Merhaba Arkadaşlar. Yazımın ilk bölümünde çözünürlük konusunda bildiklerimi bu konuda hiç bilgisi olmayan arkadaşlara da yardımcı olacak şekilde anlatmaya çalıştım. Bu yüzden bilen arkadaşlara sıkıcı gelebilir. Ancak yazımın sonunda benim de bilmediğim bir noktada sizlere bir soru sordum. Cevaplarsanız sevinirim.
İzlediğimiz ekranın boyutu ve çözünürlüğü arasındaki ilişki çok önemlidir. Biraz açmak gerekirse bir ekranın 1024x768 çözünürlüğe sahip olması demek; ekranın üzerinde bir satırda 1024 tane pikselin olması ve bu şekilde 768 satırın olması, yani bir sütunda 768 pikselin olması demektir.
Örneğin 1024x768 çözünürlükteki 106 ekran bir plazmada toplam 1024x768=786432 tane piksel vardır. Aynı 1024x768 çözünürlüğü örneğin 127 ekran bir plazmaya uygularsak bir satırın ve bir sütunun boyu uzamasına rağmen aynı adetteki pikselleri koyacağımız için görüntü daha kötü olacaktır.
Şöyle bir örnek verelim. 100cm x 80cm bir odanız var. Bu odayı kenarları 20cm olan kare şeklindeki fayanslarla kapladığınızı düşünün. 5x4=20 adet fayansla kaplarsınız. 20 adet fayansla 120cm x 100cm bir odayı kaplamak isterseniz ya fayansların arasını daha çok boşluk bırakarak döşersiniz yada daha büyük ebatlı fayanslar kullanmanız gerekir.
Yani teorik olarak 1024x768 çözünürlükteki 127 ekran bir plazmanın görüntüsü 1024x768 çözünürlükteki 106 ekran bir plazmanın görüntüsünden daha kötüdür diyebiliriz.
LCD'ler için de Full HD bir LCD aldığınız zaman teorik olarak ekran boyutu büyüdükçe (piksel sayısı hep aynı kaldığından) görüntü kalitesi düşücektir.
Şimdi gelelim benim anlamadığım noktaya.
Yüksek çözünürlükteki bir yayını, yayına göre daha düşük çözünürlükteki bir ekranda(LCD yada PLAZMA) izlersek, ekranın çözünürlüğü sınırlayıcı olur. Yani elimizde 1024x768 çözünürlükteki bir video varsa ve bunu 800x600 çözünürlükte bir ekranda seyredersek , videomuz 1024x768 olmasına rağmen izlediğimiz görüntü 800x600 olur. Burada bir soru işareti yok.
Peki düşük çözünürlükteki bir yayını, yayına göre daha yüksek bir çözünürlükteki ekranda seyredersek ne olur? Sebebini anlayamıyorum ama herkes kötü görüntü alırsın diyor. Örneğin herkes Full HD ekranlarda SD yayın kötü çıkar diyor. Sonuçta herkes gördüğünü yazıyor demek ki doğru. Diyeceğim yok. Sadece mantığını anlamak istiyorum.
SD yayının 800x600 çözünürlükte olduğunu varsayalım. Elimizde de 1024x768 çözünürlüklü bir ekran var. Gördüğümüz yayın 800x600 olur. Ama 800x600 her yerde aynıdır. Neticede CRT tv'de de 800x600 seyrediyoruz başka bir ekranda da. 1024x768 çözünürlüğe sahip bir ekranda CRT'den daha kötü görüntü alabilmemiz için, CRT'nin piksel sayısının daha yüksek olması gerekmez mi?
Bu mantıktan gidersek evinde sadece uydu ve digiturk seyredecek biri 1920x1080 çözünürlüğe sahip bir 106 ekran plazma alırsa sıkıntı yaşar. 1024x768 çözünürlüğe sahip bir 106 ekran plazma alırsa daha güzel görüntü alır. İşte bu noktada tıkanıyorum ve bu bana çok saçma geliyor.
Bu konuyu detaylı teknik bilgilerle açıklayabilirseniz çok yararlı bir içerik bırakmış olacağız. şimdiden herkese teşekkürler
Sorunuz "scaling" kavramı ile alakalı. İmzamdaki ilgili başlığı açıp, özellikle ölçeklendirme kısmını okursanız belki bazı şeyler daha net hale gelir. Aslında o yazının tamamını okumak lazım. Çünkü hepsi birbiri ile ilintili.
