ATi R700 Spartan; 2GB GDDR5 bellekli Radeon HD 4870 X2 mercek altında

İki sene önce kullanıma sunduğu GeForce 8 serisi ile başlayan liderlik dönemi Nvidia için sona mı eriyor? Haziran ayının sonuna doğru endüstrinin beğenisine sunduğu GeForce GTX 200 serisinin tepe modeli olan GTX 280 ile performans anlamında liderliği rakibine kaptırmayan firma, 1.4 milyar transistöre sahip olan devasa GT200 gpu'sunun yüksek maliyetleri nedeniyle rakibi ATi'nin Radeon HD 4800 serisi karşısında fiyat anlamında henüz rekabetçi bir pozisyona gelebilmiş değil. Sınırın öteki yakasında ise liderlik koltuğunu geri alma planları yapılıyor. 200$ seviyesinde Radeon HD 4850 ve 300$ seviyesinde Radeon HD 4870 modelleriyle Nvidia'yı köşeye sıkıştıran AMD-ATi, çift grafik işlemcili R700 modelini "en güçlü ekran kartı" sloganı ile kullanıma sunmaya hazırlıyor.

AMD çatısı altına girdikten sonra kullanıma sunduğu ilk grafik işlemcisi olan R600 ile malesef istediğini bulamayan devamında ise gpu hazırlama politikasında değişikliğe giden ATi, RV670 tabanlı Radeon HD 3800 serisiyle toparlanma sinyalleri verirken, Radeon HD 4800 serisi ile beklenen başarı sonunda geldi ve ortaya rakip Nvidia'nın çözümleriyle performans ve fiyat anlamında rekabet edebilecek güçlü modeller konabildi. Belirttiğimiz gibi firmanın grafik işlemci hazırlama stratejisinde AMD çatısı altına girdikten sonra önemli değişiklikler oldu. Bu değişiklikler ile rakip Nvidia'dan farklı bir yol izleyeceğinin sinyallerini de veren AMD-ATi cephesinde performans odaklı "high-end" modeller için yüksek maliyetli, üretim verimliliği düşük ve güç tüketimi/ısı konularında günün gereksinimlerini karşılamakta sıkıntı çekebilen yapıca büyük grafik işlemciler en azından yeni bir strateji değişikliği olanak kadar hazırlanmayacak gibi görünüyor.

AMD-ATi'nin açıklamalarından yola çıkarsak eğer firma geleneksel grafik işlemci stratejisinde güç tüketimi ve maliyeti yüksek garafik işlemcilerin 6-12 aylık zaman dilimleri içerisinde yine yüksek maliyetle kullanıcılara sunulduğunu ifade ederken bu yapının ölçeklendirilebilir tasarım anlayışına da ters düştüğünü ifade ediyor. Firmanın benimsediği yeni gpu stratejisinde ise yüksek performanslı modeller için büyük grafik işlemciler hazırlamak yerine orta segmentte başa güreşebilecek, esnek tasarım anlayışına sahip iddia sahibi grafik işlemciler tasarlamak ve tepe modellerde de hazırlanan bu grafik işlemcilerin çiftinin kullanılması hedefleniyor. Bu noktada Radeon HD 3800 serisi ile başlayan yeni tasarım anlayışının 25 Haziran'da global lansmanı gerçekleştirilen RV770 tabanlı Radeon HD 4800 ile birlikte devam ettiğini görebilmek mümkün.

Geçtiğimiz Kasım ayı içerisinde anons edilen Radeon HD 3800 serisine baktığımızda firmanın 55nm üretim teknolojisi ile hazırlanan RV670 gpu'sunu hem Radeon HD 3850 hemde daha pahalı olan ve bir üst segmente konumlandırılan Radeon HD 3870 modelinde kullandığını, geçtiğimiz Ocak ayında lanse edilen Radeon HD 3870 X2 modeline de RV670 grafik işlemcisinin çiftinin güç verdiğini görebilmek mümkün. Tabi yeni tasarım anlayışının ilk temsilcisi olan RV670 gpu'sunun performans anlamında bazı sıkıntıları olduğu ve bu sebeple AMD-ATi'nin Radeon HD 3870 X2 modeliyle hedeflediği pozisyonu elde edemediği de biliniyor. RV770 jenerasyonuna geçiş ile birlikte önümüzdeki günlerde kullanıma sunulacak Radeon HD 4870 X2 modelinin ise dengeleri değiştirmesi bekleniyor.

