TORK, BEYGİRGÜCÜ, RPM VE HIZLANMA ÜZERİNE TEMEL BİLGİLER (34. sayfa)

quote:

Orijinalden alıntı: goodorevil

Aslında gidilebilir fakat, botunuzun hafif olması gerekir. Römorkör ile sür'at teknesi arasındaki fark gibi düşünün. Eğer motor devrini artırmadan pervane devrini 2 katına çıkartırsanız torkunuzu yarı yarıya kaybedersiniz. Bu da bota alacağınız her bir yükün ya da bot tabanına yapışan her türlü direnç oluşturacak pisliğin çok daha fazla etkilemesi demek. Ancak botunuz hafifse iş görebilir.

quote:

Orijinalden alıntı: stentli

quote: Orijinalden alıntı: goodorevil Aslında gidilebilir fakat, botunuzun hafif olması gerekir. Römorkör ile sür'at teknesi arasındaki fark gibi düşünün. Eğer motor devrini artırmadan pervane devrini 2 katına çıkartırsanız torkunuzu yarı yarıya kaybedersiniz. Bu da bota alacağınız her bir yükün ya da bot tabanına yapışan her türlü direnç oluşturacak pisliğin çok daha fazla etkilemesi demek. Ancak botunuz hafifse iş görebilir.

Sizin söylediğinizden anladığım kadarıyla ben her ne kadar pervane devrini iki katına çıkardığımı sansam da, pervane dönmekte zorlanacağı için motor devri yine düşecek. Hatta motor 1000 devir yapması gereken amperi çekip 500 devir yapabildiği için daha da zorlanacak. Ters etkileri düşününce mantığıma yatıyor.

Ancak, motorun şu anki haliyle bota bir kişi de binsek (130kg), iki kişi de (200kg) binsek, motor gücü aynı ayarda aşağı yukarı aynı hızı yapıyor. Bu da bana olayın tork dan ziyade devir sayısıyla ilgili olduğu izlenimi veriyor. Yoksa iki kişi bindiğimizde bariz yavaşlaması ya da tek kişi de bariz hızlanması gerekir diye düşünüyorum. Ama öyle olmuyor. Ben diyorum ki, gerekirse iki kişi yerine bir kişi bineyim ama daha hızlı gideyim. Yani tam tersine ağırlık ortalama 1/3 azalabilir bile. Tabi çevresel etkiler rüzgar, dalga vs. aynı varsayımıyla. Tabi ki torkda biraz düşme olacaktır ama, aynı yük altında kayıp sizin dediğiniz gibi tam 1'e 1'mi olur acaba?

quote:

Orijinalden alıntı: TrgyStc

Tecrübeli arkadaşlar yardim lütfen.
2015 honda civic 1.6 elegance eco otomatik ( lpg mevcut) modelini kullaniyorum. Ilk aracim ve o zamanlar sürüş tecrubem olmadigindan tet sürüşü yapmadan aldim. Genel olarak memnun olsam da yokus çıkarken araç zorlanıyor ve sollarken sorun oluyor. Benzin veya lpg performanslari ayni. Bir yıl içinde aracı degistirp kismetse D segment dizel arac almak istiyorum. O zaman bu sorunu yasamam diye dusunuyorum. Acaba tavsiyeniz hangi modeller olur.

quote:

Orijinalden alıntı: TrgyStc

Hocam cevap icin tesekkur ederim. Zaten dik yokuslarda spor sürüşe alip 4 bin devir üstüne cikmazsam iyice yavasliyor. Bir de econ diye yakit tasarrufu yapmasi icin bir seçenek var. Hele o devredeyse iyice zorluyor. Araci bagirtmak da sinirlerimi bozuyor. Ama duz yolda hızlanması, yol tutuşu, donusleri, suspansiyonlarin sert olmamasi gayet iyi. Bu konforda ama daha çevik tdi bir araç tavsiyeniz var mi peki?

quote:

Orijinalden alıntı: tatlisevgi

selam arkadaşlar. bizde araç düşünüyoruz kısmetse ama aklıma bu tork ve beygir işi takıldı. nette arattırdım ve burada bilgi olduğunu gördüm epeyde okudum aslında ama almayı düşündüğüm aracın tork ve hp verilerini yazsam acaba bana fikir verebilirmisiniz?

passat 1.4 tsi (Maksimum Güç 150 hp (110 kw) / 5.000 rpm) (Maksimum Tork 250 Nm / 1.500 rpm)
Volvo 1.5 T3 (Maksimum Güç 152 hp (112 kw) / 5.000 rpm) (Maksimum Tork 250 Nm / 4.000 rpm) BENZİNLİ

passat 1.6 tdi (Maksimum Güç 120 hp (88 kw) / 4.000 rpm) (Maksimum Tork 250 Nm / 1.750 rpm)
Volvo 1.6 tdi (Maksimum Güç 115 hp (84 kw) / 3.600 rpm Maksimum Tork 270 Nm / 2.500 rpm) DİZEL

Burada beygir ölçülerinde RPM değerleri yakın olsada tork ölçümlerinde baya farklı bu neyi işaret ediyor yani hangisi daha etkili oluyor?
yakıt tüketimlerinde psaat daha ekonomik görünüyor acaba bu Volvo nun daha canlı, atik ve etkili olduğumu demek? kalkışlarda mesela hangisi daha etkili olur?

quote:

Orijinalden alıntı: fatihba

izninizle konuyu hortlatıyorum :)

ayrıca etnikus'un şu mesajını da çok beğendim "Hocam torklar aynı olduğu için atiklik çok farklı olmaz. Beygir gücü yüksek olanın son hızı yüksek olur. Tabi araç ağırlıkları aşağı yukarı aynı ise böyle olur."

torka asla önemsiz diyemezsiniz çünkü bir arabanın hızlanmasındaki yegane gereklilik torktur.

mesela 8 silindirli 1.0 motora sahip benzinli bir araba düşünün. bu araba ortalama 1000 kilo olsun. 8 silindirli bir motor ciddi anlamda hp üretir. atıyorum 10000 devir çevirir. ama bu arabada tork inanılmaz düşük olur ve bu arabayı çok yavaş devirlendirir. araba tamamen devirlendikten ve 5. vitese attıktan sonra ivlenmiş bir arabayı 8 silindirli bir motor çok rahat üst hızlara çıkartır. yine farzediyorum 220, 230 km hızlara ulaşır ama bu aracın 0 dan 100 e ve hatta 5. vitesin ivmelenmeye başladığı devire çok ama çok uzun bir zamanda ulaştırır sizi.

bunu şöyle de düşünebilirsiniz. 5 tane zayıf ama inanılmaz hızlı koşan çocukların bir arabayı ittiğini hayal edin, bu arabayı ilk etapta kaldırmaları çok güçtür, ama araba hızlandıktan sonra bu çocuklar bu arabayı saatte 100 kilometre hızla koşuyorlarsa saatte 100 kilometre hıza ulaştırabilirler fakat çocuklar için bu başlarda çok yorucu ve zaman alıcı olur.

şimdi de 8 silindirli 2.5 motora sahip benzinli bir araba düşünün. benzini diğer arabanın 2 buçuk katı alır ve ve pistonlardaki patlama 2.5 kat daha fazla olur. bu araba müthiş torka sahiptir ve arabayı inanılmaz bir güçle devirlendirir.

bunu da şöyle düşünebilirsiniz. 5 tane inanılmaz kuvvetli güçlü ve hızlı koşan çocukların bir arabayı ittiğini hayal edin, hatta ilk örnekteki çocuklarla yarış yapsınlar. bunlar bu arabayı yüksek bir itme kuvveti uygulayarak aşırı çabuk bir şekilde üst devirlere çıkartırlar, araba devirlenip itme kuvveti gereği duymadıkları zaman ise arabayı çok az bir itme kuvvetiyle maximum hızına çıkartırlar.

