Bir kara deliğe düşmek nasıl görünüyor? (2. sayfa)

Bir kara deliğe düşmek nasıl görünüyor? - Sayfa 2

Metin Yasir Akpınar · 2024-05-08T13:14:27.0000000+03:00

[html] Bir kara deliğin içine düştüğünüzde ne olduğunu hiç merak ettiniz mi? Eğer bilime ilginiz varsa belki de en merak ettiğiniz şey budur. İnsanlık için herhangi bir kara deliğe yolculuk yapmak ve bunun nasıl bir şey olduğunu deneyimlemek şimdilik mümkün olmasa da NASA , süper bilgisayarı tarafından bunun nasıl olabileceğini simüle ederek görselleştirdi. NASA tarafından yayınlanan video, olay ufkuna ve kara deliğin detaylarına dair kıymetli bilgiler veriyor. Kara deliğe düşmek: İki farklı senaryo NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi' nde astrofizikçi olan ve görselleştirmeleri hazırlayan Jeremy Schnittman , iki farklı senaryoyu simüle ettiğini belirtiyor; birincisinde astronot olarak düşünülebilecek kameranın olay ufkunda sınırı geçip karanlığa yolculuğu , ikinci ise cismin sapan etkisiyle kara deliğin olay ufkundan kurtulması . NASA, hem normal bir video hem de 360 derece olarak daha etkileşimli videoları da yayınladı. Eğer VR gözlüğünüz varsa 360 derece videoları izlemenizi kesinlikle tavsiye ederim. Toplam 4 video var ve yazı içinde sırasıyla önce statik sonra 360 derece videoları vereceğim. Süper bilgisayarda bu senaryolu görselleştirmek için NASA İklim Simülasyonu Merkezi'ndeki Discover süper bilgisayarı kullanıldı. Sadece bu proje özelinde 10 terabaytlık veri üretildi. Bu veri, Discover'ın 129.000 işlemcisinin sadece yüzde 0,3'ünü kullanarak ve 5 günde üretildi. Geleneksel bir bilgisayarda böyle bir işlem on yıldan fazla sürerdi . NASA’nın görselleştirdiği kara delik ise Samanyolu yani kendi galaksimizin merkezindeki süper kütleli kara delik olan Sagittarius A* . Bu kara delik, Güneş’in 4,3 milyon katı kütleye sahip. Bilim insanlarına göre bir süper kütleli kara deliğe düşmek diğer yıldız kütleli kara deliklere düşmekten daha iyi. Yaklaşık 30 güneş kütlesine kadar kütleye sahip olan yıldız kütleli kara delikler, çok daha küçük olay ufuklarına ve daha güçlü gelgit kuvvetlerine sahip. Bu da yaklaşan nesneleri ufka ulaşmadan parçalayabilecekleri anlamına geliyor. Bu durum, kara deliğe yakın bir nesnenin ucundaki çekim kuvvetinin diğer ucundakinden çok daha güçlü olmasından kaynaklanıyor. Ayrıca Bkz. Türkiye'nin ikinci uzay görevi için uçuş tarihi açıklandı: Virgin Galactic ile uçulacak Simüle edilen kara deliğin olay ufku yaklaşık 25 milyon kilometre ya da Dünya'dan Güneş'e olan mesafenin yaklaşık %17'sini kapsıyor. Yığılma diski adı verilen sıcak, parlayan gazdan oluşan düz, dönen bir bulut onu çevreliyor ve düşüş sırasında görsel bir referans görevi görüyor. Foton halkaları adı verilen parlayan yapılar da kara deliğe daha yakın bir yerde, onun yörüngesinde bir ya da daha fazla kez dönmüş ışıktan oluşuyor. Kara deliğe yaklaşınca neler oluyor? $.getJSON("https://gdata.youtube.com/feeds/api/videos/chhcwk4-esM?v=2&alt=jsonc&callback=?", function(json){$("#ytbaslik_chhcwk4-esM_158640962").html(json.data.title);$("#ytsure_chhcwk4-esM_158640962").html(sToMinutes(json.data.duration));}); Kameranın yolculuğu 640 milyon kilometre uzaklıktan başlıyor. Kamera kara deliğe yaklaştıkça, ışığın hızına daha da yaklaşıyor, yığılma diskinden ve arka plandaki yıldızlardan gelen parıltı, tıpkı yaklaşan bir yarış arabasının sesinin yükselmesi gibi artıyor. Gerçek zamanlı olarak, kameranın olay ufkuna düşmesi yaklaşık 3 saat sürüyor ve yol boyunca neredeyse 30 dakikalık iki tam yörünge gerçekleştiriyor. Ancak uzaktan gözlemleyen biri için oraya asla tam olarak varamayacak ve neredeyse sabit kalıyor gibi görünecek. Uzay-zaman, ufka yaklaştıkça daha da bozulduğundan, kameranın görüntüsü yavaşlayacak ve ufuktan hemen sonra donmuş gibi görünecektir. Bu nedenle gökbilimciler kara deliklere başlangıçta "donmuş yıldızlar" demişlerdir. $.getJSON("https://gdata.youtube.com/feeds/api/videos/crXGmeWFb9o?v=2&alt=jsonc&callback=?", function(json){$("#ytbaslik_crXGmeWFb9o_158640962").html(json.data.title);$("#ytsure_crXGmeWFb9o_158640962").html(sToMinutes(json.data.duration));}); Olay ufkunda, uzay-zamanın kendisi bile kozmik hız sınırı olan ışık hızında içe doğru akıyor. Ufkun içine girildiğinde, hem kamera hem de içinde hareket ettiği uzay-zaman kara deliğin merkezine doğru akmaya başlıyor. Burası, tekillik adı verilen ve bildiğimiz fizik kurallarının işlemeyi bıraktığı tek boyutlu bir nokta. Kamera, olay ufkunu geçtiğinde ise spagettileşme olarak betimlenen cismin uzayıp incelmesini ifade eden bir olay nedeniyle yok oluştan sadece 12,8 saniye uzaklıkta bulunuyor. O noktadan tekilliğe olan uzaklık ise sadece 128,000 kilometre. Bu son yolculuk göz açıp kapayıncaya kadar bitiyor. $.getJSON("https://gdata.youtube.com/feeds/api/videos/XgF46YYPplI?v=2&alt=jsonc&callback=?", function(json){$("#ytbaslik_XgF46YYPplI_158640962").html(json.data.title);$("#ytsure_XgF46YYPplI_158640962").html(sToMinutes(json.data.duration));}); İkinci senaryoda ise kamera olay ufkuna yakın bir yörüngede dolanır ama asla sınırı aşmaz ve güvenli bir şekilde kara delikten kurtulmayı başarır. Eğer bir astronot, uzaktaki ana gemide meslektaşları beklerken bu 6 saatlik yolculuğu gerçekleştirirse geri döndüğünde 36 dakika daha genç olacaktır. Bunun nedeni, ışığın bile kaçamadığı güçlü bir yerçekimi kaynağının yakınında zamanın daha yavaş akmasıdır. Ancak bu durum bilim insanlarına göre kara deliğe göre değişiklik gösterecektir. Christopher Nolan’ın 2014 yapımı 'Interstellar' filminde gösterildiği kadar hızlı dönen bir kara deliğe aynı yolculuk yapılsaydı astronot, gemidekilerden yıllarca daha genç olacaktı. $.getJSON("https://gdata.youtube.com/feeds/api/videos/dGEIsnBRWGs?v=2&alt=jsonc&callback=?", function(json){$("#ytbaslik_dGEIsnBRWGs_158640962").html(json.data.title);$("#ytsure_dGEIsnBRWGs_158640962").html(sToMinutes(json.data.duration));}); Kaynak: https://www.techspot.com/news/102909-here-what-would-look-like-if-you-traveled.html Kaynak: https://science.nasa.gov/supermassive-black-holes/new-nasa-black-hole-visualization-takes-viewers-beyond-the-brink/ [/html]

Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar

Editörün Seçtiği Fırsatlar

Daha Fazla

Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az

2 Misafir - 2 Masaüstü

5 sn

28
Cevap

0
Favori

1.535
Tıklama

Daha Fazla
İstatistik

Konu İstatistikleri Yükleniyor

Konuya Özel

24 oy

Öne Çıkar

Cevapla

Sayfa:

önceki 1 2

Giriş

Mesaj

Blitz.

Yüzbaşı

746 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

AO A kullanıcısına yanıt

Nat Alianovna

Admin

3199 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Güneş yeterince masif olmadığı için karadelik olmayacak. Katmanlarını atarken bıraktığı çekirdek artığı beyaz cüce olacak. Güneş'ten arta kalacak artığın karadelik olabilmesi için Chandrasekhar ve daha tartışmalı ve muğlak olmakla beraber Tolman-Oppenheimer-Volkoff limitlerini (ilki Beyaz Cüce'nin kütle haddini, ikincisi Nötron yıldızlarının karadelik öncesi kütle haddini) aşması gerekir. Bunlar inanılmaz katı ve net değerler de değiller. Söylediğim gibi tartışılmaya açıklar. Çeşitli değişken ve parametrelere bağlılar. Ama Güneş'in bir karadelik olmayacağı net biçimde söylenebilir. Bu biliniyor. Bilimi doğru öğrenip doğru aktarmaya gayret edelim.

