Tesadüflere inanıyor musunuz?

quote:

Orijinalden alıntı: gandalff

inanmaktan öte var olan bir şey tesadüf. örneğin sinemaya gidesin geldi bir akşam; salonda yıllardır görmediğin ilkokul arkadaşına rastladın. vay be tesadüfe bak dediniz.

gelgelelim zorunlu, teorik olarak hesaplanabilir bir tesadüftü bu. şimdiye kadarki tüm hayatın neticesinde o akşam, o sinemaya gidesin gelecekti. aynı şekilde arkadaşının da.

quote:

Orijinalden alıntı: gandalff

determinizm islamla ters mi düşüyo? "o'nun katında her şey bir ölçü iledir" ayeti var, rad-8. islama göre her şey sebeplerle yaratılmış. ha eğer madde dışı bir ruhaniyet de bu sebeplerle etkileşim içindeyse, o da madde dışı ruhani prensipler dahilinde işliyor olur.

quote:

Orijinalden alıntı: gandalff

baktım qnq. seni biliyom eyw sağlam araştırmaların var. burda ama farklı bişey, aslında daha detaylı yazmam gerekirdi. determinizm derken bilimsel otoritelerce tescillenmiş tanımdan söz etmiyom. belki akademik determinizm tanımıyla islam çakışıyor olabilir. materyalizm, kübizm falan bir yana, esas dediğim çok daha basit: her şeyin, sahip olduğu çalışma prensibine göre işlediği. maddeler için maddesel, varsa diğer şeyler için de diğersel prensipler geçerli.. islam da der bunu: "her şey bir sebep üzeredir." diye.

özgür irade nedir diye soracak olursan şu üç kelimelik bir cevaptan fazlasını veremem: "budur özgür irade." şu an tecrübe ediyor olduğumuz, var olan şey. kırmızı yerine siyahı seçmemize yol açan fonksiyon. bu nasıl çalışır dersen, elbette kendi işleyiş prensipleri doğrultusunda hareket ediyordur ya ne olacağdı?. ve bunun nesi kötü?

farz et ki nedensellik ilkesi yok, ideal özgür irade diye bir şey olacak mı ki sanki? neye bağlı olacak seçimlerimiz? boşlukta parlayan büyülü rastlantılara mı? bu durumda tamamen o boşluğa bağımlı olmaz mıydık? peki o boşluk neye göre parıldıyo? kendi işleyiş mekanizmasının gereğine göre değil mi? aynı şey işte.

özgür iradenin yokluğu ahlakı ortadan kaldırmaz. ahlak ve hür irade gibi şeyler zaten biraz gerçek dışı, romantikleşmiş isimler. vardırlar ama sanıldığı gibi değiller.

toplum bireylere aşılanan bir ahlak mekanizması geliştirmiştir. aykırı insanlar kınanır, dışlanır, şiddet görür ya da hapse falan atılır
adamın biri özgür irade yok diyerek 2 kişiye bomba atar çünkü bunu yapacak şekilde koşullanmıştır
bu davranışı cezalandıracak şekilde koşullanmış toplum da o insanı cezalandırır ki kendi çıkarlarını korumuş olsun, hepsi bu. al sana ahlak. bunun içine tonlarca gözyaşı ve nefret sıkışabilir. bunlar da olayın makyajı, olayı "insanca" yapan diğer koşullandırıcı unsurlar. ve bunların tümü de gerçektir, dibine kadar yaşanan, var olan duygulardır ve ciddi şeylerdir

quote:

Ne ciddisi? Bunların "ciddi" olduklarını ispatlayabilir misin? Ciddi kelimesinin de bu illüzyonlardan geldiğinin farkında değilsin galiba?

quote:

Bizi biz yapan faktörlerde hiçbir yetkimiz yoksa, iyiyi kötüyü seçen biz değilsek, niye yargılanalım?

quote:

Orijinalden alıntı: gandalff

senle kelimelere yüklediğimiz anlamlar farklı bizim

quote: Ne ciddisi? Bunların "ciddi" olduklarını ispatlayabilir misin? Ciddi kelimesinin de bu illüzyonlardan geldiğinin farkında değilsin galiba?

illüzyon olarak nitelemek hatalı olur. çünkü illüzyonlar gerçekte olmaz fakat olmuş gibi gözükür. oysa sevgilisi kendini aldatmış bir adam gerçekten bir iç burukluğu yaşar, ağlar, acı çeker. çektiği bu acı istediğin evrimsel fonksiyonun ya da başka bir şeyin sonucu açığa çıkıyor olsun, vardır ve gerçekten yaşanır. yadsımamalıyız bu gerçeği.

quote: Bizi biz yapan faktörlerde hiçbir yetkimiz yoksa, iyiyi kötüyü seçen biz değilsek, niye yargılanalım?

