AMD yeni yonga seti 790GX'i duyurdu; detaylar ve ilk test sonuçları

Yonga seti arenasında rekabet kızışıyor. Bir yandan Nvidia'nın pazardan çıkacağına yönelik iddialar tartışılırken öte taraftan Intel'in X58 ile birlikte SLI teknolojisini kullanabileceğinin netleşmesi ve gelecek yıl için hazırlıklarına başladığı Ibex Peak kod adlı yeni çipsetin detaylarının gün ışığına çıkması derken son olarak AMD de yaptığı resmi açıklama ile uzun süredir merakla beklenen entegre grafik işlemcili yeni yonga seti 790GX'i duyurdu. Entegre grafik işlemcili yonga seti pazarı her geçen gün biraz daha büyüyor. Hatta geçtiğimiz günlerde Uzakdoğulu kaynaklardan gelen haberler, özellikle giriş seviyesi için hazırlanan maliyet odaklı ekran kartı satışlarının, 3B performansları sürekli gelişen entegre grafik işlemcili yonga setlerinden ötürü düşüşe geçtiği ve bu sebeple pek çok ekran kartı üreticisinin IGP'li anakart üretimine başlamayı planladığının altını çiziyordu. Yaklaşık iki sene önce 5.5 milyar Dolarlık ciddi bir satın alma ile ATi'yi bünyesine katan AMD'nin üst düzey yetkilileri yaptıkları açıklamalarında satın almanın arkasında yatan en önemli nedenlerden biri olarak platform üreticisi olabilme yolunda kendi yonga seti çözümlerini hazırlayabilme isteğini gösteriyorlardı. Firma satın alma sonrası yonga seti operasyonlarını hız verdi ve özellikle hazırladığı entegre grafik işlemcili çözümler ile pazarda ses getirmeyi başardı.

AMD yeni yonga seti 790GX ile oldukça iddialı

AMD'nin ATi'yi satın aldıktan sonra hazırladığı entegre grafik işlemcili ilk yonga seti RS690 kod adıyla geliştirilen 690G olmuştu. Geçtiğimiz sene içerisinde kullanıma sunulan 690G, Radeon X700 gpu'su baz alınarak hazırlanan entegre grafik işlemcisiyle dikkatleri üzerine çekmiş ulaştığı milyon adetlik satış rakamıyla sahip olduğu performans iddiasını rakamlara dökmeyi de başarmıştı. AMD, 690G'nin yerini alacak yeni yonga seti için yaklaşık bir yıl bekledi ve yine grafik performansı başta olmak üzere sahip olduğu özellikler ile merak uyandırmayı başaran 780G yonga setini global anlamda geçtiğimiz Mart ayında gerçekleştirdiği lansman ile kullanıma sunmuştu. 780G yonga seti DirectX 10 destekli Radeon HD 3200 grafik işlemcisinin sunduğu performansın yanında Hybrid Crossfire teknolojisiyle de dikkat çekiyordu. Zira dileyen kullanıcılar destek veren ekran kartları ile 780G üzerinde kullanım şekline bağlı olarak daha fazla performans yada daha az güç tüketen ve sessiz çalışan bir sisteme sahip olabiliyorlardı. AMD'nin bu hamlesine Nvidia önce GeForce 8x00 serisi yonga setlerini hazırlayarak cevap vermiş devamında ise çıtayı bir adım daha yukarı taşıyarak nForce 750a SLI ve 780a SLI yonga setlerini hazırlamıştı. AMD işlemciler için hazırlanan bu yonga setleri DirectX 10 destekli entegre grafik işlemcilerinin yanı sıra SLI teknolojisine destek sunmalarıyla da dikkat çekiyorlardı.

AMD, yeni entegre grafik işlemcisi Radeon HD 3300'ün pazardaki en hızlı IGP çözümü olduğunu iddia ediyor

