Sene 1995 yaş 15 serinin ilk Playstation'ını nasıl aldım... (14. sayfa)

Normaldir, eskiden de iki eş çalışanlar dediklerini yapıyordu. Şimdi iki kişi çalışmak normal ondan dolayı durum bu şekilde. Eskiden çalışan tek memur 10 senede de olsa bir ev ya da araba alabiliyordu. Şimdi tek memur ne alabilir? Kaç çocuk okuturken alabilir? Ayrıca günümüzdeki harcama kalemleri ile 80-90lar aynı mı? Bulaşık makineleri evlere 90’larda girmeye başladı, şimdi 3-5 senede bir beyaz eşya yenilemek zorunda insanlar çünkü bozuluyor. Her bireyde telekominikasyon giderleri var. Okutmak daha masraflı. otomobil artık standart gibi bir şey, ama tek memur için değil. 2003 model albea symbol gibi hurdaları kovalamak zorunda.

memur denilince çevrendeki memur ya da hakimlere bakma zira yanıltıcı oluyor. Bunların dışındakiler de ailesinin malvarlığını değerlendiren bireylerdir kazandıklarından değil hani.

Senin kadar desteksiz sallayanı görmedim

Benim aldıgım bilgisayarın faturaları bile duruyor neyin traşını yapıyorsun 2 kuruşluk siyasi görüşünü ön plana çıkartıcan diye

Git tarihi yazdım exper bilgisayar fiyatlarını arastır o dönem,bulamazsan expere mail çek göndersinler,tl ile satış yapmıyorlardı bursa satış müdürlüğü bursa inegöl çarşısı efes bilgisayardı ordan almıştık

Kesinlikle. Yaşı yetmeyen gençlerin AKP öncesini sağdan soldan duyduğu kulaktan dolma bilgilerle kötülemesi çok komik. Bir insanın tecrübe etmediği bir dönemle ilgili konuşurken tecrübe etmiş gibi palavra sıkması onun sadece çapsızlığını gösterir.

Ben 80'li yıllarda gençtim. Evet, ülke darbecilerin vesayeti altında yönetiliyordu ama bugün olduğumuzdan çok daha mutluyduk. Keza doksanlı yılların üzerinde de yüksek enflasyon ve devlet terörü gölgesi vardı ama maaşlarımız her zaman enflasyon kadar artardı ve bugünkü gibi yalan enflasyon rakamları açıklanmazdı. Gerçek ne ise o açıklanırdı. Devletin bir kurumsallığı, bir saygınlığı vardı. Kimse örneğin YÖK merkezi sınavlarından zerrece şüphe etmezdi ya da milli piayngo sonuçlarından şüphe etmek insanların aklına dahi gelmezdi.

Bu iktidar devletin kurumlarına olan güveni al aşağı etti. Ülkeyi bir çadır devletine çevirdi.

18 yıllık tek başına iktidarın ülkeyi getirdiği yer çadır devleti olmamızdır. Eskinin Kaddafi'sinin çadır devletinden hiç bir farkımız kalmadı.

Bu hükümet despotlukta 12 eylül darbecilerini aratmaz halşe geldi.

Ekonomik açıdan da asla daha iyi durumda değiliz. İlk arabamı 26 yaşında 2. el olarak maaşımla alabilmiştim. İlk evimi de 30 yaşında almıştım. Evet, evi alırken babadan kalan 2 arsayı satıp üzerine koyarak almıştık ama alabiliyorduk işte.

AKP döneminin ilşk yıllarında yaşanan refah suni bir refahtı, borç parayla gelen bir refahtı. AKP öncesinde kredi kartları bu kadar yaygın değildi ve kredi kartına taksit yapılmazdı. Ayrıca o zamanlar bireysel kredi de vermezdi bankalar, sadece ticari kredi verirlerdi.

AKP'den sonra bireysel kredilerin, morgage'nin ve kredi kartlarının önü açıldı. Millet borçlanarak mal mülk sahibi olmaya başladı. Bunu AKP sağladı sanıyorlar. Hayır, bunu bankalar sağladı.

Borçla gelen refahı gerçek sandık.

