MARİPOSANIN NOTLARI (3. sayfa)

MARİPOSANIN NOTLARI - Sayfa 3

Guest-3626416A3 · 2016-02-16T21:43:09.0000000+03:00

FİZİK Fizik bilimiyle ilgili olayların incelenmesi süresince bilim insanlarının yaptıkları nicel veya nitel gözlemler asla birbirinin karşıtı olmamalıdır. Bundan dolayı “Bir bilim insanı, incelediği fiziksel olayla ilgili olarak nicel veya nitel gözlemlerden yalnızca birini yapar.” şeklindeki düşünce yanlıştır. Işık yılı, ışığın boşlukta bir yılda aldığı yoldur. SI’da sıcaklık birimi kelvindir ve kelvin K sembolü ile gösterilir. Fakat günlük hayatta sıcaklık birimi olarak derece celsius (OC) kulanılır. Sıcaklık fizikte T sembolü ile gösterilir. Celsius ile kelvin arasında, T(OC) = T (K) - 273 eşitliği vardır. Ölçümdeki hatalar ölçme yönteminden, ölçme aletinden, ölçmeyi yapan kişiden veya ölçmenin yapıldığı ortamdan kaynaklanabilir Maddelerin ortak özellikleri kütle,hacim,eylemsizlik,tanecikli yapı SI birim sisteminde hacim birimi m3 tür. Sıkça kullanılan hacim ölçme birimi ise litredir. 1 L = 1 dm3 = 1000 cm3 * Mıcırın elde edilmesi fiziksel bir olaydır. *Gökkuşağı oluşumu fiziksel * Reçelin şekerlenmesi fiziksel * CO2nin suda çözünmesi kimyasal(CO2 + H2O --> H+ + HCO3- reaksiyonu gerçekleşir.) * O2nin suda çözünmesi fiziksel dört temel kuvvet . Güçlü nükleer kuvvet . Elektromanyetik kuvvet . Zayıf nükleer kuvvet . Kütle çekim kuvveti Her frekansı ve periyodu olan hareketin dalga olmayabilir. Örn: Basit harmonik hareket, sarkaçlar Enerjinin kütle biçiminde de olabilir(E=mc2 ) Termodinamiğin kanunları 0-)ısıl denge 1-)enerji korunumu 2-)verim 1den büyük olamaz. 3-)Sıcaklıkta mutlak 0 a ulaşılamaz. Sıcaklık, bir sistemdeki rastgele hareket eden moleküllerin ortalama kinetik enerjinin bir göstergesidir. sıcaklık enerji değildir. **Bir cismin ısısından bahsedilemez yani Isıdan bahsedilebilmesi için cisimler veya cismin bölgeleri arasında mutlaka sıcaklık farkına bağlı olarak enerji aktarımı olması gerekir. Terazi,dinamometre,barometre yerçekimsiz ortamda çalışmazken termometre çalışır. Çelik bir cetvelle boyu ölçülen bir tahtanın boyu düşük sıcaklıkta daha yüksek gibi gözlemlenir. *Akışkanların hızının arttığı yerde kesit alanı küçülür. *Akışkanların hızı arttıkça akışkanın yüzeye uyguladığı basınç azalır. *ışık az yoğun ortamdan çok yoğun ortama gelirse kesin gecer *Işık kirilma indisi küçük ortamdan büyük ortama gecerken normale yaklasir ,büyükten küçüğe geçerken normalden uzaklaşır *elektrik icin enerji =güç. Zaman Mekanik dalgalar ile EMD (Elektromanyetik Dalgalar) arasındaki farklar; ● EMD ışık hızı ile yayılırken mekanik dalgaların hızı ortama bağlı olup ışık hızından çok küçüktür. ● EMD elektrik yüklerin ivmeli hareketi sonucu oluşur. ● EMD boşlukta yayılabilirken mekanik dalgaların yayılabilmesi için ortam gereklidir. Bu da bize “dalgalar hareket etmek için mutlaka ortma ihtiyaç duyar” ifadesinin yanlış olduğunu gösterir. DEPREM DALGALARI P Dalgası *P dalgası öncül dalga demektir ve yer yüzeyine paralel salınımlar oluşturur. *Boyuna dalgalardır. *Hızı kabuğun yapısına göre 1.5 ile 8 km/s’dir. *Deprem kaydeden cihazlara, ilk ulaşan dalgadır. *Yıkım etkisi düşüktür. *P dalgaları, katı kaya kütleleri içinde, sıvıda ve havada olmak üzere bütün ortamlarda ilerleyebilir. S Dalgası *S dalgasında tanecik hareketleri, yayılma doğrultusuna dik ya da çaprazdır. *Hızı P-dalgası’nın %60’ı ile %70’i kadardır.* Yıkım etkisi yüksektir. *Deprem kaydeden cihazlara ikinci ulaşan dalgadır. *S dalgaları yalnızca katı kaya kütleleri içinde ilerleyebilir. *İlerlerken de kayaları aşağı-yukarı, sağa-sola doğru hareket ettirir. - Sismik dalgaların birinci türü olan P ve S dalgaları yer kabuğunun içinde meydana geldiği için bu dalgalara cisim dalgaları denir. Sismik dalgaların ikinci türü olan yüzey dalgaları ise en yavaş ilerleyen deprem dalgalarıdır. Cisim dalgalarından daha fazla hasara neden olurlar. Bunun sebebi, bu dalgalarda daha fazla yer hareketinin olmasıdır. Çünkü, depremlerde yüzey dalgalarının etkime süreleri cisim dalgalarına göre daha uzundur. Yüzey dalgaları Love dalgası ve Rayleigh dalgası olmak üzere ikiye ayrılır. Love dalgası ♡ *Yeri yatay düzlemde hareket ettirir. *Yüzey dalgalarının en hızlısıdır. Rayleigh (Rayley) Dalgası *Bir göl ya da okyanus üzerinde yuvarlanan dalga gibi Rayleigh dalgası da yer üzerinde