Üye Girişi
Bağlan Google+ ile Bağlan Facebook ile Bağlan
Yeni Kayıt
Tüm Forumlar
  • Tüm Forumlar
  • Kültür ve Bilim
  • Kültür, Güncel ve Tarih
  • Güncel
  • Bu Konuda
Şimdi Ara

Eski Türk Boylarında Ayak Topu Oyunları

Sıcak Fırsatlarda Tıklananlar
Editörün Seçtiği Fırsatlar
Daha Fazla
Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az
3 Misafir (1 Mobil) - 2 Masaüstü, 1 Mobil
5 sn
6
Cevap
0
Favori
2.207
Tıklama
Daha Fazla
İstatistik
  • Konu İstatistikleri Yükleniyor
Konuya Özel
0 oy
Öne Çıkar
Cevapla
Sayfa: 1
Giriş
Mesaj
  • Orta Asya Türkleri ile ilgili "La Tartarie" adlı Fransızca eserde, Tsang kentinde, kız ve erkeklerden kurulu takımların ayak topu oynadıkları; bu meraklı ve heyecanlı oyunu izleyen Hiuan adlı bir Çinlinin şunları anlattığı yazılıdır: "... Büyük mabetlerde sık sık ayak topu müsabakaları yapılır. Bu oyunda topa elle dokunulmaz. Ya ayakla, ya da başla vurulur ve böylece topu hasım kaleden içeri sokmak için uğraş verilir...".

    Öte yandan, ünlü Türk düşünürü Kaşgarlı Mahmut'un 25 Ocak 1072 ile 10 Ocak 1074 tarihleri arasında yazdığı ünlü eseri "Divan-ı Lügat-ıt Türk"ün ilk cildinin 323'üncü sayfasında eski Türk boylarının Orta Asya'da "Tepük" adıyla andıkları bir ayak topu oyunu oynadıklarından bahis vardır. Türklerin "Tepük" oynarken kullandıkları toplar, ilk dönemlerde oval kalıplara dökülen İğ arşağı biçimindeki kurşun kitlesinin üzerine keçi kılı veya keçe sarılmak suretiyle yapıldığı; zamanla bunların değişime uğradığı ve daha yumuşak cisimlerden yapılmış topların tercih edildiği, bunun için de içi hava ile doldurulmuş ve yuvarlanmış kuzu tulumlarının kullanıldığı yine aynı eserden öğrenilmektedir.

    Eski Türklerin "Tepük" oyununu, belirli aralıklarla karşılıklı dikilmiş mızrakların arasından topu, ayakla vurmak suretiyle geçirerek sayı kazanma esasına göre oynadıkları bilinmektedir. "Tepük"ün, Orta Asya'da yaşayan Türk boylarında yüzlerce yıl oynandığına dair, "Hıtay-ı Name" ve "Baybars Tarihi" ile Ayasofya Kütüphanesi'nde 3029 numarada kayıtlı değişik kitaplarda da geçmektedir.

    Seyit Ali Ekber'in yazdığı "Hıtay-ı Name" de bahsedilen "ayak topu", günümüzün futboluyla büyük benzerlik arzetmektedir. Bu eserin 56. sayfasında bu konuda şunlar yazılıdır: "...Ve top oyunu Hıtay'da güzeller işidir. Ve dahi harabeti (düzensiz kalabalık) çok olan ve sığır kursağından top yüzmüşler (yapmışlar) ve mahbub (erkek) ve mahbubeleri (kadınları) durdurmuşlar. Ve topa ayaklar ile ururlar (vururlar). Şöyle ki; elin ol topa değdirmeye ve ol topu yere düşürmeye ve nazik ayak ile dürde (ite), saklara (baldırlara) ve usülsüz vurmak ve yere düşürmek ve daireden taşra (dışarı) çıkmak vaki olmaz...".

    Ayasofya Kütüphanesi'nde 3029 numarada kayıtlı "Tarih-i Timur" adlı eserde de Timur döneminde Türklerin, içi havayla doldurulmuş kuzu postundan yapılma topları oynadıkları; bu oyunda topa elle dokunmanın ve çizgiden dışarı çıkarmanın yasak olduğu yazılıdır. Ve Timur'un oyunu askerlerine bir çeviklik talimi için yaptırdığı kaydedilmektedir.

