Windows XP SP2: Çok yakında...

Microsoft'un uzunca zamandır üzerinde çalıştığı ve pek çok defa ileri tarihlere atılan Windows XP SP (Servis Paketi) 2'nin bu hafta içerisinde RTM (Release To Manufacturing) yani üretime gönderilmesi bekleniyor.

Herhangi bir yazılımın RTM olması final sürümünün derlendiği (compiling) ve CD/DVD gibi üzerinde dağıtılacağı ortamlarda baskısına başlamak için fabrikaya gönderildiği anlamına geliyor.

Şu anda tamamen spekülasyonlara dayanan ve herhangi bir sorun ya da bug çıkması halinde ileri doğru ertelenebilecek olan XP SP2 RTM tarihi 5 Ağustos'u gösteriyor.

Eğer RTM bu tarihe yetişirse sırada RTW (Release To Web) yer alıyor. RTW artık dosyanın Internet üzerinden tüm müşterilerin indirmesine sunulması demek. Yani RTW olan herhangi bir yazılım şirketin web sitelerinden resmi olarak indirilebiliyor.

Microsoft'un üstte de yazdığım gibi resmi olmayan spekülatif yol haritasına göre bu aşama ise 10 Ağustos'ta.

Son durak ise pek çok son kullanıcının dosyayı almasını sağlayan WUR (Windows Update Release) yani Windows Update yoluyla dağıtım. 25 Ağustos (kesin olmayan) tarihinde XP SP2'nin büyük ihtimalle yerelleştirilmiş (tüm dillerde olmasa da bazılarında) versiyonları RTW yoluyla güncelleştirme yapmayan pek çok kullanıcıya bu şekilde ulaşacak.

Tamamen tahmini ve resmi olmayan XP SP2 çıkış tarihleri:

5/8/2004: RTM (Release To Manufacturing) 10/8/2004: RTW (Release To Web) 25/8/2004: WUR (Windows Update Release)

Windows XP SP2 ile XP adeta yepyeni bir işletim sistemi haline dönüşüyor. Pek çok kritik güvenlik açığı kapatılıyor ve yeni açıkların ileride belirmesine karşı bir takım önlemler alınıyor. Kısacası XP'nin bugünkü haline göre kat kat güvenli oluyor. Bu kodlama aşamasında olduğu kadar artık Windows'un kullanıcılarına güvenlik hakkında bilinç kazandıracak yeni eklenen bazı bölümlerle de sağlanıyor.

Yeni Windows XP SP2 ile gelecek bazı önemli güvenlik özellikleri şunlar (Bu yazı özet biçiminde yazıldığından sadece önemli bazı konu başlıkları kısıtlı olarak incelendi, yazının bu açıdan değerlendirilmesi önemli. Tüm değişiklikler hakkında resmi bilgileri Microsoft'un web sitesinden alabilirsiniz !):