AMD cephesinde uzun süredir merakla beklenen yeni yonga seti 790GX nihayet lanse edildi. Sahip olduğu entegre grafik işlemcisi ve sunduğu grafik performansı açısından segmentinin en başarılı çözümü olacağı iddia edilen ve 55nm üretim teknolojisiyle hazırlanan 790GX, SidePort bellek teknolojisinin yanı sıra yeni güney köprüsü SB750 ile de ilgi çekecek gibi görünüyor. 790GX yonga setiyle birlikte gelen yeni grafik işlemci, 780G'de kullanılan Radeon HD 3200'ün saat hızları arttırılan daha hızlı varyasyonu olarak ta tanımlanabilir. Zira çekirdek hızı 500MHz olan Radeon HD 3200'ün aksine HD 3300'ün çalışma frekansı 700MHz'e çıkartılmış. Zaten AMD'nin daha önce gün ışığına çıkan bazı sunum dosyaları da 3B başarımı açısından 790GX'in 780G'den %33'e varan oranda daha başarılı olacağını iddia ediyordu. Yeni yonga setinin grafik peformansını yukarı çeken önemli yeniliklerden biri de kullanılan SidePort bellek teknolojisi. Aslına bakılırsa bu teknoloji pek yeni sayılmaz zira 780G'de de destekleniyordu ve aralarında Gigabyte ve J&W gibi firmaların olduğu bazı anakartı üreticileri bu teknolojiyi 780G yonga setinde de kullanmışlardı. Fakat opsiyonel olarak tercih edilen bu teknoloji 790GX ile yaygınlaşacak gibi görünüyor.

790GX yonga setinin şeması

Bilindiği üzere entegre grafik işlemcili geleneksel yonga seti tasarımlardan igp'nin bellek ihtiyacı sistem ana belleği üzerinde karşılanırken bu durum hem ciddi bir gecikme süresi doğuruyor hemde işlemciye daha fazla yük binmesine neden oluyor. Salt sistem belleğine duyulan gereksinimin entegre grafik işlemcisinin sunacağı performans açısından handikap yarattığını düşünen AMD, SidePort bellek teknolojisini geliştirirek performans anlamında hatırı sayılır bir kazanım elde etmeyi amaçladı. Bu teknolojide entegre grafik işlemcisi için özelleştirilen onboard belleği kullanıyor. Üreticilerin tercihine göre 790GX yonga setli anakartlarda 64MB veya 128MB büyüklüğündeki DDR2/DDR3 bellek yongası kullanılabiliyor. Detayları gün ışığına çıkan ve bizim de ekspress haberlerimizde sizler ile paylaştığımız 790GX tabanlı ilk anakartlardan da anlaşılacağı üzere SidePort bellek teknolojisi için üreticiler yeni anakartlarında genellikle 128MB büyüklüğünde DDR3 bellek yongası kullanacak gibi görünüyor. Yonga setinin diğer detaylarına geçmeden önce entegre grafik işlemcisinin temel bazı özelliklerine de değinmekte fayda var.

790GX ve SB750

DirectX 10 ve Shader Model 4.0 desteğine sahip olan Radeon HD 3300, yüksek tanımlı videolar için donanımsal hızlandırma da yapabiliyor. Unified Video Decoder (UVD) teknolojisini destekleyen Radeon HD 3300 bu sayede MPEG2, H.264, ve VC-1 formatındaki yüksek tanımlı videoların oynatımı için igp üzerinden donanımsal hızlandırma yaparak merkezi işlem birimine binen yükü minimum seviyeye çekmeyi hedefliyor. 16-bit bellek veri yolu desteğine sahip olduğu belirtilen Radeon HD 3300, Hybrid Crossfire teknolojisini de destekliyor. Hatta yapılan açıklamalara göre, Radeon HD 3300 ve harici olarak satılan Radeon HD 3470, Hybrid Crossfire teknolojisi kullanılarak çalıştırıldıklarında, Radeon HD 3650'ye yakın bir performans sergileyebildikleri belirtiliyor. Öte yandan 780G yonga setinden farklı olarak 790GX, Crossfire kurulumuna da olanak tanıyor. Yani dileyen kullanıcılar ATi tabanlı iki ekran kartını 790GX üzerinde 8x+8x kurulumuyla Crossfire modunda çalıştırabiliyorlar. Grafik özelliklerinin yanı sıra AMD'nin yeni yonga seti 790GX, sahip olduğu diğer teknik detaylarlarla da dikkat çekmeyi başarıyor.

SB750 köprüsü ile gelen ACC teknolojisinin diagramı

AMD'nin soket AM2+ formundaki Phenom işlemcileri başta olmak üzere geriye dönük uyumluluk çerçevesinde soket AM2 formundaki tek ve çift çekirdekli Athlon ve Sempron serisi işlemcileri ile de çalışabilen yeni yonga seti ayrıca 8GB'a kadar DDR2-1066MHz bellek desteği sunuyor. Belirttiğimiz üzere Radeon HD 3300 kod adlı entegre grafik işlemcisine sahip olan yonga seti 8x+8x kurulumunda Crossfire desteği de sunabiliyor. Öte yandan SB750 köprüsü ile gelen anakart RAID 5 desteği ve Advanced Clock Calibration teknolojisi ile de dikkat çekecek gibi görünüyor. Kısaca ACC olarak tanımlanan ve Phenom işlemcileriyle daha yüksek hız aşırtma değerlerine ulaşmak için geliştirilen bu teknolojinin detaylarına daha önce uzun uzadıya değinmiştik. Fakat hatırlamayanlar için kısaca değinmek gerekirse, SB750 köprüsü Phenom işlemcilerinde var olan ve kullanılmayan 6 adet pin ile doğrudan haberleşerek hız aşırtma noktasında özellikle Black Edition serisi Phenom modelleriyle SB700 köprüsünü kullanan herhangi bir anakarta nazaran aynı voltaj değerlerinde 100MHz ile 300MHz arasında daha yüksek saat hızlarına ulaşılmasını amaçlıyor.

