1000 Devir Kaç km Hız? Kolay Hesaplama Formülü

1000 DEVİRDE KAÇ km HIZLA GİTTİĞİNİ NASIL HESAPLAYACAĞIZ? - Sayfa 2

Karadeniz Otoyolu · 2007-06-02T09:49:51.0000000+03:00

Şimdi 5.vites dişli oranıyla son dişlinin oranlarınımı çarpıcaz yada lastik çapları falan, nasıl oluyor bu iş ya bilen varmı? 1000 devirde atıyorum 36 km/h hız yapıyor yok başka bir araba 41 falan nasıl hesaplayacağız?

roverci

Motor Uzmanı

2699 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

tralles

Binbaşı

1280 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Hala aynı yanlışta ısrarın gerçekten ilginç. Sana top speed hesaplayan tonla site gönderdim, onları yok sayıp sabit fikrinde direniyorsun. İlginç.
80 beygirlik dizel 4000 devirde 165 yapmıyor dediğin gibi, 145 yapıyor. Biraz daha gaz verirsen 4500-4700 devri gördüğünde 165 yapar. Ayağını korkak alıştırma gaza bas.

Bir de kim olduğu belirsiz makine mühendislerinden söz ediyorsun, kim bunlar, o zaman onlarla tartışayım, senle niye tartışıyorum ki?

Benim aracım dizel Citroen Xsara HDI. Fabrika verisi 4000'de 70 hp ama redline 5000'de başlıyor, ben rahatlıkla 4500 görüyorum hem de her defasında. 4500 devirdeyken arabam'ın ibresi 150-155 gösteriyor. 5000 devir yapabilirsem 170-175 gösterecek ki bu da fabrikanın son hızı verisi olan 165 kms'i doğruluyor. Kendi arabamda bile yazdıklarımı teyid ediyorken senin söylediklerinin ne anlamı kalıyor?

O kadar da örnek yaptım, onlar da beyhude demek ki...

Daha ne diyeyim ki hala anlamamakta direniyorsan benim yapacak bir şeyim yok. Fabrikanın son hız verisini redline devrine böleceksin, maksimum hp devrine değil, niye hala aynı yanlışta direniyorsun?

Yanlış biliyorsun işte kabul etmek çok mu zor bunu.

Sana benim hız göstergeleri ile ilgili yazılarımı oku dedim, okumayıp işi demagojiye döküyorsun. Orda speedometre hatası denen şeyin ne olduğunu göreceksin. İstiyosan hemen tonla link göndereyim bu konuda.

Bana senin dediğin şeklilde hesaplama yapan tek bir kaynak gösterebiliyor musun? Yaa lütfen senin dedeğin gibi hesaplama yapan bir kitap, bir site, bir şeyler göster.

Senin yazdıklarının kerameti kendinden menkul.

Bul getir kaynağını güzel kardeşim, özür dileyeceğim, niye israr
ediyorsun yanlışında anlamıyorum.

Aha top speed nasıl hesaplanır biraz daha kaynak. Bunları hazırlayanlar tabii ki makine mühendisi değil, kaldırım mühendisi:

http://www.nightrider.com/biketech/calc_speed_rpm.htm
http://www.catherineandken.co.uk/sti/tyres.html
http://www.4qd.co.uk/faq/current.html
http://home.earthlink.net/~jonaa/topspeed.html
http://www.240edge.com/performance/top-speed-calc.html
http://www.rbracing-rsr.com/gearspeed.html
http://www.perfectracing.com/techtips/potentspeedcalc.htm
http://www.smartkartparts.com/speedcalculator.htm
http://www.enormouslysideways.net/calc.html
http://www.seniorsix.org/e3info/speedcalc.html
http://www.car-videos.com/tools/speedrpm.asp

Sanırım bu kadar yeter. Hepsini tek tek aç, hepsinde motor redline rpm'inin baz alındığını göreceksin. Özelikle sonuncu link pek çok arabanın teorik son hzıznın hesaplanmış halini veriyor, orada da redline rpm'inin hesaba katıldığını göreceksin.