yani bu anlamda tork önemsizdir asla ama asla diyemezsiniz, torku düşük ama beygiri yüksek olan bir arabayla kısa mesafeli ve yavaşlayıp hızlanmalı bir yarışı kazanmanız asla düşünülemez.

torkun itme kuvvetine, motordan tekerleklere hareketi ileten tüm parçalar etki eder. vites dişlileri etki eder. bu parçaların ağırlığından tutun, aktarımın fazlalığı ya da eksikliği dahi etki eder.

quote:

Orijinalden alıntı: intikam91

quote: Orijinalden alıntı: fatihba izninizle konuyu hortlatıyorum :) ayrıca etnikus'un şu mesajını da çok beğendim "Hocam torklar aynı olduğu için atiklik çok farklı olmaz. Beygir gücü yüksek olanın son hızı yüksek olur. Tabi araç ağırlıkları aşağı yukarı aynı ise böyle olur." torka asla önemsiz diyemezsiniz çünkü bir arabanın hızlanmasındaki yegane gereklilik torktur. mesela 8 silindirli 1.0 motora sahip benzinli bir araba düşünün. bu araba ortalama 1000 kilo olsun. 8 silindirli bir motor ciddi anlamda hp üretir. atıyorum 10000 devir çevirir. ama bu arabada tork inanılmaz düşük olur ve bu arabayı çok yavaş devirlendirir. araba tamamen devirlendikten ve 5. vitese attıktan sonra ivlenmiş bir arabayı 8 silindirli bir motor çok rahat üst hızlara çıkartır. yine farzediyorum 220, 230 km hızlara ulaşır ama bu aracın 0 dan 100 e ve hatta 5. vitesin ivmelenmeye başladığı devire çok ama çok uzun bir zamanda ulaştırır sizi. bunu şöyle de düşünebilirsiniz. 5 tane zayıf ama inanılmaz hızlı koşan çocukların bir arabayı ittiğini hayal edin, bu arabayı ilk etapta kaldırmaları çok güçtür, ama araba hızlandıktan sonra bu çocuklar bu arabayı saatte 100 kilometre hızla koşuyorlarsa saatte 100 kilometre hıza ulaştırabilirler fakat çocuklar için bu başlarda çok yorucu ve zaman alıcı olur. şimdi de 8 silindirli 2.5 motora sahip benzinli bir araba düşünün. benzini diğer arabanın 2 buçuk katı alır ve ve pistonlardaki patlama 2.5 kat daha fazla olur. bu araba müthiş torka sahiptir ve arabayı inanılmaz bir güçle devirlendirir. bunu da şöyle düşünebilirsiniz. 5 tane inanılmaz kuvvetli güçlü ve hızlı koşan çocukların bir arabayı ittiğini hayal edin, hatta ilk örnekteki çocuklarla yarış yapsınlar. bunlar bu arabayı yüksek bir itme kuvveti uygulayarak aşırı çabuk bir şekilde üst devirlere çıkartırlar, araba devirlenip itme kuvveti gereği duymadıkları zaman ise arabayı çok az bir itme kuvvetiyle maximum hızına çıkartırlar. yani bu anlamda tork önemsizdir asla ama asla diyemezsiniz, torku düşük ama beygiri yüksek olan bir arabayla kısa mesafeli ve yavaşlayıp hızlanmalı bir yarışı kazanmanız asla düşünülemez. torkun itme kuvvetine, motordan tekerleklere hareketi ileten tüm parçalar etki eder. vites dişlileri etki eder. bu parçaların ağırlığından tutun, aktarımın fazlalığı ya da eksikliği dahi etki eder.

Çok alakasız örnekler ile konuyu anlatmaya çalışmışsınız, bilgisi olmayanlar kolayca inanabilir ama anlattıklarınız tamamen yanlış. Sizi de bu yanlıştan döndürmek için kısaca anlatayım.



Ülkemizin ön büyük sorunlarından biri bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak. Bunun sonuçlarını her alanda gördüğümüz gibi bu konuda da görüyoruz.