Sırasıyla 790GX ve SB750'nin yapısı

AMD'nin yeni yonga seti 790GX sahip olduğu özellikler ve 8x+8x Crossfire olanağı ile daha çok Nvidia'nın nForce 750a SLI çipsetiyle mücadele edecek gibi görünüyor. Zira entegre grafik işlemcisinin sunduğu performans bir yana nForce 780a SLI, Triple SLI desteği başta olmak üzere genel özellikleri ve fiyat konumlandırması ile daha üst segmenti hedef alıyor. 790GX ve nForce 750a SLI'ı karşılaştırdığımızda ise ana hatları ile son derece benzer olduklarını görüyoruz. İki yonga setini biribirinden ayıran temel farklılıklar arasında ise başta destek verilen PCIe 2.0 hat sayısı (790GX'de 26, nForce 750a SLI'da 19) olmak üzere entegre grafik performansı, çoklu ekran kartı teknolojileri (Hybrid SLI ve Hybrid Crossfire) ile ATA sayısı ve doğal ethernet desteği gibi detayların olduğu görüyoruz. Bu arada 790GX'in ship olduğu 26x PCIe hattından 4'ünün çipset bağlantısı için kullanıldığını da hatırlatalım.

Gigbayte'ın testlerde kullanılan 790GX yonga setli yeni anakartı 790GX-DS4H

Peki tüm bu iddialı özelliklerinin yanında 790GX yonga seti nasıl bir performans tablosu çiziyor. Bu konuda ilk test sonuçları da gün ışığına çıkmaya başladı. Bizim test sonuçlarından faydalandığımız site Tech Report oldu. Site yaptığı testlerde Gigabyte'ın GA-MA790GP-DS4H kod adlı ve 790GX yonga setli yeni anakartını kullandı. Haberlerimizi takip edenler bu anakart karşısında yabancılık çekmeyecekler zira 790GP-DS4H'nin özelliklerine daha önce değinmiştik. Fakat dikkat çekici bir detay olarak Gigabyte'ın yeni modeli üzerinde SidePort bellek teknolojisi için Elpida'nın EDJ1115BASE-DJ-E DDR3-1333 kodlu 128MB büyüklüğündeki DDR3 bellek yongasının kullanıldığını belirtmekte yarar var. Bu arada testlerde işlemci olarak AMD'nin Phenom 9850 Black Edition modelinin, Corsair'in 2GB'lık PC2-8500 DDR2 bellek kitinin, harici grafik kartı performansı için GeForce 9800GTX'in (ForceWare 177.79 sürücüsüyle), sabit disk olarak Western Digital'in 150GB'lık Raptor X modelinin ve işletim sistemi olaraksa Windows Vista Ultimate x86 Hizmeti Paketi 1'in kullanıldığını da belirtelim. Şimdi merakla beklenen ilk test sonuçlarına geçebiliriz.

Biz bu haberimizde detaylı test sonuçlarından öte merak edilen bazı noktalara ışık tutmaya çalışacağız. Zira 790GX yonga setli anakartlar muhtemelen önümüzdeki günlerde test merkezimize de uğramaya başlayacaklar. Tech Report tarafından yayınlanan test sonuçlarına göre, GeForce 9800GTX ile harici grafik performansına yönelik olarak yapılan testlerde 790GX ve nForce 750a'nın son derece yakın değerlere imza attığını belirtiliyor. Fakat GeForce 9800GTX çıkartılıp entegre grafik işlemciler aktif edildiğinde ise işin rengi biranda değişiyor. Zira test sonuçlarında da anlaşılacağı üzere Radeon HD 3300 sergilediği performans ile AMD'nin iddialarını adeta doğruluyor. Açıkçası yapılan tüm oyun testlerini rakibi karşısında önde bitiren 790GX, entegre grafik işlemci performansıyla nForce 750a SLI'ın hatırı sayılır biçimde önünde yer alıyor. Zira Tech Report'un yaptığı IGP testlerinde 790GX ve nForce 750a SLI arasındaki fark %50'nin altına düşmüyor.

