Intel'in Nehalem mimarisini kullanan işlemcileri; Bloomfield, Lynnfield ve Havendale

Intel'in takip ettiği "tik-tak" stratejisinden daha önce pek çok kez bahetmiştik. Bu anlayış çerçevesinde firma, işlemci üretiminde önce nanometrik anlamda ilerleme sağlayan yeni bir üretim tekniğini uygulamaya koyuyor hemen ardındansa yeni işlemci mimarisini devreye sokuyor. Taze örnek olarak Conroe ve Penryn işlemcilerini örnek gösterebiliriz. Zira Intel, Pentium D serisi ile birlikte işlemcilerini 65nm üretim teknolojisine adapte etmeye başladıktan sonra Core adını verdiği yeni nesil mikroişlemci mimarisini kullanan Core 2 Duo işlemcilerini geçen sene anons etmişti. Benzer şekilde firmanın Penryn kod adlı işlemcileri de 45nm üretim teknolojisinin ilk temsilcileri olacaklar fakat mimari olarak bakıldığında yapılan ekleme ve birtakım optimizasyonları bir kenara bırakırsak eğer, temel olarak Core 2 serisi işlemci ailesine can veren ve 1,5 senedir kullanılan Core mikroişlemci mimarisini esas almakta olduklarını görüyoruz. Tabi 45nm üretim sürecine geçiş "tik-tak" anlayışının ilk adımını oluşturacak. Olayın birde yeni nesil mimari tarafı yer alıyor ki bu konuda bizi "Nehalem" jenerasyonun beklediğini biliyoruz.

Intel, gelecek senenin ikinci yarısında Nehalem adını verdiği yeni mikroişlemci mimarisini kullanan ve tepeden tırnağa yenilenen üstelik donanım dünyasında var olan pekçok alışkanlığı değiştireceği de iddia edilen yeni nesil işlemcilerini endüstrinin ve kullanıcıların beğenesine sunacak. Özellikle Nehalem ile birlikte en azından anlayış olarak Intel'in AMD'ye biraz daha yakınlaşacağını söyleyebilmek te mümkün. Zira yeni mimarisi ile birlikte Intel, AMD'nin uzunca bir süredir kullandığı bazı temel teknolojileri* hatırlatan adımlar atarken yine AMD'nin gelecek senelerde ortaya koyacağı bazı projelere cevap niteliğindeki detaylar da Nehalem mimarisi ile birlikte görünür olacak. Tabi yaşanacak pek çok radikal değişiklikten ötürü Nehalem tabanlı yeni işlemciler yeni bir platform üzerine kurgulanacak ve Intel'in yıllardır işlemcilerini aynı eksen altında topladığı LGA775 formu devre dışı kalacak. Özellikle kullanılacak bazı yeni teknolojilerden ötürü pin sayısı ciddi şekilde artacak olan Nehalem tabanlı yeni işlemciler, mevcut anakartlar ile malesef çalışamayacaklar. Yüksek maliyetli anakart terfisi düşünen arkadaşların bu durumu da göz önüne almalarında fayda var.

Elimize ulaşan yeni bilgilere göre sektör devi Intel, Nehalem mimarisini kullanan 3 farklı işlemci serisi üzerinde çalışıyor ki bunlar; Bloomfield, Lynnfield ve Havendale. Tahmin edebileceğiniz üzere her 3 işlemci serisini de birbirlerinden ayıran bazı kimliksel farklılıklar yer almakta. Açıkçası bu nokta önemli zira Nehalem mimarisinin sağlayacağı esneklik işlemci modeller arasındaki farklılıklara da yeni bir açılım getirecek. İşlemci üreticileri şimdiye kadar genellikle saat hızı ve bellek miktarında ayarlamalar yaparak hazırladıkları modelleri piyasaya sürerken, Nehalem mimarisi ile birlikte bu değişecek gibi görünüyor. Bu durumun ilk yansımalarını yukarıda da belirttiğimiz gibi Nehalem mimarisini esas alan 3 farklı serinin sahip olduğu teknik özellikler de görebilmek mümkün. İsterseniz şimdi Nehalem tabanlı işlemcilerin sır perdesi aralanan bazı detaylarını birlikte mercek altına alalım. Intel'in yeni işlemcilerinden Bloomfield yüksek performans odaklı, Lynnfield giriş seviyesi ve Havendale ise AMD'nin Fusion teknolojisini cevap olarak hazırlanan entegre grafik işlemcili ilk model grubunu oluşturacak.