çembersel hareket yaparak ilerler *Deprem anında hissedilen dalganın çoğu Rayleigh dalgasıdır.Bunun nedeni ise Rayleigh dalgasının büyük genlikli olmasıdır. KİMYA Bileşik kökler için http://i.hizliresim.com/LA3aGJ.jpg *porselen seramik olarak tanimlanan ürünlerin en üst özelliklerine sahip maddedir . *camlar kuvvetli bağlar içeren düzensiz moleküllerden oluşur. *Etil alkol suda cozunurken iyonlarina ayrismaz *yangin söndürme tüpünden püskürtulen CO2 ile yangının söndürülmesi kimyasal olay degildir *J.THOMSON proton ve elektron dan bahsetmis ama nerde oldugu hakkında bilgi vermemistir Porselenin ham maddeleri:kaolin,feldspat,kuvars Porselen *Gözeneksiz *Su geçirmez *Sıcağa karşı dayanıklı *ışığı geçirir Seramik *Gözenekli *su geçirir *sıcağa karşı dayanıksız *ışığı geçirmez. Harç :kum çimento kireç vb.şeyleri su ile karıştırılıp oluşturulan karışıma denir. Çimento :CaCO3 kille karıştırılıp özel fırınlarda ısıtılarak öğütülmesi sonucu oluşur Beton :Agrega adı verilen kum ve çakıl karışımına çimento ve su ilevasiyle oluşturulan yapı malzemesidir. Camın bileşenleri SiO2 (kum) NaCO3 (çamaşır sodası) CaCO3 (kireç taşı) Camın kullanım yerleri Lamine cam :Otomobil camlarında Soda kalsik cam : Elektrik ampulü, floresan ampulleri, pencere camları Kurşun camı(Kristal cam) :Gama ve X ışınlarından korunmak amacıyla, ayna yapımında, süs eşyası, optik araç yapımında Borosilikat cam :Laboratvuar (teknik) cam malzemelerinde, cam mutfak eşyası, büyük boyutlu astronomik aynalar, optik araç yapımında Alüminosilikat: Termometre, yanma tüpleri, alevle doğrudan temas edecek her türlü parçanın yapımında Silis camı: UV lambaları ile mikrop öldürücü özel lambaların yapımında *Doymamış tuzlu su çözeltisi kaynarken sıcaklığı artar,doymuş hale geldikten sonra sıcaklığı sabit kalır. *Bir maddenin yakıt olarak kullanılabilmesi için O2 ile tepkime vermesi ve ısı açığa çıkması gerekir. Yangın söndürücü olarak kullanılabilmesi için havadan ağır ve O2 ile tepkime vermeyen özellikte olması gerekir. Endüstride kullanılan kimyasal enerji kaynaklarına yakıt denir Yakıt kavramı, fosil yakıtlar yanında nükleer yakıtları da kapsar. Nükleer yakıtlar, parçalanarak enerji verme potansiyeli taşıyan uranyum, plutonyum ve toryum gibi radyoaktif maddelerdir. Fosil yakıtların başlıcaları aşağıda listelenmiştir: • Yüksek oranda karbon içeren antrasit ve taş kömürü , • Daha düşük karbonlu linyitler , • Kömürleşme süreci tamamlanmamış turbalar , • Bir hidrokarbonlar karışımı olan ham petrol ve asfaltitler , • Kaya gazı üretiminde kullanılabilen, “kaya içine dağılmış ham petrol” diye tanımlayabileceğimiz bitümlü şistler , • Metan, etan, propan gibi uçucu hidrokarbonlar karışımı olan doğal gaz KÖMÜR Yer altında, kömür yatakları veya kömür damarları adı verilen katmanlar halinde bulunur Esas olarak karbon ve kül bileşenlerinden oluşur Antrasit gibi sert kömürler, jeolojik zamanlar boyunca yüksek sıcaklık ve basınca maruz kaldıklarından metamorfik kaya olarak kabul edilebilir taş kömürü (Şekil 3.4), havasız ortamda dıştan ısıtılırsa, uçucu kömür bileşenlerinin hepsi buharlaşıp ayrılır. Geriye saf karbon ve külden oluşan gözenekli bir katı kalır. Bu katıya kok denir Kömürleşme Olayı Ölü bitkilerin kalıntıları, tortul katmanlar altında beklerken önce turba kömürü, sonra sırasıyla linyit, alt bitümlü kömür, bitümlü kömür (taş kömürü) ve son olarak da antrasit meydana gelir Kömürün ısıl değeri, yani birim kütlede (1 kg) kömür yakılınca açığa çıkan ısı miktarıdor Isıl değeri yükseldikçe kömürün kalitesi yükselir. • Kömürdeki karbon, kül, kükürt ve azot oranları: Karbon oranı arttıkça kalite artar; kül, kükürt ve azot oranları arttıkça kalite düşer Kitaptaki Değerlendirme Sorularından Bazıları Kömür, petrol ve doğal gaza topluca fosil yakıt denir Kömürün ısıl değeri birim kütlede (1 kg) kömür yakılınca açığa çıkan ısı miktarıdır. . Kömürleşme sürecinin ilk evresinde turba oluşur.. İnsanların enerji ihtiyaçlarını karşıladığı doğal ve işlenmiş maddelere gıda denir. Bitkisel organizmaların milyonlarca yılda yüksek basınç altında, turba, linyit, alt bitümlü kömür, taş kömürü, antrasite dönüşmesine kömürleşme denir. Ham petrolün ayrımsal damıtmasında kullanılan kolonun en üst kısmından LPG yakıtı alınır Kömür damarının yer yüzeyine göre derinliği kömürün kalitesine olumlu veya olumsuz