AKP yaptığı alt yapı yatırımlarını da hep borçla ya da YİD ile devletin gelecekteki gelirlerinden vazgeçerek yaptı. Bu da bir maharet değildi ama insanlar bunu bir başarıymış gibi algıladı.

18 yıllık AKP iktidarı maalesef bu ülkeyi 18 yıl öncesinden de geriye götürmüştür.

Acı ama gerçek bu.

Buradan çıkan ders şudur: Kafayı din ideolojisi ile bozmuş insanlar ülke yönetemez.

Hortlatalım. Harçlıktan arttıramaz imkansız kesinlikle inanmayınız O karanlık tahrihlerde ben bu islerin icindeydim. Mahallede birkaç bilgisayarı olan adamdan biriydim.

Üstelik 95 diyor o tarihte megadrive vardı, PS 1 konsol evet 94 çıkışlı ama o tarihe göre korkunç bir teknoloji ona öyle öyle bir para saymıstım ki, yani 98, ps 1 icin gec bir zaman sayılır, 70 milyon muydu neydi. 1 tam cumhuriyet altınının o tarihte 12 milyon falan olduğunu görüyoruz. Yani 1 tam cumhuriyet altını x kabaca 6 adet falan yapıyor. Bu da günümüzün parasıyla 170 K civarı bir paradır.

bu başlıgı olusturan imkansız bir şey yazmış

Sen 2000 demişsin o tarihlerde ucuzlamıştı, 97 civarında falan, şöyle söyleyeyim simdinin 300 K alım gücüyle giris modeller alınabiliyordu, yani p 166 mmx gibi falan. O yüzden zaten kimsede bilgisayar falan yoktu millet radyo dinliyordu.

Çocukken bir çok büyük harcamamın hepsini kendim harçlıklarımdan, bayram harçlıklarımdan vs. biriktirerek aldım. Aldığım paraları dolar-mark yada faize yatırırdım, biriktirip alırdım. Bisikletimi, gitarımı vs.. hepsini bu şekilde aldım, üstelik enflasyon o zaman yüksekti.. Hatta mobilet alacaktım ama ailem izin vermez diye girişmedim. Hatta bir ara akşam gazetesi 37 ekran akai marka televizyon veriyordu, her gün gazete alıp biriktirip kendi odama televizyon almıştım. Ailem öyle varlıklı beni paraya boğan bir aile değildi, orta direk memur ailesi. Yani yapılıyor..

Simdinin 170 K'sı civarı biriktirdin mi gerçekten? Senin aile zenginmis o zaman. PS 1'i 1998'de 70 milyona sıfır olarak almıştım. O paraya ikinci el bir P 100 satmıştım babamın arkadaşına. Onun parasıyla onu almıştım. 166 MMX sıfır aldım o sene ya da 97'de mi almıstım yahu. Çok uzun zaman geçti ama PS 1 98 Mart ayında satın aldığımdan eminim. Yani bir PC 300 - 350 K civarı, PS 150 170 K gibi.

Ben cok erken basladım bu islere para sorunu yoktu

Hiç oturup bugün ki değer analizi yapmadım. Kendim biriktirerek yaptıklarımda aklıma gelen bunlar.

Almayı istediğim bir bisiklet vardı, Bianchi Aspid SX modeli, biriktirdim hatta biraz fazlam bile oldu, o sıra bir bisikletçide Aspid SF modeli gelmiş, önde amortisör, 24 vites, ki ozaman en fazla 21 var. Fosforlu yazılar, birde yakışıklı duruyo ki.. Arkadaşla ikide bir gidip bakıyoz ama fiyat benim modelden epeyce pahalı, neredeyse iki katı. Benim para dolarda tutuyom, artık SX e rahat yeter hale geldi hatta aştı, o sıra dolar bi çıktı, benim para iki modelin arasında. Ama yinede fark var epey, annemle yolda gidiyoruz. Dedim şu bisiklet çok güzel ama yetmiyo para, baktı etti ben biriktirmişim, ozaman üstünü tamamlayıp SF modelini aldım. Küçük sahil şehridir, iskenderun, kimsede yok 1 tane gelmiş bisiklet. Belki 1 yıl o bisiklet sadece bendeydi.

Sonra gitara merak saldım, gittim yine gitarımı aldım.

Televizyon ergenlikte dönüm noktasıydı, artık tutti furitti izlerken, uyumuş numarası yapmama gerek kalmıyordu.  