• Security Center (Güvenlik Merkezi) Yeni Otomatik güncelleştirme, AntiVirüs yazılımınızın güncelleştirmesi ve statüsü ile yeni Windows Firewall'un (veya 3.parti firewall'unuzun) statüsü hakkında bilgi veren ve hepsini tek bir noktadan kolay bir arayüzle yönetmenizi sağlayan, aynı zamanda güvenliğiniz hakkında sizi uyaran (durum çubuğunda saatin hemen yanında uyarı ikonlarıyla ve ana ekranında) yeni bir konsol.
• Windows Firewall XP'de yer alan ICF'in (Internet Connection Firewall) ciddi biçimde evrimleştirilmiş hali. Yeni Windows Firewall hem giriş hem de çıkış trafiğini denetleyen ve Zone Alarm Free, Sygate Personal Firewall Free gibi modern yazılımlara benzer ölçüde koruma sağlayan Beta aşamasındaki testlerde pek çok kullanıcı için yeterliliğini ispatlayan önemli bir güvenlik sistemi. Profesyonel kullanıcılardan çok esas olarak virüs, truva atları gibi enfeksiyonların hızlı yayılmasının en önemli sebebi olan bilgisiz son kullanıcılar için varsayılan olarak açık gelen Windows Firewall diğer ticari yazılımlar gibi özel pencerelerle kullanıcıyı uyaran ve öğrenen yapısıyla en cahil kullanıcı için bile temel ama önemli ölçüde koruyuculuk sağlıyor.
• Internet Explorer ve Outlook Express
  • IE en sonunda sıkıntı veren pop-up pencerelere karşı bir bloklayıcı ile geliyor. Yeni pop-up bloklayıcı oldukça başarılı ve Google/MSN Toolbar gibi 3.parti çözümlere göre yeni uyarı sistemi ve geniş seçenekleriyle pek çok kullanıcı için çok daha iyi bir çözüm. Ayrıca aynı Firefox veya Opera'da olduğu gibi sizin tıkladığınız pencerelerin açılması da olumlu.
  • Yeni script koruması sayesinde artık bir pencerenin ya da pencere altı elemanlarının (durum çubuğu, vb.) deforme edilerek zararlı biçimde kullanılması önleniyor. Mesela bir penceredeki linke tıkladığınızda o pencereye bağlı açılacak bir pencerenin durum çubuğu artık gizlenemiyor. Tabii yeni script koruması daha bunun gibi değişik senaryolarda koruma sağlıyor; buna bağlı olarak değişen özellikler bazı sitelerin çalışma şekillerini ve tasarımlarını gerektiriyor: Burada Webmaster'ların Microsoft'un yayınladığı IE ve XP SP 2 hakkındaki dökümanlara bakarak yönettikleri sitelerde gerekli değişimleri yapmaları gerekiyor. Üstte scriptler hakkında bahsettiğim değişimlerim yanında "phishing" yöntemine karşı da artık siteler kullanıcının girdiği şifreleri adres çubuğu ile aktaramıyorlar; bu da bu yöntemi kullanan üyelik sistemlerinin artık devre dışı kalacağı anlamına geliyor.
  • Local Machine güvenlik bölgesi adı altında tüm scriptleri devre dışı bırakıp indirmeleri kilitleyen yeni bir güvenlik seçeneği eklenmiş durumda.
  • IE Add-On Yönetimi: En az rakip Firefox hatta ondan belki de daha iyi olan ActiveX eklentilerini kontrol etmeye, kurmaya ve kaldırmaya yarayan ve dialer ile türevleri, casus yazılımları kontrol altına alacak önemli bir güvenlik mekanizması. Bu yeni araş sayesinde IE'nize neler yükleneceği konusunda tam anlamıyla kontrol sizde olacak. Bütün bunlara ek olarak IE'nin çökmesinin en önemli sebebi olan bu eklentileri yöneterek artık çok daha stabil bir IE'ye sahip olabileceksiniz.
  • Outlook Express şimdiki gibi güvenilir olmayan dosya eklentilerinin (exe, pif, vb) açılmasını engelleyecek ve şu anda olmayan tam anlamıyla bir izolasyon sağlayacak.
  • OE aynı zamanda onlarca $ değerindeki ağabeyinden çok önemli bir özelliği almış: Artık HTML formatındaki e-postalara eklenen resim, vb. dosyalar varsayılan olarak açılıp, gösterilmeyecek, ön izlenemeyecek; bu çok önemli bir gelişme. Niçin önemli olduğunu şöyle açıklayalım: Diyelim ki bir spammer size herhangi bir ürünün reklamını yolladı ve siz içeriğinde gif formatında resim olan bu spam ilanı farkında olmadan açtınız ya da OE'nin ön izleme penceresi ile göz attınız. HTML formatındaki spam uzaktaki sunucudan resmi sisteminize indirirken aynı zamanda sizin IP'nizin aktif olduğunu log'larına ekleyecek; spammer'ın aktif kullanıcılar listesine eklenince de artık daha da fazla spam alacaksınız. Burada kullanıcıları uyarmak açısından şundan da bahsedelim, çoğu zaman bu tarz spam postaların içeriğinde yer alan listeden çıkmak için "removal" linkleri de sizi listeden çıkarmak yerine aynı yukarıdaki gibi işaretleyerek daha da çok spam almanızı sağlar. Yeni OE ile beraber yapılacak en akıllıca iş gelen postayı bu yeni özellik açıkken incelemek, herhangi bir resmi (vb) indirmesini istememek ve hiç bir linke tıklamadan hemen silmektir. Bu sayede can sıkıcı spamlerden büyük ölçüde kurtulabilirsiniz.
