Roketle nasıl uçak düşürülür

leopard99 · 2013-06-07T08:40:08.0000000+03:00

Arkadaşlar roketatar'la uçak veya helikopter düşürüyorlar biraz bu olayı anlatırmısınız koskoca jet uçağı nasıl o süratle giderken düşürülüyor manevra yapıp dönemiyor mu?

Invisible Pink Unicorn

Yüzbaşı

851 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Invisible Pink Unicorn

Yüzbaşı

851 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

melikulupinar

Yarbay

5939 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

quote:

Orijinalden alıntı: leopard99

Tabii o uçak o roketle düşürülemez. Resimdeki omuzdan atılan RPG tipi tanksavar roketi.

Genelde roket denince güdümsüz yani atıldıktan sonra kontrol edemeyeceğiniz silahlar anlaşılır. Mesela RPG vb gibi. Füze denince ise ya uzaktan kumanda edilen güdümlü yada hedefi kendi takip eden at-unut tipi silahlar akla gelir. Stinger-tow-hellfire gib.

HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİ::
Hava savunma sistemleri genelde üçe ayrılır.
Yüksek hava-uzun menzil, orta ve yakın hava savunma sistemi. Yakın hava da kendi içinde ikiye ayrılabilir.

YAKIN HAVA SAVUNMA SİSTEMİ:
Genelde cephe birliklerini veya bir tesisi, gemiyi vb korumak için kullanılan 7-10 km kadar menzilli sistemlerdir. Bunu da ikiye ayırabiliriz. Birine çok yakın hava savunma sistemi diyelim. (ÇYHS)
Bu ÇYHS genelde 3-5 km kısa menzilli Irfrared güdümlü Stinger vb füzeler, Oerlikon vb tek-çok namlulu genelde 20-45 mm otomatik uçaksavar topları veya Seguard-Phalanx gibi çok namlulu makinalı 12,7-25 mm tüfek-top sistemleridir. Genelde görerek kullanılırlar ama radar ile kontrol edilen mekanize sistemler de vardır. Mesela Stinger ile yapılan Zıpkın gibi, Uçs. topu içeren Linebacker veya ZSU-23 gibi yada hem füze hem uçs topu içeren ADATS gibi.
Yakın hava savunmasında ise 7-10 km menzilli 25-45 mm uçaksavar topları, Rapier, Gaskin vb sabit veya mekanize sistemleri içerirler. ÇYHS sistemine göre daha geniş alanları kontrol ederler ve direkt birliğe-tesise-gemiye vb bağlı kalmazlar.

ORTA HAVA SAVUNMA SİSTEMİ:
Genelde bir şehri, bir bölgeyi, filoyu veya bir cephe kesimini korumak için kullanılan 40-50 km kadar menzili olabilen sistemlerdir. Topçu sistemine dayananlar 15 km vb menzile sahip olabilirken, füze sistemleri 40-50 km olabilir. Mesela HAWK, NIKE vb füze sistemleri, rus LY veya Ozelot gibi sistemlerdir. AMRAAM-PHOENİX-ATOLL vb de hava-hava füzeleri de dahil edilebilir. Genelde radar güdümlü sistemlerdir ancak yeni modellerde oto radar-Infrared ile kombine de kullanılmaktadır.

YÜKSEK-UZAK HAVA SAVUNMA SİSTEMİ:
Tamamen füze sistemlerinden oluşur ve 100-200 km menzile ulaşabilir. Bu menzilde top sistemleri kullanılamaz. Patriot, S-300 vb sistemler böyledir. Genelde geniş bir alanı, şehri veya cepheyi korumak için kurulurlar. Daha ziyade radar güdümlü sistemlerdir. Oto radar ile kombine de edilebilirler.

GÜDÜM TEKNOLOJİLERİ::
Teknik olarak da dört gruba ayırabiliriz kabaca.
Irfraded (kızılötesi-ısıya duyarlı) sistemler
Radar kumandalı sistemler
Oto radar güdümlü sistemler
Kombine sistemler (ikisi-üçü gibi)

INFRARED SİSTEMLER:
Genelde omuzdan atılan stinger, sabit yerden atılan rapier, araçtan atılan benzer modeller veya uçaklardan vb atılabilen Chaparral, Sidewinder vb gibi füzelerdir.

Infrared sistemler hedefin motor ısısı nedeniyle yayılan kızılötesi ışımayı izleyerek hedefi bulur. Eski modellerde bu nedenle arkadan atılması gerekirdi ama yeniler her taraftan atılabilir. Arkadan atışlarda hedefe daha iyi kilitlenir. Ancak hedef hızlıysa yetişememe riski vardır. Önden-yandan vb atışlarda kilitlenmek daha zordur ancak hedefin kaçması da o oranda zor olur. Hem ön-yan eksiğini kapatmak hem de hava aracının hedefi olmamak için yandan atılması tercih edilir.