Benim aile zengin değildi, orta gelir kuşağında bir aileydi, ailem ilk evini çok cüzzi miktarda çalıştığı kurumun sandığından kredi kullanarak aldılar. Sonra sattılar bir süre kirada kaldık, spring marka 5-6 yaşında arabamız vardı, ilk sıfır arabalarını yine kredisiz olarak 2000 yılında peugeot 206 ile yaptılar. Zenginlik buysa tamam zenginlk olsun.  

2000'lerin başıydı. Çarşıda, pazarda, elektronik mağazaların her birinde vitrinde TV olur, o TV'de PS1 açık halde oyunun oynanış demosu döner döner dururdu. Wining Eleven, Tekken ya da Crash oyunları.. İzler izler "off ne kadar gerçekçi" derdik. İnanın şu an çıkan son sistem PC'ler, oyun konsolları vs hiç birisi o dönem bana PS1'in verdiği o heyecanı vermedi, vermiyor.

Yani değer analizi yapmaya da pek gerek yok esasında. Fakat giris düzey, ses kartı ve CD rom sürücüsü olan bir Pentium PC'nin, 2 - 3 yılık bir ikinci el doğan parası olduğu zamanlardı desem abartmış olmam. Iste PS konsol da, onun yarısı gibi belki yarısından biraz ucuz gibi.

Fakat ben PS 1 konsoldan memnun kalmamıştım PC tadı vermiyordu, o zaman Bahçelievler'de bu PS'yi satan elemanlar, PS daha üstün demislerdi ama imkansız. Yani Half Life falan çıktı mesela PC'ye Quake 1 çıktı. PS nereye iyi olacak o zaman da böyle abidik gübidik fanboylar vardı anlayacağın, saçma sapan konusuyorlardı simdi yıl olmus 2025 yine konusuyorlar PS iyi falan diye..

Bisiklet fazla pahalı değildi.

PS ye hiç merakım yoktu, halada yok, olmayacakta sanırım. Toplasan bugüne kadar maks 3-5 saatir, o da arkadaşım kiralamıştı, boks oyunu vardı PS2'de, o zaman oynadığımdır. O yüzden PS radarımda olan bir şey olmadığı için ne fiyat ne bir şey kıyas yapamam.

Yani eskiden insanlar para biriktirerek birşeyler alıyordu, kredi mekanizması bu kadar tabana yaygın değildi. Ailem evini, arabasını alırken biriktirip aldı, kumbaralarda az para biriktirmedik, tasarrufu öğrendik. Ailemin bu mantığı küçükken banada işledi ve alacaklarımı öyle aldım. Haa okulda simit yemediğim zamanlarda oldu, para birikmeye yaklaşıp hedef görürününce hırs yapıp daha kıstım.. Ama hedefe ulaştım. Bugün hala aynı şekilde tasarruf yaparım, yapmazsam kendimi rahatsız hissederim. Herşeyi borçla harçla almayı sevmem, borcun mantıklısını severim, kredi kartı hariç borcum yoktur.

Bende kredi kartı da yok. Bankalardan nefret ediyorum. Bir banka bana borç verdiğinde, babasının hayrına vermez, faiziyle geri alıyor. Ben sıfır borç stratejisiyle yaşıyorum. Taksitle bir seylere sahip olmaya çalışmıyorum. Param varsa satın alırım, yoksa satın almam.

Gerçi belki de biz seninle zaten artık yaşı ilerlemis elemanlarız. Yani 40 yaşında falanız. Simdi mesela ben bir Mac bilgisayar olsun, PC bilgisayar olsun, Konsol olsun, cep telefonu olsun, satın almak icin eskisi gibi bir heyecan ve istek duymuyorum çünkü zamanında hepsine sahip olmuşum zaten.

Elimden bir sürü PC, konsol, iMac, Macbook, ipad, iphone, android telefon üst düzey falan hepsi gecti. Taksitle alalım üfff ibon abi yee kafasında olanlar yaşı daha genç olanlar bence. Henüz yeterince elektronik cihaz sahibi olamamışlar gibi geliyor sanki bana. Yani bir açlık var bunlarda. Sanki iphone icin kötü seyler yapabilecek potansiyel görüyorum bazılarında..     