yönde katkı yapmaz bitkilerden fermantasyonla elde edilen yakıt----->etanol . Fosil yakıtlardan SO2 kirliliğine yol açmayan tür hangisidir? Neden? Doğal gazdır. Çünkü doğal gazın yapısında kükürtlü bileşikler yoktur. Rafineriden elde edilen bir jet yakıtının kaynama noktası 190 °C, başka bir ürünün kaynama noktası ise 285 °C‘tur. Bu yakıtlardan hangisindeki moleküllerde C atomlarının sayısı daha azdır? Neden Jet yakıtındaki moleküllerde C sayısı daha azdır. Çünkü moleküldeki C sayısı arttıkça kaynama noktası yükselir BİYOLOJİ Şu filament,mikrotübül ve mikroflamentlere kesin bakın! Mikroflament *Üst üste sarılı iki adet aktin proteininden oluşur. Görevleri *Hücre biçiminin korunması *Kasların kasılıp gevşemesi *Bölünme sırasında hayvan hücrelerinin boğumlanması *İnce bağırsakta mikrovillus oluşumu *Amipte yalancı ayak oluşumu Ara filament Mikrotübülden ince mikrofilamentten kalındır. Görevleri *Hücre biçiminin korunması *Çekirdek ve diğer organelleri hücre içine sabitler *Aynı dokuya ait hücrelerin bir arada durmasını sağlar. Mikrotübül Yapısında tübilin adı verilen proteinler bulunur.En kalın liflerdir. Görevleri *Hücre biçiminin korunması *Hücrelerin ve organellerin yer değiştirmesi *Hücre bölünmesi sırasında kromozomların ayrılarak zıt kutuplara hareket etmesi *Sil,kamçı oluşumu * Endosimbiyotik hipoteze göre organellerin ortaya çıkış sırası 1-ribozom 2-mitokondri 3-kloroplast *Balık kurbağa sürüngen-Soğukkanlı *kuş,memeli-Sıcakkanlı *oglenada kroloplast vardir *sadece memeliler kıllarla kaplıdır *nöronlarda iletim dentritten aksona doğrudur *açık tohumlular genelde 4 mevsim yeşildirler *kromozom ve ribozom parcalandiginda aminoasit oluşturma özelliği ortaktir *O2'li solunumda sitrik asit olusumu bir yapım ornegidir bu da o2'li solunum sadece yikimdir ifadesini gecersiz kilar *monosakkarit ve organik baz; Ribozom ATP DNA nin yapisinda ortak bulunurlar. *Albumin fibrinojen enzim protein yapilidir *Vücudumuzda gerçekleşen olayların düzenli, birbiriyle uyumlu ve sorunsuz olması sinir sistemi ile iç salgı bezlerinin oluşturduğu denetleyici ve düzenleyici sistem tarafından sağlanır. * Özelleşmiş ilk sinir sistemine sölenterlerde rastlanır. * Merkezi sinir sistemi ve özelleşmiş bir boşaltım organına ilk rastlanan hayvan grubu yassı solucan * Memeliler hariç diğer omurgalıların olgun alyuvarları çekirdeklidir. [size=6] SİSTEMLER DOLAŞIM SİSTEMİ Dolaşım sistemi kalp, damarlar ve kandan oluşur. Kalbin Yapısı • Kalp çizgili kaslardan yapılmıştır. İsteğimiz dışında çalışır • Kalbin üzerini örten kalın, esnek ve dayanıklı olan zara kalp zarı denir. Bu zar ile kalp arasında kaygan bir sıvı bulunur. Bu sıvı kalbin rahat çalışmasına yardım eder. • Kalp üstte iki kulakçık, altta iki karıncık olmak üzere toplam 4 odacıktan oluşur. • Kulakçıklar ve karıncıklar arasında, kulakçıklardan karıncıklara kan geçişini sağlayan kapakçıklar bulunur. Kapakçıklar, kulakçıklar kasıldığında kanın karıncıklara inmesini sağlar, karıncıklar kasıldığında kanın karıncıklardan kulakçıklara dönmesini engeller. • Kalbe kan getiren damarlar kulakçıklara bağlıdır. Bu nedenle kalbe gelen kan kulakçıklardatoplanır • Kulakçıkların arasında ince, karıncıkların arasında kalın kas tabakası bulunur (Bu nedenle karıncıklar, kulakçıklardan daha güçlü kasılır ve gevşerler.). • Kalbin sol tarafında temiz kan, sağ tarafında kirli kan bulunur. Kalp besin ve oksijen ihtiyacını içerisindeki kanda karşılamaz. Kalbi besleyen özel damarlar vardır. Bu damarlara koroner damarlar denir. Kan Damarları http://i.hizliresim.com/VavmQP.png ] * Damarlar; atardamar, toplardamar ve kılcal damarlar olmak üzere üç çeşittir. Ana damarların içerisinde kanın ters yöne akmasını engellemek için kapakçıklar bulunur. Bu sayede ayakta dururken ayaklarımızdaki kan toplardamarlardan yukarıya doğru kalbe akar. Atardamar Duvarları kalın, kaslı, esnek ve sağlam damarlardır. Atardamar oksijen bakımından zengin olan kanı kalpten vücuda ulaştırır. Yalnız akciğer atardamarı kirli kan (oksijen bakımından fakir)taşır.