Senin anlamak istemediğin şu:
Bir araç teorik olarak redline rpm'ini görebilir, Dolayısıyla teorik maksimum hızı da redline üzerinden hesaplanır. gerçek hayatta ise bir aracaın en çok hangi rpm'e kadar tırmanabileceği denenerek anlaşılır. Kimi araçlarda, senin dediğin maksimum hp devrini bile görememe ihtimali vardır. (Bunun hesabını ayrıca yaparım istersen) çoğu rev-limited dediğimiz araba her zaman redline rpm'ini görür. Rev-limited arabadan kasıt, maksimum hızına redline rpm'inde ulaşan araba demektir. Burdan şu anlaşılır: Arabada biraz daha hızlı gidecek kadar beygir gücü vardır ama seçilen şanzuman bunu kısıtlamaktadadır. Pek çok araba böyledir. Mesela sondan bir önceki siteyi incelersen BMW e3 serisinin tüm arabalarının böyle olduğunu görürsün. yani bastın mı gaza redline'ı görürsün.

Bir de drag-limited arabalar vardır. Bunların şanzuman oranları uzundur, son viteste gaza bastığın halde redline'ı görme ihtimalin düşüktür. Bu araçların maksimum hızları maksimum hp rpm'i ile redline rpm'i arasında bir yerde gerçekleşir. Tam olarak nerede gerçekleşeceği, motorun güç grafiğine yani tork eğrisine bağlıdır.

Elbette redline rpm'ini göremediğin arabalar da vardır. Bu tamamen seçilen şanzuman oranlarına bağlı.

Bunca kaynak ve veriye rağmen fikri sabitinde direniyorsan, senin için yapacak bir şeyim yok.

Yani şunu bile anlamamak istemiyorsun: bir motor maksimum motor devrinden sonra bir işe yaramıyorsa, kalan devirler niye var, rev-limiterler niye var?

Yani benim arabamın pili 4000 devirde bitiyor, öyleyse niye 5000 devire kadar çıkabiliyor? Anlamı ne? Niye takometremde kırmızı çizgi o zaman 4000'de başlamıyor da 5000'de başlıyor?

Fizikte şu esastır:

Bir aracın hızlanması mesela 170 kms'da duruyorsa bu şu demektir: Aracı ileri iten güçle arabanın ileri gitmesine engel olan güç bu noktada eşitlenmiştir. O noktaya kadar araabayı ileri iten güç fazlaydı, dolayısyla araba hızlanmayı sürdürüyordu. O noktada zıt güçler eşitlendi. Artık gaza ne kadar basarsan bas, motor daha fazla devirlenemez. Bu devrin nerede olacağını tek başına motor tepe hp değeri belirlemez, şu aşağıdakilerin etkileşimli kombinasyonu belirler:

motor maksimum devri, motor hp tepe değeri, tork eğrisinin şekli, aracın toplam sürtünme katsayısı, rüzgarın şiddeti ve yönü, yolun eğimi, hava sıcaklığı, barometre basıncı, bağıl nem oranı, rakım, seçilen lastikler ve en önemlisi araç için seçilen transmisyon oranları.

İşte tüm bunların kombinasyonu bir aracın o günkü son hızını ve son hız devrini belirler. Bunla ilgili kaynak isteyene de tonla kaynak gönderirim.

Nokta.

quote:

Orjinalden alıntı: roverci

TRALLES,
MAKİNE MÜHENDİSLERİ YANLIŞ BİLİYOR......
BENZİNLİ FOCUSUN (2006) KM SAATİ 190 KM Yİ GÖSTERİRKEN ASLINDA 165 KM YLE GİDİYORMUŞDA KİMSENİN HABERİ YOKMUŞ...
YA DA DİZEL 80 BG LİK MEGAN2,
SON VİTESTE 4000 DEVİRDE 171 YAPARKEN, ASLINDA 145-150 LE Mİ GİDİYOR KABUL EDECEĞİZ...
YA DA FAB VERİSİ SON HIZA ULAŞMASI İÇİN, SON VİTESTE REDLİNE ÇEVİRMESİ GEREKİYORSA BİR HESAPLAR MISIN KAÇ OLUYOR? 4500-4600 DEVİR Mİ ÇEVİRMELİ MEGANIN 80 LİK DİZELİ?

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi tralles -- 4 Haziran 2007; 12:01:48 >

Yavuz

Yarbay

3852 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

tralles

Binbaşı

1280 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Kusura bakma gönderdiğin resimleri görmemişim

http://www.ciao.co.uk/Renault_Megane_1_5_DCi__Review_5393399

Burda megane 80 hp dizelin teknik bilgileri var.
80 hp 4000 dd. geliyor. Resimde megane 5750 devirde 185 gösteriyor. Megane'nın fabrika son sürati 170 kms. Senin dediğin gibi olsa göstergenin 244 göstermesi lazımdı! Öyle ya sen 170'i 4000'e bölüyorsun, sonra da 5750 ile çarp bakalım kaç çıkıyor!..