Borcu sevmem dediysem de kredi almam demedim. Mesela 2023 seçim döneminde, alabildiğim kadar çok kredi aldım. Vade de en uzun. Çünkü biliyorum ki farklı politikaya geçilecek ve faizler artacak. Nitekim öylede oldu, faizleri arttırdılar. Kullandığım kredilerin faizlerinin ortalaması yaklaşık 20-22 civarıydı. Kredilerin hepsini kur korumalı mevduat yaptım, stopaj yok, dövizde hala artıyordu. Kur arttı, KKM faizi arttı, benim kredilerin faizi sabit tabii. Güzel kar ettim. 2013 de 0,81 ile konut kredisi aldım, 2-3 önce alsam 0,70lerle alırdım. Güzel kar ettim. Ama hiçbir zaman cebimde para, ödeme gücüm yokken kaldıramayacağım yüke girmedim. 1.900 kkb puanım var, mantıksız kredi asla almam. Hatta bazen eşya alırken firmalar peşinlerde indirim yapar, hesaplarım, eğer aylık mevduat getirisinin üzerinde indirim yaparsa direkt nakit/eft vs. yaparım.

Sene 1995 daha o zamanlar ülkemiz bu denli gelişmemiş ve bu şekilde bir refaha kavuşmamıştı. O zamanlar şartlar çetin ve zor olduğundan daha kredi kartı ve benzeri şeyler pek kullanılmazdı. Zaten kullanılsada yaşım 15 olduğundan bende olması da mümkün değildi. Peki ya nasıl alabilmiştim? Okuyordum o vakitler ve okuldan arta kalan zamanlarda da babamın atölyesinde işlere yardım eder küçük harçlıklar alırdım. Babam o zamanlar başkalarının yanında işçilik değilde kendi iş yerinde esnaflık yapabiliyordu ancak gücü buna yetiyordu. Biz dahil bir kaç aile o dükkandan ekmek yiyordu. Bende bu harçlıkları validemin o zamanlar girebildiği şimdi pekte görmediğim bir adet olan altın günlerine girmiş biriktirdiğim paraları burada değerlendirmeye karar vermiştim. Altın günü de ne derseniz o zamanlar işte kadınlar toplaşıyorlar bir eve yemekler yapılıyor pasta börek vs tıka basa yeniyor birde ev sahibine herkes bir altın veriyor falan... Neyse garip adetler işte dedim ya ülke o zamanlar bu kadar büyük ve gelişmiş bir ülke değildi. Gün sırası bana gelince herkes altınını gönderdi elimde epeyce bir altın oldu :) dedim ben bu altınlarla ne yapayım. O zamanlarda oyunlara merakım tavan yapmış durumda 16 bit kasetli atarim var ama gözüm yeni çıkan Playstationda. Bozdurdum altınları gittim bir tane Playstation yanına da Tomb Raider ve Moto Racer oyunlarını hediye aldım:) Yaş 15 buraya dikkat! sonrasında her ay bir iki oyun derken yüzlerce oyun oynadım o cihazla hala çalışır durumdayken bir kardeşimize vermiştik. Hey gidi günler heyyy...

İronilerle dolu mükemmel bir yazı, gerçekten çok hoş ama inan bana o malum embesiller bu yazıdaki ironiyi bile anlamazlar. Harçlıklarınla Playstation almışsın. Evet, Türkiye eskiden gerçekten de böyleydi. Harçlıklarımızla böyle şeyleri alırdık. Eski Türkiye yeni Türkiye dediler ülkeyi 50 sene geriye götürdüler

Çok detayları olan karmakarışık bir konudur ekonomi,

yere hiç çöp atmamaktan başlayalım !

Yerler sürekli temiz olunca, insanlarda düzen ve empati gelişecek,

insanlar git gide birbirini etkileyecek ve genel düzen artacaktır.

Düzenin gitgide artması ekonomiye de yansıyacaktır.

Türk milleti zeki ve kurnazdır,

biz bunu "doğru ve dürüst"e çevirmeliyiz.

Hem ülke fakirleşti hem de ürünlerin döviz olarak fiyatı arttı, yani 30 yaşına geldiğinde alabilir mi? o bile meçhul.