F-86'yla Ses Hızını Geçmek !

Snipertalent

Yüzbaşı

509 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

F-86'yla ses hızını geçmek!

Ses hızını geçmek... Türk Hava Kuvvetleri'nde ilk süpersonik yani sesten hızlı uçan hangi uçaktı? Emekli Tümgeneral İrfan Sarp, bizlerle yeni bir anısıyla birlikte...

F-86'yla ses hızını geçmek!

F-86'nın Türk Hava Kuvvetleri'nin ilk süpersonik uçak olduğu konusu geçince bir anımı paylaşmak istedim. (İrfan Sarp, bu yazıyı Levent Başarı'nın F-100 kitabının ardından bizle paylaştı. Levent Başara röportajı için lütfen tıklayın:http://kokpit.aero/index.php?route=content/secret_file&secret_file_id=87)

Bizim devremizden 1956 yılı Eylül ayında ABD'de uçuş eğitimine giden dört pilot (Emekli Korgeneral Öner Dinçer, Emekli Albay Tekin Akkoyunlu, Rahmetli Emekli Tuğgeneral Kaya Ergenç ve ben), Greenville/Mississippi üssünde T-33'lerde jet eğitim uçuşlarımızı tamamlayıp pilot brövelerimizi taktıktan sonra Arizona'daki Williams üssüne F-86 Harbe Hazırlık eğitimine gönderilmiştik.

Orada F-86F'lerde 3 ay süren bir eğitimle 50 saate yakın uçtuktan sonra Harbe Hazır statüsü kazanmış ve Ağustos 1958'de yurda dönmüştük.
Bizler Arizona'da F-86 üssünde önce T-33'lerle civar tanıma uçuşlarımızı yaptıktan sonra uçuş öğretmenimizin tarifi ile, kendisi de bizim kolumuzda olarak F-86'da ilk kalkışımızı yapmış, havadaki hareketleri tamamladıktan sonra yine öğretmenimizin tarifine göre inişimizi tamamlamıştık. İlk sorti bu şekilde kolumuzda uçan öğretmenimizin tarifiyle kalkış ve inişimizi yaptıktan sonra normal uçuş eğitimlerimize devam etmiştik.

F-86'NIN İKİ KİŞİLİK MODELİ YOK

Bilindiği gibi F-86'ların F-100, F-104 ve F-16 gibi öğretmenle ilk intibak eğitimlerini yaptıracak çift kişilik tipleri yoktur. İlk defa uçulacak tek kişilik bir uçak tipinde pilotun uçağı tanımasında çok yardımcı olan bir uçuş simülatörü de mevcut bulunmamaktadır.

F-86 ile intibak uçuşlarımızı tamamladıktan sonra eğitim programının 8'inci veya 9'uncu sortisi, ses süratini geçme sortisi olarak planlanırdı. Ses süratini geçme sortisinde F-86'nın kanat altı (pylon) yakıt tankları çıkarılır ve uçak temiz (clean) olarak uçuşa verilirdi. Bu sortide kolda öğretmen olmadan tek olarak kalkılır ve ses süratini geçiş için tahsis edilen sahaya gidilirdi. Arizona'nın altı çöl olan ve yakınlarında hiçbir yerleşim yeri bulunmayan bu eğitim sahası üzerinde 40 bin feet irtifaya tırmanılır, tam gaz açılarak uçak iyice koşturulup süratlendirildikten sonra
terse geçirilir ve terste dik bir açıyla dalışa geçilirdi.

40 BİN FEET'TEN DALIŞ

Uçuş öğretmenim 40 bin feet'ten dalışa geçtikten sonra 25.000 feet civarında sesi geçeceğimi söylemişti. Ben şimdi bu satırları yazarken ilk defa sesi geçmek için yaptığım o dalış anını hatırladım. Gerçekten aynen uçuş öğretmenimin tarif ettiği gibi oldu. F-86'nın sürat saatinde uçuş süratini Knot olarak gösteren ibreyle beraber, üzeri kırmızı beyaz çizgili MACH süratini gösteren ikinci bir ibre bulunur.

Uçtuğum o sortide 40 bin feet'ten terse geçtikten sonra dik bir açıyla dalışa devam ederken 25 bin feet civarında MACH sürati ibresi 1 rakamının üzerine geldiğinde uçakta hafif bir sola çekiş olduğunu, uçağın havada bir ara sanki frenden kurtulmuş gibi olup rahatladığını ve o anda da MACH ibresinin 1 rakamını geçtiğini bugünkü gibi hatırlıyorum.

O ÖZEL SERTİFİKA

F-86'larda eğitimimizi tamamladıktan sonra bizlere ses süratini geçmiş olduğumuzun belgesi olarak MACH BUSTER sertifikası ve bu sertifikayla beraber ceket yakasına takılan küçük yuvarlak bir MACH BUSTER rozeti verilmişti.

Rozetin ortasındaki ucu sivri oval şekil, bir uçak burnunun silüetini gösteriyor. Sağlı sollu ikişer çizgi de uçağın üzerinde meydana gelen şok dalgasını temsil ediyor: Biz F-86'cılar lacivert ve beyaz renkte çok hoş bir görünümü olan bu rozeti ceketimizin yakasına takmaktan büyük bir haz ve gurur duyardık. Bu rozet ceketimizin yakasına takılı iken sanki bir omzumuz aşağıda gibi yürürdük...

SONRA 2 MACH!

Sonraki yıllarda F-104'lerde uçarken 2 MACH uçuşun sembolü olan bir rozet vermişlerdi. Bu rozet, burun kısmında 2 rakamı olan küçük bir F-104 uçağı maketi şeklindeydi. Akıncı Üssü'nde çift kişilik F-102B uçağında bir sorti uçtuktan sonra F-102 Uçuş Sertifikası ve yakaya takılan F-102'yi temsil eden mavi renkte delta şeklinde hoş görünümlü küçük bir rozet verilmişti.

F-16 uçağının çift kişilik modelinde de bir sorti uçma şansı bulmuştum. Hava Kuvvetleri Lojistik Başkanı iken 1983 yılında F-16'ların İkmal/Bakım anlaşmasını imzalamak için ABD'ye gittiğimde Fort Worth Dallas / Texas'ta, tecrübe pilotuyla bir sorti uçmuştum. Uçtuğumuz sortinin HUD görüntülerinin yarım saatlik videosu ile 9G uçuş sertifikası ve ceket yakasına takılan bir 9G rozeti verilmişti.

Kaynak:www.kokpit.aero

Benzer içerikler