P4 3.6'dan daha güçlü bir ses kartı hayal edin ; Creative X-Fi

Creative, çoklu ses sistemlerinden ses kartlarına, kameralardan ekran kartlarına kadar bir çok konuda ürünleri bulunan bir firma. Fakat fimanın ismi söylendiğinde her PC kullanıcısının aklına başarılı ses kartları gelecektir. Firma kullanıcılara sunduğu DSP'li (Digital signal processing) ses kartları Sound Blaster Live'lar ile kullanıcılara oyun ve ses işleme konusunda bir çok kolaylık sağlayan firma Audigy ses kartı serisi ile E-MU10Kx DSP işlemcisinini yeteneklerinini sınırına geldi.

Ses efekleri ve benzer işlemlerin yükünü merkezi işlemci üzerinden alarak kendi içerisinde donanımsal olarak çözümleyebilen E-MU10Kx bu gün 2.5 versiyonu ile Creative Audigy 2 ZS ses kartları üzerinde bizlere EAX 4.0, 3DCMSS, 7+1 ses sistemi desteği, 24bit / 48Khz ses işleme gibi bir çok gelişmiş özelliği sunmakta. Fakat bu özellikler ev kullanıcıları için fazla bile olsa profosyonel ses işleme işiyle uğraşanlara yetmemekte. Audigy 2 ZS, E-MU10Kx DSP yeteneklerini kullansa da merkezi işlemciden faydalanmak zorunda ve bu çok karmaşık işlemlerde genel sistem performansının olumsuz etkilenmesine neden oluyor.

Creative, bu sorunu ortadan kaldıracak günümüz ve gelecekteki uygulamalar için oldukça yetenekli yeni bir DSP üzerinde üç (3) senedir çalışmalarını sürdürmekte. X-Fi kod isimli yeni DSP gücü ve yeni mimarisiyle firmanın ses kartı pazarında edindiği üstün deneyimin bir ürünü. X-Fi işlem gücü olarak P4 3.6 işlemciden daha güçlü. X-Fi 10,340 MIPS işlem gücüne sahipken, P4 3.6 GHz işlemcide bu değer 10,224 MIPS. (MIPS işlemcinin saniyede kaç milyon komut işleyebildiğini gösteren bir rakam. X-Fi sadece ses için özel olarak dizayn edildiğinden bu güçsel karşılaştırmayı X86 mimarisinini yetenekleri ile karıştırmayın.)

X-Fi şu anda kullanılmakta olan E-MU10K2.5'dan ise tam 24 kez daha fazla işlem yapabilme yeteneğine sahip. X-Fi sadace güç olarak bazı farklıklar içermiyor aynı zamanda AMA (Active Modal Architecture) olarak isimlendirilen yeni bir mimariyle üretilmekte. Creative, X-Fi ses işlemcisini sadece PC bazlı olarak düşünmüyor. 51,1 milyon transistörden oluşan 130 nm üretim teknolojine sahip 400 Mhz hızında olan DSP elektronik sektöründede kullanıma uygun olarak geliştirilmekte. Kimbilir belki ileride içerisinde böyle güçlü bir ses işlem gücü bulunan konsollar, HDTV'ler veya anfiler oturma odamızda yerlerini alacaklar.

X-Fi esnek yapısı sayesinde üç farklı kullanım için özelleştirilebilmekte ; Oyun, günlük kullanım ve müzik işleme için farklı modları bulunan DSP, o anki seçime göre gücünü optimize etmekte. Oyunlarda yoğun olarak kullanılan EAX3.0 3D ses ve gerçek zamanlı efek motorunu bir adım daha ileri götüren Creative, X-Fi ile kullanıcılara EAX5.0'ıda sunacak. Yeni EAX eskisine oranla daha karmaşık işlerin altından kalkabilecek ve gerçek zamanlı ileri ses işleme yetenekleri sayesinde mesela çoklu oyunculu bir oyunda arkadaşlarınıza mikrafondan seslendiğinizde sesiniz o anda karakterinizin bulunduğu ortama göre yankılanma yada bozulma efekleri ile karşı tarafa iletilecek, yani bir mağaradaysanız sesiniz hem mağara içine doğru hemde arkadaşlarınıza yankılanarak gidecek.