Çünkü vücuttan gelen kirli kanı ve karbondioksidi boşaltıp oksijenle dolması için akciğerlere taşır Kalpten çıkan en büyük atardamar aorttur. Toplardamar Kanı vücuttan kalbe geri götüren damarlardır. .Bu damarlardaki basınç düşük olduğundan duvarları atardamarlardan daha incedir. Toplardamarlar kirli kan taşırlar .Yalnız akciğer toplardamarı temiz kan taşır. Çünkü akciğerlerde oksijen bakımından zenginleşen kanı toplayarak kalbe getirir. Kılcal damarlar : Vücudu bir ağ gibi kaplarlar. Atardamarlarla toplardamarlar arasında genellikle doku ve hücrelerin yüzeylerinde bulunurlar. Kılcal damarların kalınlıkları saç telinin onda biri kadardır. Görevleri kanı vücudun bütün hücrelerine ulaştırmaktır. Kılcal damarların duvarları kanın hücrelere kolayca geçişini sağlayabilecek kadar incedir. Kan Basıncı ATAR>KILCAL>TOPLAR Kanın akış hızı ATAR>TOPLAR>KILCAL KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI Kirli kanın kalbin sağ karıncığından çıkarak akciğer atardamarından akciğere ulaşması ve akciğerlerde karbondioksidi bırakıp oksijen alarak akciğer toplardamarından kalbin sol kulakçığına gelmesine küçük kan dolaşımı denir. Küçük kan dolaşımı kanın oksijence zenginleşmesini sağlar. BÜYÜK KAN DOLAŞIMI Kalbin sol karıncığındaki besin ve oksijence zengin kanın, aort atardamarı ile vücuttaki bütün hücrelere pompalandıktan sonra tekrar alt ve üst ana toplardamarlar ile kalbin sağ kulakçığına getirilmesine büyük kan dolaşımı denir. Büyük kan dolaşımı oksijence zengin kanın hücrelere besin ve oksijen taşıması için yapılır. http://i.hizliresim.com/d3kmvr.jpg Kanın Yapısı Kan, plazma denilen ara madde ile alyuvar, akyuvar ve kan pulcuğu denilen üç çeşit hücreden oluşur. Alyuvarlar (Eritrositler): Kanda en fazla bulunan kırmızı renkli hücrelerdir. Alyuvarların kırmızı rengini yapısındaki hemoglobin maddesi verir. • Alyuvarlar dışarıdan alınan oksijeni hücrelere, hücrelerde oluşan karbondioksidi akciğerlere taşır. • Alyuvarlar kemiklerdeki kırmızı kemik iliğinde üretilir. • Alyuvarların ömürleri kısadır. Yaşam süresini tamamlayan alyuvarlar, karaciğer ve dalakta yok edilir. • Alyuvarlarda başlangıçta çekirdek bulunur, hücre olgunlaşınca çekirdek kaybolur. Alyuvarlar, memeli hayvanlarda çekirdeksiz, diğer omurgalı hayvanlarda çekirdeklidir. Akyuvarlar (Lökositler) : Kanda en az sayıda bulunan, en büyük ve beyaz renkli kan hücrelerine akyuvarlar denir. • Akyuvarlar vücudu mikroplara karşı korurlar. • Akyuvarlar kemiklerdeki sarı kemik iliğinde ve lenf düğümlerinde üretilir.• Akyuvarların ömürleri kısadır. • Akyuvarlarda lizozom diğer hücrelerden daha fazla bulunur. • Akyuvarlar bütün canlı hücrelerinde çekirdeklidir. Kan pulcukları (Trombositler) : Kandaki en küçük ve renksiz kan hücreleridir. • Kan pulcukları, kanın pıhtılaşmasını sağlar, pıhtılaşma için gerekli olan proteinleri üretir. Pıhtılaşan kan, damarı tıkar ve kan kaybını önler. • Kan pulcukları kemiklerdeki kırmızı kemik iliğinde üretilir. • Kan pulcuklarının ömürleri kısadır. • Kan pulcuklarında çekirdek bulunmaz. LENF SİSTEMİ Lenf dolaşım sistemi adı verilen sistem; lenf damarları, lenf düğümleri ve lenf sıvısından oluşur. Doku ve hücrelerdeki atık maddeleri, bakteri ve mikropları uzaklaştırmak, bağırsaklarda emilen vitaminlerin dolaşım sistemine katılmasını sağlamak ve vücudumuzun bağışıklık sistemine yardımcı olmak lenf sisteminin görevleri arasındadır. DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Kemiğin yapısı http://i.hizliresim.com/Xk4vz3.png Kemik Zarı:Kemiğin en dış kısmında yer alır.Bütün kemikler bu zarla örtülüdür. Kemik zarı kemiğin enine büyümesini,beslenmesini ve kırılan kemiğin onarılmasını sağlar. Sert Kemik Doku:Kemiğin güçlü ve sağlam olan kısmıdır. Uzun kemiklerin gövdesinde,kısa ve yassı kemiklerin dış kısmında bulunur. Kemik zarının hemen alt kısmında yer alır. İçerisinde sarı kemik iliği bulunur. Süngerimsi Kemik Doku:Uzun kemiklerin baş kısmında,kısa ve yassı kemiklerin iç kısmında bulunur. Bu dokuda düzensiz boşluklar bulunur ve bu sebeple gözenekli bir yapıya sahiptir. Süngerimsi kemiğin gözenekleri arasında kırmızı kemik iliği bulunur. Kırmızı Kemik İliği Süngerimsi kemik dokudaki gözenekleri doldurur.Görevi kan hücrelerini üretmektir Sarı Kemik İliği Sadece uzun kemiklerde,sert kemik dokusunda bulunur.Görevi yağ depolamak ve akyuvar üretmektir.Kırmızı kemik iliğinin yetersiz kaldığı hallerde kan hücresi de üretebilir. A)Uzun Kemikler Kol ve bacaklarda bulunur. (Pazı,uyluk,dirsek,kaval,baldır,el tarak,ayak tarak,el parmak,ayak parmak kemikleri) B)Kısa Kemikler Omurga,el ve ayak bileklerinde bulunur. Kısa kemiklerde sarı ilik