• NX (No Execute) Bit Donanım desteği gerektiren (bir kısmı !) ve "Buffer Overflow" vakalarını %100 olmasa da çok büyük bir oranda engelleyen yeni ve önemli bir güvenli mekanizması. Kabaca uygulama ve veriyi ayırarak virüs, truva atları gibi zararlıların kendilerini koda enjekte etmelerini engelleyen kısmi donanım tabanlı çözüm. AMD Athlon 64 işlemcilerle, Intel Itanium işlemcilerde desteklenen NX Bit desteği Prescott işlemcilere bu sonbahar-kış gibi gelecek. (NOT: Sanılanın aksine mevcut P4 işlemciler ile de uygun kodlama ile benzer bir NX koruması sağlamak teknik açıdan mümkün). Eğer NX bit olsaydı son yıllarda yaşanan pek çok salgın olmayabilirdi (etkisini anlatabilmek açısından bir örnek).
• Ağ Yönetimi, koruması ve Servisler Baş ağrısı olan ve reklamcılar dışında pek fayda sağlamayan Messenger (Windows/MSN Messebger'la ilgisi yoktur !) servisi ve bir kaç servis daha artık varsayılan olarak kapalı gelecek. Aynı biçimde ağ ve ağ yönetimi ile ilgili servisler geliştirilerek Windows'un açılışı sırasında oluşan güvenlik boşluğu önlenmiş durumda. Paralel olarak ağ yönetimi özellikle Kablosuz ağların yönetiminde çok ciddi iyileştirmeler yapıldı; 802.11 serisi ve Bluetooth kablosuz ağların kurulumu, güvenliği ve kullanımı detaylandırılmış ve kullanımı kolaylaştırılmış.
• Windows Update v5 ve yeni Otomatik Güncelleştirme XP SP2 ile beraber aynı zamanda yeni windows Update'de tanıtılacak. v5 sürümüne terfi eden WU, yeni MSI 3.0'ı  (Microsoft Installer 3.0) kullanıyor. Bu sayede Delta yöntemi yani dosya sürüm farkını inceleyip buna göre tüm paket yerine sadece gerekli dosyaları WU ile indirmek mümkün olacak; 56k kullanıcıları için bu MB'larca kazanç yani para tasarrufu demek. Bunun haricinde artık indirme yarım kaldığı durumda kaldığı yerden sağlıklı biçimde devam edebilecek. Diyelim ki tam güncellemenin yarısında elektrik kesildi : ), bu durumda tekrar sisteminizi açıp WU'ya girdiğinizde tam olarak kaldığınız yerden devam edebileceksiniz. WU v5'teki yenilikler bunlarla sınırlı değil; WU'nun yönetimi ve seçimlei çeşitlendirilmiş (Ekspres kurulum, vb) ve kullanımı daha da kolaylaştırılmış. WU v5'e paralel olarak aynı zamanda XP'deki entegre otomatik güncelleştirme sistemi de SP2'de yenilenmiş durumda. Artık sürücüleriniz dahil pek çok güncellemeyi değişik seçeneklerle sorunsuz olarak sisteminize otomatik olarak kurdurabiliyorsunuz; bu seçenekte varsayılan olarak açık geliyor. Yeni otomatik güncelleştirme yeni bir servise bağlı çalıştığından artık eskiden olduğu gibi AU servisi kapalıyken WU'i elle yapabilmek de mümkün olmuyor (şu ana kadar ki beta sürümlerde böyleydi). Aşağıda muhtemelen bir Türk sitesinde ilk defa yayınlanan yeni WU v5 arayüzünün Türkçe sürümünü görüyorsunuz. (Uyarı:Şu anda WU v5 resmi olarak devrede değil ve XP SP1 kullanıcıları bir defa v4'ten v5 geçtikleri vakit kolaylıkla v4'e dönemeyecekler ! Bu yüzden alttaki resimdeki linki bunu göz önüne alarak deneyin !)

Tüm bu yenilikleri ve burada bahsedemediğimiz yüzlerce değişikliği toplayınca XP SP2'nin TÜM KULLANICILARIN YAPMASI GEREKEN çok önemli bir güncelleştirme olduğunu rahatlıkla anlayabilirsiniz. XP SP2'yi sisteminize kurmak sizin güvenliğinizi olduğu kadar enfeksiyonla sizin sisteminizi atlama ve dağılma noktası olarak kullanan zararlıları uzak tutacağından ve salgınları azaltacağından aynı zamanda çevreniz ve diğer kullanıcılar açısından da çok önemli !

» Windows XP Service Pack 2 Release Candidate 2 Technical Preview » Windows XP Service Pack 2 Resources for IT Professionals » Changes to Functionality in Windows XP SP2 » Developer Resources on MSDN