R700 kod adıyla geliştirilen Radeon HD 4870 X2 modeline 55nm üretim teknolojisine sahip olan RV770XT gpu'sunun çifti güç verecek. Bilindiği üzere aynı grafik işlemci Radeon HD 4870 modelinde de kullanılıyor. Tabi kullanılan grafik işlemcilerim ortak olmasından ötürü R700'ün detaylarına geçmeden önce HD 4870 modeline güç veren RV770XT gpu'sunun detaylarını hatırlamakta fayda var. 55nm üretim teknolojisi ile hazırlanan RV770XT, 256-bit bellek veri yolunu destekliyor ve 800x paralel işlem birimiyle geliyor. Endüstrinin GDDR5 bellek kullanan ilk grafik işlemcisi olan RV770XT, 40 doku kaplama ünitesiyle donatılırken 1.2TeraFLOP'luk yüksek işlem gücüyle de dikkatleri çekmeyi başarıyor. DirectX 10.1 desteği de sunan grafik işlemcisinin detayları bunlar ile sınırlı değil elbette.

AMD-ATi, RV770 gpu'su ile rakibi Nvidia'nın GT200 gpu'su karşısında teknolojik açıdan farklı üstünlüklere sahip olduğunu sık sık dile getiriyor. Bu üstünlüklerin başında üretim teknolojisi gelmekte. Firmalar arası rekabette sık sık ortaya atılan yeni argümanlardan biri olan yeni nesil üretim teknolojileri konusunda ATi'nin Radeon HD 2000 serisinden bu yana rakibi Nvidia'ya karşı bir adım önde olduğunu görebilmek mümkün. Yeni nesil grafik işlemciler söz konusu olduğunda da bu durum değişmiyor. 55nm üretim teknolojisi ile hazırlanan ve bu konuda endüstriye öncülük eden RV770 gpu'sunun aksine GT200 gpu'su 65nm üretim teknolojisi ile hazırlanmakta. Üretim teknolojileri ve nanometrik küçülme üreticilere ciddi maliyet avantajları sağlayabilirken, saat hızları açısından daha yüksek frekanslara daha düşük sıcaklık değerleriyle ulaşılmasına da fırsat tanıyor. Öte yandan son kullanıcılar da daha güçlü çözümleri daha uygun fiyat seviyesinden satın alabilme şansı yakalıyorlar.

Radeon HD 4870 X2 modelinde de kullanılacak olan RV770 gpu'sunun sahip olduğu üstünlüklerden bir diğeri olarak DirectX 10.1 desteği gösterilmekte. Her ne kadar DirectX 10.1 destekli oyun ve uygulama sayısında elle tutulur bir gelişme yaşanmış olmasa da DirectX 10 ile yola devam eden Nvidia'nın aksine AMD-ATi, Windows Vista Hizmet Paketi 1 ile gelen DirectX 10.1'e HD 3800 serisinden bu yana destek sunuyor. Bu arada VIA çatısı altında çalışmalarına devam eden S3 firmasının da Chrome 400 serisi ekran kartlarıyla DirectX 10.1 desteği sunduğunu belirtelim. Yani her ne kadar ezeli rakibi Nvidia henüz destek veriyor olmasa da ATi'nin DirectX 10.1 desteği noktasında yalnız değil. AMD-ATi'nin açıklamaları bunlar ile de sınırlı değil. Firma güç tüketimi konusunda da HD 4800 serisiyle Nvidia'nın GTX 200 serisinden daha başarılı olduğunu dile getiriyor.

