Şimdi Ara

Bir elektronu gözlemlemek (2. sayfa)

Daha Fazla
Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az
1 Misafir - 1 Masaüstü
5 sn
25
Cevap
0
Favori
1.771
Tıklama
Daha Fazla
İstatistik
  • Konu İstatistikleri Yükleniyor
Öne Çıkar
0 oy
Sayfa: önceki 12
Sayfaya Git
Git
Giriş
Mesaj
  • Bir gazı oluşturan molekülleri düşünelim. Belirli bir sıcaklıkta bu moleküllerin tek tek kinetik enerjileri ortalama bir değer çevresinde dağılım gösterir. Tek tek moleküllerin kinetik enerjileriyle uğraşmayız ama bunların kinetik enerjilerine toplu olarak "gazın sıcaklığı" deriz. Klasik fizik bakış açısıyla baksak, tek tek kinetik enerjileri bilebilmek için olağanüstü sayıda nümerik hesap yapmamız gerekir ama en azından klasik fizik bakış açısıyla prensipte her molekülün belirli bir t zamanındaki hızını ve konumunu bilebiliriz eğer ilk koşulları tam kesinlikle biliyorsak. Eğer ilk koşulları tam olarak bilemiyorsak o zaman kaotik bir durum söz konusudur. Ama bu durumda kaotik durumun sebebi "bizim" ilk koşulları çok iyi bilmiyor olmamızdır.

    Ancak işin içine kuantum mekaniksel bir yaklaşımı sokarsak, o zaman tek tek klasik fizik olaylarıyla değil kuantum mekaniksel ihtimallerle ilgilenmemiz gerekebilir. Bu sefer prensipte olayların ne olacağını kesin olarak bilemeyiz: teorik olarak örneğin bir olayın olma ihtimali %30 başka bir olayın olma ihtimali %70 olur. Biz gözlem yapmadıkça sonucun ne olacağını bilemeyiz. Gözlem yaptığımızda kesin olarak birinci ya da ikinci sonucu belirtilen ihtimaller dahilinde elde ederiz. Aynı deneyi 100 kere tekrar etsek yaklasik olarak 30 kere birinci 70 kere ikinci sonucu elde edeceğiz demektir. Bunu kaosla karıştırmamak gerek. Kaosun ve kuantum mekaniğin yaklaşımı farklıdır. Kaosun özünde ilk koşulları belirleyememek vardır, kuantum mekaniğin özünde bir gözlem problemi ve bununla ilgili felsefi zorluklar vardır. Gözlem problemi, görünüşte gözlemcinin "sonucu belirliyor görünmesidir", gözlemci olmasaydı olasılıklar olasılık olarak kalırdı ama gözlemci bu olasılıklardan birinin çıktı olarak karşımıza gelmesini sağlıyor. O zaman, kuantum mekaniğinin "bilinçle" ilişkisi de tartışılabilir hale geliyor. Eğer evrende bilinçli bir varlık olmasaydı evren "kendi başına" var olabilir miydi? Gözlem olmadan gerçeklik yok mudur? Ve tabii ki çok daha felsefi bir sorun: "bilinç nedir?". Hatta belki daha başka bir soru "eğer bilincin en temel kaynağı Tanrı'ysa (yani Tanrı varsa), Tanrı da kendi yarattığı evreni gözlediği için kuantum mekaniği teorisinde gerekli gibi görülen bir gözlemci -mesela adına baş gözlemci diyelim- oluyor olmasın?"
    _____________________________




  • Soru saçma olacaksa sayısal daki cahilliğime verin

    Eğer ışığın dalgaboyunun altındaki maddeyi göremiyorsak, bir cismi dalga boyundan daha küçük hale getirip elektronuna kadar parçalyarak bir nevi tamamen yok etme mümkün mü? Şimdi değilse bile ilerde.
    _____________________________
  • quote:

    Orjinalden alıntı: kaotika

    Işığın dalga boyundan küçük nesneleri göremiyoruz. Bir elektronu bildiğimiz anlamda görmemiz, ne olduğun anlamamız imkansız. Elektronu nasıl kafamızda canlandırıyoruz? küçücük, yusyuvarlar, küre şeklinde oradan oraya anlamsızca sıçrayan nesne. Yaptığı etkilerden elektronun varlığını anlıyoruz. Ancak bu etkileri gözlemlememiz bile elektronun gerçekte ne olduğunu tam olarak orytaya koyamıyor. Parçaçık gibi düşünüyoruz parçacık gibi davranmıyor. Bir yarıktan fırlatılırsa sanki diğer yarıktan da geçiyormuş gibi perdede dalga girişimi yapıyor. Dalga dibi de düşünemiyoruz. Bunun bence tek yolu görmek, anlamak. Elektron gerçekte nedir? Işık hızıyla hareket eden bu parçacığı "görmek,anlamak" için aklıkmıza hayalimize gelebilecek yöntem var mı? Bu bile mantık sınırımızı zorluyor.