Gene benzer çerçevede her gezegen karadeliğe düşecek diye bir vaziyetle karşı karşıya değiliz. Yukarıda aktardığım gibi karadelikler her şeyi yutan veya yutmakla görevlendirilmiş kozmik süpürgeler değiller. Genel göreliliğin kozmoloji tasvirine bağlı, bu tasvire göre interaksiyon ve faaliyetleri şekillenen olgular. Karadeliğin tanımlayıcı sınırı olan olay ufku mesela kütlesiyle orantılı. Kütlesiz karadelikler büyüyemez. Durduk yerde balon gibi şişmezler. Çevreleriyle etkileşerek büyürler (veya Hawking'in ilaveten termodinamik ve kuantum fiziğini devreye sokan malum çalışmalarındaki gibi termal radyasyonla beraber kütle kaybına göre küçülürler ama bunun için de karadeliğin kaybını telafi edip fazlasını veren bir kütle ya da enerji girişi olmamalı)

Karadeliklerin mistik oluşumlar sayıldıkları ilgili tuhaf popüler algı yanlış olup bir miktar popüler kültürden devşirme "karadelik" teriminin kendisinden de kaynaklanıyor. Karadeliklerin orijinal adları kütleçekimsel olarak tamamen çökmüş objeler veya çöküntüler (yıldızın hidrostatik dengesinin gravitasyon lehinde herhangi bir bilinen dengeleyici olmaksızın bozulmasına gönderme olarak), süreksizlik küreleri veya donuk yıldızlar (dışardan bakan gözlemci açısından olay ufkunda zaman bileşeni ve genliğinin sonsuz değerlere fırlamasına ve zamanın mevzu bahis gözlemcinin perspektifinden donmasına gönderme olarak), felaket küreleri (karadeliklerin mevcut kuramların patladığına işaret eden tekillikler çıkarmalarına bir gönderme olarak) Schwarzschild Tekillikleri (karadeliklerin astrofizik objeler sayılmalarından önce genel göreliliğin dedüksiyonundan çıkan rotasyonsuz matematiksel objeler olmalarına görderme olarak). Bu isimlerden de anlaşılan - genel göreliliğin sınırlarını gösterip klasik gravitasyon ve kuantum dinamiklerinin birleştiği fiziğin nirvanası ya da altın yumurtasını barındıran - fazlasıyla ekstrem ancak pek de Interstellar-vari nitelikte olmayan ya da ruhani veya kozmolojik bir misyona hizmet etmeyen bir olgudan söz edildiği. Karadelikler daha çok aşırı uzay zaman eğrilmesi ve sıkışmasının yol açtığı aşırı madde yoğunlaşmasıyla beraber en zayıf etkiye sahip evrensel güç olan gavitasyonun da - ya da uzay zamanın da - en sonunda kuantizasyona tam bir katalizör ve dönüştürücü olarak dahil olduğu bir aşamayı temsil ediyor veya kuantizasyonun ekstrem gravitasyon koşulları altında en küçük ölçeklere kadar çılgıncasına çökerek inen maddeyle hakimiyetini kurduğu bir duruma karşılık düşüyor.

Esasında kimse karadeliğin olay ufkunun ardında ve uzay zaman çöküntüselliğinin kalbindeki merkezinde tam ne var bilmiyor. Fakat astrofizik süreçleri inceleyip sonunda teori kanadına tekillik olarak yansıyan gelişime bakarsak ve fizikçilere kulak verirsek bana kalırsa orada yakınındaki uzay zamanla bütünleşmiş olarak biçimden biçime giren kaotik bir kuantum uzay zaman fazının - hayaletimsi bir objeciğin veya fenomenin klasik yaklaşımların matematiğine jenerik "tekillik" olarak yansıyacak veya tekillik denen matematiksel inşa kavramın altında saklanır biçimde - bulunduğu. Karadeliğin çekirdeği denebilecek bu objecik - ya da daha doğrusu kuantizasyon süreci uyarınca Heisenberg belirsizliğine sonuna kadar demonstre eden istikrarsız uzay zaman kuantum hibrid faz hali - beyaz cücelerin ve nötron yıldızlarının egzotik iç kompozisyonları gibi - ölümcül ve ekstrem. Kızınızın yatak odasına veya evinizdeki kütüphaneye açılmıyor. Muhtemelen yakınında genel göreliliğin tasvir ettiği gibi muazzam bir gelgit etkisi uyguluyor ancak bir yandan bu noktada - ya da belki daha doğrusu anda - uzay zaman dinamikleri stokastik bir karakter edinip kuantum dinamiklerle bütünleşiyor. Bir yandan bu salınım halindeki ekstrem kuantum uzay zaman fazın - kuantum - momentum bazında aşırı yoğunlaşmaya /lokazisyona nazarla istikrarsızlığı (bknz: Heisenber Belirsizlik İlkesi) uzay zaman alanının kütle bilgisiyle beraber korunmakta olan ekstrem eğrilmiş koşulları altında bir şekilde zapt ediliyor. Aşağıdaki makale mesela Belinski– Khalatnikov–Lifshitz (BKL) tekilliğine başvurarak gravitasyonel tekillikte kuantum ve klasik rölativistik gravitasyon dinamiklerin böyle stokastik kaotik bir çerçevede buluştuğu ve klasik tekillikten kaçınıldığı öngörülüyor:

https://link.springer.com/article/10.1140/epjc/s10052-023-11284-6?error=cookies_not_supported&code=e5ef99a1-6b8e-4794-9377-1bfc202c60c5

Kaotik salınımlı uzay zaman dinamiklerine sahip evrilen BKL tekillik modelinin küresel yapı üzerinde etkilerinin gösterimi:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/BKL_singularity

Kısaca karadeliğin "tekillik" dediğimiz merkezinde yukarıdaki gibi aşırı dengesiz bir süper pozisyon fazda kuantum uzay zaman anomalinin bulunuyor olması - karadelikleri başka evrenlere veya alemlere açan "gate" veya kapı tarzında modeller öneren yaklaşımlara kıyasla - çok daha muhtemel.

Sizi bilmem ama karadeliğin merkezini - dolanıklık halindeki Hawking radyasyonu hariç - lokal uzaylarla ve lokal alanlarla sınırlayan ve kuantum fiziğiyle birleştiren yaklaşımlar bence genel görelilikteki - beyaz delikler, solucan delikleri, portallar vs - diğer acayipliklere nazaran akla çok daha fazla yatıyor. Deneyim ve iyi test edilmiş kanıtlı birikimlerimizi dikkate alarak ayakları yere daha fazla basıyor. Karadelikleri de - gene fizik açısından tamamen radikal ve ekstrem olduklarının hakkını teslim etmekle beraber - nötron yıldızları ve beyaz yıldızlarla benzer bir astrofizik gelişim çizgisine koyuyor. Karadeliklerden evrenler çıkaran modeller de mevcut (kozmolojik seleksiyon modeli gibi) ya da karanlık enerjiyle ilişkilendiren yaklaşımlar da. Ama tam olarak benim aklıma yatmıyorlar. Yalnızca bir an kamuoyunda bir hype veya ilgi akışı oluyor. Sonra bu sönümleniyor. Astrofizik camiasının ekseriyeti zaten - karadelikleri karanlık enerjiyle doğrudan ilişkilendirmek - saçmalık deyip ya da verimsiz addedip fazla üstünde durmuyor.

< Bu mesaj bir yönetici tarafından değiştirilmiştir >
< Bu ileti mobil sürüm kullanılarak atıldı >

Nat Alianovna

Admin

3199 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Blitz.

kullanıcısına yanıt

Blitz.

Yüzbaşı

746 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Nat Alianovna

kullanıcısına yanıt

Nat Alianovna

Admin

3199 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Blitz.

kullanıcısına yanıt

Blitz.

Yüzbaşı

746 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Nat Alianovna

kullanıcısına yanıt

AREryilmaz

Yarbay

2926 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

yimmasabi

kullanıcısına yanıt

Sayfa:

önceki 1 2

Ip işlemleri

Bu mesaj IP'si ile atılan mesajları ara Bu kullanıcının son IP'si ile atılan mesajları ara Bu mesaj IP'si ile kullanıcı ara Bu kullanıcının son IP'si ile kullanıcı ara

KAPAT X

%40
Kazan

%2,8
Kazan

%5
Kazan

%6,8
Kazan

%1,6
Kazan

%3,2
Kazan

%5,5
Kazan

%1,2
Kazan

%5
Kazan

%3,2
Kazan

%6,4
Kazan

%2
Kazan

Alışveriş Yaptıkça Para Kazan Harekete Geç »

Bir kara deliğe düşmek nasıl görünüyor? (2. sayfa)

Alıntı

Alıntı