Şimdi Ara

Aylar Ve Anlamları

Daha Fazla
Bu Konudaki Kullanıcılar: Daha Az
2 Misafir (1 Mobil) - 1 Masaüstü1 Mobil
5 sn
2
Cevap
0
Favori
405
Tıklama
Daha Fazla
İstatistik
  • Konu İstatistikleri Yükleniyor
0 oy
Öne Çıkar
Sayfa: 1
Giriş
Mesaj
  • Eski bir yazı, güzel bulduğum için saklamıştım, paylaşmak istedim. Yazı Can Dündar' a ait

    Aralık

    İçinde bulunduğumuz aya neden aralık dediğimizi biliyor musunuz?
    Ben bunu üniversitede öğrenmiştim.
    Mülkiyeli hocamız rahmetli Cemal Mıhçıoğlu, öz Türkçe kullanımı konusunda
    kendisiyle yarışırdı. Yazışmalarında yabancı sözcük oranını yüzde birin altına
    indirmekle övünür, sınavlarda yabancı sözcüklere Türkçe karşılık bulmamızı
    isterdi.
    İşte o öğretmişti ay adlarının ne zaman, nasıl değiştiğini...
    15 Ocak 1945'te çıkmıştı "Bazı Ay Adlarının Değiştirilmesi Hakkında Kanun"...
    Yasa önerisinin altında Erzincan mebusu şair Behçet Kemal Çağlar'ın imzası
    vardı.
    Bir encümenin hazırladığı yasayla 4 ayın adı değiştiriliyordu:
    "Teşrinievvel"e, bundan böyle "ekim yapılan ay" anlamında "ekim" denecekti.
    "Teşrinisani", "kısımlara bölen, taksim eden" anlamında "kasım" olacaktı.
    Ocakların tüttüğü en soğuk kış ayının adı, "Kanunusani"den "ocak"a
    çevrilecekti.
    * * *
    Mıhçıoğlu Hoca, bu değişiklikleri anlatırken kendini tutamaz, "Ne olurdu elleri
    değmişken diğer ay adlarını da sadeleştirselerdi" derdi.
    Onlara ilişkin kendi önerileri vardı:
    Arapça ve Farsçada da kullanılan "şubat", "şebat" kökeninden gelen
    Süryanice bir sözcüktü. 16. yüzyıla ait sözlüklerde "Türkler ona 'gücük' der"
    deniliyordu. "Gücük", yani kısa, bodur ay... Hoca'nın tavsiyesi buydu.
    "Mart", Latincede savaş tanrısına adını veren Mars'tan geliyordu. Çünkü
    martta buzlar erir ve savaşa çıkmak için yollar açılırdı. 15. yüzyıla ait Farsça
    bir yapıtta "Yilin ayı der buna rustayiler (kırda yaşayanlar) / Adını mart
    koymuş İsa'yiler (İsa'ya inananlar)" deniyordu. "Yilin" ya da "Yelin", "dişi
    hayvanların meme torbası"ydı. Anadolu'da memesine süt yürüyen doğuracak
    hayvanlar için "yelinliyor" deyimi kullanılırdı. Mıhçıoğlu, kuzuların meme
    emdiği bu aya "Yelin" adını öneriyordu.
    "Nisan" da Süryaniceydi. Anadolu'da "abril" ya da "abrel" derlerdi. Latince
    "aperire" (açmak) eyleminin türevi "aprilis"ten türemişti. Kastedilen
    "Çiçeklerin açtığı ay" ise, Diyarbakır'da kullanılan "Açaray" daha iyi değil
    miydi?
    "Mayıs", Latince "maius"tan (büyük) geliyordu. Mıhçıoğlu'nun önerisi ise
    Elazığ yöresinden "gülayı" ya da "gülay"a dönüştürülmesiydi.
    Yine Süryanice bir sözcük olan "kheziran"dan gelen "haziran" için,
    Anadolu'nun gerçek bir bozkır görünümü almaya başladığı ay olması
    nedeniyle "bozaran" adı öneriliyordu.
    "Temmuz", Süryanice "tamuz"dan geliyordu. Kars, Erzurum yöresinde ise
    "biçimay" deniyordu. Hoca, "biçim"i öneriyordu. "Ağustos" Roma İmparatoru
    Augustus Sezar'ın adını taşıyan aydı. Tahılın çuvallara doldurulup kaldırıldığı
    zamana rastladığı için "derim" karşılığını hak ediyordu.
    "Eylül" de Süryanice idi. Çoğu tarım ürününün toplandığı bu aya Ordu'da
    12/4/2004http://www.milliyet.com.tr/Print/print.asp
    "verimay" denirdi. Cemal Hoca "verim"i öneriyordu.
    * * *
    Ocak, gücük, yelin, açaray, gülay, bozaran, biçim, derim, verim, ekim, kasım,
    aralık...
    İşte pastoral "Mıhçıoğlu takvimi"nin ayları bunlardı.
    "Kanunuevvel"e gelince...
    Halk dilinde ona, iki bayramı, iki mevsimi, iki yılı birbirinden ayıran ay
    anlamında "aralık" deniyordu.
    1945 yılbaşında resmi olarak da bu adı alacak ve 60 yıl sonra Türkiye'de iki
    dönemi birbirinden ayıran tarihi bir Aralık'a dönüşecekti.







  • quote:

    Orjinalden alıntı: Skyphos

    Ağustos ayı yanlış yazılmış.
    Sezar'ın adı değildir.
    Roma'yı İmparatorluk haline getiren Octavianus'un ikinci adıdır.
    "Augustus"

    Saygılar...


    Bak şimdi; sezar demek zaten Roma imparatoru demektir. Ama nedense herkesin aklına en meşhur sezar olan julius Sezar gelir. Onun adı bati dillerinde zaten temmuz ayına verilmiştir (july). Yani Augustus ta bir roma imparatoru olduğuna göre o da bir sezardı.
  • Yapay Zeka’dan İlgili Konular
    Daha Fazla Göster
    
Sayfa: 1
- x
Bildirim
mesajınız kopyalandı (ctrl+v) yapıştırmak istediğiniz yere yapıştırabilirsiniz.