Focus'a gelince

http://www.stevelarkins.freeuk.com/ford_focus_tdci_review.htm

Buradan gördüğüm kadarıyla aracın maksimum hızı 117 mph (188 kms)

62 mph 2000 devir, 31 mph ise 1000 devirde geliyor. 4000 devir motorun tepe hp gücünün geldiği devir. Araba 117 mph'yi ancak 3,627 devirde görebiliyor, yani maksimum beygir gücünün olduğu 4000 devre dahi çıkamıyor. Tam da benim dediğim gibi, bu araç tipik bir drag-limited son hıza sahip. Öyle uzun son vites dişli oranı seçilmiş ki (yakıt ekonomisi için - dizellerde tepe tork çok erken devirlerde gelir Focus'da 1750 devirde geliyor)

İşte 90 kms seyir hızını maksimum torkun oluştuğu 1750 devrire denk getirebilmek için son vites veya toplam redüksiyon oranı 90 kms hız 1800 devirde gelecek şekilde seçilmiş. bunun sonucunda da aracın maksimum beygir gücü olan 4000 devirde 205 kms hız yapması gerekiyor ama 109 hp beygir gücü ile ortalama bir sürtünme katsayısına sahip bir araç 205 kms hız yapamayacağı için aracın son hızı 117 mph'de kalıyor yani senin sürekli gündeme getirdiğin hp tepe rpm'ini bile göremiyor araç.

Ford, tipik bir drag-limited araba.

Esas olan ise göstergeler bu durumdayken aracın bir radar-traptan geçtiğinde kaç gösterdiği çünkü Ortalama %5 gösterge hatası ile anılan değerler daha aşağıya inecektir. bir de lastiğin aşınmasından kaynaklanan gösterge hız artışını da hesaba katarsanız, ibrede 195 göründüğü halde aracın 195 yapmadığını yaklaşık 15 kms aşağısı bir hız yaptığını görürsünüz.

Bir polis radarına denk gelirseniz, yakalandığınız hızı sorun ve o anda kaç yapmaya çalıştığınızı hatırlamaya çalışın. Aradaki fark sizi şaşırtabilir.

Yavuz

Yarbay

3852 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Yavuz

Yarbay

3852 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

vozer

Yarbay

3835 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Yavuz

Yarbay

3852 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

tralles

Binbaşı

1280 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Teşekkür ederim arkadaşım, yeter ki bir konu üzerinde uzlaşalım. Beni negatif biri gibi görmeyin ama kalibrasyonu yapılmış olsa bile GPS ölçümleri de yeterince hassas değildir, çünkü aracın geçtiği arazi şartları sistemede interferans olarak, noise-gürültü olarak, önemli ölçüm sapmalarına yol açabilir.

Günümüzde araçların son hızları piste dar huzmeli radar kullanarak veya motosiklette 3. teker, arabda 5. teker dediğimiz, çok ince bir jant ve kalibre edilmiş bilgisayar ve sensörlerden oluşan bir sistem kullanılır. En hassas hız ölçümleri bunlarla yapılır.

20 yıl önce motosiklet dergisi Cyle'a (şimdi kapandı) abone olarak bu merak bende başladı. O zaamnlar dergide test sonuçlarının yayınlandığı tabloda "speedometer Error (Kadran Hatası)" başlığı altında şöyle bir şeyler yazardı
30 MPH indicated (29.7 mph actual) gösterilen - gerçekleşen
100 MPH indicated (93 mph actual) " "

Sonradan bunun kadran sapması ölçümü olduğunu anladım ve biraz araştırınca otomotiv sektöründe kadranların hassas hız ölçümü yapmadıklarını gördüm ve öğrendim. Daha sonra bunla ilgili tonla yazı okudum, bir sürü son hız testi okudum ve gördüm ki bu çok jenerik ve yaygın bir şey. Düşük hızlrda hata kabul edilebilir ölçülerde ama son hız seviyelerinde hata oranı takdire şayan bir şekilde yükseliyor. Bu yalnızca hız göstergesi için geçerli değil, takometre için de geçerli.

Bizzat kendi yaşadığım 2 örneği vereyim:

88 model şahin 2001 yılında Aydın otobanında 170'i gördü
98 model Reno 19 2001 yılında Ankara otoyolunda 200'ü gördü.

