk içinde "Yürüyüş"leriyle tanınabileceklerini ima etmektedir. Onların Allah'a ibadet ve itaatları kendilerini öylesine değiştirmiştir ki, ilk bakışta "yürüyüş"lerinden hiç bir kötülüğe bulaşmaları umulmayan soylu, mütevazi, vakur ve iyi huylu kişiler oldukları anlaşılır. Daha fazla açıklama için bkz. İsra, an: 43 ve Lokman, an: 33.
"Cahiller": Okuma-yazma bilmeyen ve öğretim görmemişler değil, kaba ve küstah kişilerdir. Rahman'ın gerçek kulları, kendilerine kaba ve küstahça davranan cahillerle ilişkilerinde bile "kin" nedir bilmezler. Böylelerine rastladıklarında onlara esenlik dileyip yollarına devam ederler. Aynı durum Kasas Suresi ayet 55'te de ifade olunmaktadır. "Boş söz işittikleri zaman, ondan yüz çevirirler ve "bizim amellerimiz bize, sizin amelleriniz size; size selam olsun, bizim cahillerle bir işimiz yoktur" derler." Ayrıntı için bkz. Kasas, an: 72-78.’********

* Besairul Kuran
** El Camiul Ahkamil Kuran
*** Et Tefsirul Hadis
**** Furkan Tefsiri
***** Tefsirul Munir
****** Safvetüt Tefasir
******* Fizilali Kuran
******** Tefhimul Kuran

sublebaaa

Çavuş

80 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

AXU

Binbaşı

1837 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Fr1xsivE

Yüzbaşı

423 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

UNUTMA , UNUTTURMA ! (2. sayfa)