Kısa birkaç soru sormak istiyorum:

1)Tork un birimi nedir?

2)Gücün birimi nedir

3)Aracın hızlanması neye göre olur tork mu beygir mi? Yoksa şanzıman denen sihirli bir alet olduğu için mevcut vites ve mevcut devir/dk daki tekerlekte oluşan kuvvet mi?



Evet aracı tork hızlandırıyor diyebilirsiniz ancak bunu yapan motordan elde edilen tork değil şanzımanda ve diferansiyelde çevrim oranı ile değiştikden sonra tekere ulaşan torktur. Torkun birimi ne idi

Newton x Metre . Şimdi motorda tork üretildi diyelimki 320 Nm 2 bin devirdakikada. Araç 1 viteste. 1. vites dişli oranı 4.38:1 diferansiye oranı da 2.82 (mercedes c200d dişli oranları) Tekerdeki tork ne etti? 320x4.38x2.82= 3952.5 Nm . Şimdi biz torku nasıl yorumlayabiliriz? HAreketin 1. yasasını biliyormusunuz? Sanırım lise 2. sınıfta gösteriliyor. F=m*a (F kuvvet newton, m kütle kilogram, a da ivme m/s^2) Şimdi bizim elimizde tork var ama bu formülde kuvvet lazım. Peki kuvvete nasıl çevirebiliriz arabayı ittirecek olan? Arabanın yol ile bağlantısıı sadece teker yüzeyindne oluyor değilmi? Demekki teker yüzyinden arabanın gidiş yönüne bir kuvvet uygulanıyor. Bunu nasıl hesap ederiz . Çok kolay teker çapına bölüyoruz. Tekerimiz 225/50R17 ölçülerinde olduğunu farz edelim bu tekerin çapı nekadar eder 658 mm. yarı çapı nekadar? yaklaşık 0.33 metre (33cm) Şimdi ozaman tabandaki kuvvet ne? Tork/mesafe = 3952.5/0.33=12013 Newton etti. Şimdi bu kuvveti F=m*a da yerine koyalım. F=12013 m=1505 kg (c 200 d boş ağırlığı) a=? buradan a ne eder? 7.98 m/s^2 yani aracın hızı 1 saniyede 7.98 m/s artacak yani 28.7 km/sa artacak 1 saniye içerisinde.



Şimdi birde aynı aracın benzinlisine bakalım. Direk aynı güçtekini bulamadım biraz daha güçlü c180 ama olsun torku çok daha düşük önemli olan tork değilmi düşük hzılarda. Beygir sadece son hızı arttırıyor? Araçın torku 250 Nm birde 1200-4000 devir/dk yazıyor yanında ne ki acaba bu? Olsun önemli olan tork değilmi bana ne kaç devirde verdiğinden.



Aynı hesapları hızlandırılmış şekilde bu araç için yapıyoruz. Şanzıman oranı aynı ancak son dişli oranı farklı 3.07 Bu turumda tekerlerk torku 3087.9 etti. Tekerlek kuvveti de 9357.27 Bu durumda aracın ivmesi 6.2 m/s^2 yani 1 saniyede aracın hızı 22.38 km/sa artacak.



Nasıl oldu bu şimdi. Ben torkun değil beygirin önemli olduğunu ispatlamaya çalışıyordum. Haydaa. Benzinli olan daha yavaş çıktı dizelden torku az diye.



Ama dur şimdi tamam 1 saniye böyle geçecek araçlar az biraz hızlanınca ne olacak?



Vites attırmak lazım değilmi?



Her gün sürekli yapılan şey. Otomatikte olsa bites değişiyor hızlanınca. Yani en azındna son 80-90 senedir böyle tek hızlı araçlardan beri araçlar vitesle çalışıyor.



Şimdi araç biraz hızlandı. Nezaman vites atalım? Max torku kullanmak lazım dimi? Tork düşmeye başlayınca vitesi değişelim ki araba yavaşlamasın. Sonuçta aracı hızlandıran tork değilmi ? Değil mi cidden?