insanı, doğadan ayrıştırırsak hataya düşeriz. doğanın bir parçasıyız hepimiz. bilincimiz de tamamen doğal. bizler, bizi biz yapan faktörlerin ve iradenin, seçimin kendisi oluyoruz aynı zamanda.

edit: konularını okumadım sanma hocam severek okuyoruz

quote:

işte bunu söylüyorum, "biz/ben" dediğimiz kavram evrenin dişlilerinden ibaret. Dolayısıyla ortada bir "seçenek" söz konusu olmadığı için, yargılama/sınav konsepti ortadan kalkmış oluyor. Keza Allah'ın x yapacak insanları yaratıp, x yaptıkları için yargılaması tutarsız olur.

quote:

Orijinalden alıntı: gandalff

duygulara yüklenen anlam da gerçektir. o anlam yüklenmiştir çünkü gerekmiş olan odur. bilinçaltı bazen insanı yanıltarak, başka bir problemi çözer kendi içinde. buna illüzyon dersen de, gerçek ve gerekli bir illüzyondan söz edersin. şizofren bir insanın gördükleri de beyin diziliminin gerçek ve gerekli bir sonucu ne de olsa.

quote: işte bunu söylüyorum, "biz/ben" dediğimiz kavram evrenin dişlilerinden ibaret. Dolayısıyla ortada bir "seçenek" söz konusu olmadığı için, yargılama/sınav konsepti ortadan kalkmış oluyor. Keza Allah'ın x yapacak insanları yaratıp, x yaptıkları için yargılaması tutarsız olur.

sana bunu izah edebilirim. ama öncesinde, yeteri basınç altındaki bir tahtanın, kırılmak isteyerek kırılacağını idrak etmek gerekiyor. istek, fiziksel bir zorunluluktur zira. biliyorsun, bizlerin yemek yeme isteği de pek çok hücresel, atomik zorunluluğun bütünsel bir algısı oluyor

pimi çekilen bir bomba, patlamak isteyip patlar. pimin çekilmesi de, patlama isteği de, patlaması da doğaldır. aynı şekilde haksız cinayet işleyecek bir insan yaratılır, o an, o cinayeti işlemek ister ve kurbanı öldürür. bombanın infilak sonucu dağılmasının normal olması gibi, cinayet gibi bir edim arzulamış ruhun, çeşitli ruhani prensipler uyarınca, ceza gibi bir sonuca varması normal olabilir.

üstte söylediklerimin kesin bir gerçek olduğunu iddia etmiyorum. sadece mantıklı bir açıklamanın olası oluşunu göstermek istedim. bunların dışında henüz düşünülmemiş farklı ve anlamlı bir başka durum da söz konusu olabilir, bilemeyiz

quote:

Orijinalden alıntı: John Wick

quote: Orijinalden alıntı: gandalff duygulara yüklenen anlam da gerçektir. o anlam yüklenmiştir çünkü gerekmiş olan odur. bilinçaltı bazen insanı yanıltarak, başka bir problemi çözer kendi içinde. buna illüzyon dersen de, gerçek ve gerekli bir illüzyondan söz edersin. şizofren bir insanın gördükleri de beyin diziliminin gerçek ve gerekli bir sonucu ne de olsa. quote: işte bunu söylüyorum, "biz/ben" dediğimiz kavram evrenin dişlilerinden ibaret. Dolayısıyla ortada bir "seçenek" söz konusu olmadığı için, yargılama/sınav konsepti ortadan kalkmış oluyor. Keza Allah'ın x yapacak insanları yaratıp, x yaptıkları için yargılaması tutarsız olur. sana bunu izah edebilirim. ama öncesinde, yeteri basınç altındaki bir tahtanın, kırılmak isteyerek kırılacağını idrak etmek gerekiyor. istek, fiziksel bir zorunluluktur zira. biliyorsun, bizlerin yemek yeme isteği de pek çok hücresel, atomik zorunluluğun bütünsel bir algısı oluyor pimi çekilen bir bomba, patlamak isteyip patlar. pimin çekilmesi de, patlama isteği de, patlaması da doğaldır. aynı şekilde haksız cinayet işleyecek bir insan yaratılır, o an, o cinayeti işlemek ister ve kurbanı öldürür. bombanın infilak sonucu dağılmasının normal olması gibi, cinayet gibi bir edim arzulamış ruhun, çeşitli ruhani prensipler uyarınca, ceza gibi bir sonuca varması normal olabilir. üstte söylediklerimin kesin bir gerçek olduğunu iddia etmiyorum. sadece mantıklı bir açıklamanın olası oluşunu göstermek istedim. bunların dışında henüz düşünülmemiş farklı ve anlamlı bir başka durum da söz konusu olabilir, bilemeyiz

Olum sırf cevap vermiş olmak için cevap veriyosun ya