An itibariyle kullanılmakta olan en güçlü ATi çözümü diyebileceğimiz Radeon HD 4870, 160 watt'lık ısıl güç tasarımı ile gelirken, GeForce GTX 280'nin TDP seviyesi ise 236 watt. Yani watt başına performans değerlendirmesinde RV770 gpu'sunun güç verdiği HD 4800 serisinin rakip modeller karşısında 1.95 kata varan oranda daha başarılı olduğu AMD-ATi tarafından altı çizilerek ifade ediliyor. Hatta firmaya göre performans/mm2 değerlendirmesinde de HD 4800 serisi rakip modeller karşısında 2.8x daha başarılı. Bu noktada RV770 gpu'sunun 260mm2, GT200 gpu'sunun ise 576mm2 olduğunu hatırlatmak yararlı olabilir. Endüstrinin ilk TeraSCALE grafik işlemcisi olarak lanse edilen, yeni bellek mimarisine, yeni doku bellek tasarımına, geliştirilmiş geometri shader ve tesselator performansına ayrıca yeni SIMD çekirdek dizilimine sahip olan RV770 gpu'sunun güç vereceği R700 kod adlı Radeon HD 4870 X2, teknik özellikleri ile oldukça iddialı.

AMD-ATi'nin çift grafik işlemcili Radeon HD 4870 X2 modelinin resmi detayları belirdi. Gün ışığına çıkan sunum dosylarını sizler ile paylaştığımız ilk haberlerimizden sonra R700'ü detaylıca masaya yatırmakta yarar olduğunu düşünüyoruz. Teknik detaylarına yazımızın üst kısımlarında değindiğimiz RV770XT gpu'sunun çiftini kullanan R700 kod adlı Radeon HD 4870 X2 pek çok açıdan sınırları zorlayan bir model olacak gibi görünüyor. 2x TeraSCLAE grafik motoruna sahip olan R700, 2.4TeraFLOP'luk işlem gücü ile kullanıma sunulduğu an itibariyle satın alınabilir "en güçlü" grafik kartı olacak gibi görünüyor. Yaklaşık iki milyar transistöre sahip olan R700, toplamda 1600 adet paralel işlem birimiyle heyecan yaratmayı da başarıyor. 2x 256-bit bellek veri yolunu destekleyen R700 yani Radeon HD 4870 X2, 2GB GDDR5 bellek kapasitesiyle adeta her alanda rakipsiz olmak istediğinin sinyallerini vermekten de geri kalmıyor.

Radeon HD 4870 X2 modeliyle yüksek tanımlı oyun deneyimini yeniden tanımlayacağını iddia eden AMD-ATi'nin yeni modeli Siyah renkli baskılı devresi ve soğutucusu sayesinde tasarım olarak ta dikkat çekmeyi başaracak gibi görünüyor. 1600x parar işlem birimiyle öne çıkan R700'ün bellek bant genişliğinin ise 230GB/sn olduğu belirtiliyor. Çift grafik işlemcili ekran kartında daha önce Radeon HD 3870 X2 modelinde de kullanılan ve grafik işlemcilerin haberleşmesinden sorumlu olan PLX köprü yongasının yeni versiyonuna da yer verilmiş. Yeni jenerasyon PLX yongası bir önceki modele göre hem boyut olarak daha küçük hemde PCIe 1.1 yerine PCIe 2.0 desteğiyle birlikte geliyor. Anti Aliasing ve Anisotropic Filtering konularında da R700'ün eşi olmayan bir başarı sergileyeceği ve 24x CFAA desteği sunacağı belirtiliyor.Tüm bu gelişmelere ek olarak Radeon HD 4870 X2, çift grafik işlemci yetmez diyenler için çoklu ekran kartı kullanımına da destek veriyor.

Quad-Crossfire desteği ile gelecek olan Radeon HD 4870 X2'nin çiftini AMD'nin 790X-FX veya Intel'in X38-X48 yonga setleri üzerinde üzerinde kullanabilmeniz olası. Fakat elimize ulaşan yeni bilgilere göre Radeon HD 4870 X2, Crossfire X teknolojisi altında çift ekran kartı kullanımından daha fazlasına da yatkın. Zira AMD'nin baş teknik sorumlusu Raja Koduri, firmasının Radeon HD 4870 X2'nin 4 tanesini kullanan bilgisayar hazırladığını fakat sürücülerin şu an için 8 gpu desteği sunmadığını kendisiyle yapılan bir röportajda sözlerine ekledi. 55nm üretim teknolojisinin ve GDDR5 kullanımının kazandırdığı avantajlar ile Radoen HD 4870 X2 modelinin hatırı sayılı hız aşırtma potansiyeli sunabileceği de iddia edilmiyor değil. Ortaya çıkan resmi dökümanlar ışığında çift grafik işlemcili Radeon HD 4870 X2, grafik performansının yanı sıra video özellikleriyle de son derece iddialı olacak gibi görünüyor.