Oysa her iki aracın da bu hızları mevcut motorlarıyla yapmaları mümkün değil. Ama kadran gösteriyor.

Bazen böyle olur, kadranlar coşar. O yüzden ben kendi kadranımı değil, fabrika verilerine ya da saygın ve güvenilir dergilerin test sonuçlarını ciddiye alırım.
Herkese de bunu yapmasını tavsiye ederim.

SON NOT: GPS DE ÇOK GÜVENİLİR BİR ÖLÇÜM TEKNİĞİ DEĞİLDİR. GPS ÖLÇÜMLERİ DE BELİRLİ HATA PAYLARI DAHİLİNDE DEĞERLENDİRİLİR.

Google'da "gps speed error" veya "gps speed measurement error" yazın, bakın bakalım gps'in ölçüm hassasiyeti ne?

quote:

Orjinalden alıntı: Yavuz

Sevgili tralles,

Verdiğin linkler için teşekkür ederim. Özellikle son link gerçekten çok kullanışlı tüm arkadaşlara tavsiye ederim. Hemen başta kendi aracım olmak üzere bazı sitelerden araçların lastik ebatları ve dişli oranlarını alarak deneme yaptım. Belirttiğin gibi tüm araçların kadran değeri ile değil ama radar değerleri ile örtüştüğüne eminim.

Bende kalibrasyonu gerçekleştirilmiş sivil tip bir GPS cihazı var. Bu cihaz ile yaptığım ölçümlerde kendi aracım C5.te 170 km.de (hız sabitleyerek) 2 km fark olduğunu tespit ettim. Tüm hata payları ile birlikte söyleyebilirim ki %100 örtüşüyor. Bu ölçümü eski aracım 80 bg.lik Megane.da yaptığımda fark 5 km civarındaydı. Şirket aracımız Palio.da ise tam 12 km hata payı olduğunu tespit ettim.

Benim aracımın fabrika verisi son hızı 190 km.yi 4500 devir civarında yapıyor ancak fabrika verisi en yüksek güç 4000 devirde ve bu devirde 170 km civarı hız sön konusu. Red line 4500 rpm.de başlıyor. Chip tuning uygulamadan önce düzlükte son görebildiğim devir 4500 iken bu işlemden sonra 4800 devire çıkabildim. Bu devirde kadran 205 km.yi gösteriyordu (GPS ile bu hızda ölçüm yapmadım). Çok uzun olmamakla birlikte eğimli yolda gördüğüm son hız kadranda 220 km (hangi devirde yaptım bilemiyorum) ancak veriler uyuştuğuna göre yaklaşık 5.200 devir civarı olduğunu zannediyorum.

Bu durumda benim aracım drag limited değil rev-limited oluyor. Kısa şanzuman oranları etkisiylede ara hızlanmalar gayet iyi özellikle chip tuning yapıldıktan sonra mükemmel.

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi tralles -- 4 Haziran 2007; 15:00:28 >

roverci

Motor Uzmanı

2699 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

roverci

Motor Uzmanı

2699 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Yavuz

Yarbay

3852 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Sevgili tralles,

GPS ölçümünün güvenirliliği konusunda söylediklerine katılıyorum. Her ne kadar kalibre edilmiş olsa dahi, WAAS/EGNOS sinyallerini işleyip daha hassas ölçüm yapabilse bile sonuçta 2-3m. sapma olacağından değil internette kendi sitesinde bile bahsediliyor. Kaldı ki havanın açık ya da kapalı olma durumuna ve uydu iletişim verimine göre de sonuçlar değişebilir. En güzeli Karayolları işaretçilerine göre kadran kalibrasyonunu kendimiz yapmamızdır diye düşünüyorum ama bununla uğraşmak yerine bana GPS biraz daha kolay geldi.

Sevgili roverci,

Arada kalmış gibi olmak istemiyorum. Focus ile ilgili yaptığın tespit doğru zaten fotoğrafta bunu kanıtlıyor. Aynı sonuca tralles arkadaşın verdiği son linkte Focus.un vites dişli oranları ve lastik ebatlarını girince de aynı sonuç ortaya çıkıyor. Aslında aynı şeyleri tralles arkadaşta bahsediyor ama tralles 188 km hıza 3650 devirde çıktığını belirtmiş. Yazım hatası olabilir. O linkte 4000 devirdeki hız 118 mph yani 188.9 olarak çıkıyor.

