Kısırlaştırılmış kedilerin kızgınlık göstermesi

Kastrasyon veya overiohisteroktomi (kısırlaştırma ) yapılmış kedi ve köpeklerde azda olsa, cinsel etkinliğinin (kızgınlığın ) devam ettiği görülmektedir. Ovh yada kastrasyon operasyonu ( kısırlaştırma ) sonrası hormonların kandaki seviyelerinin normal seviyelere inmesi 6 haftayı bulabilmektedir.Bu süre dışındaki kızgınlık belirtilerinin 3 türlü izahı vardır;

erkekler için testisler , dişiler için yumurtalıklar embriyo safhasında spinal korda yakın bulunurlar. Sonradan yerlerine yerleşirler. Bu yerleşme her zaman gerektiği şekilde olmamaktadır. Cinsel guddelerden bazı hücreler esas organdan ayrı olarak karın boşluğunun dorsal kısmında kalmaktadırlar. Gonadotropinler bu androgen ve östrojenleri etkilemekte, bunun sonucu erkek ve dişilerde cinsel istek (kızgınlık) belirtileri ortaya çıkmaktadır.

 bazı hayvanlarda adrenal bezlerin korteksi bazı anormallikler gösterebilir. Bu bezler tarafından yapılan hormonlar normalde ACTH tarafından stimüle edilen kortikosteroidlerdir. Fizyolojisi bozulan adrenal korteksten bazen çok miktarda endrojen ve östrojen hormonu üretilebilir. Bunların etkisiyle erkek ve dişilerin huylarında değişmeler olur. Hafif kızgınlık belirtileri gözlemlenebilir.

Kısırlaştırma sonrası görülen kızgınlığın bir nedeni de yapılan kısırlaştırma operasyonu hatalarından ileri gelebilir.Operasyonda yumurtalık veya testisten kalan bazı parçaların sonradan rejenere olup hormon üretmesinden kaynaklanır.

Dişi kedilerde ovaryum kalıntısı tespiti için ; vaginal smear sitolojisi ve  hormon tahlillerinin mutlaka yapılması gerekmektedir.

1-Yumurtalık kalıntısı doğrulama için Östrojen Hormonu testi ; 

GnRH yanıtı testi: 0,02-0,03 μg / kg IV GnRH uygulamasından 0, 60 ve 90 dakika sonra östradiol ölçülür. Serum östradiol 15-20 pg / ml' nin üzerinde ise yumurtalık dokusu bulunmaktadır.

2-Yumurtalık kalıntısı doğrulama için Progesteron hormonu testi ; 

Eksik ovariyohisterektomi uygulaması sonucu ovaryum dokusu söz konusu ise foliküller doğal olarak gelişmeye devam eder veya bu durum yapay ekzojen FSH (folikül uyarıcı hormon) ile de geliştirilebilir. Ovülasyon ekzojen GnRH (Gonadotropin) ve hCG (insan koriyonik gonadotropin) ile provoke edilebilir.

Köpeklerde uygulama:

GnRH enjeksiyonu – 2 µg / kg i.m.

veya

hCG enjeksiyonu – 250 IU subkutan yapılır.

10 gün sonra Progesteron seviyesi 2 ng / ml’ nin üzerinde ise ovaryum kalıntısı ihtimali mevcuttur.

Kedilerde uygulama:

Östrus belirtilerinin bitiminden 1-3 gün sonra;

GnRH enjeksiyonu – 25 µg i.m.

veya

hCG enjeksiyonu – 250 IU subkutan yapılır.

10 gün sonra Progesteron seviyesi 2 ng / ml’ nin üzerinde ise ovaryum kalıntısı ihtimali mevcuttur.

3- Yumurtalık kalıntısı doğrulama için LH hormon testi ; 

4- Laporoskobik cerrahi ile Ovaryum kalıntısı belirlenebilir.

5- Ultrasonografik muayene ile Ovaryum kalıntısı tespiti ; Profesyonel olmayan bir göz kalıntıyı göremeyebilir. Fakat tecrübeli ultronografik muayenesi iyi bir Veteriner Hekim Ovaryum kalıntısını tespit edebilir. 

Vet.Hek.Süleyman ÜRKMEZ

https://www.doktorsitesi.com/veteriner-hekim-suleyman-urkmez/veteriner/istanbul

https://www.instagram.com/vet.hek.suleymanurkmez/