    Yani elektronun gerçek geometrik şeklini mi merak ediyoruz, eğer varsa..? Eğer foton, elektronu görebilmek için yeterince küçük değilse belki elektrondan yansıyan daha ufak atom altı parçacıklar fotoğraf filmi gibi bişiye düşürülebilir.. Sanırım foton elektron büyüklüğüne yakın olduğundan geometrik şeklini ortaya çıkaracak kadar yüksek çözünürlüklü yansıma yapamıyor..
    _____________________________
    "Sadece arkadaşız."




  • quote:

    Orjinalden alıntı: zengin_47

    Soru saçma olacaksa sayısal daki cahilliğime verin

    Eğer ışığın dalgaboyunun altındaki maddeyi göremiyorsak, bir cismi dalga boyundan daha küçük hale getirip elektronuna kadar parçalyarak bir nevi tamamen yok etme mümkün mü? Şimdi değilse bile ilerde.


    Burada önemli nokta bizim kesin gözleyememiş olmamızın parçacığın yok olma ihtimali olduğuna bir gösterge olmadığıdır. Biz elektronun tam olarak yerini ve momentumunu aynı anda gözleyemeyiz bildiğimiz prensipler ışığında. Ama bir de bildiğimiz başka bir şey vardır o da kütle+enerji'nin daima korunduğudur. Bazen kütleler enerjiye veya enerjiler kütleye dönüşebilir. Örneğin bir elektron bir pozitronla çarpışıp gama ışını yayacak şekilde "yok" olabilir ama burada enerji+kütle korunur. Yani aslında "yok" olan değil dönüşen birşeyler vardır.
    _____________________________




  • quote:

    Orjinalden alıntı: [cins]

    quote:

    Orjinalden alıntı: kaotika

    Işığın dalga boyundan küçük nesneleri göremiyoruz. Bir elektronu bildiğimiz anlamda görmemiz, ne olduğun anlamamız imkansız. Elektronu nasıl kafamızda canlandırıyoruz? küçücük, yusyuvarlar, küre şeklinde oradan oraya anlamsızca sıçrayan nesne. Yaptığı etkilerden elektronun varlığını anlıyoruz. Ancak bu etkileri gözlemlememiz bile elektronun gerçekte ne olduğunu tam olarak orytaya koyamıyor. Parçaçık gibi düşünüyoruz parçacık gibi davranmıyor. Bir yarıktan fırlatılırsa sanki diğer yarıktan da geçiyormuş gibi perdede dalga girişimi yapıyor. Dalga dibi de düşünemiyoruz. Bunun bence tek yolu görmek, anlamak. Elektron gerçekte nedir? Işık hızıyla hareket eden bu parçacığı "görmek,anlamak" için aklıkmıza hayalimize gelebilecek yöntem var mı? Bu bile mantık sınırımızı zorluyor.


    Yani elektronun gerçek geometrik şeklini mi merak ediyoruz, eğer varsa..? Eğer foton, elektronu görebilmek için yeterince küçük değilse belki elektrondan yansıyan daha ufak atom altı parçacıklar fotoğraf filmi gibi bişiye düşürülebilir.. Sanırım foton elektron büyüklüğüne yakın olduğundan geometrik şeklini ortaya çıkaracak kadar yüksek çözünürlüklü yansıma yapamıyor..


    Buna "büyüklük" demeyelim, çünkü "fotonun" bir hacmi olmasının tartışılması kafa karıştırabilir. Durağan kütlesi olmayan bir parçacık foton. Yani elektrondan da uç bir durumdan bahsediyoruz. Fotonun momentumunun elektronun momentumunu ciddi olarak etkileyebilecek olması bu yüzden de gözlemlerin sağlıklı olamaması bir yorum olarak düşünülebilir.
    _____________________________




  • 
Sayfa: önceki 12
Sayfaya Git
Git
- x
Bildirim
mesajınız kopyalandı (ctrl+v) yapıştırmak istediğiniz yere yapıştırabilirsiniz.