Ayrıca yazılanlardan anladığım kadarıyla tralles arkadaş senin Megane-1 benzinli araç için koyduğun fotoğrafı dizel olarak algılamış.

Öte yandan tralles.in drag limited ve rev limited kavramları çok mantıklı. Hatta o kadar güzel bir örnek olduki Focus 1.6 Tdci ve C5 1.6 Hdi örneği tam yerine oturdu. Her ikisi de aynı motorlu araçlar ancak Focus.da dişli oranları daha uzun seçilmiş. Dolayısıyla Focus son hızına daha kısa devirde ulaşıyor. Yine tralles arkadaşın verdiği yabancı bir linkte bunun bilinçli olarak 90 km hızı en yüksek tork olan 1750devir civarlarına ayarlamak için yapıldığı belirtiliyor. C5 1.6 Hdi ise aynı güç ve torka sahip olmasına rağmen 4000 devir yani maksimum güç devrine geldiğinde 170 km yapıyor ama bu süratten sonra daha yavaş bir akselerasyon olsa da 190 km hıza 4500 devirde çıkıyor. HP-Tork grafiğine baktığımda her iki aracın 4000 devirde 185nm tork ürettiğini (chip tuning yapmadan önce) gördüm. Peki nedir Focus.un daha fazla devir çevirememesinin nedeni? Tabiki çok uzun seçilmiş 5.vites dişli oranı yüzünden bu tork devir çevirmeye yetmiyor. Oysa C5.in daha kısa oranlı 5.vites dişlisi 4000 devirden sonra bile 185 nm torkla devir çevirmeye yetiyor ta ki 4500 devire kadar. Bu devirden sonra eksta güç gerekiyor. tralles.in dediği gibi itme gücü karşı koyma gücüne eşitleniyor.

Rampa aşağı gitmek bu gücü yenmek için bir seçenek. Nitekim youtube.da 222 km yapan bir Focus Tdci mevcut ve oldukça uzun bir rampa aşağı düzlükte yaptığını öğrendim. Nitekim bende chip tuning yaparak düz yolda 4800 devire (205) kadar çıkabildim ki 5 km daha düz gitsem herhalde en fazla 207 olurdu ama 500 m.lik bir eğimli yolun başına 190 km ile gelince 500m. sonunda çok rahat 220 km hıza çıkabildim. Burada fizik kanunları devreye giriyor tralles.in dediği gibi. Aracı itme gücü, engelleyen güce karşı gelebiliyor.

Şimdi ben 1000 devirdeki hızın redline ya da maksimum hp devrine göre hesaplanıp hesaplanmayacağı konusunda şöyle bir fikir yürütebiliyorum. Aşikar olan birşey varsa o da bir aracın belli bir devirdeki hızını hesaplayabilmek için lastik ebadı ve vites dişli oranlarını bilmek yeterlidir diye düşünüyorum. 1000 devirdeki hızı bulabilmek için maksimum hp devri ya da redline devrini bilmemiz gerektiğini düşünmüyorum. Sevgili tralles.in verdiği linklerde redline devrinide sorması 1000 devirdeki hızın redline üzerinden hesaplanacağını göstermez ama maksimum hp değerindeki devir üzerinden de hesaplanacağını göstermez.

Bana bir aracın 2500 devirdeki hız değerini verirseniz 5000 devirdeki hızını teorik olarak hesaplayabilirim ancak o araç pratikte o devire çıkabilir mi çıkamaz mı bunu bilemem. Bunu bilebilmem için bana o aracın hp/tork grafiğe + lastik ebadı + tüm viteslerin tahvil oranlarını vermeniz gerekecektir. Nitekim yukarıda canlı bir örnek yaptık. Aynı motor gücüne, hemen hemen aynı hp/tork grafiğine fakat farklı ebatta lastik ve vites tahvil oranlarına sahip iki araçtan biri 4500 devire çıkabiliryorken diğeri ancak 4000 devire çıkabiliyor. Bize her iki aracın 1000 devirdeki hızı verilse ve 4500 devirdeki hızı istense matematiksel olarak orantı kurup buluruz ancak o araçların hangisinin o devire çıkıp çıkamayacağını bilemeyiz.