X-Fi, 44.1kHz den 96kHz'e kadar çözünürlüklerde ses kaydına olanak vermekte. Creative, yeni ses işlemcisinin SRC (Sample rate conversion) performansını oldukça yüksek tutmuş işlemcinini toplam gücününü %70'den fazlası SRC tarafından kullanılmakta. SRC, gelen ses sinyalinin örnekleme oranını, işlenecek değere yükselterek veya alçaltarak işleme sokulmasını sağlama görevini yapmakta. E-MU10Kx işlemcilerinde, gelen ses sinyalinin herhangi bir işleme sokulmadan önce iki (2) kez SRC'den geçmesi gerekiyordu ve bu ses kalitesinde düşüşe neden olan bir etken. E-MU10Kx lerdeki sorun işlemcinin 48kHz e kitli olmasından kaynaklanıyor. Neredeyse bir çok ses ki buna müzik CD leride dahil, 44.1kHz çözünürlükte kayıt edilmekteler. E-MU10Kx'in bu ses sinyalini işleyebilmesi için ilk olarak 44.1kHz'nin 48kHz çözünürlüğe yükseltilmesi daha sonra sesin işlenmesi ve hemen ardından da tekrar 44kHz'ye düşürülerek sesin çıkışa aktarılması gerekiyor.

SRC oldukça karmaşık ve zor bir işlem olduğundan bu dönüştürme işi çok fazla sistem kaynağına ihtiyaç duymakta. Creative, X-Fi'da bu sorunu işlemciye programlanabilme yeteneği katarak çözmüş durumda. X-Fi içerisinde 44.1kHz ve 48kHz çözünürlükte ses sinyallerini direk işleme alabilmekte. Peki ya 96kHz çözünürlükteki sesler? 96kHz genelde DVD-Audio ve SACDmedyalarda kullanılmaktalar. Creative Audigy 2 Zs her ne kadar 96kHz çözünürlükte ses işleyebiliyor gibi gözüksede bunu oldukça yüzeysel olarak desteklemekte ve donanımsal bir hızlandırma sağlayamamakta. X-Fi, 96kHz çözünürlükte ses işleyebilmek için Band-Splitting adı verilen bir teknoloji kullanıyor. Sesi 48kHz olarak iki (2) farklı kanalda işleme alan işlemci, donanımsal hesap kısmı bittikten sonra çıkışta 96kHz çözünürlükte ses sinyali oluşturarak işlemi bitiriyor. X-Fi aynı anda dört (4) farklı 48kHz sinyali işleme sokabilecek kabiliyette, bu da teoride 192kHz çözünürlükte ses işleme yeteneği demek.

Aklınızda neden bunca gelişmiş yanına rağmen sesi direk 96kHz olarak alıp işlemiyor sorusu oluşmuş olabilir. Aslında bunun yanıtı basit, daha yüksek çözünürlükte sesi bir seferde işleyen bir işlemci daha fazla transistör ve daha karmaşık bir tasarım demek. Bunların hepsi maliyeti arttıran unsurlar. Sonuçta Creative, X-Fi ile profosyonel kullanıcıları olduğu kadar oyuncuları ve iyi müzik dinlemek isteyen insalarıda hedeflemekte.

X-Fi, standart sterio kulaklıklarla bu güne kadarki en gerçekçi çok kanallı ses efektini oluşturacağını iddia etmekte. Creative yeni DSP'nin sanal olarak tam 128 farklı haporlörü simule edebildiğini söylüyor. Bu artık bir çok haporlör ve kablo yığını ile uğraşmak yerine kulaklığımızla kimseyi rahatsız etmeden en üst düzey başarımı alabileceğimiz anlamını taşıyor. Teknoloji gerçekten heyecan verici.

X-Fi, 3D MIDI desteği sayesinde çok kanallı müzik parçalarının yapılmasına olanak vermekte. 24bit kalitesinde kayıt edilmiş ses örnekleri ile evinizde stüdyo kalitesinde çalışmalar yapabilirsiniz.

X-Fi, ses işleme sürecini Audio Ring adı verilen bir düzenle yapmakta. Bu düzende bütün birimler birbirlerine bağlılar ve işin herhangi bir anında istenen birime rahatlıkla ulaşılabilmekte. Programcıya oldukça büyük esneklik sağlayan sistem kendi içinde 4096 farklı ses kanalı ile bağlı. Bu kanlların hepsi tabiki ses kayıt için kullanılmamakta ses sinyallerini taşıma, birimler arası haberleşme için kullanılmaktalar. Sistem bilgiye hızlı erişim için üzerinde 2MB SD bellek bulundurmakta, daha üst versiyonlarda ise bellek miktarı 64MB a kadar çıkmakta.

Creative yeni ses işlemcisini taşıyan ses kartlarının ne zaman çıkacakları hakkında bir açıklama yapmamakta. Ama önümüzdeki son bahar gibi kartların pazarlanmasına başlanabilir. X-Fi, gerçekten gelecek vaad eden bir teknoloji. Dual Core işlemciler, gelişmiş grafik kartları, fizik kartları gibi işine özelleşmiş cihazlarla donanacak geleceğin PC'leri ses işleme konusunda da sıkıntı çekmeyecekler gibi görünüyor.

Soundblaster.com
• Extremetech.com
• Tomshardware.com