Selamlar.
Evet bende senin gibi düsünüyordum ama olayda söyle bir sey var sanki...
640*480 pixeli sen gidip 1920*1080lik bir düzleme koydugunda tv bunu alıp makaslayıp 640*480 leyip tvnin bir kösesine oturtmuyo ne yapıyo bütün 1920*1080 tane pixele yayıo ne oluyo elindeki fazla pixeller saçmalamaya baslıyo garip garip renkler frekanslar veriyor...
Olay basit bir görüntü meselesi ...Tv senin 640lık vga görüntünü otomatik olarak düzeltip 1920ye çeviriyor gibi bir sey yok...Bu kafayı karıstırıyor.
TV her zaman aynı sadece parlaklık contrast ve bir kaçtane daha görüntü ayarları var ama o 1920 tane pixelle yaymak durumunda o 640taneyi. o 640 taneyi 1920 taneye yayıncada pixeller yapabilecekleri isi yapmıyorlar yani tam verimde çalışmıyorlar...
BU benim yorumum ve dogru oldugunu zannediyorum.. umarım sende biraz fikir sahibi olmussundur...
arkadaşlar, burada yazı yazanların arasında ne yazık ki Sony,Pioneer,Philips yada benzeri bir markada çalışan bir mühendis yok. Dolayısıyla aşağıdaki gibi yorumlar yapmaya çalışarak, mantık kurarak sonuca varmak yerine mağazalara gider , SD yayında da , HD yayında da cihazların performanslarını gözlerinizle izlemeye çalışırsınız. Ben şahsen 46'' Sony HD ready LCD kullanıyorum. Ben aldığım zamanda da SD yayında Full HD yada HD ready bir Sony LCD görüntü işlemcileri dışında daha iyi , yada Full HD diye daha kötü bir görüntü vermiyordu. Çok izledim çünkü. Ancak Full HD görüntülerdeki farkı gördüm.
Dolayısıyla bizlerin bu tarz teorileri , pratikte genellikle işlemiyor. Kullandığım LCD 9-10 aylık bir model olmasına rağmen SD görüntüleri de , HD görüntüleri de , Futbol maçları da gayet net ve düzgün. tabii normal izleme mesafesinden. onlarca da fotoğraf ekledik yüksek çözünürlüklü. aşağıda imzamda inceleyebilirsiniz.
Artık son dönemde ileriyi düşünerek Full HD bir TV fiyatlar bu kadar ucuzlamışken düşünmek çok daha mantıklıdır. Gelen yeni bilgiler hep bu yöndedir.
quote:
Orjinalden alıntı: redfive
Merhaba Arkadaşlar. Yazımın ilk bölümünde çözünürlük konusunda bildiklerimi bu konuda hiç bilgisi olmayan arkadaşlara da yardımcı olacak şekilde anlatmaya çalıştım. Bu yüzden bilen arkadaşlara sıkıcı gelebilir. Ancak yazımın sonunda benim de bilmediğim bir noktada sizlere bir soru sordum. Cevaplarsanız sevinirim.
İzlediğimiz ekranın boyutu ve çözünürlüğü arasındaki ilişki çok önemlidir. Biraz açmak gerekirse bir ekranın 1024x768 çözünürlüğe sahip olması demek; ekranın üzerinde bir satırda 1024 tane pikselin olması ve bu şekilde 768 satırın olması, yani bir sütunda 768 pikselin olması demektir.
Örneğin 1024x768 çözünürlükteki 106 ekran bir plazmada toplam 1024x768=786432 tane piksel vardır. Aynı 1024x768 çözünürlüğü örneğin 127 ekran bir plazmaya uygularsak bir satırın ve bir sütunun boyu uzamasına rağmen aynı adetteki pikselleri koyacağımız için görüntü daha kötü olacaktır.
Şöyle bir örnek verelim. 100cm x 80cm bir odanız var. Bu odayı kenarları 20cm olan kare şeklindeki fayanslarla kapladığınızı düşünün. 5x4=20 adet fayansla kaplarsınız. 20 adet fayansla 120cm x 100cm bir odayı kaplamak isterseniz ya fayansların arasını daha çok boşluk bırakarak döşersiniz yada daha büyük ebatlı fayanslar kullanmanız gerekir.