Karadeniz Otoyolu

Binbaşı

1082 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Yavuz

Yarbay

3852 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

roverci

Motor Uzmanı

2699 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

roverci

Motor Uzmanı

2699 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Yavuz

Yarbay

3852 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Karadeniz Otoyolu

Binbaşı

1082 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

tralles

Binbaşı

1280 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Seyehatteydim, döndüm. Nerde kalmıştık? Hah, hatırladım, Roverci arkadaş, yazdıklarımı boş olarak nitelemiş (doğrudur, yazdıklarımın hepsi benim uydurmam. Foyam ortaya çıktı) ve fikri sabitinde ısrar ederek Ford Focus TDI ve Megane 2 konusunda örnekler vermiş. Tam buna cevap verecekken bir de baktım, alttaki örneği vermiş ve kendi iddiasını kendi elleriyle çürütmüş.

Ne demiş aşağıda Roverci arkadaş:

Albea son hız 160 kms 3150 devirde (fabrika verisi)
Bir ne ne demiş? maksimum beygir gücü: 70 beygir 4000 devirde?

Arkadaşımızın iddiası neydi, hatırlayalım: Aracın son hızı motorun maksimum beygir gücü ürettiği devire denk gelir.

Eee, noldu şimdi, Bu Albea senin yüzünü kara çıkarmış. Maksimum hız 3150 devirde ama maksimum beygir güxü 4000 devirde. aradaki 850 devir nereye gitti?

Kaderin cilvesine bakın ki, kendi iddiasını yine kendi elleriyle çürütmüş.

Sevgili arkadaşım yanlışta ısararın sonu budur. Kendi kazdığın kuyuya kendin düşersin.

Bu konuda son kez yazıyorum, bir daha yazmayacağım. ben imzama öyle "motor uzmanı" gibi büyük laflar koymuyorum. Öyle bir iddiam da yok. Burdan ötesi polemik olur, fazla uzar, tadı kaçar. Bunlar bu konuda son yazacaklarımdır, Roverci'nin Albea örneği ile benim için konu kendiliğinden kapanmıştır.

1. Bir aracın gerçek hızı ile potansiyel hızı olan maksimum teorik hızı kavramları birbirine karıştırılmaktadır (Roverci tarafından) Potansiyel hız, ya da başka bir deyişle maksimum teorik hız, bir aracın mevcut haliyle (büyük harfle yazıyorum) TEORİK OLARAK ulaşabileceği en yüksek hızdır.
Ancak gerçekleşen hız, hemen her zaman maksiumum teorik hızın gerisindedir. maksimum teorik hızı sınırlayan şey motor devridir. Bir motorun çevirebileceği maksimum devir "redline" devridir. Bu devirden sonra piston ve krank pinlerinin deformasyonu ile piston-süpap çarpışması ihtimali artar. Bu nedenle günümüz motorlarının büyük çoğunluğunda elektronik devir kesiciler (rev limiter) kullanılarak motor devrinin redlne çizgisini geçmesine engel olunur. Bu iki yolla yapılır: Ya ateşleme kesilir, ya da yakıt. Belki her ikisini de kesen rev limiterler vardır ama ben bilmiyorum. Eski motorlarda rev limiterler yoktu. Ama onlarda da redline devri vardı. Fakat o motorlarda teorikmolarak redline devrini dahi aşmak mümkündü. Şimdi ise rev limiterler sayesinde mümkün değil. Dolayısıyla bir aracın potansiyel hızı, motorunun devir potansiyeli + mevcut transmisyon/lastik oranlarıyla sınırlıdır. Ve o yüzden bir aracın maksimum TEORİK son hızı bunlar üzerinden hesaplanır. Gönderdiğim linklerde dünyanın bunu böyle hesapladığını gördünüz. Benim şahsi hesaplama yöntemim değil ki bu!.. Öte yandan, gerçekleşen hız hesaplanmaz, ölçülür. Ölçüm şartlarına bağlı olarak "GERÇEKLEŞEN SON HIZ" da sabit değildir, ölçümden ölüçüme az çok değişebilir ve değişir de. Fabrika verileri çokluk gerçekleşen maksimum hız bilgisini içerir. Bazı spor otomobil üreticileri ile lüks otomobil üreticileri, gerçekleşen hız yerine "teorik" ibaresini koyarak potansiyel maksimum hız değerini vermeyi tercih ederler.