Firmanın Radeon HD 4850 ve HD 4870 modellerinde yer verdiği Unified Video Decoder 2 teknolojisi doğal olarak Radeon HD 4870 X2 üzerinde de yer alıyor. Yüksek tanımlı videolar için cpu üzerine binen yükü minimize ederek gpu üzerinden donanımsal hızlandırma sağlamayı hedefleyen bu teknoloji ile özellikle VC-1, H.264 ve MPEG2 formatındaki videolar destekleniyor. Öte yandan AVT adı verilen Accelerated Video Transcoding teknolojisi sayesinde videoların H.264 ve MPEG2 formatlarına merkezi işlem birimi (cpu)ile karşılaştırıldığında 19 kat daha hızlı dönüştürülmesi amaçlanıyor. R700 ayrıca gelişmiş video upscale özelliği de sunuyor yani kullanılan özel algoritmalar sayesinde DVD filmlerin HD kalitesinde, düşük çözünürlüklü videoların ise yüksek tanmlı içerik desteği sunan ekranlara uygun bir şekilde görüntülenmesine olanak tanınacak. Ayrıca dinamik kontrast özelliği sayesinde sahnelerin kontrast ve parlaklık değerlerinin otomatik olarak ayarlanabileceği de belirtiliyor.

Gelişmiş video yeteneklerine ek olarak Radeon HD 4870 X2 bağlantı özellikleriyle de dikkat çekiyor. HDMI ve 7.1 kanal ses desteğine sahip olan Radeon HD 4870 X2, AMD-ATi'nin açıklamalarına göre güç verimliliği konusunda da oldukça iddialı. Dinamik güç yönetimi ekseninde PowerPlay teknolojisiyle yüksek performans ve düşük güç tüketimi arasında gpu yük durumuna göre ayarlama yapan Radeon HD 4870 X2, 55nm üretim teknolojisinin sağladığı enerji verimliliğine dönük avantajları da sonuna kadar değerlendirirken, watt başına düşen performansta Radeon HD 3870 X2 modeline göre 2 kat daha başarılı olduğu dile getiriliyor. Teknik özellikleriyle heyecan yaratan, Nvidia'dan liderlik koltuğunu geri alacağı iddia edilen Radeon HD 4870 X2 modelinin güç gereksinimleri de üzerinde durulması gereken bir diğer önemli nokta.

AMD-ATİ biri 6-pin diğeriyse 8-pin'lik iki güç konnektörüne sahip olan PCIe 2.0 uyumlu Radeon HD 4870 X2 için 650 watt ve üstü güç kaynakları üzerinde dururken, Crossfire X kurulumu içinse 1Kw'lık güç kaynaklarının kullanılması gerektiğini işaret ediyor. Çift slot tasarıma sahip soğutucuya sahip olan ayrıca iki DVI ve bir de HDTV destekli tv çıkışını üzerinde barındıran 2GB GDDR5 bellekli Radeon HD 4870 X2 modelinin 12 Ağustos'dan itibaren 549$'lık etiket fiyatı ile kullanıma sunulacağı ifade edilirken gelen haberler AMD-ATi'nin R700'ün farklı fiyat segmentleri için alternatif model veya modellerinin de gündeme gelebileceğini de belirtiyorlar. Ayrıca ilk etapta kullanıma sunulacak referans modelleri takiben muhtemelen Ağustos sonu gibi özelleştirilmiş R700 modellerinin de kullanıma sunulması bekleniyor. Son bir hatırlatma olarak başta Finlandiyalı Muropaketti (Sampsa) olmak üzere bazı kaynaklar Micro-Stuttering sorununun çözüldüğünü iddia ediyor olsa da bu konuya R700'ün resmi detaylarına yer verdiğimiz bu yazımız yerine detaylı test sonuçlarının yayınlanmasını takiben hazırlayacağımı haberlerimizde değineceğiz.

R700'ün resmi sunum dosyalarına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.