790GX'in entegre grafik işlemci performansı

Son kullanıcıların merak ettiği bir diğer konu ise güç tüketimi. Bu noktada nForce 750a SLI'ın, 790GX'e göre özellikle bekleme konumunda daha avantajlı olduğunu söyleyebilmek mümkün. Çünkü gerçekleştirilen güç tüketim testlerine masaya yatırdığımızda, bekleme yani idle durumunda nForce 750a SLI'lı sistemin, 790GX karşısında 6.7 Watt ile 9.1 Watt arası daha daha az güç tükettiği görülüyor. Yük altında ise durum değişiyor ve her iki yonga setinin de aynı seviyede olduğu gözlemleniyor. Bu arada Tech Report'un testlerde kullanılan ve XFX tarafından hazırlanan nForce 750a SLI yonga setli anakartı hem FireWire özelliğine sahip değil hemde 95 Watt üstü Phenom işlemcilerine resmi olarak destek sunmuyor. Söz sırası overclock yani hız aşırtma performansına geldiğinde ise 790GX farkını bir kez daha ortaya koyuyor. Tabi tahmin edebileceğiniz üzere bu noktada özellikle SB750 köprüsü ve Advanced Clock Calibration teknolojisinin katkısı büyük. Yapılan denemelerde Gigabyte'ın 790GX yonga setli yeni anakartı 790GP-DS4H üzerinde Phenom 9850BE işlemcisinin çok fazla zorlanmadan 3GHz'i görebildiği belirtiliyor.

790GX ile nForce 750a SLI'ın güç tüketim karşılaştırması

Yapılan ilk testler sonucunda AMD'nin yeni yonga seti 790GX'in entegre grafik işlemci performansı açısından pazardaki en hızlı çözüm olduğu ve bu noktada AMD tarafından ortaya atılan iddiaların da doğrulandığı belirtiliyor. Fakat 790GX, gerçekten başarılı olabilir mi? Bu soruya verilecek cevap AMD'nin takip edeceği fiyat politikası ile netleşecek. Zira mevcut tabloya göre, 790GX yonga setini kullanan anakartlar muhtemelen 150$ seviyesinden (marka ve modele göre değişebilir) pazara giriş yapacaklar. Daha düşük saat hızında çalışıyor olsa da aynı grafik işlemcisini kullanan 780G yonga setli anakartlar ise modeline göre 80$-90$ seviyesinden temin edilebiliyor. Kısacası grafik performansına yoğunlaşan kullanıcılar 780G yonga setinin yanı sıra aradaki fiyat fark ile Radeon HD 3650 tabanlı herhangi bir ekran kartı satın alma şansına da sahipler. Nvidia'nın aynı segmentte yer alan nForce 750a SLI çözümü ise salt IGP başarımı açısından 790GX ile mücadele edebilecek pozisyonda olmasa da Hybrid Power teknolojisi sayesinde destek veren tüm ekran kartlarını (GeForce 9800 ve GTX 200 serisi de destekleniyor) kapatıp entegre grafik işlemcisine geçiş yapabilme yeteneğiyle dikkat çekmeyi başarıyor.

790GX yonga seti ile gelen yeniliklerden bir diğeri olan SB750 köprüsü ise sadece bu yonga setine özgü olmayacak. Asus ve Foxconn gibi üreticiler şimdiden yeni güney köprüsünü kullanan 790FX yonga setli anakartlarını hazırladılar bile. Öte yandan yılın son çeyreği içerisinde SB750 köprüsünü kullanan 780G yonga setli anakartların pazara sunulabileceği de konuşuluyor. Sonuç olarak Radeon HD 3300 IGP'si, RAID 5 desteği, 8x+8x konfigürasyonunda Crossfire kurulumu ve SB750 köprüsü ile daha yüksek hız aşırtma potansiyeli gibi detaylarıyla 790GX, AMD'nin yonga seti arenasındaki iddiasını devam ettiriyor. ATi ile entegrasyonun geldiği son noktayı işaret eden ve sunduğu grafik performansı ile segmentinde liderliğe oynayan 790GX yonga setini kullanan anakartların önümüzdeki günlerde ülkemiz pazarına da giriş yapması bekleniyor.

SB750 köprüsü ve Advanced Clock Calibration teknolojisinin detayları için; http://forum.donanimhaber.com/m_25106636/tm.htm

AMD 790GX'in ilk test sonuçları için; Hot Hardware , MadBoxPC ve Tech Report