kanalı bulunmaz C)Yassı Kemikler Kaburga,kafatası,kalça,göğüs ve kürek kemikleridir. Bu kemiklerde sarı ilik kanalı bulunmaz Yetişkinlerde bir bebekten daha az kemik bulunur. Bebekler doğduğunda 350 kemiğe sahiptir, ancak gelişim süreci boyunca kemikler eriyip birbiriyle kaynaşır ve yetişkin olduğumuzda sadece 206 kemiğimiz kalır. ÇİZGİLİ KAS(İSKELET KASI): İsteğimize bağlı çalışır. Çabuk yorulur. Kol ve bacaklarda,yüz,sırt,karın gibi.. DÜZ KAS: İsteğimiz dışında ve düzenli olarak çalışan kaslardır. Mide,bağırsak,dalak gibi iç organlarda,idrar yollarında,yemek ve soluk borularında bulunur. KALP KASI: Yalnızca kalpte bulunur. Çizgili kas gibi görünüp düz kas gibi çalışır. Yani isteğimiz dışında,sürekli çalışır. SOLUNUM SİSTEMİ Soluk alma Soluk alma sırasında diyafram ve kaburga kasları kasılır. Diyafram düzleşir. Böylece göğüs boşluğu genişler, akciğerlerin basıncı azalır, içlerine hava dolar ve hacmi artar Soluk verme: Diyafram kası gevşer (kubbeleşir), kaburga kasları gevşer. Böylece göğüs boşluğu daralır, akciğerlerin hacmi azalır ve içlerindeki hava boşalarak dışarı atılır. BOŞALTIM SİSTEMİ Sünger ve sölenterlerde özel bir boşatım organı bulunmaz.CO2,H2O,NH3 gibi atıkları vücut yüzeyinden difüzyonla atar. Omurgasızlarda ilk özelleşmiş boşatım organı YASSI Solucanlarda bulunur. Azotlu artıkların toksik etkisi:( Çoktan aza) 1-Amonyak 2-Üre 3-Ürik asit Azotlu bileşiklerin vücudta biriktirilme oranı (Çoktan aza) 1-Ürik asit 2-Üre 3-Amonyak Azotlu artıkların atılımı için ihtiyaç duyulan su (Çoktan aza) 1-Amonyak 2-Üre 3- Ürik asit Amonyak ve dönüşüm ürünlerinde aynı miktarda amonyak atılımı için harcanan enerji miktarı(Çoktan aza) 1-Ürik asit 2-Üre 3-Amonyak Amonyak-balık Üre-Memeli,ergin kurbağa Ürik Asit-Sürüngen,kuş,böcek SİNİR SİSTEMİ Süngerlede sinir sistemi bulunmaz. Sinir sistemine rastlanan ilk canlı grubu sölenterlerdir. Üç çeşit reseptör vardır. Burun ve dil-Kemoreseptör deri ve kulak-Mekanoreseptör Göz-Fotoreseptör Sinir Hücresine nöron denir. Nöron=Dendrit+Hücre gövdesi+Akson İNSANLARDA SİNİR İSTEMİ Merkezi sinir sistemi Merkezi sinir sistemi temel olarak beyin ve omurilik olmak üzere iki kısımdan oluşur. Beyincik ve omurilik soğanı ise beynin kısımlarıdır. Bu nedenle merkezi sinir sisteminde beyin, beyincik, omurilik ve omurilik soğanı olmak üzere dört organ bulunur. Beynin Görevleri : 1- Düşünülerek yapılan istemli hareketleri gerçekleştirir. (Akıl, zeka, düşünme, öğrenme, hafıza, hayal kurma, değerlendirme, algılama, yazma, okuma, konuşma, müzik aleti çalmayı öğrenme.). 2- Acıkma, susama, uyku ve uyanıklılık gibi olayları düzenler. 3- Beş duyu organından (göz, kulak, burun, dil, deri) gelen uyartıları değerlendirir, tepki oluşturur ve beş duyu organının merkezleri (görme, işitme, koku alma, tat alma, hissetme merkezleri) buradadır. 4- Merkezi sinir sisteminin diğer organları yardımıyla vücudu yönetir ve kontrol eder. 5- Vücudun hareket etmesini sağlar. (Vücudun hareket etmesi için kaslara emir verir.). 6- Kan basıncı ve vücut sıcaklığını ayarlar. b) Beyincik : Beynin arka ve alt kısmında, beyin ile omurilik soğanı arasında bulunan, iki yarım küreden oluşan, dış yüzeyi kıvrımlı ve koruyucu bir zarla örtülü olan, küçük beyinde denilen organa beyincik veya yaşam ağacı denir. Beyinciğin Görevleri : 1- Kulaktaki yarım daire kanalları ile birlikte vücudun dengesini sağlar. (Yarım daire kanallarından gelen bilgileri değerlendirir.). 2- Vücuttaki kasların dengeli ve düzenli çalışmasını sağlayarak hareketlerin dengeli olmasını sağlar. c) Omurilik Soğanı : Beynin arka ve alt kısmında, beyin ile omurilik arasında bulunan, dış yüzeyi düz ve koruyucu bir zarla örtülü olan organa omurilik soğanı denir. Omurilik Soğanının Görevleri : 1- Beyin ve omurilik (yani organlar) arasında uyartıların geçişini sağlar. 2- İstek dışı çalışan iç organların (kalp, böbrek, mide, bağırsaklar, karaciğer) çalışmasını sağlar. 3- İstek dışı gerçekleşen soluma, yutma, çiğneme, kalp atışı, kasılma, gevşeme, hapşırma, öksürme, kusma gibi faaliyetleri denetler ve kontrol eder. 4- İstek dışı çalışan sistemlerin (solunum, dolaşım, boşaltım, sindirim) çalışmasını denetler ve kontrol eder. d) Omurilik : Sırttaki omurganın içinde bulunan omurilik kanalında yer alan, omurilik soğanından kuyruk sokumuna kadar inen sinirler topluluğuna omurilik denir. Vücuttaki organlardan beyine, beyinden de organlara giden sinirler omurilikten geçer ve bu sinirler omurilikte çaprazlanır. Vücudun sağ tarafından gelen sinirler beynin sol yarım küresine, vücudun sol tarafından gelen sinirler de beynin sağ yarım küresine gider. Omuriliğin Görevleri : 1- Düşünülmeden ani olarak yapılan hareketlerin yani reflekslerin gerçekleşmesini ve reflekslere tepki verilmesini sağlar. 