2. TEORİK MAKSİMUM HIZ ile GERÇEKLEŞEN MAKSİMUM HIZ arasındaki bu kavram farkını ortaya koyduktan sonra gelelim, gerçekleşen maksimum hız ile motor devri ve transmisyon oranları arasındaki ilişkiye... Roverci arkadaşın son verdiği örnekten yola çıkalım. Fiat Albea 1.3 Maksimum hız: 160 kms 3150 devir
Son vites dişli oranı: 0,77 - 70 hp 4000 devirde. Lastik: 185/65 r14:
4000 / (0,77*2,85)*1,8718*60= 204,708 kms. Roverci'nin dediği doğru olsa Aleba'nın maksimum beygir gücü devrine çıkması ve 205 kms hız yapması gerekirdi. Ama fabrika ölçmüş ve 161 kms son hız yapar demiş. Hangi devirde: 3150 devirde. Araç neden daha güçlü olduğu 4000 devire çıkamadan 3150'de tıkanıyor? Bu sorunun cevabını biliyorum ama Roverci düşünsün istiyorum. Nede olsa kendisi "motor uzmanı"
Peki son vites dişli oranını 0,77 yerine 0,7 veya 0,85 alırsak ne olur?
0,7 için: 3150 devirde: 177 kms
0,85 için: 3150 devirde: 146 kms.
0,7 için 4000 devirde: 225 kms
0,85 için 4000 devirde: 185 kms.

Peki bir soru daha? Son vites dişli oranını değiştirirsek aracın son hızı değişebilir mi?

Sanırım bu örneklerden sonra Roverci arkadaş gerçekleşen son hızın sadece motorun maksimum beygir gücü ve gerçekleştiği devirle ilgili olduğu komik iddiasını sürdürmez. Şimdi Roverci arkadaş neden Fiat Albea'nın maksimum süratinin en güçlü olduğu devir olan 4000 devirde değil de çok daha erken, 3150 devirde gerçekleştiğini açıklayıversin bi zahmet.

Bir aracın pratikteki son hızı temelde şu 5 şeye bağlıdır:
1. Motorun Beygir gücü eğrisinin şekli ve maksimum hp değeri
2. Motorun güç bandının karakteristiği
3. Transmisyon oranları
4. Latik ve jant çapı
5. Aerodinamik sürtünme katsayısı / toplam sürtünme katsayısı

Son hız (hesaplanan değil, ölçülen) yukarıdaki parametrelerin kesişim kümesinde gerçekleşir. Bu maksimum motor devrinde olabileceği gibi, redline devrinde, maksimum hp devri ile redline arasında bir devirde ya da maksimum motor devrinden önce de olabilir. Rovercinin verdiği örnekler tesadüfen maksimum motor devrine denk gelmiş olabilir. Rovercinin hatası bu iki örneğe bakarak genelleme yapması. Sonra da kendi iki örneğini çürüten bir 3. örneği bizzat kendi elleriyle yazması.

Şimdi ben Roverci'ye son hızı redline çizgisinde gerçekleşen tonlarca örnek bulabilirim. Eğer çok istiyorsa bulurum da ama bi zahmet kendisi bakıversin çünkü benim verdiğim linklere güvenmiyor, inanmıyor.

3. Buradan cihetle son bir konuya da açıklık getirmek isterim: A, B C ve bazı D segmenti araçlarında minimum yakıt tüketimi esastır çünkü bu araçların hedef kitlesi orta ve orta alt sınıflardır ve bu insanlar için yakıt tüketimi öenmlidir. İşte bu araçlarda yakıt tüketimini en aza indirmek amacıyla bilinçli olarak maksimum tork devrinin son viteste 90 kms hıza denk gelmesi hedeflenir ve transmisyon oranları buna göre seçilir. O yüzden bu segmentlerdeki otomobillerin çoğunda uzun aralıklı şanzumanlar vardır ve bu yüzden çoğu son hızında redline devrini göremez. Ama çoğu spor otomobil ise aksine, redline devrini görür son hızında çünkü onlarda yakıt tüketimi önemli bir dizayn parametresi olmadığından ve performas öncelik taşıdığından çok daha sportif ve kısa dişli oranlı şanzumanlar seçilir ve bu şanzumanlar ideal şartlar oluştuğunda redline kadar çıkabilirler. O yüzden verilen örneklere de iyi bakmak gerekir. Hepimiz günlük hayatımızdan orta sınıflar için üretilmiş araçlardan örnekler veriyoruz. Bi zahmet, Aston Martin, Lamborgin, Mustang ve araçların son hızlarına bir bakın, ne demek istediğim daha iyi anlaşılır.