Intel'in hazırlıklarını sürdürdüğü Nehalem tabanlı 3 yeni işlemci ailesinden önceliklik olarak Bloomfield serisini masaya yatıralım. Bloomfield yüksek performans segmentine yönelik olarak hazırlanacak ve ilk etapta 4 çekirdekli bir yapıya sahip olan modellerden oluşacak. Fakat biz biliyoruz ki Intel, Nehalem mimarisi ile birlikte doğal tasarıma sahip Octa-Core yani 8 çekirdekli işlemcilerini de hazırlamak istiyor. Nehalem mimarisinin en önemli getirilerinden biri olarak dahili bellek kontrolcüsüne (IMC) de sahip olacak yeni işlemci serisi ayrıca 3 kanal DDR3 bellek desteğini de kullanıcılarına sunacak. Anlaşılan Intel, özellikle bellek testlerinde AMD'ye karşı bir türlü istediği noktaya gelemediği durumu düzeltmeye kararlı gibi gözüküyor. Zira 3 kanalı DDR3 desteği ile güçlendirilen entegre bellek kontrolcüsü genel bellek performansının yanı sıra erişim süreleri ve bant genişliği açısından da etkin değerler elde edilmesini sağlayabilir. Dahili bellek kontrolcüsünün yanı sıra Intel, yine AMD'nin uzunca bir süredir kullanmakta olduğu Hypertransport teknolojisine son derece yakın olan veri iç veriyolu teknolojisi Quick Path Interconnectand (QPI) da kullanmaya başlıyor.

Yüksek performans segmentine yönelik olarak hazırlanacak Bloomfield serisine ait çıkan ilk bilgilerden sonra daha ekonomik olan ve giriş seviyesinde yer alması beklenen Lynnfield kod adlı işlemci ailesinin genel özelliklerine de bir göz atalım. 2009 yılının ikinci yarısında çıkması beklenen işlemci serisi de 4 çekirdekli olacak. Tabi Bloomfield serisinden ayıran farklar neler derseniz öncelikli olarak Lynnfield serisinin geleneksel yapılanmada bir takım farklılıklara gittiğini vurgulayalım. Zira Bloomfiled serisi işlemci, kuzey köprüsü ve I/O kontrolcüleri ile mevcut düzeni korurken, Lynnfield cephesinde işler değişmeye başlıyor. Zira bahsi geçen işlemci ailesi ile birlikte kuzey köprüsünün görev ve sorumluluklarında da bir takım değişikliklere gidiliyor. Lynnfield ile birlikte PCI Express veri yolunun kontrolü de kuzey köprüsünden (GMCH / North Bridge) alınıyor ve işlemci üzerine dahil ediliyor. Aynı yeni yapılanma Havendale işlemci serisi için de geçerli olacak.

Bu iki yeni işlemci ailesi ile birlikte kuzey köprüsü olarak tek yonga tasarımına sahip Ibexpeak platform controller hub (PCH) adı verilen çip kullanılacak ve PCIe kontrolü dışında kuezey köprüsünün yönetimi dahilinde yer alan diğer tüm işlerden sorumlu olmaya devam edecek. Bu arada bahsettiğimiz bu Ibexpeak adı verilen kontrol yongasının Nehalem ile kullanımına başlanacak olan ve önemli anahtar özelliklerden biri sayılan Quick Path Interconnect teknolojisi yerine mevcut DMI yonga seti iletişim teknolojisini kullanacağını da vurgulayalım. Lynnfield işlemci ailesini daha pahalı ve performanslı olacak Bloomfield işlemci serisinden ayıracak bir diğer önemli farkta ise Bloomfield serisinin sahip olduğu 3 kanallı DDR3 bellek desteğinin aksine Lynnfield ailesinin çift kanal DDR3 bellek desteğine sahip olması gösterilebilir ki durum bellek performansına da kuşkusuz yansıyacaktır.