    Bütün bu belgeler, Türklerin yüzyıllar boyunca Orta Asya'da oynadıkları ve "Tepük" adını verdikleri oyunla, günümüzün modern futbolu arasındaki büyük yakınlığın belirgin belgeleridir. "Tepük", eski Türk boylarında tepmek, tekmelemek anlamında kullanılan bir sözcüktür. Türkler bu oyunu yalnız ayakla oynadıkları için bu adı vermişlerdir.







  • teşekkürler arkadaşım
    bunları bilmiyordum
    ayrıca yazıda verilen kaynaklarda son derece ciddi ve eski kaynaklar
  • Bu haberin gazeteye çıktığını bilmeden buraya koymuştum. Ama gazetede yer almasına çok sevindim.

    http://haber.gazetevatan.com/haberdetay.asp?detay=Iste_futbolun_gercek_besigi_209899_5&tarih=21.11.2008&Newsid=209899&Categoryid=5
  • İşin ilginç yanı kızlar da oynuyormuş. Onları sosyal hayattan dışlayıp eve kapatmamışlar.
  • Güzel bir paylaşım, teşekkürler

    Türk boyları, muhtemelen yoğun etkileşim içerisinde oldukları Çinlilerden alıp, geliştirmişlerdir bu ilkel futbol oyununu.
    25-220 yılları arasında, özellikle günümüz Çin topraklarının doğusunda hakimiyet kurmuş 'Dong Han' hanedanlığı döneminde, Çinliler 'Cuju' adını verdikleri bir oyun oynarlardı.

    Aslında Cuju hakkındaki elimizdeki ilk belgeler bu tarihlere uzanıyor, halbuki bundan çok daha eski tarihlerde Çin topraklarında oynandığı da ileri sürülür.

    Büyük Çinli tarihçi Sima Qian (M.Ö 145-90), tarih yazıcılığında önemli bir yeri olan 'Shiji' isimli eserinde oyun hakkında bilgi vermiştir.

    Cuju'nun 'Sarı İmparator' Huang-di (M.Ö 2497-2398) tarafından askeri eğitim amaçlı icat edildiğini iddia edenler olsa da, oyunun millattan önce 5 ila 3. yüzyıllar arasında icat edildiği kabul görür.

    Bu oyun ilk futbol olarak kabul edilmiştir.
    Lakin takım oyunu yerine bireysel yeteneğe dayalı bir oyun olduğu biliniyor.
    Kadınlar ve erkekler boş zamanlarında deriden yapılma ve içi hayvan tüyüyle doldurulmuş toplarını, bir direğin tepesindeki halkanın ortasından geçirmeye çalışırlardı.

    Malesef oyun bir süre sonra, muhtemelen Jin hanedanlığı döneminde popülerliğini kaybetmiş, hatta bir dönem yasaklanmıştır.
    Futbolun Çin'e 'dönüşü' 1920'li yıllarda gerçekleşebilmiştir.


    Cuju oyunu hakkında, dönem dönem tuğlalar üzerine yahut kağıtlar üzerine resimler yapılmıştır.
    Han ve Ming arşivlerinde, oyun hakkındaki bilgilere ulaşmamızı sağlayan belgeler mevcuttur.
    History Channel'ın ve Discovery Channel'ın 'Cuju' hakkında yayınladıkları belgeseller de vardır.


    Aşağıda 1687-1768 tarihleri arasında yaşamış Çinli ressam Huang Zhen'in, Cuju oyununu gösteren bir tablosunu görebilirsiniz.

    Cuju...







    < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi Yazat -- 22 Kasım 2008; 13:05:59 >




    • 
Sayfa: 1

Benzer içerikler

- x
Bildirim
mesajınız kopyalandı (ctrl+v) yapıştırmak istediğiniz yere yapıştırabilirsiniz.
Hizmet kalitesi için çerezleri kullanabiliriz. DH’ye girerek kullanım izni vermiş sayılırsınız.
Anladım Veri Politikamız