Ateşle unut sistemidir. Yani attıktan sonra müdahale edip yönlendiremezsiniz. Kendi elektroniği ile hedefi takip eder. Tedbir olarak chaff denilen karıştırma kullanılır. Bu yüksek ısı yayan bir bileşimdir ve motor ısısının tespitini engellemek-zorlaştırmak için karıştırma yapar. Eskiden güneşe doğru uçmak ta iyi bir yöntemdi. Güneş motordan daha yüksek ınfrared yaydığından füze şaşırırdı.

Ancak yeni bilgisayar kontrollü sistemlerin yazılımı bunu anlamaktadır. Bir motordan çok daha fazla infrared yayan ve sabit olan güneş artık bunları kandırmamaktadır. Hatta normal chaff bile artık fazla aldatamıyor. Uçaktan bırakılınca genelde aşağı doğru ve yavaş hareket ettiğinden akıllı yazılımlar chaff ile uçağı ayırabiliyor. BU nedenle de roket tipi ve belli bir süre uçağa yakın giden tipler geliştiriliyor füzeyi aldatmak, kilitlenmeyi zorlaştırmak için.

Hala geçerli yöntem bir engelin (tepe,bina vs) arkasından gitmek. Infrared sistemler hedefi görmek zorundadır. Göremezse kaybeder. Yeni tiplerde tepe akıllı tahmin yöntemleri ile bu da etkisizleştirilip, hedefin hız ve yönüne göre tahmini dönüş yapılarak engel arkasından çıkınca tekrar yakalanmaya çalışılmaktadır. Henüz çok etkili değildir.

Infrared sistemin avantajı pasif olmasıdır. Bir sinyal yaymaz ve hedef tarafından fark edilmez. Ancak atmadan önce IFF denilen dost-düşman tanıma sinyali gönderilirse hedefin haberi olur. Ayrıca radar sistemlerine göre daha zor karıştırılır ve aldatılır. Bu nedenle genelde IFF sinyalini tespit eden hava aracı genelde hemen chaff atmaya ve hızla kaçmaya başlar. Kilitlenince kaçmak zor olduğundan daha IFF sinyali ile birlikte hatta riskli bölgede direkt bol chaff atılarak tarayıcının kilitlenmesi önlenmeye çalışılır. IFF kullanılmazsa tespit edilip önlem alınması oldukça zor olduğundan hedef bölgesine yaklaşan uçaklar tedbir olarak chaff atabilir. Zayıf yanı ise kısa menzilleridir. Uzaktan atılırsa ve uçak hızlıysa kaçabilir. Ayrıca tarayıcının kilitlenmek için yeterli ısı algılaması da hedefin belli mesafeye gelmesine bağlıdır.

RADAR GÜDÜMLÜ SİSTEMLER:
Genelde ilk nesil orta-yüksek hava savunma sistemlerinde kullanılmıştır. Genelde bir hedef tarama-izleme radarı ile birkaç füze bataryasından ve atış kontrol ünitesinden oluşur. Radar belli bir sahayı tarar ve hedef tespit ederse izler. Atış kontrol sistemi hedefi izlemeye başlar ve uygun yere gelmesini bekler. IFF de yapılabilir. Hedef uygun konuma gelince füze ateşlenir. Hedefin hareketine göre (yön-hız-yükseklik-mesafe vb) füzeye komut gönderilerek hedefe yönlendirilir.

Füzenin kendi radar taraması yoktur. Bu nedenle hedef füzeden gelen sinyali kullanıp füzeyi tespit edemez. Ancak karıştırma-tarama vb için elektronik ve radar desteği veren awacs vb sistemler yada uçak radarları konuma göre bunu tespit edebilir. Esas tedbir tarama yapan radarı karıştırmak ve kilitlenmeyi engellemektir. Buna karşılık da sürekli frekans değiştiren radarlar veya daha güçlü sinyal çıkışı kullanılır. Füze algılanırsa flare denilen ve uçağın radar yansımasını örtmeyi-radarı karıştırmayı sağlayan yansıtıcı alüminyum vb parçacıklar fırlatılır.

Infrared sistemde olduğu gibi burada da düz flare artık zeki radarları karıştırmakta zayıf kalmaktadır. Bu nedenle radar sinyalinin gücüne ve frekansına göre uçağın vereceği radar ekosunu taklit eden aktif flareler geliştirilmektedir. Genelde uçağa çarpan radar frekansına göre arka arkaya sahte eko gönderilerek radarın mesafe ölçümü bozulmaya çalışılır.