Yani teorik olarak 1024x768 çözünürlükteki 127 ekran bir plazmanın görüntüsü 1024x768 çözünürlükteki 106 ekran bir plazmanın görüntüsünden daha kötüdür diyebiliriz.
LCD'ler için de Full HD bir LCD aldığınız zaman teorik olarak ekran boyutu büyüdükçe (piksel sayısı hep aynı kaldığından) görüntü kalitesi düşücektir.
Şimdi gelelim benim anlamadığım noktaya.
Yüksek çözünürlükteki bir yayını, yayına göre daha düşük çözünürlükteki bir ekranda(LCD yada PLAZMA) izlersek, ekranın çözünürlüğü sınırlayıcı olur. Yani elimizde 1024x768 çözünürlükteki bir video varsa ve bunu 800x600 çözünürlükte bir ekranda seyredersek , videomuz 1024x768 olmasına rağmen izlediğimiz görüntü 800x600 olur. Burada bir soru işareti yok.
Peki düşük çözünürlükteki bir yayını, yayına göre daha yüksek bir çözünürlükteki ekranda seyredersek ne olur? Sebebini anlayamıyorum ama herkes kötü görüntü alırsın diyor. Örneğin herkes Full HD ekranlarda SD yayın kötü çıkar diyor. Sonuçta herkes gördüğünü yazıyor demek ki doğru. Diyeceğim yok. Sadece mantığını anlamak istiyorum.
SD yayının 800x600 çözünürlükte olduğunu varsayalım. Elimizde de 1024x768 çözünürlüklü bir ekran var. Gördüğümüz yayın 800x600 olur. Ama 800x600 her yerde aynıdır. Neticede CRT tv'de de 800x600 seyrediyoruz başka bir ekranda da. 1024x768 çözünürlüğe sahip bir ekranda CRT'den daha kötü görüntü alabilmemiz için, CRT'nin piksel sayısının daha yüksek olması gerekmez mi?
Bu mantıktan gidersek evinde sadece uydu ve digiturk seyredecek biri 1920x1080 çözünürlüğe sahip bir 106 ekran plazma alırsa sıkıntı yaşar. 1024x768 çözünürlüğe sahip bir 106 ekran plazma alırsa daha güzel görüntü alır. İşte bu noktada tıkanıyorum ve bu bana çok saçma geliyor.
Bu konuyu detaylı teknik bilgilerle açıklayabilirseniz çok yararlı bir içerik bırakmış olacağız. şimdiden herkese teşekkürler
Dostum,
Bir görüntünün çözünürlüğü panelin çözünürlüğünden az ise o tv'nin işlemcisine,donanımına ve yazılımına daha çok iş düşmekte. Neden?
Çünkü düşük çözünürlükteki bir görüntüyü örneğin: 800*600 ki buda 480 bin pixel eder, 1366*768 çözünürlüğünde (1049088 adet pixel) panelde gösterebilmesi için yaklaşık 1049088-480000=569 bin pixeli kullanıcıya hissettirmeden sanal bir şekilde doldurması gerekmektedir. Bu durumu 1980*1080 bir panele uygularsan, aslında olmayan ve oluşturulması gereken pixellerin sayısının çok daha fazla olduğunu görürsün.
İşte bu durum görüntüde bozulmalara sebep olmakta.Neye göre?
Örneğin:800*600 çözünürlüğündeki bir tv'de 800*600 bir görüntü izlemeye göre...
Amma velakin bu teoride böyle olan bu durumun bizlere yansıması rakamlarda gözüken farklar kadar olmuyor. Tv lerdeki yeni teknolojik gelişmelerle birlikte daha iyi sonuçlar gözlemliyoruz. İyi bir yazılımla donatılmış iyi bir görüntü işlemcisine sahip bir tv belkide düşük çözünürlüğe sahip ama yetersiz yazılım ve donanıma sahip bir tv'den daha iyi netice verebilir sd yayında bile.
