Çok EKsenli Manevralı Hava Aracı... Turbuprop-fan-jet

karafetva

Yarbay

4293 Mesaj

Tüm Başarılarını Gör

Eski bi yazımızdı...
Teknoloji değişmekte ve kötünün de hizmetinde. Savaştansa iletişimi/konuşmayı tercih ederiz ama konuşamadan başına neler gelenler, doğmamış yetimler...

Uzaktan tek parça uçan bir sistem olarak görünen uçaklar; incelendiğinde ortaya çıkan hava hareketleri, değişen fiziksek özellikler(kimi zaman tersine dönen), hesaba katılması gereken mekanik esaslar ve daha niceleri le yoğun bir araştırma alanı..

Çok EKsenli Manevralı Hava Aracı... Turbuprop-fan-jet

Kimi zaman Dünyanın bir tarafında yoğun çalışmalar ile üretilen birşeyin çok uzaklardaki herhangi birisinin de aklında bariz bir şekilde cereyan ettiği gibi bizim de ne kadar aklımıza gelmiş de olsa çalışmalarının (başarısız da olsa) yapıldığını evvelden duyduğumuz helikopter uçak özelliklerindeki sistem belirli oranda kullanılıyor olsa gerek.. Daha önceden abd tarafından hem helikopter hem de uçak biçimli denenen ama düşen sistemler olmuştu.
Burada da uçak gibi yatay hızlı uçan yeri geldiğinde havada asılı kalan ve yere dikey inebilen bir araçtan bahsediyoruz.

Uçaklarda (özellikle savaş uçaklarında) yüksek hızlar vb yoğun performans özellikleri arandığından jet motor ismiyle bu halleri sağlayan ve bu hallerde verimliliğini bulan sistemler akla gelir.. Ancak helikopterin sabit irtifasında bu özellikler ön planda olmadığından (düşük hız vb) pervaneli tip motorlar kullanılmakta ki fark olarak pervanesi değil (pervane gayet tabi bir jet motoru ile döndürülebilir) çalışma prensibi önemli..

Enerji çeviricisi olarak jet motorları ve içten yanmalı pistonlu tip motorlar mevzu. Sistem hızı arttığında hava araçlarında jet motorları makbul ve verimli. Düşük hızda ise pervanenin pistonlu tip motorlar ile çevrildiği sistemler verimli. Hızlanınca neden jet verimli? Çünkü jet motoru pistonludan farklı olarak eksozdan yüksek hızda gaz atar ve jet denilen bu gaz araca itiş sağlar.
Hem pervaneli hem de jet olan motorlar var ve kullanılmakta. İsmi turboprop. Jet motorunun miline önden bir de pervane ekli. Bunun daha efektifi turbo fan. Turbo fanda pervane fan ismini alıyor ve hava akımını kapalı kanalda yapıyor.

Bahsedilen uçak ve helikopter özelliklerinin birarada düşünülmesinde motor seçimi, manevra özellikleri kendisini düşündürmekte...
Jet ve pervaneli özelliklerini barındran Turbofan motor belki helikopter-uçak sistemi için ön planda bir tercih düşüncesi olabilir.
Diğer taraftan helikopter-uçak sistemi eğer uçak gibi kanatlara sahip olursa, bu kanatlarda ve kuyrukta birer tane olarak 3 adet motora sahip olabilir. Akla sacayağı getiren bu sistem denge namına getirdiklerinin yanında motorların birbirinden bağımsız hareketleri sayesinde uçakların havada dönerek gitmesi, değişik geometrilerdeki yörüngeler, sağa-sola dönüş, yukarı aşşağı ani (dalış) vb hareketler yüksek performansta yapılabilir. Mesela yukarı doğru tırmanış halinde, arka motorun kuyruktan alta dönmesi ile tırmanış aniden dalışa dönebilir.

Yani hem iki kanatta hem de sivri ön uçta çok yönlü dönen jet düşünün. Dönüş değiştikçe kuvvet yönü değişir ve gidiş yolu değişir. Bu sayede çok keskin yörüngeler denenebilir.

Bu motorların bağımsız hareketleri sadece tek düzlemde değil 3 boyutlu olarak karmaşık biçimleriyle incelenebilir. Diğer taraftan motorların birbirine jetlerini üflemeleri vb kombinasyonlar ile (ki ön kanat motorları normal helikpterlerde bulunan ana pervane ile kullanılırsa arka jetin buna üflemesi değişik manevraları oluşturabilir) yüksek bir kapasite artışı incelenebilir.

Yani helikopter ana pervanesine jetten eksozun üflenmesi. Üç jetli uçak (kanatlarda ve uçta), kuyruktan tek jetli helikopter vb değişik kombinasyonlar bulunmakta...
Yazamadığımız birçokları bir tarafa,,, değerli katılımlar (ve belki aramızda konunun uzmanları ile) gelişim temenni ederiz.

Havada direk uçuş ve askıda kalma sistemlerini konuşulunca karada suda bir hoverkraft nostaljik esintisiyle kendini göstermekte..

Turbo fan ve turbo prop jetli motorlar. Fark turbofan turboprop taki pervaneyi fan a çevirip bir kanal içine almıştır. Gelişmiş versiyondur. Ses daha az, verimli vb...

Her tip gelişim ve fikirsel iletişim beklentileriyle;

< Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi karafetva -- 7 Haziran 2017; 0:41:2 >

Çok EKsenli Manevralı Hava Aracı... Turbuprop-fan-jet

Benzer içerikler