Dizel max torku 2600 de düşmeye başlıyor ve 2. vitese de burda attığımızı farz edelim. Benzlinli? Hani torkun yanında 1200-4000 gibi birşey yazıyordu dedim ya heralde boşuna yazmamışlardır vardır bi bildikleri. Benzinlinin vites atmak için yolu var hala aynı hzızda hızlanıyor. Dizelde durum ne?



Bakalım 2. vites dişli oranı 2.86 diyor mercedes in sitesi. Bu durumda teker torku 2580 Nm ediyor teker kuvveti de 7820 newton etti. Bu durumda ivme 5.2 m/s^2 yani 1 saniyede artacak hız 18.7 km/sa yani artık benzinliden daha yavaş hızlanıyor



Benzinli ne yapıyor budurumda? O hala 1. viteste devam ediyor.



E bi süre sonra araçlar daha da hızlanacak ve dizel 3. vitese benzili ise 2. vitese atacak. Bunların tekrar hesaplanması lazım. İsteyen kolayca hesaplar gerisini size bırakıyorum.









Şimdi verdiğiniz örneğe gelelim zayıf ama hızlı koşan çocuk örneği. Eğer araçlarda şanzıman denen alet olmasa tüm arabalar direkt kranktan tekere bağlı olsa benzetimininz az biraz doğru olabilir. Ancak deviri istediğimiz gibi ayarlayabileceğimiz şanzıman varken durum tamamen farklı.





Bu durumda beygiri fazla olan araç ozaman daha iyi hızlanır ve daha yüksek son hıza ulaşır diyebilirmiyiz?



Hayır beygirde tam ama tam olarka herşeyi kapsamıyor ancak kesin değerlendirme tüm tork aralığını ve tüm vites oranlarını inceleyip bir harita çıkartılarak yapılabilir.



Fabrika mühendisleri ne yapıyor şanzımanı geliştiren ? Az çok bunu yapıyorlar ve oranları ona göre ayarlıyorlar zaten . Yani bütün işi bize bırakmıyorlar. Bu durumda torkları farklı beygirleri aynı olan iki aracın ideal şanzıman oranları ile aynı hızda hızlanmaları beklenir.



Birde BMW tarafından örnek verelim. Şuanda aynı beygire sahip 2 farklı BMW modeli bulamadım 2012 senesinden buldum .



320i teknik verileri:



Güç : 184 BG 5000 devir/dak.

Tork: 270 Nm 1250-4500 devir/dak.



Hızlanma: 7,6 sn 0-100 km/saat



320d teknik verileri:



Güç : 184 BG 4000 devir/dak.

Tork: 380 Nm 1750-2750 devir/dak.



Hızlanma: 7,6 sn 0-100 km/saat





Dizelin torku %40 daha fazla benzinlide. Bu durumda sizin tezinize göre %40 daha hızlı hızlanması lazım. Eee 0-100 süreleri aynı. Hani tork hızlandırıyordu aracı. Zayıf çocuklar itemezdi düşük hızda arabayı. (tamamen yanlış bir benzetme)





Kısaca bir sonuca varmak istersek. Beygir herşey değildir ama bize aracın hızlanması hakkında epey bilgi verir. Tork ise tekbaşına iken hiç bir anlam ifade etmez



Tekar ediyorum eğer devir söylenmez ise araba hızlanması adına tork hiçbir anlam ifade etmez



O torkun hangi devirde verildiğinin söylenmesi lazım.



Ben mesela elime uzn bir boru alıp ucuna bijon anahtarı takıp 200 Nm tork uygulayabiliyorum. Kaç devirde ? (şşş çaktırma dakikada anca 1-2 devir çeviriirm o zorlukla)





Ortalıkta tork ta tork tork ta tork diye gezen bilgisiz, ilgisiz, okumaktan aciz onuda geçtim okuyup gerçeği inkar edip kendi bildiği yada aklında kurduğu şeyi gerçek gibi kabul eden milyonlarca insan var.