Ayrıca çözünürlük herşey değildir. Evet önemlidir ama gözlemlerim insan gözünün sanki kontrast değerlerine daha önem verdiği yönünde. Örneklersem; Düşük kontrasta sahip bir görüntü yüksek çözünürlüğe sahip olsa bile çoğu kullanıcıya, daha düşük ama kontrast değerleri yüksek bir görüntüye göre kötü geliyor.(gelebilir)
geleceğe yatırım yapmak önemli olan günü kurtaeacağım diye plazmalarla uğraşma
birader iki durumu karistirmayalim
wide screen tv lerin ekranlari 16 birime 9 birim seklinde tasarlanmistir (sinemaskop yayinlar ve materyaller cogaldikca bunun goze hitap sekli standart kabul edilmeye baslandi , zira tepede gokyuzu var , yerde dunya zemini var , .. arastirmalar gozun saga ve sola dogru gorme acisinda yakalayabilecegi goruntu miktarinin arzettigi onem acisindan yukari-asagi duzleminden daha onemli olduguna karar vermistir (Sinemaskop denen dalganin dayandigi sebep) ...
bu oran icin eskiden de 4 e 3 bir oran vardi , ancak bunun bile yukari asagi duzlemine gereksiz pay verme manasina geldigi anlasilarak 16 ya 9 a gecildi .. bunun 1 e karsilik 1.78 gibi bir degeri vardir ... simdi yeni trend 1 e 2.35 tir .. gitgide ekranlari iyice inceltiyorlar , neden ? cunku bu sayede ,yani 1 e 2:35 cekilen bir film , neredeyse yari-panaromige donusen genislikte materyali ayni anda gormemizi sagliyor .. ornegin bir futbol sahasinin eninin boyuna orani 50 metreye 100 metre olsun .. eger 4 : 3 (yani 1 e 1:33) bir yayin ile bunu izlersen gorebilecegin alan ile , 1 e 1:78 izlediginde gorecegin alan farklidir) .. eger bir maci 1e 2:35 izlersen ve tac cizgilerini ekranin alt ust kenarlarina yapistircak mesafeye kamerayi yerlestirirsen , her iki kaleyi gormekle kalmaz , top toplayici cocuklarin kale arkalarindaki makaralarini bile gorursun diger tarafta gol olurken
(lutfen yukarida verdigim ornegi , "e kamerayi uzaga yerlestirir yine gorursun" gibi fuzuli yorumlarla saptirmayin .. soyledigim su , sahanin yukaridan asagi boy 50 mt , yanlara ise 100 mt ise ve uzunlamasina kenardaki limitler (bu ornekte tac cizgileri) ekrana tam yapistirildiginda gecerli olur .. ancak bu verdigim ornek optik mantigi ile tam agirlik merkezinden cekim yapildiginda gecerlidir (yani baslama vurusunun tam tepesinden kus bakisi cekim ile , dolayisiyla elbette bir taraf secilip pilot kamera mantigi ile cekim yapilirsa 3 boyutun 2 boyuta indirgenme mecburiyetinden oturu bahsettigim oranlar degisecektir .. ama verdigim ornek fikir vermek acisindan yeterli olur .. sozun ozu , digiturk hd izlerken ekranin saginda burnunu karistiran rigobert song u gorebilirken , ayni goruntuyu sd kamera ile cekilmis arkadasiniz anca songun ileri firlattigi tukurugu gorur ,kendisini gormez .. yani Hd yayin ile daha COK alan ve daha cok mac izlersiniz) ehue
bu butun safsatayi yazdim cunku ekrana goruntu oturtma konusunda iki sikinti var .. bir , bu 4 e 3 goruntuyu 16 ya 9 a cevirirken en-boy acisindan karsilasilan a)sorunlar b)insan algilayisi ... cozunurlugu sabit tutsaniz da goruntu bir yerlerinden cekilip edilmek zorunda olacagi icin insan algilayisi 4 e 3 bir goruntunun normalinden sapar .. yani kisaca 4 e 3 cekilmis bir goruntuyu 16 ya 9 ekranda yanlis izliyoruz , yok oyle bir goruntu , sadece orjinaline benzer bir goruntu var o kadar .. bu konunun anlasildigini umuyorum .. super wide screen tv lerde film izlemek harika bir olay .. genelde o tip ekran uretmek satis mantigina cok uymasa da projektorler bu tip goruntu verebiliyor ve inanin bizim plazmalardan filan cok daha farkli bir deneyim ..
gelelim islem mevzusuna..