Intel'in asıl büyük süprizlerinden biri ise Havendale kod adlı entegre grafik işlemciye sahip olan özel işlemci serisi olacak. Bilindiği gibi Intel'in en büyük rakibi olan AMD, ATi'yi satın aldıktan sonra yaptığı açıklamalarında, uzun vadede en önemli planlarının Fusion teknolojisi olduğunu, cpu ve gpu kavramlarını biraraya getiren yeni teknoloji ile donanım dünyasında radikal değişikliklere ve önemli yeniliklere yönelik ilk ciddi adımı firma olarak atacaklarını açıklıyorlardı. Intel'in Nehalem mimarisini esas alan Havendale kod adlı işlemci ailesi de entegre grafik işlemciye sahip olacak. Bu yapılanmanın en azından gpu ayağında Intel'in AMD'nin biraz daha gerisinde olabilir ama firma bu konuda yoğun mesai harcıyor ve ciddi yatırımlar yapıyor. Zira geçtiğimiz günlerde Intel önemli bir hamle ile GPGPU üzerine yoğunlaşan bir firma olan Neoptica firmasını tahmin edebileceğiniz üzere hem ekran kartı hemde cpu ve gpu yapılanması hedefi doğrultusunda satın aldı. Hevandale serisi de Lynnfiled da olduğu gibi dahili bellek kontrolcüsünün yanı sıra PCIe kontrolü de işlemci üzerinden gerçekleşecek.

Bu arada Bloomfield, Lynnfield ve Havendale serisi işlemcilerin soket yapıları da birbirlerinden farklı olacak. Yüksek performanslı odaklı Bloomfield serisi işlemci ailesi LGA 1366 formunda hazırlanırken Lynnfield ve Havendale serisi işlemciler ise LGA 1160 formunda hazırlanacaklar. Görüldüğü üzere Intel, biraz da mimarisi ve segment odaklı özellikler ile donatılan işlemcilerin teknik gereksinimlerinden ötürü işlemcileri tek soket ekseninde toplama yeteneği de devre dışı bırakıyor. Yonga seti cephesinde Lynnfield ve Havendale serisi işlemciler de görülecek olası değişiklikleri yukarıda anlattık. Bloomfiled cephesinde ise yeni tasarlanan Tylersburg ve ICH-10 yonga seti paketi kullanılacak ve çoklu grafik kartı desteği de sunulacak. Nehalem mimarisini kullanan ve 45nm üretim teknolojisi ile üretilecek olan işlemci ailelerinden Bloomsfield muhtemelen gelecek yılın son çeyreğinde, Lynnfiled ve Havendale ise 2009 yılının ilk çeyreği içerisinde anons edilecek gibi gözüküyor.

* Intel'in Nehalem ile geçeceği işlemci üzerinde yer alan dahili bellek kontrol teknolojisini ve yine Nehalem ile kullanıma geçeceği Quick Path Interconnectand teknolojisinin son derece benzer olduğu ifade edilen Hypertransport teknolojisini AMD, çok uzun bir süredir hazırladığı işlemcilerde kullanmakta. Ayrıca cpu+gpu yapılanması üzerinde çalıştığını ilk açıklayan firma da hatırlayacağınız üzere AMD olmuş, firma ATi'yi satın almasının hemen ardından Fusion üzerinde çalıştığını açıklamış ve bazı detayları duyurmuştu.