Ama bizim binek otomobillerimiza bakarsanız hemen hepsinin maksimum tork devrinin 90 kms civarı bir hıza denk geldiğini görürsünüz. Tasarımda baştan böyle bir zorunlulukla yola çıkıldığında transmisyon oranları seçiminde yeterince liberal davranamaz tasarımcılar. Yakıt ekonomisi mi, perfrmans mı? Bu ikilem içinde A B ve C segmenti otomobil tasarlamaya çalışırlar. Çoğunlukla da yakıt ekonomisi ve emisyon ve güvenlik yasaları
baskın çıkar, o yüzden performans katili uzun oranlı şanzumanlar kullanırlar. İşte bu şanzumanlarla son hızlar bırakın redline devrini, maksimum hp devrini daha görmeyen devirlerde gerçekleşebilir. Segment yükseldikçe transmisyonlar da liberalleşir. Ama orda bile bazı ilginçliklerle karşılaşırız: Mesela Alman otomobil üreticileri 7-8 yıldır spor otomobiller hariç araçlarının son hızlarını elektronik olarak 250 kms ile sınırladılar. Beygir güçleri daha hızlı gitmeye yettiği halde, araçlar 250 kms hıza ulaştığında ateşleme kesiliyor. Bu otomobillerde de 250 kms son hız çok erken devirlerde geliyor. Keza Japon motosiklet üreticileri 2000 yılında bir araya gelerek bir centilmenlk anlaşması imzaladılar ve motosikletlerinin son hızlarını 300 kms ile sınırladılar. Aynı durum.

Yani neymiş:
Teorik/poansiyel son hız redline devri üzerinden hesaplanırmış ancak gerçekleşen son hız ise hesaplanmayıp ölçülürmüş. Bu hızın nerede gerçekleşeceği de pek çok değişkene bağlıymış. Bu hız bazen redline devrinde (arabasına göre), bazen masimum hp devrinde, çokluk ikisinin arasında ya da Albea örneide olduğu gibi alakasız çok erken bir devirde dahi gerçekleşebilirmiş. Bu devri değiştirmekise çocuk oyuncağı imiş. Son vites dişlisini değiştirdin mi bu devir otomatik olarak değişirmiş.

Sanırım bu kadar yeter. Daha fazla uzatmaya gerek yok. Otomobiller son hız söz konusu olduğunda ya drag limiteddir ya da rev limiteddir. Bunun böyle olduğunu anlamak için biraz internette sörf yapın, son hız ve transmisyon oranlarıyla verdiğim linklerde pratik yapın. 2 otomobile saplanıp kalmayın. Çok şaşırtıcı şeyler göreceksiniz. Ben gördüm, görüyorum.

Bu konudaki son yazımdır. Sağlıcakla kalın, "Motor Uzmanı" Roverci arkadaşıma da ayrıca sevgiler saygılar.

________________________________________________________

quote:

Orjinalden alıntı: roverci

MOTORLAR MAX TORKUNU BELLİ DEVİR ARALIKLARINDA VERİRLER. ALBEA MULTİJETTE EN DÜŞÜK DEVİRDE EN GÜÇLÜ TORK 1750 DDEDİR...
ALBEA 1.3 MJ. 70 BG/4000BG.
5. VİTES ORANI: 0.77
SON DİŞLİ ORANI: 2.85
LASTİK ÖLÇÜSÜ: 185/65 R 14
FAB VERİSİ SON 160 KM YE, 3150 DEVİRDE ULAŞABİLİYOR…
1750 DDE SON VİTESTE HIZ 89,6 KM YE DENK GELİYOR...

quote:

Orjinalden alıntı: Karadeniz Otoyolu

Beyler, herkese teşekkürler.
Hepinizde gerçekten çok şahane doyurucu bilgiler vermişsiniz.
Benim 1000 devirdeki hızı istememin sebebi şu;
Arabayı rekor derecede az yaktırmak için (Benim araba fiat albea 1,3 dizel olduğu için söylüyorum) 5.viteste böyle rölantide veya 1000 devirde gitsem, yani böyle belli belirsiz gaz versem vermesem gibi teknik olarak saatte kaçla giderim onun için soruyordum. Yani 1000 devirdeki hızını öğrenme metodunu bilsem bunu 800 devire göre ayarlayacağım.
Ben şu sizin verdiğiniz lastik çapı, son dişli, 5. vites oranı falan bi hesaplamaya çalışayım...

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi tralles -- 7 Haziran 2007; 11:05:34 >

Karadeniz Otoyolu

Binbaşı

1082 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

1000 DEVİRDE KAÇ km HIZLA GİTTİĞİNİ NASIL HESAPLAYACAĞIZ? (2. sayfa)