peki diyelim rasyolari esit bir goruntu ve tv var . . misal 1366 ya 768 bir goruntumuz (1 e 1:78) ve 1920 ye 1080 noktacikli bir tv miz var (1 e 1:78 yine) ... cozunurluk konusunda bir fark yok ,ancak burda sorun su .. 1 milyon noktaciklik goruntumuz var 2 milyon noktacikli bir ekrana bunu oturtmamiz gerekiyor (zaten hd demek 1 megapixel yani 1 milyon farkli birimden olusan goruntu demektir , full hd ise bunun iki kati ,yani 2 megapixellik goruntu demektir)
bu durumda tv nin yaptigi seye deginmeden once ,mantigini kavramak icin bir ornek verelim , elimizde iki tane 42 inch yani 106 ekran tv olsun .. bunlardan biri normal lcd cozunurlugunde yani 1366 ya 768 , digeri de 1920 ye 1080 olsun , yani biri hd ready biri de full hd ready (dogru tanim budur ,hd ready ve full hd ready) ..
ekran yuzolcumleri ayni olan bu iki tv nin birinde otekine gore iki kat noktacik (pixel) olmasi ne demektir ? birinin piksellerinin her birinin otekine gore daha kucuk olmasi demektir .. yani full hd tv deki beher piksel digerinin yarisi yuzolcumundedir ...
bu bilgiden sonra goruntumuzu alalim (1366 ya 768lik) ve bu tv lerin ekranlarina verelim .. eger hic bir islem yapilmaz ise , bu goruntu hd ready tv mizde tum ekrana cuk oturacak sekilde gorunurken full hd tv mizde ekranin ortasinda 4 kenari siyah bosluk seklinde ufak bir goruntu seklinde olacaktir , cunku pikseller yari yariya buyukluktedir , ve kucuk piksellerdeki 1366 ya 768 lik goruntu ekranin ortasinda ekran yuzolcumunun yarisi bir alani isgal eder , etraflar bos kalir .. olur elimizde atiyorum 72 ekran bi tv mesela o zaman .. dolayisiyle bizim bir sekilde bu ekranin ortasinda kalan goruntuyu her noktasindan esit siddetle cekip uzatmamiz gerekecek (bakin bu 4 e 3 ten 16 ya 9 uzatmasi gibi degildir , karismasin , oran ayni) .. bu durumda tv islemcisi denen unite , bir takim hesaplamalar yaparak komsu piksellerden gereken renkte yanmasini talep edecektir .. ve goruntu birebir simulasyona tabi tutularak ekran olcusunde buyutulmeye calisilacaktir .. bahsedilen goruntu piksellesmesi sorunu , kotulesme denen mevzu bu esnada tv nin bunu kusursuzca yapamamasindan kaynaklanmaktadir
yani bu ornek suna benziyor .. sizin elinizde bir aile fotografi var , eve goturup bir cerceveye koymak istiyorsunuz .. ama eve bir gidiyorsunuz ki ,esinizin aldigi cerceve boyutu oransal olarak sorun olmamasina ragmen boyut olarak sizin elinizdeki fotodan buyuk .. gidip cok kaliteli bir renkli fotokopi ile elinizdeki fotografi cercevenin boyutuna uyduruyorsunuz..
yani tv aslinda binlerce kez , kendisine yollanan resmi cekip , onu buyutup ekrana veriyor bu piksel farkliliklarinda ..
mesela buradan su sonuclari da cikarabiliriz .. ornegin benim de sahip oldugum 42px80 gibi bir plazmada asla bir yerlerinden cekip uzatmadan digiturk hd yayini izlenemez ... cunku tv 1024 e 768 ... yayin ise 720 p .. yani en iyi olasilikla 1024 / 720 .. o da 1:45 gibi bir rasyo ... ama orjinal goruntu 1366 ya 720 (veya 768) ... ee nolacak .. tv nin ya alt ve ustunde cizgiler cikacak ,ya da bu istenmiyorsa hersey bu sefer basik degil , tam tersi daha dik gorunecektir . ornegin insanlar olduklarindan uzun boylu fln..
burdan hareketle hd yayin izleyecek insanlarin tv lerini yayinlarin minimum hd standartlarinda almasi tavsiye olunur ..bu da 1366 ya 768 dir ve bunun altindaki cozunurlukler asla hd degildir
benim gibi plazma tutkunlarina tavsiyem 50 inchlik modellere baksinlar , zira onlar 1 milyon piksel iken bizim 42 ler cogunlukla 750 bin pikseldir.. ama ne gam ..