2- Beyin ile organlar arasındaki sinirlerin geçişini sağlar. 3- Beyin ile birlikte alışkanlık hareketlerinin yani kazanılmış reflekslerin gerçekleşmesini ve denetlenmesini sağlar. DUYU ORGANLARI TAT ALMA OLAYI Tat alma bölgeleri http://i.hizliresim.com/nMrQ80.jpg Tatlı, tuzlu, ekşi ve acı tatlardan her biri dilin farklı bölgelerinde bulunan tat alma reseptörleri taraf›ndan alg›lan›r. Dilin ucu tatlı, uca yakın yanlar tuzlu, arkaya yakın yanlar ekşi ve arka kısmı da acı uyarılara duyarlıdır. Ancak her reseptör yoğun olarak algıladığı kendine özgü tadın dışında diğer tatlar› da algılayabilir. Örneğin ekşi bir yiyeceği dilinizin ucu ile de anlayabilirsiniz. Bu durum dildeki farklı tat alma reseptörlerinini birbirlerinin görevlerini de yapabildiğini gösterir. GÖZ geçen sene çıktığı için bu sene soru sorulacağını düşünmüyorum.. ama göz kusurlarına bakmakta fayda var. http://i.hizliresim.com/o37lm9.jpg KULAK http://i.hizliresim.com/a3ERv4.jpg Nasıl işitiriz? 1. Kulak kepçesi ile toplanan ses dalgaları kulak yolu ile kulak zarına gelir ve zarı titreştirir. 2. Kulak zarının titreşmesiyle birlikte çekiç, örs ve üzengi kemikleri de titreşir ve bu titreşim oval pencereye iletilir. 3. Üzengi kemiği, ses titreşimlerinin oval pencereden iç kulakta bulunan dalıza iletmesini sağlar. Dalız, oval pencereden gelen ses dalgalarını salyangozdaki yarım daire kanallarına gönderir. 4. Ses, yarım daire kanallarındaki işitme almaçları tarafından algılanır ve işitme sinirleri aracılığı ile beyindeki işitme merkezine iletilir. Böylece işitme olayı gerçekleşmiş olur. DERİ http://i.hizliresim.com/lj1R5Q.jpg En geniş algılama yüzeyine sahip organ. Sıcak havalarda derideki kılcal damarlar genişleyerek,ısı kaybı oluşmasını ve bu sayede vücudun serinlemesini sağlar. Soğuk havalarda ise derideki kılcal damarlar büzüşerek ısı kaybını azaltır. BURUN http://i.hizliresim.com/Rk3R5n.png Koku Alma Olayı Nasıl Gerçekleşir? Herhangi bir cismin kokusunun algılanabilmesi için o cisimden çıkan gaz halindeki koku taneciklerinin havaya karışması gerekir. Havaya karışan koku tanecikleri hava ile birlikte burun deliklerinden girerek burun boşluğundan geçer. Bu sırada havadaki toz ve mikroplar tutulur, hava ısıtılıp nemlendirilir ve hava sarı bölgeye gelir. Sarı bölgeye gelen koku tanecikleri mukus içinde çözünerek, mukus içinde gömülü olan koku alma duyu hücrelerini uyarır. Koku alma duyu hücreleri bu uyarıları koku alma duyu sinirlerine aktarır ve uyartılar koku alma duyu sinirleri ile beynin koku alma duyu merkezine iletilir. Gelen uyartılar beyin tarafından değerlendirilir ve koku alma olayı gerçekleşir. İÇ SALGI BEZLERİ VE GÖREVLERİ http://i.hizliresim.com/v5479p.jpg Büyüme Hormonu: Çocukluk ve ergenlik döneminde etkili olan büyüme hormonu vücudun büyümesi için gereklidir Çok salgılanırsa Devlik az salgılanırsa Cücelik oluşur. Tiroksin Hormonu: Büyümeyi, gelişmeyi ve vücudumuzdaki Solunum hızını, vücut sıcaklığını ve tansiyonu gibi kimyasal olayları düzenler. Vücuda yeterli iyot alınmadığında tiroit bezi büyür ve guatr hastalığına sebep olur. Kalsitonin Hormonu: Kandaki kalsiyum ve fosfor oranını düzenler. Kandaki kalsiyumu kemiklere geçirerek kemiğin sertleşmesini sağlar. Adrenalin Hormonu: Korku, coşku, heyecan ve öfke anlarında salgılanarak metabolizmayı yani kalp, akciğer, damarlar, böbrek,kaslar, göz gibi organların çalışmasını hızlandırır. Aldesteron Hormonu: Kandaki mineral oranını böbreklerden süzülmesini engelleyerek ayarlar. İnsülin Hormonu: Kan şekerinin ayarlanmasında görev alır. Kandaki şekerin azalmasını sağlar. Yetersiz insülin hormonu salgılanması durumunda kandaki şekerin fazlası depolanamaz ve idrara geçerek bol suyla beraber dışarı atılır. Bu olaya şeker hastalığı denir. Glukagon Hormonu: Kan şekerinin ayarlanmasında görev alır. Kandaki şekerin artmasını sağlar. Dişi Eşeysel Hormonları: Yumurtalıktan salgılanır. Ergenlik döneminde dişiye özgü