Ancak frekans atlamalı ve doppler radarları bu yöntemle karıştırmak-yanıltmak oldukça zordur. Bu nedenle son dönemlerde radar sinyaline kilitlenerek radara atılan anti-radar füzeleri de kullanılmaktadır. Radar özellikle aynı frekansta ve sürekli tarama yapıyorsa isabet alıp devre dışı kalma ihtimali oldukça yüksektir. Buna tedbir olarak da frekans atlaması ve kesintili tarama yöntemleri kullanılabilir. Veya birkaç radar dönüşümlü tarama yaparak füzenin bir radarı seçmesini engelleyebilir. Elektronik kontrol kısmının ayrılarak radarın sadece sağlam bir antenden oluşması ve isabette fazla hasar almaması da bir yöntemdir. Hatta kritik durumlarda radarı korumak için bir top mermisini bile vurabilen Phalanx gibi sistemler de radar-füze sistemini koruyarak iyice yaklaşmış füzeleri vurabilir.

OTO RADAR GÜDÜMLÜ SİSTEMLER:
Bunlar da temelde radar güdümlü sistemlere benzer. Hedefin taranması ve tespiti yer radarınca yapılır. Füze ateşlendikten sonra kendi radarı devreye girer ve aktif radar taraması ile hedefi izler. Zayıf yanı füze ateşlenince hedef tarafından hemen fark edilmesidir. Bu nedenle özellikle mesafe uzaksa hedef kaçınma manevrası yapabilir veya füzeyi karıştırmaya çalışabilir. Hedef kritikse ve yeterli büyüklükteyse uzun menzilli füzelere karşı küçük füzelerle vb silahlarla karşı da koyabilir. Hassas ve güçlü yönleri radar güdümlü sisteme benzer.

KOMBİNE SİSTEMLER:
Genelde radar-oto radar kombinesi yaygındır. Füzenin ilk ateşlenmesi radar güdümlü sistem gibidir. Ancak füze ateşlenince hemen kendi radarını açmaz. Hedefe yeteri kadar yaklaşıncaya kadar yer sistemince yönlendirilir. Hatta hedefe göre tahmini bir yere atılabilir ve hedefin yönü ve hızı pek değişmiyorsa yerden yönetilmeden de gidebilir. Hedef yönü değişirse yerden kontrol ile düzeltilebilir. Böylece hedef IFF yapılmadıysa, hedefin kendi radarı ile taradığı yönde değilse veya başka destek hava aracı alanı taramıyorsa hedef füzenin atıldığını fark etmez.

Böylece füze hedefe farkedilmeden yeteri kadar yaklaşabilir. Uygun mesafeye gelince yer sistemi füze radarını açar ve füze kendi aktif taramasına başlar. Kısa mesafe kaldığından hedefin kaçınma manevrası yapması veya karıştırma-flare vb için çok az zamanı kalır ve kurtulması oldukça zor olur. Bugün genelde iyi orta-yüksek hava savunma sistemleri ile Phoenix, amraam, atoll vb hava-hava füzeleri bu yöntemi uygulamaktadır.

BU tehdide karşı genelde hava filosunu korumak için awacs vb benzeri sistemlerle alan taranarak füzelerin erken tespitine çalışılır, A6 vb gibi karıştırma-körletme sinyali yapan uçaklar kullanılır veya radara saldırılarak devre dışı bırakılmaya çalışılır. Farkedilmeden yaklaşmış bir füzeden kurtulmak çok ama çok zor olur.

Yeni nesil AMRAAM vb füzeler ise daha da gelişmiş yöntemler kullanır. Bunlar ilk başta pasif radar taraması ile yer radarının uçaklardan yansıyan ekosunu veya hedefin radar sinyalini izleyerek yaklaşır. Yeteri kadar yaklaşınca veya diğerlerinin sinyalini kaybederse kendi radarını açarak aktif takip yapar. Uzaktan atılabilir ve tespiti oldukça zordur.

FÜZE İLE UÇAK NASIL VURULUR:
Sanırım epey yazdık. Gelelim son kısma. Mesela F-16 uçağı max hızı 2.2 mach kadardır. Kİ bir uçak bu hızda giderken çok yakar ve menzili çok kısa olur. Bu nedenle daha yavaş uçarlar. Son hız ancak kaçınma vb amacıyla kullanılır. Saldırı ise çok daha yavaş ve ses hızının altında süratlerde yapılır genelde.

Örneğin stinger füzesinin hızı bildiğim kadarıyla 3 mach civarında. Dolayısıyla 1 mach hızdan yavaş giden bir uçağın erken fark edemediyse kaçması çok zor olur. Ayrıca füzeler pilotların dayanabildiği G oranından çok daha keskin manevra yapabilirler.

Gokhantiryaki1

Yüzbaşı

464 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Hasan07-36

Yarbay

2406 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

BeforeIforget

Yüzbaşı

346 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

BeforeIforget

Yüzbaşı

346 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Roketle nasıl uçak düşürülür

Benzer içerikler