özelliklerin ortaya çıkmasını sağlar. Dişilere özgü ince ses gelişimi, üreme organlarının gelişimi, dişiye özgü vücut yapısının oluşturulmasını sağlar. Yumurta oluşmasını sağlar. Erkek Eşeysel Hormonları: Testislerden salgılanır. Ergenlik döneminde erkeğe özgü özelliklerin ortaya çıkmasını sağlar. Sakal bıyık çıkması, kılların büyümesi, sesin kalınlaşması, kemiklerin gelişmesi, erkek tipi kaslı bir vücut yapısının ortaya çıkmasında etkilidir. Sperm oluşmasını sağlar. MATEMATİK Hiç belli olmaz çıkabilir belki Merkezi eğilim ölçüleri: Ortanca (medyan), Tepe değeri(mod) ve Aritmetik ortalamadır. Merkezi yayılım ölçüleri: Standart Sapma, Açıklık (aralık), çeyrekler açıklığıdır. Ortanca (medyan): Küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe doğru sıralanmış bir dağılımı tam ortadan ikiye bölen değerdir. Ölçümlerin yarısı bu değerin üstünde, diğer yarısı bu değerin altında yer alır. Tepe Değeri (mod): Veri grubu küçükten büyüğe doğru sıralandığında en çok tekrar eden sayı tepedeğerdir (mod). Tepedeğer birden fazla olabilir. Aritmetik Ortalama: Veri grubundaki tüm sayılar toplanıp veri sayısına bölünürse artimetik ortalama bulunur. Açıklık(Aralık): En büyük değer ile en küçük değerin arasındaki fark açıklıktır. Çeyrekler Açıklığı: Üst çeyrekle alt çeyrek arasındaki fark çeyrekler açıklığıdır. Standart Sapma : Standart sapma bulunurken. *Önce verilen dizinin aritmetik ortalaması bulunur. *Her bir veri ile aritmetik ortalama arasındaki fark bulunur. *Bulunan farkların her birinin karesi alınır. Karelerden elde edilen sayılar toplanır. *Bulunan toplam veri sayısının 1 eksiğine bölünür ve elde edilen bölümün karekökü alınırsa standart sapma bulunmuş olur. *Z puanı=Ham puan-Aritmetik ortalama/standart sapma T puanı=10z+50 *** a≠0 olmak üzere, rasyonel sayılar kümesinde tanımlı, x∆y=ax+ay+bxy+c işleminde, a(a-1)=b.c eşitliği sağlanıyor ise etkisiz eleman e=-c/a'dır . COĞRAFYA Şu siteye kesinlikle göz atın : http://sinicblog.tumblr.com Türkiye’de: Deprem riskinin az olduğu yerler Tuz gölünün güneyi yani Konya çevresi Taşeli Platosu Mardin çevresi Ergene Havzası Karadeniz kıyıları Deprem riskinin fazla olduğu yerler Ege bölgesi Karadeniz bölgesinin alt kesimleri yani Kuzey Anadolu fay hattı üzerindeki bölgeler. Doğu Anadolu fay hattı üzerindeki bölgeler yani Hatay, Malatya, Elazığ, Bitlis, Siirt, Hakkari. Dünya deprem haritası için [link=https://forum.donanimhaber.com/images/upfiles/1948506/8933f44e-ba22-44a8-8100-0cadb77ac93b.jpg)TIK TIK[/link] Dünya’da: Orta Afrika, Rusya, Kanada, Brezilya, Avustralya, Malezya, Norveç, İsveç, Finlandiya, Doğu Avrupa, Afrikatının batı kıyılarında deprem görülmez. Atmosferin katları Türk Sanat Müziğini İcra Edenler diye aklınızda tutabilirsiniz :D Troposfer *iklim olayları görülür *Atmosferi oluşturan gazların büyük çoğunluğu burdadır *sıcaklık ortalama 200 metrede 1 santigrad derece azalır. Stratosfer *Yatay hava hareketleri görülür *Ozon tabakında zararlı ışınlar süzülür. Mezosfer *Meteorların atmosferde parçalanması ve yanması meydana gelir. İyonosfer Kısa dalga boyuna sahip ışınlar sıcaklığı arttırır. *Radyo dalgalarını yansıtan bu katman iletişim açısından önemlidir. Eksozfer *Atmosferin en üst katıdır. *Az miktarda hidrojen ve helyum atomlarından oluşur. *Yapay uydular bu katmanda bulunurlar, yerçekimi çok düşüktür ve gazlar çok seyrektir. ÖZEL GÜNLER 21 Aralık (kış solstisi) *Güneş ışınları oğlak dönencesine dik açıyla düşer *KYKde kış,GYKde yaz mevsimi başlar. *KYKde en uzun gece yaşanır.Bu tarihten sonra KYKde geceler kısalmaya başlar. *Aydınlanma çemberi kutup dairelerine teğet geçer *Kuzey kutup dairesinde 24 saat gece yaşanır. 21MART-23EYLÜL *Güneş ışınları ekvatora dik açıyla düşer *Tüm dünyada gece gündüz eşitliği yaşanır *Yarım kürelerde bahar mevsimi başlar. *Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçer. 21 HAZİRAN (yaz solstisi) *Güneş ışınları yengeç dönencesine dik açıyla düşer *KYKde yaz GYKde kış mevsimi başlar. *KYKde en uzun gübdüz yaşanır.bu tarihten sonra KYKde gündüzler kısalmaya başlar. *Aydınlanma çemberi kutup dairelerine teğet geçer. *Kuzey kutup dairesinde 24 saat gündüz yaşanır. **Oğlak dönencesinde yılın en uzun gölgesi 21 haziranda,yengeç dönencesinde ise 21 Aralıkta oluşur.Ekvatorda ise yılın en uzun gölgeleri 21 Aralık ve 21 Haziranda oluşur.

Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar

Editörün Seçtiği Fırsatlar

Kono USB Şarj Portlu Seyahat Dizüstü Bilgisayar Sırt Çantası Suya Dayanıklı İş Bilgisayar Çantası Okul Çantası Kadın Erkek Günlük Sırt Çantası 15,6 İnç Dizüstü Bilgisayara Uygun, gri, M : Amazon.com.tr: Bilgisayar https://www.amazon.com.tr/dp/B07ZVLPKZ7 5 sa. önce paylaşıldı

Samsung Galaxy S24 Ultra 17,3 cm (6,8") 12 GB 256 GB Çift SIM Gri 5000 mAh : Amazon.com.tr: Elektronik https://www.amazon.com.tr/dp/B0CNKGPSBM 20 sa. önce paylaşıldı

Philips EP3347/90 Tam Otomatik Espresso Makinası : Amazon.com.tr https://www.amazon.com.tr/dp/B0CDCFH17J 7 gün önce paylaşıldı

Daha Fazla

Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az

2 Misafir - 2 Masaüstü

5 sn

124
Cevap

182
Favori

7.930
Tıklama

Daha Fazla
İstatistik

Konu İstatistikleri Yükleniyor

Konuya Özel

43 oy

Öne Çıkar

Cevapla

Sayfa:

önceki 1 2 3 4 5

Giriş

Mesaj

_manatho_

Yüzbaşı

291 Mesaj